Zondag
7 Juli 1893.
o centiemen per nummer.
J9ste Jaar 2995.
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement Aalst.
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
De socialisten en de Kris-
tene werkliedenpartij.
DE
LEVENDE DOODE
De Socialisten en de Landbouwers
I L ANDBOUWBANK
De H. Stoel en priester Daens.
Landbouwers
Chemische ontleding.
De Aardappelplaag.
DE DENDERBODE.
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week
voor de Stad 5 frank; met de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden; fr. 4-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwitantiën door de Post ont
vangen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, N. 31,
en in alle Postkantoren des Land.
Cuique suum.
Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1,00; Vonnissen op
3e bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
dijnsdag en vrijdag in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten Bureele
van dit blad.
Aalst, den G «Juli 189S.
De socialisten schrijven gedurig in
hunne gazetten en schreeuwen op alle
tonen, in hunne vergaderingen
Dat de toestand van de werklieden
niet kan verbeteren, tenzij de Maat-
n schappij van onder tot boven gekeerd
worde
v Dat de lagere standen oorlog moeten
voeren tegen de hoogere volksklas
Dat er geene redding voor 't werk
a volk mogelijk is zonder een algemeen
oproer dat er bloed moet vergoten
n worden dat er revolutie moet komen,
enz. enz
Twintig jaren lang en nog meer, heb
ben de roode lawijtmakers dat deuntje
gezoDgen en herzongen en weest er
zeker van, ze zijn nog verre van uitge
zongen te zijn
Duizend keeren en nog, wierd er aan
die lekkere prietpraters gezegd Maar,
jongens, dat is allemaal heel wel, ge
spreekt schoon, en ge roept luid ge
noeg maar luistert 'ne keer als gij
eens onze brave werkmenschen genoeg
zult bedrogen hebben, tot zooverre dat ge
wezenlijk den opstand onder de volks
klassen in volle woede zult zien als
een tijd zal gekomen zijn, dat de revolutie
werkelijk alles te vuur en to zwaarde
zet en alles kort en klein slaat; hewel,
zegt eens, wat zal er dan, na die alge-
meene vernieling, met het arm cn afge
streden volk, met den verdoolden werk
man gebeuren
Dat zulke vraag de roode volkspree-
kers niet al te aangenaam in de ooren
klinkt, moet niet gezegd worden. Ook
't heeft jaren en jaren geduurd, eer de
kopstukken der socialisten een antwoord
gaven.
Eindelijk toch op 'nen zekeren keer,
dat dezelfde kwestie te berde kwam, in
de Kamers van Duitschland, en juist
dezelfde vraag onder den neus gewreven
wierd, van hunnen vriend Bobel, werd
het zwijgen voor de roode philosofen niet
meer uithoudelijk. Daar moest, kost wat
kost, een antwoord geriskeerd worden
en 't is een fameus, ge moogt er
zeker vau zijn.... Hoort liever zelve
't zijn letter voor letter Bebel's woorden
Wanneer ik geen uitvoeriger bedil
n van de latere Maatschappij Jean ge-
n veneeide hij, komt dit alleen
bij de onmogelijkheid de dingen, die
komen zullenvooruit te zien...
Voor iemand die een beetje nadenkt,
beteekent dat eenvoudig Wij kunnen
niet zeggen wat wij, socialisten, latei-
zullen verrichten, omdat wij 't niet
weten 'tls sterk, hé
En verder Wijsocialisten, wij
n weten evenmin als gij, hoe de toestan-
den, binnen vijf jaar immers van
dan af mecnen ze meester te spelen
ti zullen zijn maar wij hebben ons
program Net gesproken, niet
waar, lezers
')$0(
Gda VERVOLG.
Het noodige verlof om Ambrose in zijnen kerker te
bezoeken wist ik mij te verschaffen en den volgen
den morgend reed ik met Naomi naar de gevangenis.
W'ü vonden Ambrose schijnbaar zeer goedsmoeds en
schier even begeerig om te vertellen als wij waren
om te luisteren. Oc bij onze bijeenkomst tegenwoor
dige overheidspersonen, waarschuwden hem, er aan
te denken, dat van hetgeen hij zeggen zou akte geno
men zou worden, dat het misschien, op sclirifi gesteld,
tegen hem kon aangevoerd worden.
