Donderdag 7 Februari 1893. 3 centiemen per nummer. 49s1* Jaar 2933.
Van tak op tak.
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en des Arrondissements Aalst.
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
Het sociaal vraagstuk.
DE VROUW
GELE HAREN.
Ze zijn bang.
Waarom Anseele in de
Kamer zit.
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week
voor de Stad 5 frankmet de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden; fr. 4-75 voor drij maanden voorop te betalen. De inschrijving
•indigt met 31 December. De onkosten der kwitantiën door de Post ont
vangen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutslraat, N. 31,
en in alle Postkantoren des Land.
Cuique euum.
Per drukregel. Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1,00; Vonnissen op
3e bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen Ih]
accoord.. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
lleeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
dijnsdag en vrijdag in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wénden ten Bureele
van dit blad.
Anlst, den G Feb. 189K.
Onze Donchisten ofte Roelanders, die,
volgens LeBeuple, de baanbrekers van
't socialismus zijn, de mannen die, zoo als
LaRcforme zegt, eenc opening voor de
socialisten in Vlaanderen maken en naar
het oordeel van den heer advokaat Pi-
card, den socialistischen senator, eene
meerderheid van socialisten in de volks
kamer voorbereiden, beroepen zich ge
durig op de wereldbrieven van Z. H. den
Paus Leo XIII. Al die mannen,welke zich
zooveel om het welzijn van het volk be
kommeren als om eenen kersenstcen en
niets anders beoogen als eigene verheffing,
zouden wel doen eens ernstig te overwe-
fen het handsvol sterke waarbeden,welke
et dagblad La Verité van Parijs naar
het hoofd werpt van al die verdwaalde
katholieken, die een kristen socialismus
willen invoeren.
Die mannen, zegt het Fransche dag
blad, verkeeren de leeringen der wereld-
brieven van Z. H den Paus naar hunne
eigeno gedachten, naar hun eigen stelsel.
Indien men die leeringen in hunne waren
en echten zin opnam, er ware gcene
plaats voor oneënigheid onder do katho
lieken.
Heeft Z. H. Leo XIII de baan geopend
van bet kristen socialismus
Neeu, duizendmaal neen, antwoordt
La Verité. De Paus heeft eukelijk aan
arbeid en kapitaal hunne ware plaats en
werking aangewezen. Hij heeft eenieder
tot het bewustzijn zijner plichten geroe
pen, plichten alleen gesteund op de
strengste rechtveerdigheid.
Heeft Z. H. de Paus het misbruik der
rijkdommen gelaakt, dan beeft hij ook te
zelfdertijd het kapitaal, als een noodza
kelijk bestaandeel der maatschappelijke
orde erkend, als de voorwaarde zelve van
den arbeid, even als bij aan den werker
toekent hot recht van uitzynen arbeid te
trekken de voldoende hulpmiddelen om
behoorlijk te leven.
Indien de Heilige Vader de werkmans-
vereenigingen heeft aanbevolen, 't is niet
om nadeel aan het kapitaal te doen of om
het geheel aan den willekeur van onrecht-
veerdige en overdrevene eischen over te
geven. Hetgeen de Paus gewild heeft, bet
is de oude gilden aanbevelen, die in de
vorige eeuwen zoo veel goeds gesticht
hebben en in de toekomst de beste
onderpand der sociale bevrediging zullen
wezen.
Aangaande het loon, zou de twist over
familieloon en evenredige loon vallen,
indien men zich hield aau de nauwkeurige
ophelderingen der pauselijke wereldbrie
ven en leeringen.
MET
]4« Vervolg.
Ik kom er aanstonds op terug, zegde de man.
Dat meisjs verliet u dus op den zesden en de dief
stal werd gepleegd op den tienden. Wilt gij mij eens
zeggen...
Als gij soms denkt, begon mevrouw Mauton met
plotselinge verontweerdiging, als gij soms denkt dat
mijne goede Mary...
Wilt gij zoo vriendelijk zijn, mevrouw, mij te
zeggen waar zij nu is T vervoUde de man, haar op
eerbiedig.' wijze in de rede vallend.
Dat kan ik niet. zeg.lo mevrouw Manton, om de
eenvoudige reden, dat ik het niet weet.
Liet zij geen adres achter
Zekerzjj gaf mij een adres...
En toch we. t gij niet waar zij te vinden is
Mevrouw Mauton zweeg ecnige ongenhlikken Het
schoot haar te binnen dat het onderhands adresscercn
van de brieven verdacht zou kunnen schijnen.
Hoe is dat mogelijk 1 vroeg de man van de
policis na «ene korte pauza.
