Donderdag 6 Juni ï89o. 5 centiemen per nummer. 49s,e Jaar 2987. El KT KRUIS VAN SINT JAN. Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement Aalst. GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM. VADERLAND, TAAL, VRIJHEID. Congokwestie. De inkomende rechten. Over de wettige inrichting van het lager onderwijs in Holland. Openbaarheid. Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor de Stad 5 frank; met de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes maanden; fr. 4-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving eindigt met 31 December. De onkosten der kwitantiën door de Post ont vangen zijn ten laste van den schuldenaar. Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, N. 31, en in alle Postkantoren des Land. -V- y.'^jiïrï'z Cuique suum. Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1,00; Vonnissen op 3e bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk legen den dijnsdag en vrijdag in den voormiddag. Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten Bureele van dit blad. Aalst, den S Juni ISOö. De Congokwestie kwam dezer laatste dagen weer eens te berde en wekte te recht de algemeeno aandacht. En geen wonder de overname van den Congostaat is eene allergewichtigste zaak voor België. Op 't onverwachts komt zij zulkdanigen ommekeer te ondergaan dat zij gansch van aanschijn is veranderd en zelfs eene kleine ministcrieele crisis verwekte. De bijzondere Commissie van 21 leden der Volkskamer gelast met het onderzoek der aanhechting van den onaf hankelijken [Congnstaat aan België, vergaderde op zaterdag 18 mei jl.,onder Voorzitterschap van M. Beernaert. Twee der invloedrijkste leden der Com missie, de heeren De Lantsheere en Woeste, verklaarden zich vijandig aan de (onmiddelijke overname van Congo. En alhoewel van meening verschillend over den duur van het te bepalen uitstel, ble ken beiden van gedacht dat het noodig is zekere voorloopige schikkingen te nemen om in de dringende geldelijke noodwen digheden van den Congostaat te voor zien. En met dit doel werd door elk hunner een voorstel gedaan, waarvan de bespre king en stemming in eene volgende ver gadering zou plaatsgrijpen. Deze tweede vergadering heeft plaats gehad op vrijdag 24 mei. Na eene langdurige beraadslaging waarin verscheidene dagorden werden voorgesteld geraakte men eindelijk 't ac coord op den volgenden tekst door den heer Hellcputte opgegeven De Commissie, zonder in het minst r uitspraak te willen doen over den grond der zaak, overwegende dat het haar i) onmogelijk is voor 1 juli het door haar begonnen onderzoek te voltrekken, r roept de aandacht der regeering in op i) de noodzakelijkheid van voorloopige maatregelen op te sporen door den toe- )i stand vereischt. Deze dagorde werd gestemd met 15 stem. tegen 2 en 3 onthoudingen. De regeering ziende dat de dadelijke overneming geen kans van lukken had, trok op aanraden van Z. M. den koning 1 haar voorstel in, om het waarschijnelijk te vervangen door eene vraag van toe lagen,die den Congostaat zouden toelaten zijnen financieelen toestand naar be- hooren te regelen. De heer de Merode, minister van bui- ieniandsche zaken, oordeelende dat hij i persoonlijk te zeer in de kwestie der onmiddelijke overname betrokken was, daar hij reeds in dit vooruitzicht mctFran- krijk een verdrag had gesloten, kon zich al (Verhaal uit de XVI eeuw.) 2s* Vervolg. 