Best, heerenantwoordde de gevangene,
schrijft maar alles opIk heb niets te vreezenwant
ik zal niets anders zeggen dan de waarheid.
Daarop keerde hij zich tot Naomi, cn begon zijn
verhaal ongeveer als volgt
Den morgend van dien ergen twist tusschcn
John Jago en Silas, vond ik mijnen stok in uwe han
den, M. Lefrank En zoodra gij mij met Silas hadt
alleen gelaten, vroeg ik hem, waar hij mijnen stok
had vandaan gehaald. Bij die gelegenheid vertelde hij
mij de geheclc historie, die onder uw venster gebeurd
was. Ik heken, dat ik boos en jaloers werd. Ja,
Zij hebben een program dat wil eigen
lijk zeggen wij hebben een papierken,
waar er op geschreven staat Iedereen
moet gelijk zijn Vivat de revolutie -
En als 't eens revolutie zal geweest
zijn, wat dan Oh I dan, antwoorden
ze, dan,... weten wij niet wat er zal
n gebeuren, maar we zullen toch nog
altijd ons papierken bebbc-n, waarop
te lezen staat Iedereen moet gelijk
zijn!
Weet genu, vrienden, icat socialisten
zijn Weet ge nu, bravo werklieden, wat
die mannen willen om uwen toestand te
verbeteren
En gij, verdwaalde arbeiders, die, uit
zucht naar tijdelijk genot, u een blind
doek voor de oogen laat knoopen, zult gij
u nog langer door de volksbedriegers laten
misleiden
Gij, die ze misschien zoo gemakkelijk
gelooft, als ze u paaien met dwaze belof
ten, oh gelooft zc nu ook, nu dat ze,
voor een enkele keer, mot open harte
spreken, en ronduit bekennen dat ze met
weten waar ze met u naartoe willen
Werklieden met zulke mannen zult
ge niet meêloopen
Neen gij zult bet leger volgen dei-
katholieke volksmannen
Gij zult naar de stem luisteren van den
grooten aanvoerder der katholieke werk
lieden, Leo XIII.
Wat bij wil, dat willen wij verbete
ring in den toestand van 't werkvolk,
door Liefde en Ecchtveerdigheid
Wij, we roepon niet gelijk do socialis
ten Dood aan de Maatschappij, dood
aan burgers en rijken Leve de Revo-
lutie
Neen wij willen geen twist noch
tweedracht, tusschen de volksstanden,
wij, we willen den vrede,de overeenkomst
tusschen grooten en kleinen
Wij willen geene verwoesting, geene
puinhoopen waarop men niet weet wat
herbouwen.
Wij, we willen niet dat de Maatschap
pij ineenstorte en verdwijne neen
wij willen dat zij verbetere dat zij een
nieuwen weg insla dat de misbruiken
uitgeroeid worden dat de werkman dat
gene bekome, waar bij, na gekweten
plichten, recht op beeft dat de Staat
hem bescherme cn vooral dat hij zelve,
in de macht der verccniging, de eerste
medewerker worde, om zijnen toestand te
te verbeteren en zijn levenslot te ver
zachten Onafhankelijke
Bij gelegenheid der bespreking van
het wetsontwerp over de invoerrechten
ten gunste van den landbouwer, heeft
M. Hellcputte terdege de waarheid ge
zegd aan de socialisten.
De socialisten hebben zicb, gelijk men
weet, tegen de landbouwers verklaard.
M.Helleputte heeft aan «lie lawaaimakers
en opruiers verweten, de landbouwcrisis
te willen doen toenemeu, om de boeren
tot huu verleidend en bedrieglijk stelsel
over te halen. Masker af, mannen dei-
wanorde Men heeft wel gedaan, in volle
vergadering u een bladzijde van den
Naomi 1 het moet er uitik kreeg heel slechte ge
dachten omtrent Jago en u.
