- Donderdag 27 Juni 189o. 3 centiemen per nummer. J9S,C Jaar 2993.
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement Aalst.
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
liet Ministerie
van Arbeid.
Landbouw,^
Nieuwe martelaar.
Ovërdraagzaamheid.
DE DENDERBODE.
Dil blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
I igleekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week
)or de Stad 5 frank; met de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
I panden; fr. i-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
I ndigl met 31 December. De onkosten der kwitantiën door de Post ont-
I mgen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, N. 31,
II in alle Postkantoren des Land.
Cuique suilm.
Per drukregel, Gewone 13 centiemen Reklamen fr. 1,00Vonnissen op
3e bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
dijnsdag en vrijdag in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten Bureele
van dit blad.
ILalst, <Ieii 'JG«Juni 189ö.
Sommige liberale bladen hebben ge-
preven, en schrijven nog, dat de Regee-
Bg het Ministerie van Arbeid ingesteld
eft, om voldoening te schenken aan de
icialisten. Aldus zou het gouvernement
1 gegrondheid erkend hebben van de
jachten der socialisten; en zoo voorts, te
jngom te melden.
jZiet, dat is allemaal prietpraat.
De Regeering heeft het nieuwe ministe-
c in 't leven geroepen, niet omdat de
jcialistcn het vroegen, maar omdat die
'euwo instelling gevergd werd door de
Idsomstandigheden.
jDoor alzoo te handelen, heeft de katho-
eke regeering getoond dat zij vast be-
otcn is door te werken, om tot eenc vre-
jlievende oplossing van 't maatschappe-
k vraagstuk te komen.
|'t Is mogelijk dat de socialisten het in
kten van zulk ministerie op hun uit-
ingborg hadden geschilderd; maar zij
jesterden in alle geval de hoop, het
an ióit tot stand te zien komen.
[Gelukkiglijk heeft het gouvernement
ie heimelijke hoop verijdeld. Vandaar
ïnuo moeilijk verkropte woede, en hunne
amnio aanvallen, in en buiten de Kamer,
Igen den heer Nyssens.
Dc Brussclscho briefwisselaar van de
;k' \euse, gewag makende van de bittere te-
eil[urstelling welke het socialisme opge-
k-jopen heeft, schrijft aldus
Het Ministerie van Arbeid is door
de socialistische linkerzij slecht ont-
Pdo vangen geworden. Het scheen nochtans
lelt dat zij vrede moesten hebben met den
nieuwen minister, welke aan 't hoofd
eener inrichting staat,die bestemd is om
i de studie der sociale vraagstukken te
I doorgronden, en aan eenige dezer eene
9 mogelijke oplossing voor te bereiden.
I M. Nyssens heeft de noodige hoedanig-
beden om het departement te besturen
Kk dat hem toevertrouwd is, en ontegen-
M sprekelijk is hij met verzoeningsgezinde
pr i inzichten bezield.
In de zaak der steenbewerkers van
-i Sprimout, kwam hij daar blijken van
-< i te geven met naar het congres der steen-
bewerkers oenen afgeveerdigde te zen-
i den, die gelast was hem verslag te ge-
i ven over de gesteltenis en de grieven
j der arbeiders.
Maar dat valt niet in den smaalc der
all leiders. De gisting doen verdwijnen,
is hunne reden van bestaan teniet doen;
verzomen, is hunne bediening ondocl-
ie j (Verhaal uit de XVI eeuw.)
Vervolg.
Zij heelt gestolen, zegde dc prevost, dat zij het
ienomenc wedergeve dat zij hare medeplichtigen
landuiilc en wg zullen ze voor eenige dagen in de
pevangcnis uwer gemeente onder waakzaamheid onzer
("annen laten.
De Hemel is mijn getuige dat ik niets heb dat
ik niets gestolen heb, antwoordde Michelle op ecnen
bevenden toon.
I Wié heeft dan den diefstal bedreven Kent gij
de dieven noem ze.
Ik mag niet.
En wat sleutel is dit vroeg de prevost er bij,
*ijl hij van den gordel van Michelle den sleutel der
geldkas van den koopman afrnkte.
j Het is deze sleutel niet die tot bet bedrijven der
dielte gediend heeft.
Ik weet het. Gij had er eenen valschen doen
maken. Gij moest er twee hebben. Maar gij hebt den
kop verloren.