11 Zoohaast haar meester was vertrokken, hegon Mi chelle zijne kamer op te schikken en was gansch Ontsteld van op zijn bed den sleutel zijnor geldkas tc vinden. Wat gaat lijj ongerust zyn, dacht zijcn omdat die kostelijke pand niet zou verloren gegaan zijn, bond zij hem onder haren voorschoot aan het lint vast, dat haar tot gordel diende. Bonaventuur, dien de koopman met verscheidene boodschappen gelast had, vertrok zonder dien dag nog weder te komen Het was, zoo wij reeds gezegd hebben, den 34 februari. Ten 5 ure, alhoewel het nog niet donker *as, sloot Michelle met de grootste zorg de deuren, en verrichito, zonder gerucht te maken, hare kleine bezigheden zij strikte twee uren lang aan kousen voor haren ïneestcr, en wanneer het op den abdijlo- ren negen uren sloeg, begar zij zich naar gewoonte 'e bed, na haar avondgebed gelezen te hebben, cn bet goede meisje was welhaast ingesluimerd onder hel lezen van haren paternoster. Het huis, welk aan hare zorg was toevertrouwd bij de zienswijze van 't ministerie niet aansluiten en nam zijn ontslag. Men weet de rest. Volgens de verklariDg door liet kabi- netshoofd in de Kamer gedaan, wacht de Regeering nog slechts naar de officicele mcdedeeling der wenschen door de Com missie uitgedrukt, om aan de wetgeving de voorstellen te doen welke zij noodig oordeelt. Het is dus klaar dat de ommekeer die inde kwestie der aanhechting van den Congostaat komt te ontstaan, bet ontslag van minister de Merode ter zijde gelaten, hoegenaamd uiet to betreuren valt. Wij mogen ons integendeel gelukkig achten dat die zoo belangrijke kwestie welke eene bron van moeilijkheden dreigde te wor den, tot later is verdaagd geworden. Intusscben zal men vele duistere pun ten kunnen ophelderen, zullen vele onge kende bijzonderheden geweten en talrijke twijfelachtige zaken door de ondervinding opgelost zijn. Wanneer men dan eene eindbeslis singen zal moeten nemen, zal men met meer kennis van zaken kunnen uitspraak doen in plaats van, gelijk nu heden, eenen sprong in de duisternissen van 't zwarte laud te moeten wagen. Eene buitengewone vermoeidheid vai altijd 't zelfde te hooren, een vurig ver langen om met het protectionistisch debat gedaan tc maken ziedaar de keersckende stemming. Voeg daarbij de onzekerheid, die over den einduitslag zweeft, 't schrikbeeld der nog niet gestemde budjetten,de nog druk kender bezorgboid over zooveel ernstige kwesties waarmee de dagorde overladen is, en gij zult een denkbeeld hebben van het leven onzer ministers in den tegen- woordigen tijd. Zeker, in dergelijke voorwaarden is de uitoefening van het bewind gelijk een hunner het zegde een harde taak, eeue loopbaan waarin de roozen ongelooflijk veel zeldzamer zijn dan de doornen. Zal het gouvernement zijnen slag thuis halen in de kwestie der inkomende rech ten Men weet er niets van, ik herhaal het, en 't is zelfs twijfelachtig dat men er meer van wete na de vergadering der rechterzijde. Die vergadering heeft niet voor doel zooals eenigen gemeend hebben, de kabi netskwestie te stellen, maar om nog eens de stemmen te tellen. Men zal eerst overeenkomen over de noodzakelijkheid van bet debat te sluiten. Dit punt zal geene moeilijkheden aan bieden m de rangen der rechterzijde. Eu 't is zelfs waarschijnlijk, dat de motie, wanneer zij in de Kamer zal voorgesteld worden, aan de linkerzijde niet veel ver- beslomi heneden uit eens eetzaal, ccne keuken en een groot magazijn, en hoven langs den kant van de straat uit twee kamers, de eene van Ballhasar en de andere van Simeon cn zijnen vriendlangs den kant van den hor lelde men nog twee andere kamers door eenen brecden gang van de eersten gescheiden de eerslc was een groot kantoor, waarop zich de geldkas bevond en de tweede, die veel kleiner was, was de slaapkamer van Michelle. In weerwil des winters, liet zij hare deur half open, om des noods de honden te hooren en de gebu- ren tc kunnen oproepen, met aan de vensters haars meesters te loopen. De twee honden, Nassau cn Mulcy, die een wreed voorkomen hadden, sliepen in het magazijn. Maar de deur slond open, zoo dat zij, bij den eersten noodkreet, naar boven konden snellen en hulp bieden, in geval dat er dieven langs de bovcu- ensters poogden in huis