NIEUWS- EN AANKONQIGINGSBLAD VAN DE STAD EN T ARRONDISSEMENT AALST
Donderdag 20 December 1894. 10 centiemen per nummer. 49s,e Jaar I\u 2941
Hij had het gevat!
DE VROUW
GELE HAREN.
DE SCHOOLWET.
Een en ander.
DE DENDERBODE.
AUOi\i\KMEi\TPRIJS
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is 6 frank 's jaars
fr. 3,25 voor zes maanden fr. 1,75 voor drij maanden, voorop to betaien
De inschrijving eindigt met 31 December.
De onkosten der kwitantiën door de Post ontvangen, zijn ten laste van
den schuldenaar
Men schrijft in bij C. van de PUTTE-GOOSSENS, Korte-Zoutstraat.
N. 31, en in alle Postkantoren des lands.
DVERTENTIENIMUJS
Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1,00 Vonnissen op
3e bladzijde 50 centiemen Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
dijnsdag en vrijdag avond. Voor de advertentiën uit vreemde landen
zich te wenden ten Bureele van dit blad.
Cuique suum.
AaUl ldDeceinbcr 1 M94.
Het duitsch blad Das Freie Wort,
behelst onder bovenstaande hoofding
eenen artikel die voor laatdunkige ouders
zeer leerzaam is. Wij geven er hier de
vrije vertaling van
Nu met de lange wintersche avonden
wil Das Freie Wort ook al iets bijdragen
om den tijd te korten, en eene ware ge
schiedenis verhalen, die voor ouders en
kinderen van het grootste nut kan zijn.
o Inde stad S..., eene der zwitsersche
steden waar de moderne tijdgeest woei,
woonde eene familie met welke ik nog al
in betrek was. De heer des huizes K.
Gr..., was een icvcrige aanhanger van
het anti-kerkelijk radicalisme, en hij had
weinig of geen geloof meer behouden. De
moeder,madame Gr...,wa8, ja,onverschil
lig maar zij toch was haar geloove nog
niet kwijt.
Deze echtelingen hadden een kind,
eenen jongen, die mild begiftigd was met
schoone hoedanigheden naar lichaam en
geest, en welken de ouders des te meer
waardeerden en liefhadden.
Fritz, zoo noemde de knaap, was
10 jaar oud, toen ik bij de familie Gr...
een bezoek aflegde.
Ik belde aan en werd binnengeleid.
Ik moest in eene voorzaal eenige minuten
wachten en binst kon ik eenen vluggen
blik werpen op de gedruksels die daar op
tafel lagen. Het waren gazetten, welke
vol stonden met haat en vergift tegen
Kerk en Godsdienst.
w De beer Gr... komt binnen, en eene
vriendelijke begroeting heeft plaats. Maar
daar komt ook de jonge Fritz binnen, mij
eerbiedig en hertelijk groetend. Dat is
s mijne vreugde en mijne hoop, - zegt
de vader. En om mij een bewijs te geven
van hetgeen hij reeas kan en hoe wel hij
leert, doet bij Fritz eenige regels lezen
uit een der bladen welke op tafel liggen.
Ja, dacht ik bij mijn zei ven, dat
b staat bier alzoo Ziedaar eenen knaap
b die vroegtijdig slechte lezingen zal
doen Het aocht mij gcradig, bij de
eerste gelegenheid de beste, de moeder
daar eens over te spreken. Bij den vader
zou de welgemeenste bemerking van de
wereld toch onwelkom geweest zijn, inge
zien hij zoo ver in de anti-kerkelijke rich
ting verzeild was.
- Ik had al spoedig de gelegenheid,
daar de vader voor een tijdeken in de
stad moest en de moeder over allerlei
zaken bleef praten. Natuurlijk sprak zij
geerne van haren Fritz, en zij uitte eene
zekere bezorgdheid over de verdere op
voeding van haren lieveling.
Ja zeker, madame, zei ik, bij de
b tegenwoordige strooming van den tijd,
M ET
-)£(-
9e Vervolg.