Zyt gij plichlig, Michelle, vroeg de pastoor.
De meid bezag hem met een treurig gelaat, en
i matig en onnuttig maken. En aan-
i stonds heeft men (de leiders) tegen M.
i Nyssens den sotstcn der twisten uit
gelokt. n
Dat heet den nagel op den kop slaan.
Ja, het Ministerie vau Arbeid is ecu
doorn in het oog der roode leiders, even
als alle maatschappelijke wetten, die de
katholieken reeds deden stemmen en op
dit oogenblik gereed maken, zoovele ste
ken in bun hert zijn.
Want die citoyens willen geene lotsver
betering voor den werkman, zij hebben
den duivel gezien in den socialen vrede,
omdat zij leven van de maatschappelijke
ongerechtigheden, omdat zij azen op do
volksellende gelijk gieren op een lijk.
En daarom ook wcnschen zij innerlijk
dat dc maatschappelijke wonden blijven
bloeden, ja, verkankeren.
Gelukkiglijk begiut hot volk klaar in
hunne kaarten te zien, en zal het, met
zich eendrachtig rond het katholieke
vaandel te scharen het verwezenlijken
hunner helsche plannen beletten.
Hervorming der landbouwoomi-
cen. In eene zijner laatste redevoe
ringen heeft minister De Bruyn gezin
speeld op het nut dor landbouwcomiccn
en op te beramen middelen, ten einde dit
nut te vergrooten.
Tot nu toe waren do vereenigingen,
welke de verbetering en den vooruitgang
van den landbouw cn zijnen beoefenaar
betrachten nu zouden het wezenlijke
Goedemannenraden worden.
Welke de hervorming ook zij, altijd is
het zeker dat men niet met de handen
overeen zal moeten zitten; niet onophou
delijk de oogen op Brussel zal moeteu ge
richt houden en roepen Heeren behoed
ons, wij vergaan
Er dient, op eigen kracht en initiatief
gewerkt te worden.
Het zou niet rechtveerdig zijn, het nut
dat vele laudbouwcomicen tot nu toe
stichten, te ontkennen. Sommigen heb
ben bewijzen gegeven van eene ongewone
levenskracht en werkzaamheid, en onder
anderen hebben zij, waar deze niet be
stond, den geest van samenwerking tot
stand gebracht. Niet dien geest van sa
menwerking zooals wij dio in de groote
steden zien, waardoor kapitalen, door
nietvakmanncn bijeengebracht worden,
om dc kleine nijverheid inden gnênd te
boren; maar samenwerking tot weder-
zijdsche, onderlinge ondersteuning, tot
opbeuring van het bedrijf, zooals wij die
in de steden veel meer zouden willen zien
tot stand komen.
antwoordde onder eenen gloed van Iranen Neen,
mijn vader.
In den naam van onzen heer Jesus Christus,
hervatte de grijsaard, antwoord op mijue vraag kent
gij de dieven
Mijn vader, ik ben ODplichtig....
En zult gij dc plichtigen noemen vroeg dc
prevost.
Nooit.
Zelfs aan God niet zegde dc priester.
Zelfs aau God niet. God kent ze
De pijnbank zal u wel doen klappen, zegde de
gercchlsman. Wij hebben folteringen die stijvere
tongen ontbonden hebben dan de uwe.Maak u veerdig
om tc vertrekken.
Mijn kind, zegde baar de goede herder, indien gij
onnoezel zjjt, zal God u niet verlaten. Dat zijn arm u
ondersteune. Ik zal u in de gevangenis komen bezoe
ken. Maar, zegde hij tot de schutters, doet ze niet te
voet gaan naar Gent, want zij kwam er niet levendig.
Dit gaat ons. verduiveld 1 niet aan, antwoordde
de prevost. Wij moeten bekentenissen hebben zij
moet de 11,000 guldens aanwijzen.
Op eci: teeken wentelde een der schutters de meid
in ecnen grootcn mantel en plaatste ze voor zich op
het peerd cn dc mannen trokken naar Gent weder,
wijl de pastoor dc arme moeder poogde te Iroosten.
Des avonds bevond zich Michelle reeds in de gevan.
genis der abdij van St-Bavo.
Onder dc bijzonderste goede vruchten,
door de instelling der comicen tot stand
gebracht, is de grootero icver der land
bouwers, om hunne producten naar En
geland uit te voeren, die hier en daar ont
staan is.