te driugen hetgene overi gens niet gemakkelijk zou geweest zijn mils zij allen met sterke ijzeren kolommen bezet naren. Ten 11 uren des avonds, lag Michelle in eenen diepen slaap verzonken, wanneer een hevig geblaf der honden haar plotselings ontwaakte. Zij sprong aanstonds het bed uil, zonder te weten hoe hial hel maar een weinig gerust gesteld door der. maan schijn cn daar de honden zwegen, begon zij zich in te beelden dat zij niet dan tegen voorbijgangers ge blaft hadden, wanneer zij zeer duidelijk hoorde dat cr aan de deur werd geklopt. Zij deed eene van Baltha- sar's vensters half open en vroeg wie daar klopte Wij zjjn het, Michelle. Zij herkende aanstonds de slem van Simeon. Hij zet zal ontmoeten. Men is het nagenoeg op alle banken eens, dat het debat is uit geput indien eenige socialistische dwee- pers het toch wilden voortzetten, om obstructie te maken, zouden zij niet ge volgd worden. Het gouvernement weet dat het lot van het ontwerp geheel in hauden is van de rechterzijde het weet ook dat de inko mende rechten in hare rangen overtuigde tegenstrevers telt, en die niet zouden toegeven, zelfs indien de kabinetskwestie gesteld werd. Dat is eene reden om zo niet to stellen. Wat ontegensprekelijk het slimste en behendigste zou zijn voor de ministers, ware zich te wenden tot do vurigste pro- tectionistcn, eu ze te bezweeren uit geest van verzoening hunne amendementen op te offeren. Bij 't einde zijner grootc redevoering beeft M. de Smet de Nacyer reeds die houding aangenomen. Hij beeft aan de leiders van den protectionistischen veld tocht doen verstaan, dat zij Jzich moeten tevreden stellen met de door bet gouver- ment voorgestelde maatregelen, en niet moeten hopen verder te gaan. Het ministerie heeft begrepen, dat de eenige kans,die het heeft om zijn ontwerp te doen doorgaan, is, het tot de nederigste afmetingen te herleiden. Het schijnt nagenoeg zeker dat de Brusselsche afveerdiging over ,de kwes tie zal verdeeld zijn. Men weet evenwel niet, hoe de 18 steramen zich zullen ver deden, welke, indien zij allen langs den zelfden kant helden, zeker de bal au: zouden doen doorslaan. De Brusselsche afveerdiging heeft, ge durende de bespreking, eene voorbe houding in acht genomen, die het veld vrij laat aan alle veronderstellingen. (Bijz. brieftciss. Handelsblad.) Immers, het grootste deel der lezers gaan, te goeder trouw, op de gezegdons van hun blad voort, gelijk de bladen zei ven te goeder trouw bandelen. Men kan bun niets verwijten van het oogenblik dat men stelselmatig met geheimzinnig heid te werk gaat, en dus de dwaling in de band werkt in plaats van alleen de rechtzinnigheid en de waarheid te doen heerschen. Is die verkeerde handelwijze af te keu ren iu eenvoudige politieke of partijza- keu, zij is ook slecht en nog meer gevaar lijk in bestuur-en gezagszaken. De min achting door stilzwijgendheid uitgedrukt, is hier voldoende om den slechten indruk weg te nemen, dien valscke of ongegronde geruchten of beoordoclingen kunnen na laten. Het is bovendien in 't belang der be trokken overheden en partijen, dat do openbaarheid geheel en onverduisterd moet gebruikt worden, want dikwijls komen zij zei ven in moeielijkheden door hunne stilzwijgendheid of minachting tegenover de drukpers. En die onaange naamheden komen niet altoos dadelijk, zij verschijnen soms jaren nadien, wan neer zij niet meer of zeer moeilijk kunnen verholpen worden. handen krijgt, nu het lichtgeloovige volk zoo gemakkelijk kan misleid en bedrogen worden. De drukpers is machtig, maar zij zou nog machtiger zijn, in den goeden zin, wanneer zij over de middelen beschikte om altoos de waarheid te herstellen waar deze door laster of logen zou gekrenkt zijn. Nu echter is zij dikwijls niet vol doende gewapend, om met welgelukken de waarheid te doen