SS
Donderdag
20 Juni
1895.
5 centiemen per nummer. J9sle Jaar 2991.
ten
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement Aalst.
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM. 'Jvr
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
ST.
De nieuwe schoolwet.
Aardappelplaag.
Een mooi portret.
onder
onder
ihoud.
ye«*e
ranen.
ipijten,
bedde-
BODE
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
iagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week
roor de Stad 5 frank; met de Post verzonden 6 frank 's jaars,jr. 3-25 voor zes
naanden; fr. i-75 voor drij maanden voorop te betalen. De inschrijving
ndigt met 31 December. De onkosten der kwitantiën door de Post ont-
angen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, N. 31,
n in alle Postkantoren des Land.
Cuique suum.
Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1,00; Vonnissen op
3e bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
dijnsdag en vrijdag in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten Bureele
van dit blad.
lalHt, den IS) *11111! 1&SI&.
Ziehier den boknopten inhoud van liet
intwerp der nieuwe schoolwet, dat dius-
iag door M. Sckollaert in de Kamer is
werpenjeèrgciegd
iiEOFiEL ^rt' 1' V°orrechten der gemeente.
ueratiël laSere gemeentescholen worden be-
luurd door de gemeenten. De gemcen-
gebittei^raa(j bepaalt, volgens de noodwendig-
sel meieden, hun getal en dat der onderwijzers.
De besluiten aangaande de afschaffing
lener lagere gemeenteschool of van een
|f meer plaatsen van onderwijzer zullen
^^^^nderworpen worden aan het oordeel der
^^^^estendige deputatie en aan de goedkeu-
ing des konings.
De raad regelt alles wat de inrichting
- er bewaarscholen en scholen voor voJ-
rasseueu betreft.
6maan y[r( 2. Kosteloos onderwijs.
spijzei De arme kinderen ontvangen het on-
le Sluüerwijs kosteloos. De gemeente zorgt dat
illen die geene bijzondere scholen bezoe-
icn, bet onderwijs kunnen ontvangen,
'omeerCtzij in eene gemeenteschool, 't zij in
'tstraiöeiic aangenomene schooi.
Hebben recht op het kosteloos onder-
rijs hunner kinderen, degenen die aan
!en Staat min dan 5 frank persoonlijke
jelasting betalen in de gemeenten bene-
HMWnlen do 2,000 inwoners; min dan 10 frank
n de gemeenten van 2,000 a 10,000 in-
roners en 15 frank in de gemeenten van
;0,000 inwoners en daarboven.
irin| De gemeenteraad, na bet weldadig
heidsbureel gehoord te hebben, maakt
jlk jaar de lijst op der arme kinderen die
"J iet kosteloos onderwijs mogen ontvangen
n de gemeente of aangenomeue scholen,
rt me^ij bepaalt de som welke per leerling aan
rwe"e|e on(lerwijzers dier scholen moet betaald
0 Vorden.
De gemeenten die het lager onderwijs
costeloos verleenen aan al de leerlingen,
boeten die formaliteiten niet vervullen,
indien zij eene vaste jaarwedde aan den
)nderwijzer betalen en eene gezameu-
iijke toelage aan den aangenomen onder
wijzer.
De bestendige deputatie bepaalt het
landed van het weldadigheidsbureel in
le kosten van onderwijs der arme kin-
leren.
Art. 3. Godsdienstig onderwijs.
i Het programma van het lager onder
wijs bevat het onderwijs van den gods
dienst on de zedeleer, lezen, schrijven,
enz. Voor de meisjes het naaldwerk, en
"«voorde jongens in de buitengemeenten de
beginselen van den landbouw.
1 De bedienaars der ecrediensten worden
oitgenoodigd in de lagere scholen het
Ouderwijs van den godsdienst en de zede-
leer te geven, of het onder hun toezicht te
doen geven door den schoolmeester.