Hier viel Naomi hem zonder plichtpleging in de
rede met de vraag
Was dat de reden, waarom ge zoo alles behalve
lief tegen mij waart
Op zijn bevestigend antwoord vergde ze van hem
ccne openlijke verklaring, dat hem zjjn gedrag \an
dien dag berouwde en toen hij dc verklaring bad
afgelegd, moedigde zij hem aan om zyn verhaal te
hervatten, waaraan hg aldus gevolg gaf
Wij waren op weg naar de bakplaats aan de
andere zijde van het bosch, toen ons ongeluk wilde,
dat wij het pad insloegen, dat langs den kalkoven
loopt. Bij bet omslaan van ecnen hoek, stonden wij
plotseling voor John Jago, die op weg was naar Nar-
rabec. Ik was te nijdig om hem rustig voorbij te laten
gaan zoodat ik hem het een en ander zegde, dat
niet liefelijk was. Hij was in gccnc stemming om dal
ly'delijk te aanhooren, en zette mijne belecdigingen
met gelijke munt betaald. Ik erken, dat ik hem toen
dreigde met mijnen knuppelmaar ik wil er op
zwecrcn, dal het louter bangmakerij was. Gij weet,
dat Jago licht zijn mes trekt. Hij komt uit hel Westen,
waar dc menschen altijd een wapen bjj zicb 1,ebben
:n er nooit legen opzien 0111 het te gebruiken tegen
:encn beleediger. Ook ditmaal trok bij zijn mes cn
toen hij het mij voorhield, liet ik mijnen stok vallen
werd met licrn handgemeen. Met de ccne hand
ontwrong ik hem zijn mes, cn met de andere greep ik
bem bij den kraag van zijnen frak, en schudde hem
zóó duchtig, dat zijne knoken kraakten. Hij wilde
socialist Lafargue voor te lezen, waar
deze zegt dat mende ellende op het plat
teland moet doen voortduren, om het
buitenvolk tot liet socialismus te lokken.
Zulke mannen moet men de waarheid
zeggen zonder er doekjes om to draaien.
van den Staat.
In Duitschland komt de Staat, ora den
kleinen landbouw cn do kleine nijverheid
op voordeelige wijze aau 't noodig geld te
helpen, eene nieuwe landbouwbankin te
richten.
Tot zekeren graad hebben tot nu toe
dc samenwerkende kassen de minheb-
bende lieden kunnen ter hulp komen.
Zoo hebben de Raiffeissen-endeSchultze-
Delitschkasseu voorzeker reeds eenige
diensten bewezen. Nochtans zijn hunne
middels beperkt en deze laten hun niet
toe hunne krachtdadige hulp tot dc
grooto algemeenheid uit te breiden. De
nieuwe in te richten landbouwbank zal
hen nu in hunne verbeterende werking
mcdekelpen.
Volgens de officieele statistieken waren
er in Duitschland op het einde van Febru-
cri 1895, 5,800 credietvereenigingen,
waartusschen 2,300 volgens het Schultzc-
Delitsch eu 3,100 volgens het Raiffeis-
scnstelsel. De eersten tellen 900,000
leden, waaronder 300,000 landbouwers,
de tweeden 270,000 leden, allen boeren.
Reeds is meermaals aangetoond gewor
den, waarom de landbouwers het Raiffeis-
senstelsel dienen voor te staan. De
Kamers ten anderen hebben daar ook in
1894 breedvoerig over gehandeld. Dit
stelsel werd krachtdadig door de heeren
de Smet de Naeyer cn Tack tegen de
heeren Graux en d'Andrimont verdedigd.
Deze Duitsche kredietkasscn vormen
reeds, hetzij volgens gouwen, hetzij vol
gens belangrijke streken,dichtverbondene
krcdietverecuigingen.
Nochtans, gelijk wij hooger zeiden,
was er aan die kassen eene centrale bank
noodig. Deze zal aan alle woekeraars den
genadeslag geven. Aan al de verbondene
kassen zal zij zeer goedkoop gevraagd
geld verschieten. Daarmede zal er een
goede spoorslag gegeven worden tot het
inrichten van Raiffeissenkassen, overal
waar zij nog niet bestaan.
Het Pruisisch gouvernement heeft nu
reeds zijn wetsontwerp neergelegd nopens
de instelling van deze Staatsbank, cn zal
deze met ecu eerste kapitaal van 5,000.000
mark begiftigen.