zegevieren. Vlaamsch Heelal.) Onder dien veelbelovenden titel komt onze jeugdige stadsgenoot en vriend de H. advocaat Roh. Motbbsoen, eene grondige studie toe te wijden aan de be staande wetgeving van 't lager onderwijs in N. Nederland. In Duitschland bezit de drukpers in de politieke wereld eene groote macht, niet alleen door den invloed, dien zij op de menigte uitoefent of kan uitoefenen, maar bijzonderlijk omdat zij op do hoogte wordt gehouden van alles wat de leiders in gemeen overleg beslissen. Voor baar heeft men gceue geheimen en zij maakt er ook geen misbruik van. In België is dat heel anders gesteld. De drukpers wordt bier niet genoeg op do hoogte der zaken gehouden, en zoo ont staan dikwijls valsche geruchten die zelfs niet eens gelogenstraft worden. Die geruchten worden dan -waarheid bij de menigte en doen aan de partij, aan 't bestuur of aau 't gezag, het grootste nadeel. kwam van Brussel met zijnen vriend. Als een bliksem snelde zij naar beneden om hun de deur le openen en vroeg Wat uur is 'tal Ho, het is nog maar elf ure. Is mijn vader reeds slapcu Hij is naar Aalst. Op zijn beste, hernam Thcodoor, wijl de meid vuur sloeg en de twee honden hunnen jongen meester streelden. Wanneer zjj hare lamp had aangestoken, bemerkte zij het blceke en ontstelde gezicht der twee jonge lingen, en vroeg hun met angst wat cr scheelde. Och, niets zegde Theodoor. De koude en de last der reis hebben ons afgemat, en de rust zal ons verkwikken. Wilt gij iets gebruiken hernam het goede meisje. Gij moet geweldigen honger hebben cn er slaat nog een koud kicken. Ik dank u. Geef ons enkcljjk een glasje gene- Gij hebt ongelijk van geen avondmaal te nemen, antwoordde Michelle zijl gij dan ziek Neen, wij hebben tc Aalst het avondmaal geno men. Wij hadden er gemakkelijk vader kunnen ont moeten. De meid bracht twee roomers en eene flesch gene- ver, de twee jongelingen zetten zich neer voor de kachel hunner slaapkamer, die Michelle kwam aan te maken, cn begonnen lustig te drinken. Michelle trok vol angst naar hare kamer weder, légde zich opnieuw te bed, maar koa niet in slaap meer geraken. Veel twist en tweedracht zou eveneens in de partijen zeiven vermeden worden, door do drukpers in alle zaken op de hoogte der toestanden te brengen, want achter de drukpers staat het volk, de groote menigte, dat geen ander middel heeft om ingelicht te zijn. Heeft men dan zelfs eenen hekel tegen de drukpers, een hekel die dikwijls misplaatst en ongegrond is, men diene dan toch rekening te houden van het volk, dat volkomen recht heeft om goed ingelicht te zijn zoowel door de openbare besturen als door de partijen. Geheel het openbaar leven kan slechts bij winnen. Twist en tweedracht zouden grootendeels verdwijnen of onmo gelijk worden. Er zou weldra een duide lijk onderscheid gemaaktworden tusschen kwaadwilligheid en goede trouw, en de bladen die zich geleiden lieten door kwaadwilligheid, zouden alle achting eu waarde verliezen. Hetgeen in Duitschland bestaat bij een volk dat door taal en zeden, door werk zaamheid en vlijt zoo weinig van bet onze verschilt, zou bier te lande dus evengoed kunnen ingericht worden, 't Is zells drin gend noodig, nu bet kieskorps zoo uitge breid is cn allerhande nieuwsbladen in Twee uren later nogtans, begon de slaap haar naar het hoofd te klimmen, wanneer zij er andermaal werd uilgetrokkcn door een klein gerucht dat zij hoorde zij stond aanstonds op, denkende dat Simeon ziek was en om hem geene vrees aan te jagen, verliet zij zonder gerucht te maken hare kamer. De twee jon gelingen waren op de hunne niet meer te vinden maar zjj hoorde ze stillekens klappen in de kamer waar zich de geldkas bevond. Zij werd door een schrikvol gevoel overvallen, naderde zachtjes en meende te sterveu bjj het schouwspel dat zich voor hare oogen ontrolde