Oe arme jonge huisknecht zon hier Liztjr Parker's
voorzienigheids-theorie ineens hebben kunnen afbre
ken met de opmerking, dal, indjen I.izzy Parker niet
juist te lval naar boven was gegaan cn alarin had
geslagen, hjj den dief niet zou achterna geloopen zijn
en dat, indien hjj den dief niet ware achterna geloopen
hij ook dat noodlottig pistoolschot niet in zijn aange
zicht zou hebben gekregen... Doeh, ongelukkig voor
Lizzy Parker's redcnceriiig, was de sukkelaar niet bjj
machte een woord uit te brengen, en buy Parker
voer dus onverhinderd voort.
Nu dan, ik herinnerde mij dal ik mijnen zakdoek
had laten liggen op mijn naaimachien in de naaikamer
en terwijl ik daar heenging, hoorde ik in het tooi bij
komen iemands voetstappen in Lady Markham's slaap
kamer. Wetende dal milady aan tafel zat, kon ik niet
begrijpen wie dat wel wezen kon Ik wilde daarooi de
deur opendoen, maar ik vond haar op alot. Hierop
ging ik naar de denr van de kleedkamer, en ik vond
ji bestaan er voor de onbezonnen jeugd
- veel gevaren van verleiding. Ik begrijp
zeer goed uwe bezorgdheid, en ik durf
verhopen dat zij den knaap zal te goede
komen. De groote zaak, madame, is
van reeds in de prilste jeugd eenen
- goeden grond te leggen, en van het
b kind alles te verwijderen wat zijn hert
b of zijnen geest zou kuönen schadelijk
b wezen.
Zeker mijnheer, zeker, antwoordde
madame Gr... dat is zeer waar, en er
is daar zooveel aan gelegen,dat die be-
b zorgdheid niet te groot kan zijn.-»
Zoo is t', madame, en de opvoe-
b ding moet reeds vroegtijdig bezorgd en
geleid worden. En daarom, madame,
n vraag ik u verlof om eene zeer vriende-
r (lelijke en welgemeende bemerking te
maken, b
Oh zeker, mijnheer, zeker, spreek
maar vrijelijk, zei de dame maar ik
zag wel dat zij verbaasd was.
Zie, madame, er liggen hier ga-
zetten welke ik weet dat zij Kerk en
n geloof vijandig zijn en er gedurig
b scherpe en vergiftigde pijleu tegen
b afschieten. Die schriften bespotten
b onzen heiligen Godsdienst, loochenen en
b verdraaien alle christelijke waarheden,
b schimpen op al wat eerhiedweerdig is,
b en zij staan op tegen God zelve. Iu één
b woord, zij prediken het ongeloof, met
b al zijne gevolgen van haat en laster.
b Als nu uw zoon dagelijks zulke schriften
b ODder oogen heeft, hoe moet hij cr de
b pestlucht niet allengskens van inade-
men, eene lucht die hem noodzakelijk
het heiligste moet ontrooven wat de
mensch bezitten kan zijn geloof 1
Madame Gr... moest wel toegeven
dat er veel waarheid was in hetgeen ik
zegde doch zij zocht een uitvluchtsel, en
volgens haar, de knaap was nog niet in
n staat om iets kwaads te vermoeden uit
n hetgeen hij iu dergelijke gazetten alzoo
b nu en dau kon lezen hij vatte daar
b nog niets van, dat kon nog geencu
b indruk op hem maken hij was nog
veel te jong. b
Madame, het spijt mij u te moeten
b weerspreken,maar ge zijt leelijkgemist
b Dc knaap, verstandig zoo hij is, is aan
b de jaren dat de leeslust ontwaakt, dat
b de geest opengaat en datgoed en kwaad
b indruk maken op verstand en hert, en
ti het is eene oude waarheid, madame,
b dat alle mensch veel lichter en gemak -
b keiijker genegen is tot het kwaad als
b tot het goed. Reeds aan de jaren van
b den knaap, is slechte lezing als een
b beker vergift, waaruit men het dooden-
b de sop met volle teugen drinkt. Zoo'n
n schriften in den huize toelaten, is aan
b eene verloochening van zijn geloof te
b vergelijken. Aan de kinders de occasie
b geven zulke bladen te lezen, is onge-
b rechtigheid plegen jegens die ooschul-
dige kleinen, omdat zij daardoor be-
b dorven worden, b
Madame Gr... was het wel met mij
eens, dat zulke schriften verderfelijk
zijn maar dat haar zoontje de strekkin
gen ervan reeds kon vatten en daardoor
groot nadeel had, dat kou zij niet begrij
pen. Wees maar gerust mijnheer, ik zal
b uwen raad op tijd en stond gedachtig
b wezen, en mijn kind van dergelijke
b lezing afhouden,als er gevaar voor hem
zal in gelegen zijn.