De Paus heeft de zaak beslist en, zoo
hij zegde in zijne aanspraak tot de werk
gevers en arbeiders, moet het loon over
eenstemmend zijn met het werk.
Indien men den arbeider ten nadeele der
werkgevers bevoorrecht, dan belemmert
men het voortbrengen en zoo komt men
eindelijk tot de staking van werk voor den
arbeider; men moet dus tusschen werk en
kapitaal eene nauwkeurig evenwicht
behouden.
Daarom zijn de gemengde syndicaten
zeer nuttigen prijsbaar. Ware daar iedereen
met den geest van gerechtigheid bezield,
er zou uit die instellingen vloeien eene
vriendelijke overeenkomst, waardoor de
rechten der beide partijen zouden erkend
en geeerbiedigd worden.
Integendeel zet men dien verzoenings-
middel van kant, stelt gij twee vijandige
partijen tegenover elkandcren, zij zullen
zich afbeulen in nuttelooze twisten, die
eindelijk aan allen zullen schadelijk zijn.
't Is meer den geest dan de letter der
wereldbrieven welken men in acht. moet
nemen.Nu is het niet degeest der wereld
brieven van Z. H. Leo XIII de eendracht
en verzoening te bewerken tusschen de
beide maatschappelijke bestandeelen,
werk en kapitaal
Ja, verzoening van werk en kapitaal
dit is het edel doel van onzen doorluch
tige Heilige Vader Leo XIII.
God gave dat onze twistzoekers steeds
deze waarheden voor oogen hadden
Doch wat mag men verwachten van
martelaars die, door hoogmoed verblind,
niet aarzelen om hun doel te bereiken,
namelijk, om hun eigen persoon te ver
heffen, hunne tegenstrevers te beschuldi
gen duizend frank aangeboden te hebben
aan eene vrouw, tot nu loe onbekend en
ongezien, die hunnen leidsman als eenen
anderen St-Antonius moest bekoren
O hoogmoed Heu pestis damnosa
hominizegt de dichter.
Ion. Otus.
Zouden d-3 oogen opengaan
Die vraag stelden wij ons, schrijft De
Gazet van Lier. wauueer wij, in min
dan veertien dagen tijds, de volgende
nieuwstijdingen, aan Fransche dagbladen
ontleend, te lezen kregen
u De heer Brunetière, een schrijver
van groot gezag en bestuurder van de
veel gelezen Revue des Deux Mondes,
heeft in een meesterlijk artikel bewezen,
dat de wetenschap onbekwaam is, om,
zooals zij beweerde, het geluk des men-
schen te bewerken. Hij herkent, dat de
godsdienst alleen in staat is het zedelijk
gevoel des volks op stevige grondslagen
te vestigen.
Een vrijmetselaar van hoogen rang,
de heer Doinel, de geschiedenis van
Jeanne d'Arc doorgrondende, is gedwon-
Omdat ik er naarloe geschreven heb, en geen
antwoord ontvangt, hernam mevrouw- Manton aaize-
lend.
Hoe was het adres vroeg de man.
Heht gij nog veel te vragen f zegde mevrouw
Manton. Ik word er moe van... Het adres was Savoy
Cottage, Aston Place, Sands Road, Liverpool.
Dank u. En dus. uwe brieven zijn u teruggezon
den als onbrzorgbaar?
Dit was een schot in den blinde, op goed geluk af,
en mevrouw Manton voelde het wel.
Heb ik u dat gezegd riep zy. Zij bemerkte dat
zjj, spijts haarzelve, iets had toegegeven, wat Mary
schuldig kon doen schijnen. Wat een dwaasheid,
hernam zy bits, zulke onzinnige vragen aan iemand
te stellen Ik denk dat zij verhuisd is. Ik ken die
soort van huisjes. Ik heh er indertijd een blok van
gehad. Die mensehen huren bij de week, en als er de
eene of andere reparatie noodig i«, dan pakken zij
hun boeltje op en verhuizen. Ik wil er wat onder ver
wedden, dat dit onk met Mary het geval is geweest.
Zes jaar lang is zij met mij op en neer gegaan, en als
gij haar verdenkt, dan wil ik u wel verzekeren dat gij
de plank mis heht.
Zoo mevrouw
Wat maakt die man mij zenuwachtig zegde
mevrouw Manton bij 'icbzelve.
Is zij te Londen getrouwd
Te Liverpool, zou ik denken.
Weet gy ook of bet huwelijk kerkelijk voltrok
ken ia, of voor den registrar en waar
gen geweest de echtheid van het beslaan
der mirakels te aan veerden. Zijne bekee
ring is dan ook het gevolg geweest dier
bevinding.