Geen land ligt dichter bij Engeland
dan het onze. Welnu, het doet zeer aan
hot hart, wanneer men verder af wonende
Zweden, Denen en Friezen, de Engelse he
botermarkten moet zien bevoorraden en
er dc plaats in nemen, die onze boter-
voortbrengers laat hot ons maar zeg
gen verloren hebben.
En verloren door hunne eigene schuld.
In plaats van hot terreiu. dat zij er be
zetten te vergrooten, uit te breiden, lieten
zij het zich ontrooven en wij zullen er
niet bijvoegen waardoor zij het verloren.
Zij weten het zelf maar al te goed. Het
koninklijk besluit op de margarine ware
hier goed te pas gekomen.
Welk is nu dc gedroomde hervorming
der landbouwcoruicen
Men zou de laudbouwcomicen eene
grootere uitbreiding, dus ook een groote
ren werkkring geven.
Zij zou namelijk in drie klassen ver
deeld worden. De eerste de eigenaars
en pachters; de tweede dc pachters tot
zekeren te bepalen rangdc dorde het
werkmanselcm ent
Dit namelijk vermoedt een Brussclsch
blad. In hoeverre dit vermoeden juist is,
zullen wij tot nu toe niet onderzoeken,
mits het ontwerp toch denkelijk niet in
dezen zittijd zal besproken worden.
Nu, de zaak heeft dus kans om met
rijpheid overwogen te worden. De comi
cen kunnen, elk van haren kant onder
zoeken wat er met het oog op de plaatse-'
lijk belangen te verrichten is. Zij kunnen
er do volksvertegenwoordigers hunner
respectiovc arrondissementen over onder
richten, opdat deze, te gelijkertijd die
belangen der stad in 't oog houdende,
gewapend zijn wanneer in de Kamer de
belangen van den pachter besproken
worden.
Ziedaar do bedenkingen, die wij maak
ten, na, ons gesprek met eenen land
bouwkundige, naar aanleiding van een
artikel over dit punt in den Patriots ver
schenen. Daar cn, naar ons voorkomt,
eenige nuttige wenken voor den pachter
in voorkomen, deelen wij die mcê:
Handelsblad.
I>o muil plan s hccrscht sedert
eenige weken bijzonderlijk in onze Pro
vincie. In de tweede helft der maand mei
werd deze ziekte bestadigd te
St-Maria-Audcuhovc, Okcgcm, St-Mar-
tens-Lierde, Grimmingen, Zevcneeckcn,
Zomergcm, Dcsteldonck, Nederbrakel,
Wichelen, Goefferdingc, Onkcrzele, St-
Anteliuckx, Aeltcre, Borsbcke, Drongen,
Poescle, Pollaere, Waarschoot, Meircl-
bckc, Erwetegcu, St-Denijs-Boekel, Syn-
gem cn Gaver in eenen enkelen stal in elke
dezer gemeenten
Te Santbergen in 8 stallen, te Ninove
in 10, te Vosselaerc in 2, tc Gent in 2, te
Landegem in 2, te Moerbeke in 3, te
Bambrugge in 4, te Lootenhulle in 5,
te Denderwindeke in 2, te Nevele in 2.
In 't geheel te samen in 57 stallen en
in 27 gemeenten.
Het Bulletijn vau de besmettelijke
ziekten der huiskdieren zegt in nota dat
de muilplaag in Brabant en West-Vlaau-
deren door de Hollaadsche beesten werd
ingebracht.
Dc Hollanders verzekerden nogthans
dat dcMnuilplaag bij hun niet meer be
stond tenzij hier en daar in Friesland.
Onze mertelecr die bij minister De
Bruyn gebeden cn gesmeekt heeft om de
grenzen voor 't Hollandsch vee te openen,
is dus de oorzaak dat wij heden met de
muilplaag gekwollen liggen.
IV.
in den oogenbük dat men Michelle in handen
had, dacht men cr niet eens aan van met bedaardheid
in haar vorig leven de goede hoedanigheden tc onder
zoeken, die voor haar konden pleiten men hield zich
slechts met de omstandigheden bezig die haar tegen
gingen.