ook die op slot gedraaid. Geen haar op mijn hoofd
dacht natuurlijk aan zoo iets vrecselyks als dieven cn
moordenaars. Ik klop'e dus en vroeg Zijt gij daar,
milady T Want. dacht ik bij mijzelve, milady heef?
misschien hoofdpijn cn is wat gaan liggen, zoovlsrij
wel eens meer doet. Maar geen antwoord en daarom
klopte ik nog eens, en nog eens harder, zooals ik
s morgends doe om milady Ie wekken en toen hoorde
ik ineens een geluid als van eenen sprong en opeens
werd de andere deur opengerukt en ik hoorde iemand
den Irap afloopen. En toen ik vliegend smgel >open
was door den gang, zag ik de deur van milady's slaap
kamer wijd open en milady's kabinet opengebroken en
op den trap eenen man met een pak onder den arm....
Och Heer ik was veel te verschrikt om er op te
kunnen letten hoe hij er uitzag. Het eenige wat ik
I on doen, was, zoo hard als ik kon om hulp schreeu-
weu... O ik vraag maar weer, was het geenebeschik-
kiug van de Voorzienigheid, dal ik nu juist die ver
koudheid in mijn hoofd had. en dat ik naar boven
moest om mijnen zakdoek te .balen, iels wat mij
anders nooit gebeurt Ik zeg maar, als dit niet
beschikt was geworden, dan zouden wij van nacht
allemaal iu ons bed vermoord gevonden zijn
Ken oogenblik later kwam la Iv Markham eindelijk
lot haar zelve. Zij had haar leven niet zulk eeuen
schrik gehad, verklaarde zij. Zij was er lotaal do..r
\nn haar stuk geraakt en had alle belangstelling iu
het bal verleren.
Wel, wel, wat een teleurstelling cn wat een
ongeluk weeklaagde zijEerst dat uitstel en nu
«Ja, ilie kortzichtige moeder dacht
nu Hij vat het nog niet. Maar een
tijd zal komen, op welken zij al verzuch-
tende zal zeggen Hij had het ge
vat -
1 Fritz was 15 jaar oud geworden toen
I zijn vader stierf. Nu was zijne verdere
leiding aan de moeder alleen toever
trouwd. De opleiding van mijnen
l zoon, b zoo schreef ze mij in eenen harer
I brieven, is eeue lastige taak immers ik
i b voel genoeg dat mijn kiud mij harden
b strijd en groot verdriet zal aandoen, b
1 b De jongeling werd naar het collegie
I der Broeders bij Thonen, in Savooie ge-
j zonden, om daar zijne wetenschappelijke
en godsdienstige opvoeding te voltrekken,
i Maar, eer zes maanden verloopen waren,
I werd hij weggevaagd hij was een ouge-
willigcn en ondeugende jongeliing, waar
volstrekt niet niet meê te doen vieL
b Door tusschcnkomst van vrienden i
van invloed, werd onze Fritz aanveerd in 1
het collegie der Paters-Maristen. Doch als
het nu nog eenige dagen voor de vacancie
was, zoo zei de jutter-bestuurder aan den
jongeling dat hij, voor het toekomende
- schooljaar, liefst naar een ander col- j
b legie zou willen uitzien. n
n Dc moeder was pijnlijk aangedaan,
en zij was zelfs verontweerdigd over het i
gedrag der paters. Daarom verzocht zij
om uitleg, en in eenen brief van den 1
pater-rector stond er alzoo Madame,
b als ge toch volstrekt aandringt om de
j n reden te kennen waarvoor wij uwen
b zoon hebben afgedankt,ehwel, hij heeft
b geloof en zeden te kort, hij spot met de
a heiligste waarheden van onzeu gods-
b dienst, en zijn reeds diepverdorveu hert
- legt hem de gemeenste gesprekken iu
b den mond.