Op eene vergadering van ambtenaars
en leeraars der Hoogeschool, door den
heerBuisson, bestuurder van het open
baar onderwijs, bijeengeroepen, werd
eenparig erkend, dat de herstelling van
bet godsdienstig onderwijs in de lagere
scholen, bet eenig afdoende middel is om
't bederf der jeugd tegen te gaan, en het
verval van alle burgerlijk eergevoel te
voorkomen. Des te gewichtiger is die be
kentenis, daar al de leden der vergadering
vroeger lievige voorstaanders waren van
het verwereldlijkt onderwijs. Was de heer
Buisson zelf eertijds geen ieverige be
schermer van Robin, den al te beruchten
bestuurder van Cempuis
Men ziet het, vele geleerde en hoogge
plaatste mannen in Frankrijk zijn ce-
dwongen hulde te brengen aan den gods
dienst, dien zij zoolang bespot en bestre
den hebben. Zouden hunne verklaringen
niet de voorboden wezen van eenen om
keer in den toestand der gemoederen bij
onze Zuiderburen Wij hopen het voor
ben en zouden er geenszins over verwon
derd staan. Immers, voor alwio niet ziende
blind is, blijkt duidelijk, dat de godde
loosheid Frankrijk, tot op den boord van
deu afgrond heeft gebracht.
Het verval der familie is haar werk
de zedeloosheid, die de ontvolking van
Frankrijk voor gevolg heeft, neemt gedu
rig toe. Terwijl elk huisgezin er gemiddeld
slechts twee kinderen telt, groeit het
getal der onwettige geboorten en dat der
echtscheidingen op onrustbai ende wijze
min
De goddeloosheid draagt ook de schuld
van de verbastering, die het zedelijk eer
gevoel gedood heeft in alle rangen der
samenleving De lintjesbandel van een
Wilson, het Panamascbandaal, de kics-
kuiperijeu van Toulouse, de knoeierij van
dc iJzerenwegmaatscbappij van het Zui
den, de geldafpersingen der drukpers-
helden, Let verraad van Dreyfus, tot de
bommen der Anarchisten toe, zyn als
zoovele etterbuilen, langswaar 't bederf,
dat het ongelukkige Frankrijk verkan
kert, zich beurteltngs openbaarde I Wel
nu, wie zal loochenen dat zulke lange
reeks van schanddaden slechts mogelijk
is in een land, waar 't ongeloof het gewe
ten des volks verkracht en alzoo vrij spel
aau de meuscbelijke driften gelaten heeft?
Zouden de oogen opengaan vroe
gen wij bij den aanvang van dit artikel en
wij eindigen met te antwoorden God
geve het, 't is meer dan tijd
Men merkt op schrijft Het Handels
blad n dat de liberale burgemeesters der
groote steden dikwijls met do ministers
komen onderhandelen.
Neen.
Dank u. Weet gij den naam van haren man
Cmflon heel hij, geloof ik. John Crofton.
Is er hier in huis ook nog eene dienstbode die
haar heeft gekend
Dc keukenmeid, gij wilt haar zeker spreken
Ik zou u zeer verplicht zijn, sprak de man, en
mevrouw Manion belde en zegde dat de keukenmeid
boven moest konten.
De meid verscheen.
Hebt gij wel eens den man gezien, met wien
Mary Hanson verkeerde
O ja. dikwgls, antwoordde de meid verbaasd,
beurtelings den eenen en de andere aanziende.
Runt gij hem beschrijven
Hij is van gemiddelde lengte, zou ik zeggen, en
heel neijes gekleed. Hij zag er uit als een heer. HIJ
had ecuen korten baard en snorren ik zou zeggen
dit zij zwart waren maar Mary beweerde dat zy zulk
eene schoonc bruine kleur hadden.
Hebt gij hem hier in huis gezien vroeg weêr
dc man van de policic.
Neen mijnheer; hij kwam nooit binnen. Ik zag
hem gewoonlijk op den keukentrap. Hij kwam nooit
dichter bij het huis, d n tot de brievenbus aau den
boek. Hij za- er heel hecrachlig uit.
Kunt gij mij ook zeggeu, of bij eenig bijzonder
kenteeken bad
Neen mijnheer.
Bedenk u eens goed. Geen plek, geen litleeken
Ja, hij bad een klein litleeken, als van eene sne
Het is niet moeilijk te begrijpen, welke
rerlen die doctrinaire pachas naar Brus
sel voeren zij zien rond zich den vloed
van het socialism opstijgen, die dreigt ze
met hunne vrienden van het stadhuis te
verjagen.