De twee jongelingen hadden te Brussel verspeeld al wat zij hczaien en daarenboven hadden zij nog op hun woord verloren, en waren in allerhaast weder gekomen. De kas stond open, de kas waarvan Michelle den sleutel aan haren gordel had gehangen. Maar Theodoor had middel gevonden om er den tweede van te beko men cn de twee vrienden waren aau 't krakeelen, mits Simeon maar eenen zak van duizend gulden, gelijk de voorgaande kceren, wilde ontnemen, wijl zijn medegezel hem poogde te doen verstaan dat zy meer van noode hadden. Wy hebben niets meer, zegde hjj eu wjj zijn twaalf honderd guldens verschuldigd. Wij zullen er negen honderd betalen, ant woordde Simeonen voor hel overige uitstel vragen. Uitstel vragen voor speelschulden, voor eere- schulden wy waren verleren. Mjjn vader zal het alles ondervinden dat ia reeds vyf duizend guldens dat wy stelen. In den loop der 135 leerrijke bladzijden welke wij komen te doorbladeren, geeft de verdieustvolle schrijver ons benevens een overzicht derHollandsche schoolwet gevingen van 1801 tot 1889, een volledig ;edacht der wet van 1889 die een einde ïeeft gesteld aan den schoolstrijd, en dit Iop eene wijze die, wij moeten het wel be lijden, wat eenvoudiger en wat doeltreffe- lijker is, als onze Belgische schoolwet van 1884 het gedaan heeft. Vervolgens wijdt M. Moyersoen afzonderlijke kapit tels toe, aan de scholen, de onderwijzers, en hunne vorming, de inspectie in 't alge meen beschouwd, en aau dezelfde onder werpen met afzonderlijke bijzonderheden voor 't officieel en voor 't vrij onderwijs. Een vergelijkend tafereel der onkosten veroorzaakt door de wet, alsook eene algemeeno beoordeeling over de heden- daagsche Hollaudsche politiek in betrek king met schoolqmestiëu sluit deze schoo- ne studio welke te goeder ure ver schijnt, vermits wij eindelijk van minister Schollaert eene nieuwe schoolwet mogen verwachten. Wanneer wij zullen gezegd hebben dat het werk van M. Moyersoen, de vrucht is yanlauge opsporingen zoowel in België als in Holland, waar M. Moyersoen dezen winter eenige weken verbleef, en dat hij zijne inlichtingen bij mannen gelijk baron Mackay, de minister aan wien de Neder landers de wet van 1889 schuldig zijn, Dr Schaepman, de Beauffort, Borret, enz. gaan putten is, zullen wij een kort ge dacht gegeven hebben van de zorg waar mede dit werk opgesteld is en van zijne wetenschappelijke waarde in een woord: dit werk strekt M. Moyersoen en zijne geboortestad ter eere. Wij wenschen aan onzen vriend van te blijven volherden in den wog der wetenschap waar hij zoo luisterrijk ingetreden is. L. Eh nel, zegde Theodoor, laat ons nog vyf duizend guldens nemen, wy zulleu onze verliezen herstellen en liet te kort in de kas terug brengen zonder dat men het gewaar worde. Uw vader rekent toch niet. Maar indien bjj eens begon te rekenen t Hij is afwezig, Morgen avond zullen wij terug komen. U heh een plan dat ons merkelijke winsten verzekert, maar wy hebben eene groote som noodig om het ten uitvoer te brengen. Maar kwamen wjj te verliezen Onmogelijk. Nogtans indien dit gebeurde Dan zoudl gij naar uw vader schrijven, hem alles bekennen en hy zou u vergiffenis schenken. Ik kan er niet over. Nauwelijks had hy deze woorden gesproken of Mi chelle trad het kantoor binnen Och Mijnheer Simeon, riep zjj uit, wjjl zjj zich voor hem op de knieën liet vallen Alles is vergald, viel haar Theodoor, op eenen hevigen teon in de rede, wijl hjj twee zakken, die hij in de hand had, liet nedervallen, de jonge Mercx werd bleek als de dood. Ach Mynheer Simeon, hernam de meid, wat doel gjj daar? Wilt gij u verdoemen Laat uw vader uw gebrek aau geld ljjden Michelle weende, snikte en wrong zich de banden te samen. Wordt voortgezet)

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Denderbode | 1895 | | pagina 1