- Bidden en smeeken van wege zijne
moeder, vermochten niets meer op het
gemoed van Fritz. En als ik dat al ver
nam, en als de moeder ook bij mij in hare
brieven zoo vreeselijk bitter kloeg, zoo
dacht ik - Ah, daar hebben wij den jon-
b gen lezer van goddelooze schriften
b daar hebben wij de gevolgeu der plich-
b tige nalatigheid eencr kortzichtige
b moeder 1 De slechte dingen welke hij
- vroeger gelezeu had, zij zijn in datjeug-
«lig hert ontkiemd en geschoten, en van
b de goede lessen welke zijne moeder en
b zijne meesters hem geven, daarvan wil
hij nu niet meer weten, b
Binst de vacauciën, was onze Fritz
liefstin gezelschap van jongelingen zon
der geloof of zeden, gelijk hij, en hij ge-
rocht in menig drinkgelage, alzoo gaande
van langs om verder, langs den weg van
j ongebondenheid, van genot en van ver-
teer.
j - Madame Gr... deed alle mogelijke
pogingen om haren zoon in een collegie
I in Zwitserland te doen aannemen. Te S....
j werd hij opgenomen doch na eeuigen
i tijd werd hij daar ook doorgezonden, en
wel om zijne verregaande ongebonden
heid. Madame Gr.... had een mateloos
verdriet met haren bedorvenen zoon, die
daarenboven hare fortuin van kante rniek
en zijne moeder de grofste helecdigingen
naar het hoofd wierp.
J b Arme moeder Ongelukkige zoon I...
Nog gedurende drij jaren, doolde hij de
i eeneschoolin.de andere uit, zonder dat
hij er beter door geworden was Integen-
deel, hij verzonk al dieper en dieper in
i alles wat lijf en ziele ten verderve leidt.
Smert over het wangedrag van haren zoo
ondankbaar kind, brachten de arme we-
duwe Gr... in het ziekbed, en zij gerocht
j de dood nabij. Als er nog een vonkje kin-
derliefde bij dien verloren zoon. opkwam,
dan was het toch zoo spoedig wcêr uitge
doofd; want slechte schriften en slechten
gezelschappen hadden hem alle geloof
ontnomen.
1 - Krank en ellendig bleef de moeder,
slepende een bestaande vol wee en smert.
Nog voor haar stierf de zoon, slachtoffer
van baldigheid en ten halven de twintig
jaar.
j - Hij had het gevat, of te minsten, het
i kwade zaad was daar blijven liggen en
was later ontkiemd. -
die dieven in liuis - en dat akelige bloedbad. O, o
liet is om er in eens genoeg van te krijgen
Een der gasten greep het denkbeeld op, eens de
slaapkamer te gaan bezoeken, ten einde zich omtrent
den omvang van den diefstal te verwisselen.