Zij zouden eene kieswet willen, opzet
telijk gemaakt om de socialisten te belet
ten ineens de gemeenteraden te overwel
digen, welke nu iu handen der liberalen
zijn.
Onze ministers moeten dikwijls glim
lachen wanneer zij naar de klachten dier
burgemeesters - vrijmetselaars luisteren,
welke bun komen zeggen dat het vader
land iu gevaar is, dat de revolutie hare
benden zal uitzenden tegen onze steden
en dat morgen indien wij gccne maat
regelen nemen de roode vlag zal wap
peren op onze stadhuizen.
Mij dunkt dat de minister somwijlen
moet geneigd zijn aan die verschrikte
klagers te antwoorden
Weihoe, mijnheeren, gij zijt zoo bang
voor het socialism En verleden maand
hebben al uwe vrienden in het arrondis
sement Thuin in massa gestemd voor deu
socialist, om te beletten dat een katho
liek, de burgemeester van Binche, in de
Kamer kwam. Zeg mij of gij wel verdient
dat ik u redde
Als er dinsdag in de Kamer aan
Anseele gevraagd werd Waarom stelt
gij geene wet voor om de dieften van
van onrechtveerdige bazen te beteugelen?
antwoordde bij Wetten voorstellen Ik
weet niet hoe dat gaat Ik ben geen ge
leerd mensch
Maar M. Anseele toch,gij die u naar de
Kamer heht doen zenden om wetten te
maken mits 4000 frank per jaar, weet ge
niet hoe dat gaat, uw eerste plicht is het
te leeren. Anders verdient gij uw geld
niet, en mag men van u te Brussel zeg
gen hetgeen M. Huyshauwers zegde van
uwe positie te Gent: - Ik heb voor mijnen
kost gewerkt en gestreden,M. Anseele en
gij niet
De waarheid is, dat Anseele, zeer wel
weet of kan weten hoe het gaat van wet
ten te maken. Maar hij wil het niet weten.
- Het lijden van den werkman is onze
rijkdom, is er gezegd op het socialis
tisch congres van Halle iu Duitschland.
I>e veroordei'ling tot der dood
van Mad. Jouiaux, alias Maria-Theresia
Ablayzal voorzeker door onze geachte
lezers reeds vernomen zijn. De uitspraak
Waar
Op de »ang, precies onder het ong. Ik ben ver
geten aan weikeu kant.
Dank u. Nu weet ik genoeg.
De keukenmeid zag weer beurtelings hare meeste
res en den ondervrager aan, en ging heen. Mevrouw
Manton zat stijf en /wjjgend op haren slocl.
£r blijft nog slechts een ding over; mevrouw,
en dan ben ik klaar. Rent gij Mary Hanson's schrift.
Ja, zegde mevrouw Manton
Zouiit gij het stellig herkennen
Ik denk bet wel.
De man baalde uit zijnen zak eene portefeuille en
daaruit eenen bundel brieven. Mevrouw Manton kon
niet nalaten door eenen diepen zucht lucht te geven
aan hare verontweerdiging over het verhoor, aan het
welk zjj zich moest onderwerpen.
Is dit dan soms hare hand vroeg hij haar,
terwijl hij haar een stukje beschreven papii r toonde.
Mevrouw Manton nam het zwijgend aan.
Moet ik dit lezen zegde mevrouw Manton. Haar
blik rustte op het blad, dat de man van Scotland
Yard haar in dc hand gegeven had. Het was een half
bladjc postpapier, dat van eeneu brief afgescheurd
was. Het had geen begin, en luidde als volgt
terwijl gij toch weet, dat ik u meer liefheb
dan mijn leven. Het is hard en onrechtvecrdig van u.
Ik heb den heelcn nacbl wakker gelegen en nagedacht
over hetgeen gij gezegd hebt. O, ik wilde dal ik het u
nooit verteld had. Het is wreed van u, te zeggen dat
ik onverschillig voor u ben. Ik heb u lief, dat weet gij.
van den jury was bevestigend op al de
vragen en bijgevolg werd zij veroordeeld
als plicbtig aan vergiftiging van drie per
sonen,namelijk hare zuster Leouie Ablay,
haar broeder Alfried Ablay en haar oom
Van den Kerckhove. De veroordeelde
heeft zich in verbreking voorzien en ze
kere porsonen beweren dat zij zou kuu-
uen lukken; 't zou vooral voor haar leu
tig zijn het spel te herbeginnen. Wanneer
het vounis definitief zal wezen, zal Mad.