S. Var
Zon»
(Verhaal uit de XVI eeuw.)
3d# Vervolg.
De goede koopniau was verre van zijn zoon te ver-
moeden.
Om tien ure des morgens stond hij voor zijne
rïcur, en gaf den gewonen klop, waaraan men hem
^^jterkeude, maar niemand deed open. Zijne honden
li®»alleen gaven teeken van leven bij de terugkomst huns
jj^jj/ iiieestcrs. Balthasar klopte een tweede keer doch
even vruchteloos.
1 TT Zouden er oprechte dieven in mijn huis gedron-
j Jjtcn 1 dacht hij bij zichzelven, en zouden zij Michelle
vermoord hebben maar Hassau en Muley zouden
dit niet gedoogd hebben.
Wijl zich de angst iu zijnen geest opdeed, stak een
gebuur het hoofd uit de venster, waaraan de koopman
vroeg of hij Michelle niet gezien had.
laa: Bij het krieken van den dag, antwoordde hem de
gebuur, wijl ik myne deur opende, heb ik ze zien
vertrekken, maar ik weet niet waar henen en zij ging
een zinnelooze.
Deze woorden ontstelden Balthasar nog meer. An
dere geburen, die kwamen toegeloopeu, zegden ook
altiji.
in bf
tendt
De eerste of de laatste halfuur der
morgond- of namiddagklas wordt eiken
dag aan dat onderwijs besteed; de kin
deren wier ouders er de uitdrukkelijke
aanvraag van doen, worden ontslagen ze
bij te wonen.
Het toezicht over het godsdienstig on
derwijs uitgeoefend door afgevoerdigden
aangesteld door de geestelijke overheid.
Art. 4. De schooluitgaven.
De kosten van het lager onderwijs in
de gemeente- en aangenomene scholen
zijn ten laste der gemeenten. De provin
cie verleent toelagen, die niet minder
mogen bedragen dan de opbrengst van
twee opcentiemen op het principaal der
rechtstreeksche belastingen.
Art. 5. Tusschenkomst van den Staat.
Een krediet, jaarlijks door de wetge
ving gestemd ten gunste van den gewo
nen dienst van het lager onderwijs zal
verdeeld worden tusschon de gemeente
scholen, de aangenomen scholen en de
vrije niet aangenomen scholen, die de j
wettelijke voorwaarden der aanneming
vereemgen.
De toelage aan elke school toe te ken-
nen, zal berekend worden naar het getal
klassen welke zij bevat. Elke klas zal een
minimum getal leerlingen moeten bevat
ten die het kosteloos onderwijs genieten.
Bijvocgelijke toelagen zullen aan de
gemeenten voor het onderwijs vofiooml
worden, zoodat de toelage zooveel beloopt
als de gemiddelde som die zij van 1891
tot 1895 van den Staat ontvingen.
Er zullen ook bijvoegelijke toelagen
verleend worden aan de van ambtswege
aangenomene scholen,waarvan de aanne
ming krachtens de nieuwe wet ophoudt.
Art. 6'Benoemingen.
De benoeming, opschorsing, in be-
schikbaarheidstelling en de afzetting der
onderwijzers behooren aan den gemeen
teraad, doch de goedkeuring der besten
dige deputatie is noodig, en het beroep
bij den koning staat open, zoo voor den
onderwijzer als voor den gemeenteraad.
Wordt een gemeenteonderwijzer in be
schikbaarheid gesteld door den raad, dan
is hot wachtgeld ten laste der gemeente
door den koning, dan moet de Staat het
wachtgeld betalen.
De hoofdonderwijzer eener school van
twee of meer klassen moet gekozen wor
den onder de loden van het onderwijzend
personeel, het minste vijf jaren dienst
hebbende.
Art. 7. Jaarwedde.