Dit kapitaal zal vermeerderd worden
met al de sommen, welke de Raiffeissen
kassen, die zich verbinden, ook in de
groote kas zullen storten.
Deze bank zal de burgerlijke verper
soonlijking hebben. Zij zal door den Staat
bestuurd eu bewaakt worden en afhan
gen van het ministerie van geldwezen.
Zij zal spaar- en leenbank zijn voor de
kassen en hunne leden. Om te beginnen
zal zij 3 p. °/o geven.Benevens de bestuur
ders die door den koning van Pruisen
voor hun leven benoemd worden, zal er
zicb losscheuren en zoo kwam het, dat een groot
stuk van zijnen frak in mijne hand bleef zitten. Wg
stonden toen vlak bij den kaikhoven en niets nas
dus natuurlijker, dan dat ik dien lap en het mes er bij
den kaik smeet. Wie weet, of ik Jago zelf niet
eindelijk in den kalk gegooid had 1 Maar Silas scheidde
is en riep Jago toe
Weg met u Voort I En kom nooit weerom,
als gc niet levend wilt verbrand worden in den kalk.
Een oogenblik stond hij ons aan te staren. Toen
sprak hij met eene grafstem cn akelig holle oogen
Ja, mijnheer Silas ik kom nooit meer weerom.
Toen lichtte hij de hielen, en was heel gauw uit
het gc-zicht. Silas en ik, wij zagen elkander aan als
gekken. Eindelijk zegde Silas
Hij meent er niets van. Hij is veel te gek op
Naomi om niet weerom te komen... A propos waar-
hebt gij zijn mes in den oven geworpen
- Ja antwoordde ik een menscli weet dikwijls
niet wat hij doet, als hij erg kwaad is. Maar weet ge
nat Ik zal eens probeeren, of ik het mes niet kan
terugvinden. 'I Is zonde cn jammer van zoo'n flink
mes. Laat ik even op uwe schouders klimmen dan
zal ik met mijnen stok in de kalk roBdwoelcn, tol ik
het mes vind.
Zoo gezegd, zoo gedaan. Ik klom in den oven, maar
in plaats van liet mes tc vinden, was ik haast zelf in
dc kalk gevallen. De damp maakte mij duizelig; ik
liet mijnen stok in dc kalk vallen. Nog juist bij tijds
raakte ik uit den oven en op den arm van Silas
leunende, ging ik met hem het bosch in. Daar hielden
we halt bij den gevelden boom, waar gij beiden ons
ook een bestuurraad aan het hoofd staan,
welke ervaren vakmannen alsook de
afgevaardigden der verbondene kassen
zal tellen. Dezen zullen niet alleen over
den bilan maar ook over de bijzondere
zaken oordeelen.
Wat moeten wij daar nu uitrapen? Een
klaar bewijs dat de Raffeissenkas eene
goede en zekere inrichting is, aangezien
het Duitsch gouvernement ze zoo zeer
onder zijne bescherming neemt. Welnu,
in ons land hebben wij nog maar 25
Raiffeissenkassen. Moedig nochtans trek
ken zij vooruit eu gelijk er gemeld wordt,
gaan deze kassen zich ook onder elkander
vereenigen.
Zouden wij ook eene centrale land
bouwbank noodig hebben Neen
wij hebben hier de algemecne Spaarkas
onder waarborg van den Staat, en deze
beschikt, volgens de statistiek van verle
den jaar, over niet min dan 427 millioeu
frank. Deze heeft reeds de hoerenkassen
onder hare bescherming. Zoo zien wij de
Duitschers op hunne manier een voorbeeld
navolgen aan ons Belgié ontleend.
«LaGazette de Lausane van 27 juni
deelt eene correspondentie uit 't Vati-
kaau meê aau de welke het volgende
postscriptum is gehecht
Eenige Zwitsersche dagbladen hebben
vermeend mijne inlichtingen te moeten
logenstraffen, aangaande de veroordee-
liugdoor 't Vatikaau van priester Daens,
den hoofdman vau dc Belgische kristen
socialisten. Ik moet geene lettergreep
veranderen van 't gene ik u heb geschre
ven.
Priester Daens heeft van den H. Stoel
eene zeer strenge vermaning op straffe
des kerkbans ontvangen en Z. H. de Paus
heeft geweigerd hem in gehoor te ont
vangen.