Joniaux naar 't gevang van Brugge over
gevoerd worden. Naar alle waarschijne-
lijkheid zal ze gratie van de doodstraf
bekomen. Als M Joniaux geene plaats
kan bekomen in Frankrijk of Engeland,
trekt bij naar Amerika. De uitspraak van
den jury werd te Antwerpeu vooral alge
meen goedgekeurd en men hoorde overal
het gezang Leve de jury en hij mag er
roezen; ter dood ter dood
O neon de socialisten der soort
van Vooruit hebben't op onzen Godsdienst
niet gemunt, wat zouden zo wel Het
socialismus laat elkeen vrij ondorgods
dienstig opzicht.... Wat fariseërs
Denken Anseele cn zijtio handlangers
misschien dat wij uiet weten dat ze te
Gent het burgerlijk doopsel en de god-
yorloochende eerste communie hebben
ingericht In de Walen gaan de roodeu
nu het voorbeeld hunner GenUchc socia
listen naapen. Binnen kort zal racu in de
coöperatief van Jolimont dit apenspel
vertoonen. Al wie zijne kinders wil laten
her...doopen moet zich laten inschrijven
bij den volksvertegenwoordiger Mansart.
De seuateur Des Essarts zal die socialis
tische apenvertoouing voorzitten. Hieruit
blijkt dus ten overvloede dat de roode
kliekmaunen niets beters hebben gevon
den dan de christene ceremoniën na te
apen zij hebben het burgerlijk doopsel,
de burgerlijke eerste communie iu af
wachting der afschaffing van het huwelijk
en er dus eene beestenwereld gesticht
worde... En zo zijn tegen den Godsdienst
niet... Wat vcrachterlijke fariseërs toch
hoognioed iu persoon
doorwandelde zaterdag voormiddag onze
straten en openbare plaatsen. Wie oogen
bad zag de martelaar fier als eenen pauw
en de borst vooruit gestoken marcheren,
iedereen bekijkende als wilde hij zeggen
Ik ben bet,beziet mij eens, ik ben al gede-
ocoreerd! De martelaar had de medalie
van representant die hij aan de liberalen
is verschuldigd, op zijne borst als een
ridderkruis gespet... Eeuige bezagen hem
verwonderd, doch meesteudecl gingen de
mensehen voorbij tot zich zeiven zeg
gende Waar de hoogmoed toch nestelen
gaat
Alilitairo kweelie. Wij
zijn te volle in de dagen van loting voor
de nationale milicie, dageu op de welke
talrijke familiën de eene in vreugde ver
keeren, terwiil andere in droefheid zijn
gedompeld. Veel en zeer voel, ja, zelfs
zielroerende artikels kunnen er tegen de
loting geschreven worden, doch wij wil-
Ilet bewjjs van mijne liefde, dat gij van mij verlangt
is al te vreeselijk maar het is mijne eigene schuld*
llc wilde dat ik mijne booze tong afgebeten bad voor
dat ik u datgene vertelde, wat u het heele plan heeft
doen opvatten. Maar ik bemin u. en als gij dan met
alle geweld eeu bewijs van mijne liefde inoet hebben,
nu, dan zult gij het hebben, en dan kan ik niet
anders, dan u zeggeu wat gij weten wilt. Gij gaat
rechtuit den trap op, die g|j vlak voor u ziet als gij
het portaal binnenkomt. De kamer is aan de voorz|j
van het huis, boven het salon, en heeft uitzicht op
bet pad, waarlangs gij komt voor dat gij de buisdeur
bereikt. Het is op dc eersle verdieping cn aan bel eind
van ecu langen gang, dien gij zult zien aan uw linker
hand als gij boven op de trap zijt. Er is slechts een
gangaan de andere zijde is eene groen bekleede
deur, die toegang geelt naar de badkamer. Gy kunt u
dus niet vergissen. De deur, die gij hebben moet, is
de laatste aau de rechterzij van den gang. Gij kunt ze
oumogrlijk missen. Zij is wit geverfd, en de andere
zijn in eikenhout. De linkerkas zult g|j dadelijk vin
den, en wat g|j zoeki is in eene der onderste laden. Ik
weet uiet precies welke. Ik smeek u, wees toch voor
zichtig Gij kunl het onmugelijk doen zonder Benson.
Het was een goed gedacht dat van die balkaartjes
maar, ach litvc God, ik wilde dat w|j nooit...
liet overige ontbrak. De bladzijde was blijkbaar bet
middelstuk van eenen brief.
De letters dansten Mevrouw Manton voor de
oogen.
(Wordt voortgezet.