De wet bepaalt bet minimum van de
jaarweddeu der schoolmeesters. Dat mi
nimum beloopt 1,200 ir. voor de school
meesters ofde schoolmeesteressen en 1,000
fr.voor de ondermeesters iu degeineeuteu
van 1,000 inwoners en zoo trapsgewijze
hooger tot 2,500 en 1,200 l'r. iu de ge
meenten van meer dan 100,000 inwoners.
Voor 1 januari 1896 moeten al de jaar
wedden op het vastgesteld minimum ge
bracht worden.
Na elke vier jaren dienst heeft do on
derwijzer recht op een opslag van 100 fr.
Art. 8. Tijdelijke plaatsvervangers
In gov al van ziekte, moet de onderwij
zer vervangen worden door een gediplo
meerden schoolmeester, door het sche-
pcncollegie aan te wijzen. De kosten ko
men ten laste der gemeente.
aan het bladgcstel, om insgelijks het ver
nielingswerk te vernieuwen.
Indien wij nude voorzettingswijze dezer
woekerplant aandachtig nagegaan zijn,
ontdekken wij wellicht dat het eigenlijk
ontstaan dezer ziekte aanvang neemt als
wanneer het gebladerte aangetast wordt.
Een middel vinden om die aanraking,
eerste vernielingswerk, te bestrijden of
te voorkomen, was de kwaal aan den wor
tel uitroeien, kwaal die eene zoo onbe-
rokkene schade aan de gezochte volks-
I spijze bijbrengt.
I Dit wonderbaar geneesmiddel is gevon-
II den De Bordeleesche Bouillie ver
wezenlijkt dit middel. Eene welgevoegde
bereiding en degelijke toepassing er van,
bevrijden stellig den aardappel, houden
hem gezond en kan eene winst van 3 tot
800 Iranken per hectaar verwezenlijken.
Do aardappelplaag wordt veroorzaakt f ton allen kan-
er een microseonisch zwammoka of genomen c:i iu onze landbouwbladen
o
Bereiding, gebruik en toepassing
der Bordeleesche pap.
dat zij de meid zien gaan hadden en dat zij dcu weg
van Sotteghem had genomen.
Üat is ongehoord, antwoordde de koopman, en
nu kan ik niet binnen 1
Bonavcntuur, die reeds verscheidene malen was
komen kloppen, kwam ook aan. Hij werd bleek als
een muur en beefde uit al zijn lidmaten, wanneer hij
zag wat cr omging, mits Balthasar hem had te kennen
gegeven dat hjj zich verwijderd had om zijne meid te
beproeven, gelijk hy gezegd had.
De oude klerk meende te spreken, doch Balthasar
viel hem in de rede Laat ons niet te lichtzinnig
vermoeden, vriend, zegde hij, vooraleer proeven te
hebben en ga den slotmaker roepen, want deze deur
zal zich van zelfs niet openen.
Eene groote volksmenigte stond reeds voor de deur
van den koopman. De prevost van St. Bavo, die daar
juist voorbijging, bleef ook staan, maar de koopman
bemerkte bem in den begin niet.
Wanneer de deur geopend was volgde Bonaven-
luur zijnen meester eenige geburen gingen insge
lijks binnen en de prevost sluimerde met ben het
huisin. Balthasar ging recht naar zijne kas, die bij
open vond en geledigd. Een ijsel|jke schreeuw- ont
vloog z|jiie borstIk ben bestolen, riep hij uit,
en tcenemaal bestolen. Veertien duizend guldens
Nu ben ik niet meer verwonderd dat zij zorg heeft
gehad van le verdwijnen. Kost wat kost men moet ze
•cdervinden.
Zoo ik het voorzien had, wordt m|jne bediening
bier noodzakelijk. Wat blijken hebt g|j
door een microscopisch zwammeke of
woekerplant, Fcnorospora of Mildew ge
naamd. Zij vertoont zich op de onderste
laag der bladeren, die daardoor eene gele
dan eene bruine tint krijgen, waarna ze
afvallen even of ze verbrand waren.