Ach, het is niet zooseer om de diamanten, als
wel om de teleurstelling riep het dwaas schepsel,
met tranen in hare oogen. Ik had mijne zinnen er zoo
op gezet, in dut kostuum te verschenen I ]k had mij
er zooveel van voorgesteld
Een der heeren was beleefd genoeg o n te verzeke
ren, ook namens al de anderen, dat het hecle gen
schap zich er op gespitst had. Laiiy Markham te zien
verschijnen als de IJsjonkvrouw en voor deze ver
klaring toonde de gastvrouw zich erkentelijk.
ia, ja snikte zij, bel is voor ons allen eene
vreeselijke teleurstelling
Zij brak opnieuw in Iranen uit, toen zjj haar kabinet
te zien kreeg. De lade was opengebroken,cn hei kleed
met de diamanten eraan was verdwenen, hienzelfdcn
dag nog vond men dc zijde, van de steencn ontdaan,
in een gracht. Ongelukkig kwam deze aanduiding
•uitrent de richting, in welke dc dieren ontvluchl
waren, ook juist weer een weinig te laat.
ledereen sloeg eeu gat in de lucht over milady's
dwaasheid, ccncn zoo groutcn schat Ie hebben gebor
gen in eene zoo onveilige bewaarplaats, als de schuif
van een kahiuet. Er was zelfs niet eens een goed slot
op,
Maar. lieve menschcn.dat was juist hst slimme
verzekekerde lady Markham Ik wilde de dieven in
Het is zeker dat er in den loop van de
zen zittijd wijzigingen aan de thans be-
staandc schoolwet van 1884 zullen voor
gesteld worden.
Zij zullen aan de vrije scholen hun
rechtveerdig aandeel geven in de toelagen
van den Staat Men zal aldus het En-
gelsch stelsel benaderen, 't welk, voor
den wetgever van 1881 als een onberijk-
haar ideaal gebleven was.
Vandaag zal men niet meer te worste
len hebben tegen den weerstand, waarte
gen men alsdan stootte. Men voorziet zelfs
dat er van wege de socialisten weinig of
gcene oppositie zal zijn, tegen de bezoldi
ging der vrije scholen,
i Talrijk zijn de werklieden, zelfs de so-
I cialisten, die hij voorkeur hunne kinde
ren aan de katholieke onderwijzers toe
vertrouwen, en zij zijn niet, dat recht
moet men hun laten weervaren, als som
den waan brengen dat de diamantcu terug waren naar
de flank. Wie Ier wereld zou er anders zoo dom zijn
geweest eene weerde van verscheidene «luizend pond
sterling weg te s'uiten in de lade van een kabinet
Wie anders dan gij mompelde een der omstan
ders binnensmonds.
Ziet gij, voer zij voort, - juist is het onwaar
schijuljjke van zoo iets bestond de veiligheid. Geen
dief kon op de gedachte komen, daar te gaan zoekc-u
naar diamanten en als ik ze naar de (Jank had
terug gezonden, dan had ik het heele kleed uiteen
moeien snijden en dat wilde ik niet. Daarom heb
ik ze niet eens in de brandkas willen sluiten, waarin
ik mijne audcre kostbaarheden berg. Mijn gansche
toeleg kwam hierop ue£r,dc dieven op een dwaalspoor
te brengen door de sternen neer te leggen op de mins!
waarschijnlijke plaats.
Nooit van mijn leven, zoo scbreel een der logeer
gasten u t de Abbey aan mevmuw Mai.tou, nooit van
mijn leven beb ik zulk eene opeenstapeling van ezel
achtigheden bijgewoond. Eu het schoonst van de zaak
is t.og, dat zij zich verbeeld bovenmenschelijk slim Ie
hebbeu gehandeld met hare minst waarschijnlijke
VIII.
Een heer, in eenen ulster gedoken, leunde over dc
borstwering aan liet eiuJe van het uandellerras van
Brumsville-super-Mare. Hij droeg onder den arm eene
verfrommelde gazel, die by had meegenomen om haar
raige groote kapitalisten-vrijmetselaars,
die hunne dochters in geestelijke gestich
ten plaatsen en voor de kinderen des
volks enkel scholen zonder God willen.