De prevost zette met vlijt het proces voort der
ongelukkige meid. cn haar meester, die kwijnde van
verdriet, hield zich met haar niet meer bezig. Men
bemerkte dat de moeder van Michelle van gcencn
honger was gestorven. Die omstandigheid, die ganseli
ten voordeelc van Michelle sprak, werd tegen haar
ingebracht. De arme vrouw hield haar huis zuiver,
was gespaarzaam en matig bare woning had dat wal
gend voorkomen niel, dat men gewoonlijk in de
woningen der armen aantreft uit die rcinighcid
ontstonden nieuwe vermoedens en het scheelde maar
weinig of de arme moeder werd ook aangehouden als
verbergster der diefstallen harcr dochter.
Dc pastoor van Sulteghcm kwam twee dagen later
gelijk hij het beloofd had, Michelle in hare gevangenis
bezoeken cn overtuigde zich ten volle van hare
onplichl. Maar zij wilde hem de plegers der dïefle niet
kenbaar maken. Hij zette haar aan tot verduldigheid
en bevool haar aan de bewakers, zeggende dat zg het
schelmstuk niet had bedreven en dat God onvermijde
lijk de plichtigen zou doen kennen.
Dc bewakers namen cenigzins de woorden des
priesters in aandachtmaar de rechters, die niet het
Het Handelsblad van Antwerpen schrijft
eenen merkweerdig artikel, ter gelegen
heid van een vonnis van 't assisenhof van
Luik
Het hof van assisen van Luik, heeft
dezer dagen citoyen Crossct veroordeeld
tot eouwigdurenden dwangarbeid, voor
moord gepleegd op eenen armen wever.
Er had eene werkstaking plaats te
Vcrviers, en Mauhin, die vader was van
negen kinderen en dacht dat die negen
kleintjes moesten eten, ging niettegen
staande het verbod der socialisten, naar
de fabriek om te werken.
n Dat stiet citoyen Crosset tegen het
hoofd, cn hij nam het besluit Mauhin
openlijk te straffen.
i) Hij ging naar do werkplaats, en toen
hij er Mauhin ontmoette, die hem kame
raadschappelijk de hand toestak, trok de
citoyen een revolver en schoot den ongeluk
kige workman neêr.
Koel als een beul, nevens den ver
slagenen op eenen stoel gezeten, zag hij
den ongelukkigen vader den geest geven
cn hij giug daarna in de herbergen op
zijne monsterachtige daad roemen.
Aangehouden, in de gevangenis ge
zet en voor de assisen gebracht, werd hij
tot levenslangen dwangarbeid verwezen.
't Is jammer dat de doodstral in on-
gebruik is geraakt in België hij had ze
ruimschoots verdiend.
Met afschrik zal ieder eerlijk man
het oog van dien bloedhond afwenden, en
woorden van medelijden hebben voor den
ongelukkigen Mauhin.
De socialisten zullen die monster
achtige daad afkeuren, dat denktgezeker?
Gij bedriegt u
De Peuple heeft integendeel mede-
onderzoek gelast waren, hadden eenen stecnen hert
zij hadden hunne prooi onder de handen niets was
bekwaam ze hun te ontnemen, noch hun het minste
medelijden in tc boezemen.
Alle dagen ondervroeg men Michelle en alle dagen
gaf zij dezelfde antwoorden zij was onnoozclzij
kende de plichtigen, maar wilde zc met noemen.
Men ging zoo verre lot haar tc verdenken dat zij in
het geheim aanhield met eenen jongman, met wicn
zij den diebtal had bedreven en dien zij niel wilde
kenbaar maken.
Na acht dagen vruchtclooze pogingen om te weten
waar de 11,000 guldens verborgen waren, en de
namen der medeplichtigen te kennen, besloot men
van ze op de pijnbank te brengen, en men deed baar
de pijn der kliefijzers onderstaan. De knecht des
scherprechters bracht vier dikke eikc plankskens.
Beide voeten van Michelle werden tusscben twee
dezer stukken geplaatst en in het midden zette men
het punt van een lang kliefijzer. Dit alles werd met
ijzeren haken tegen een gewrongen. De voorbereidsels
voltooid zijnde, nam de beul eenen hamer, joeg het
kliefijzer lusschen de middelste plankskens, die de
voeten verpletterden en er bet bloed cn zelfs het
vlecsch deden uitspringen. Michelle deed de bert-
scheurende klachten hooren, viel in onmacht zonder
iels verklaard te hebben en die eerste pijniging nam
een einde. Men vermaakte de wonden, die men had
veroorzaakt en men droeg haar in de gevangenis
weder. De gezwoorne heelmeester, die de pijniging
had bijgewoond, verklaarde dat zij binnen drij dagen
lijden met den ongelukkigen citoyen
Crosset...