Onderzoeken wij nu wat er in dit blad
omgaat, alvorens het, alzoo uitgeput, van
den stengel gescheiden wordt.
De woekerplant kleeft zich onder het
aardappelblad vast, vormt er zeer kleine
takjes, waaraan vruchten ontstaan, die
dóór den wind op anïTeïe bladeren wor
den overgebracht en de plaag in 't zelfde
seizoen voortzetten.
Enkele dezer vruchtsporen kunnen ver
scheidene duizende zaden zomersporen
genaamd) in leven roepen, die deels door
den wind worden weggenomen, deels op
den grond blijven liggen. Deze laatste
kunnen op een of andere wijze tut aan
den aardappel geraken en deuzolfden min
of meer besmetten.
Dewijl de zwammo of woekerplant zich
alzoo langs den buitenkant van 't blad
ontwikkelt, worden er in de weefsels der
zelfde bladeren, tengevolge eener be
vruchting, de wintereiëren geboren. Deze
verblijven in bet blad en worden maar in
vrijheid gesteld op het oogenblik dat het
afgevallen blad verbrokkelo.
De wintereiëren weêrstaan de hevigste
koude, zij wachten den oogenblik af om
zich, in 't volgende jaar, nogmaals aan
het aardappelblad vast te hechten, ten
einde de omwenteling hierboven beschre
ven, te herbeginnen.
De voortzetting in 't volgende jaar, ge
schiedt bijgevolg, ofwel door aanraking 8
der onderste bladeren met de wintereiëren
die zich op den grond bevinden, ofwel
door 't plauten van aardappelen die ge
durende hunnen groei door zomersporen
aangetast werden. De zwammen, verbor
gen in den pulp van den plantaardappcl,
klimt met den scheut, verschuilt zich in
het binnenste der weefsels en zet zich
eindelijk vast, even als de wintereiëren.
met de meeste juistheid door ernstige
landbouwers medegedeeld, staven onze
gezegden op stelligste wijzen.
Het is dus noodig eenige woorden aan
te halen over de bereidingswijze
Bereiding der Bordelee
sche pap. Men laat iu 90 liters
water 2 kilos kopersulfaat (99 zuiver)
smelten.
üiusclit ia ooaou omnior een üalveu
kilo vetten steenkalk (Doornijksche of
Naamscke). Bij deze kalk, door blusscheu
in poeder gebracht, voegt men 10 liters
water en men giet langzaam, al roerende,
deze kalkmelk door eene metalen zift in
de oplossing van kopersulfaat. Deze ver
menging geeft eene vloeistof van hemels
blauwe kleur en heet Bordeleesche
Bouillie of Pap.
Bij het rusten dezer pap, zinkt er op
den bodem een blauw poeder en het bo
vendrijvende water is kleurloos. Teeken
van goede bereiding der nap. Moest het
water nog blauwachtig schijnen, dan
werpt men er nog een weinig Kalkpoeder
bij. Wanneer men overgaat tot het be
sproeien van 't aardappelloof, zal men
heel goed de mengeling omroeren.
Wie zich kopersulfaat vau beste hoe
danigheid wil aanschaffen wende zich tot
het tabriek van chemische vetten van
den heer ^¥cli. Eeinan, Hooge
Vesting, te Aalst, alwaar men ook verdere
inlichtingen kan bekomen.
Wjj beschuldigen, zegde Bonaventuur.....
De koopman deed hem een teeken om hem tot
zwijgen te brengen maar hij haperde, deinsde ach
teruit en de oude klerk ging voortWjj be
schuldigen Michelle.
Van de dicfle van 14000 guldens eene diefte
met inbraak... is dat uw sleutel? ging de prevost
■oort, den sleutel van de kas trekkende, die er was
blijven opsteken.