Onlmi{;a werd, zooals men weet,
een wetsontwerp-^p het bureel der Kamer
neérgelegd met het oog om het sparen te
vergemakkelijken der gehuwde vrouwen.
Deze wet, sinds lang door het bestuur
der spaarkas aangevraagd, zal voor doel
hebben een einde te stellen aan een
schreeuwend onrecht.
Luidens de wet, had den man tot heden
het volle recht zich de spaarpenningen
zijner vrouw toe te eigenen.
Erger nog, de vrouw heeft het recht
niet eene som, hoe klein ook, die zij ter
spaarkas bracht, terug te eischen zonder
het. handteeken van haren man.
Men begrijpt 't misbruik dat dergelijke
wetsbepaling kan voor gevolg hebbeu.
Spaarzame huismoeders die, voor den
duren tijd eenige franken zouden vergaard
hebben buiten de wete van hun echtge
noot,soms een dronkaard,een naciit/.ilter,
staan blootgesteld aan de vrees de kleine
som alle dagen te zien weghalen door den
echtgenoot, die ze in braspartijen en
slemperijen verkwisten zal,
De nieuwe wetgeving zal aan de vrouw
toelaten een spaarboekje op eigen naam
te bezitten en er naar goeddunken over te
beschikken.
Burgelijke lifat. Daar de
socialisten in de Kamers een echt schan
daal verwekten tijdens de bespreking der
budgetten, zal het onzen lezers niet on
aangenaam zijn eenige cijfers te zien aan
halen betrekkelijk de betaling der vorsten
iu andere landen De keizer van Oosten
rijk trekt 23,325,000 fr. De koning van
Italië 14,250,000 fr. De keizer van
Duitschland 11,700,000. De koningin van
Engeland 10,000,000. De koning van
Zweden 6,000,000. De koning van Beie
reu 5,388,000. Leopold II 3,300,000. De
koning van Denemarken 2,400,000. De
koning van Portugaal 1,600,000. De czaar
van Rusland trekt niets, maar heeft lan
derijen en mijnen die hem alle jare meer
dan 50 millioen opbrengen.
De Gazette verneemt dat onder de Ka
merleden eeue nieuwe groep zal gevormd
worden, bestaande uit diegenen, welke
het stelsel van den vrijhandel genegen
zijn.
De deputaties van Autwerpou en Brus
sel zouden de eerste hijtreders zijn.
te lezen, eene bedoeling echter, welke de hevige wind
hardnekkig verijdeld had.
Daar stond h|j dau nu. als eene eenzame grstalle,
Ie staren over dc zee. Hij geeuwde, en zag rond naar
eenfgerlei verstrooiing. Hij rookte doch zijne sigaar,
hoe geurig misschien ook, scbeeu hem iu deze zijne
verlatenheid maar half te smaken cn het doodsche
strand geleek hein de uilersle verveling, die de u>en.
schelijkc geest zich bedenken kan.
- Zijn er dan geen inwoners, geen burgers,kortom
geen nienschcn in dit van den hemel verlaten nest f
vioeg hij xichzclven af. niet luid. als een heer op hst
toonecl, maar innerlijk en dus onhoorbaar. En nog
maals liet hy zijnen blik dwalen langs de uitgestorven
kust.
Maar ueen Geen teelten van leven gaf hem op
deze vraag het antwoord. Alles rondom bleef leeg
en woest. Cceu ziel op het terras, noch op de Parade,
noch op de Pier.
Geen sterveling op de lange rij van zilhauken
geen meuschelijke so t ouder de hoornen langs den
eeuigeu en eeuwigen wandelweg.
De lij was ebbende en liet eene geele zandstrook
achter, over welke de brandiug met een eentonig
grommen hecnrolde. Aan den gezichleiuder vertoonde
een afvarend stoomschip nog een laatste wolkje van
rook.
Alleen eeu talrijk gezelschap meeuwen kwaiu
fladderend en krijschend meer dan uoodig wss op den
voorgrond.
(Wordt voortgezet.)