Meer dan dattoen de Peuple ver
nam dat het hof den moordenaar Crosset
veroordeeld had, beschuldigde het blad
den juri van bourgeois, dezen man zon
der genade getroffen te hebben
Zonder genade, zonder medelijden
n Maar verdiende Crosset wel mede
lijden, hij die zonder genade Mauhin
neerschoot, toen dezen hem vriendelijk de
hand toestak; toen deze ging ^werken voor
zijne negen kinderen
Verdiende Crosset wel medelijden,
toen hij in de kroegen over zijne monster
achtige daad ging roemen
De Peuple beleedigt de leden van den
Luikschen juri, als hij verder zegt
De bourgeois, al is hij van nature
goed en edelmoedig, wordt wild wreed,
zoodra men een beroep doet op zijne klas-
sengevoelens.
- Waar is de gezonde zin van den
Peuple De juri had citoyen Crosset ze
ker moeten vrijspreken, hem kroonen
vlechten en hem in triomf aan de samen
leving teruggeven
Hij had daarenboven het lijk van
Mauhin, van den vader der negen kinde
ren, moeten vervloeken en aan [de galg
nagelen?...
n Voorzeker, en alsdan zou de Peuple
verklaard hebben dat er rechtwas
gedaan....
n En zoo verstaat het socialisme het
recht, de vrijheid en de gelijkheid het
onschuldig slachtoffer wordt do schul
dige de plichtige moet vrijgesproken,
vereerd en verheerlijkt worden
Citoyen Crosset, den ongenadige
moordenaar, de kinderbeul, zal zonder
twijfel in de socialistische wereld als een
nieuwe martelaar aanzien on op oen voet
stuk gezet worden.
Klerikale onverdraagzaamheid
Is er wel een verwijt, waarmeê door onze
tegenstrevers meer geschermd wordt dan
dit? Waar, zij, in eene redevoering of
een dagbladartikel dien ronkenden uit
roep kunnen te pas brengen zij het dan
ook ten onrechte zullen zij het zeker
nooit nalaten.
Het volgende uittreksel uit de Mouse,
het Luiker liberaal blad, bewijst eens te
meer hoe ongegrond bedoelde beschuldi
ging is
Verscheidene jonge advokaten, waar
onder eenige van de Brussclsche balie,
aan de liberale gezindheid toehoorende,
zijn aan het nieuw bestuur van den Ar
beidsdienst gehecht.
Noemen wij M. WodonenVercruysse,
en een jonge Gentsche ingenieur, die zich
hersteld zijn en bekwaam wezen om eene tweede
foltering te ondergaan.
Dc smerten der arme meid waren zoo hevig dat zg
niets meer verlangde dan te sterven en het besluit
van kost wat kost eene verlenging van pijnen te
voorkomen. Dc twee volgende dagen zag zij niemand
anders dan eenen der bewakers die haar voor eenig
voedsel eene kruik water cn een stuk koren brood
bracht. Den derden dag deed men ze weder voor de
rechters verschijnen, om haarde pijn der bot te doen
onderstaan dit was eene ijzeren bot, die men aan
den voet deed en dan op gloeiende kolen legde. Onmo
gelijk was het baar van te gaan of zich recht te houden
zoo hevig waren nog de pijnen, die de eerste foltering
haar toegebracht had. Bij het zien der nieuwe smer
ten die zij ging lijden, zegde zij met eene zwakke
stem dat zg alles zou bekennen.
Vast besloten van haar zeiven voor baren jongen
meester te slachtofleren, welks plichtigheid zij in alle
geval niet had kunnen bewijzen, al had zij hem ook
kenbaar gemaakt, wapende -zich met het teeken des
II. Kruises en begon inwendig te bidden, om aan God
vergiffenis te vragen voor de leugen, waaraan zij zich
ging püchtig maken. Daarna zegde zij op eenen toon
Ik ben de plichtige.... en bad voor medeplichtig®
een hoiiandschc vluchteling.. dien ik beminde
(voegde zij cr vol schaamte bij)hg beeft de 14,000
guldens medegenomen.... en ik moest hem in Holland
gaan vinden.
Wordl voortgezet)}