Neen, antwoordde de koopman, dit is een valsche
sleutel, dit had ik niet voorzien. Ook ben ik reeds
lang bedrogen geworden, de eerhoze, zjj had een val-
schen sleutel doen maken 1 waar zou de andere wezen
Hij zocht, doch vond niets. De prevost, die insge
lijks langs alle kanten rondzag raapte van den
grond ecnen kemdsknop op. Er is Incr een mans
kerel geweest, zegde hij.
Zij had eenen medeplicitige.
Ziehier cr nog een nicuv bewijs van, riep Bona
ventuur op de kamer der jonrelingcn komende. Deze
twee roomers en die geledigte flesch toonen dat de
twee makkers zich versierkt hebben, voor alleer den
diefstal (e ondernemen.
Ik ben niet meer 'erwonderd, zegde een
gebuur over de weelde die te moeder van Michelle
le Sottcghem geniet, 't ls eeie dieven familie
En gij beweert, zegde di prevost, dal dit meisjo
zich naar Sotteghem heelt btgeven.
Ja.
Wij gaan er oogeublikielyk naarloe, vergezeld
van gewapende mannen neester Balthasar, liet is
Een liberaal, de heer Ch. Vercamer,
heelt het portret gemaakt van de socia
listische groep onzer Kamer, 't Is naar do
natuur geteekend eu de Etoilc Beige
vindt, dat het sterk gekleurd, maar toch
zeer gelijkend is.
maar vier uren van hier. Indien zij geene vleugels
gehad heeft zullen wij ze inhalen, en uwe veerden
duizend guldens zullen met alleen verdwenen zyu.
Maar het is een drijmaal kapitaal schelmstuk.
Bij het einde dezer woorden ging de prevost uit en
liet Balthasar in eene diepe neerslachtigheid gedom
peld, wijl Bonaventuur, half te vrede was, mits hy
hoopte van voortaan zyne vrouw in 't huis te kunnen
brengen. Hij deed ze inderdaad koinen om den afgc-
malten koopman te verzorgen, en van dien oogenblik
af vervong zij de plaats der arme Michelle.
Balthasar schreef naar zijnen zoon, dien hij dacht
nog (e Brussel te wezen, om hem te verzoeken van
hem te komen troosten. Hij vertelde hem al wat cr
gebeurd was, iu den zin dien by aan bet voorge
vallene toekende. Maar die brief kwam in de handen
van Simeon niet, die nog niet tcenemaal bedorven
zijnde, er waarschijnclijk zou door getroffen geweest
zyn en misschien tot leedwezen ware gekomen. Inte
gendeel de jongeling schreef eenen brief naar zijnen
vader uil Bergen, die twee dagen later eerst aankwam
en waarin hij hem eene reis van veertien dagen iu
Frankrijk aankondigde.
Balhasar was zeer vergenoegd over deze tyding.
Myn arm kind, zegde hy, had het gedacht van
het schelmstuk van Michelle niet kunnen verzetten,
het is beter dat hij er niets van wete. Bij zijne weder
komst zullen w-y hem troosten.
Ondcrtusscben had zich de provost, vergezeld
van zes schutters te peerd naar Sotteghem hege
en ging alleen naar het huis der moeder van
Wij geven er hier een afdruksel van
In navolging van hetgene eertijds in
Sparta gebeurde, om de jeugd eenen
afkeer voor de dronkenschap in to boe
zemen,zou men de hoofden der onderwijs
inrichtingen en de schoolbestuurders niet
genoeg kunnen aanzetten hunne leerlin
gen naar de Kamer van Volksvertegen
woordigers te leiden. Zij kunnen niet
heter worden voorbereid tot de vervulling
hunner burgerplichten, dan door te zien,
met hunne eigene oogen, aan welke ram
pen en wederwaardigheden een land kan
blootgesteld zijn, dat aan de begeerlijk
heid aer onwetenden en der onbekwameu
is overgeleverd.
li De verwaandheid en een onmeetbare
hoogmoed,de fabel van den os en den kik-
vorsch herinnerende; de zucht naar gezag
en het verlangen naar genoteen aanma
tigende en gebiedende toon als blijk van
welgemanierdheidsmaadwoorden in ver
vanging van beleefdheid; gezwets en gek
kenpraat voor wetenschappelijken voor
raad holle woordenpraal en bombast voor
welsprekenheid eene snulachtige stout
moedigheid, in plaats van talent ijdel
vertoon om de onwetenden te verblinden;
het inloopen van open deuren; grofheid
van taal, het gebrek aan bewijzen verber
gende ruwheid en uitdagingen iu stede
van redeneerkunst scheldwoorden tor
aanvulling der bewijsvoering oproerige
redevoeringen zonder besluit ondervra
gingen zunuei jmlen vanziju oraemoiles
zonder praktisch nutonduidelijke, onge
rijmde, stootende voorstellen, door het
venster den gapers toegeroepen weer
leggingen in den aard der lomperds en
hardschreeuwers persoonlijke fouten,
driftig en trouwloos aau eerlijke eu ge
achte vereenigingen toegeschreven be-
lccdigiug en laster wanneer beweegredens
ontbreken een rechterhjk verleden,
schaamteloos opgehemeld de terugroe
pingen tot de orde opgeteld en bijeenge
zameld om als kiesreklaam te dienen
dubbelzinnigheid en huichelarij gerech
telijk bestatigd de onbetamelijkheden en
woelige zeden der meetingen in eene der
voornaamste vergaderingen des lands
overgebrachthet rumoer, de bedreigin
gen, de uitdagingen, tooneeleu van vuist
gevecht de welsprekendheid der vuist
slagen n en, tot bekroning, de dolle
woede, veroorzaakt door geestrijke dran
ken, eischende de afschaffing van dcr-
zelver gebruik door de gekozeneu des
lauds.
Mea ziet het, de schaduwzijde is met
de grootste zorg atgewerktgeene enkele
donkere tint of zij is in dit portret te
vinden.
En zeggen, dat onze Here liberalen de
mannen, door M. Vercamer afgeschilderd,
in de Kamer hielpen brengen en zij nog
immer bereid zijn met kerels van hun
gehalte samen te spannen
't Is deftig
Micbclle. W aar is uwe dochter 1 vroeg hij, aan de
oude vrouw.
Ach, mijnheer, maak geen gerucht, zegde hem
die goede moeder, zy is ziek.
Zy slaapt waarscbynlyk. heraam de prevost, dit
is niet te verwonderen, na eenen nacht zoo als
degene die zij doorgebracht heeft. Ik moet haar kost
wat kosl spreken.
Hy trad de kamer binnen en vond Michelle over
dekt van Iranen op het bed haars moeders liggen.
Gij gaat ons volgen zegde hy haar op eeueu
strengen toon, maar vooreerst zult gij ons de 14000
guldens tooueu.
De 14,000 guldens, zcide de meid met een ver
ward gelaatob, mijn God, ik dacht het wel, dat
men iny zou beschuldigd hebben
't is altyd hetzelfde liedje, hernam de prevost
indien men daar geloof moest aan geven, dau waren
er geene dieven.
Dieven, mijnheer, riep de oude vrouw uitwie
zou durven zeggen dat myne dochter gestolen beeft
Ik de prevost van St-Bavowy moeten de namen
der medeplichtigen kennenen zij moet ons volgen.
De oude vrouw was iu onmacht gevallen. De ge
rechtsman gat een teeken en de zes schutters traden
binnen. Michelle, gewelddadigheden vreezende, stond
stillekens op en zegde dat zij zou gehoorzamen.
Onmogelijk, riep de pastoor van Sotteghem uit,
die op dit oogenblik kwam toegeloopen. Dit arme
meisje is zeer ziek.
Wordt voortgezet)