Priester Daens heeft het tegendeel ge
zegd in zijne dagbladen, maar dat bewijst
alleenlijk dat hij zich tegenover de daad
zaken zulke groote vrijheden veroorloit
als ten opzichte der politieke huishoud
kunde.
Min dan ooit waait in 't Yatikaan...en
elders de wind in de zeilen der kristene
socialisten. In Frankrük, is hun bijzon
derste orgaan, Le Motide op 't punt
van te verdwijuen.
Om do uitwerksels te keer te gaan dei-
talrijke correspondcntién uit 't Vatikaan
iu de wereld gezonden en welke allen
bevestigen d.it Z. H. Leo XIH priester
Daens iu zijn gedrag, in zijne daden en iu
zijuc dagbladen ten strengste heeft ge
laakt, worden nog dagelijks zekere lieden
naar de buitengemeenten der Arrondis
sementen Aalst en Brussel uitgezonden
om er overal te verkonden dat Z. H. de
Paus priester Daens ten volle heeft goed
gekeurd terwijl Hij de katholieken, die
zede oü bewaarders heeten, als ketters
heeft veroordeeld
En die afgezanten der volksfopperij
worden geloofd en maar al te zeer geloofd,
op vondt zitten. Wij hadden het druk gehad over John
Jago, cn ons besluit was geneest, voorloopig niet van
onze laatste ontmoeting te reppen, maar eerst de kat
uit den boom tc zien. Toen kwaamt gij, mijnbeer
Lefrank met Naomi en nu neet gij, allebei, nat de
reden van onze geheimzinnigheid is.
Hij had uitgesproken, en er hecrschte eene plech
tige stilte, die eerst verbroken werd, toen ik de vrij
heid vond hem iets tc vragen, dat mij op bet hart lag.
Had geen van beiden eenige vrees voor hetgeen
men u later heeft ten laste gelegd
In het minst niet, mijnheer Lefrank Hoe kon
den wg met mogelijkheid voorzien dat de buren den
oven doorzoeken, en ons voor moordenaars uitmaken
zouden Wij vreesden alleen dal de ooJe man, ais
hij het gebeurde vernomen had, vijandiger dan ooit
tegen ons zijn zou. En ik was er meer dan Silas op
gesteld om de zaak geheim tc houdeD, omdat ik be
halve mijnen vader ook mijne beminde te ontzien had.
Gij kunt u licht voorstellen, hoe onaangenaam myr.e
positie zou zijn geweest, als Jago wegbleef, en de
reden daarvan werd ontdekt.
Gij gelooft dus dat Jago zijne bedreiging heeft
uitgevoerd, dat hij leeft, maar niet wil terug keeren
naar de hoeve
Daar ben ik van overtuigd.
Gelooft gij, dat hij werkelijk in een spoorweg-
rijtuig gezien is, reizende naar New-York
Lat geloof ik stellig, mijnheercn wat meer
zegt, ik geloof dat ik heui op het spoor was, cn hem
zou hebben uitgevischt in New-York, als zij mij niet
hadden aangehouden,
bij zooverre dat de aanhangers van pries
ter Daens, op zekere parochiën, allen
eerbied voor hunnen pastoor hebben ver
loren en zelfs hem openbaarlijk, ter
straat, met beleedigingen bejegenen.
't Gene wij hier meèdeelen werd ons
bevestigd door den Burgemeester der
gemeente, een der achtbaarste mannen
onzer streek. Het kwaad dat bij ons is
gesticht kan in geen vijftig jaren hersteld
worden, voegde hij er hij.
Berichten uit verscheidene gemeenten
melden ons dat de ergste voorstaanders
der volksfopperij naar 't socialismus over
gaan ja, hier en daar begint men duide
lijk te bemerken dat priester Daens de
bres heeft geopend of liever de baan heeft
gebroken langs waar de roode partij in
vele Vlaamsche gemeenten zal binnen
dringen.
't Wordt hoogst tijd dat wij, katholie
ken, er ons tegon verzetten.
TeAygem heeft een dier u
ten uitgebazuind dat Priester Daens van
Z. H. den Paus eenen bloemruiker heeft
ontvangen nu dat is volkomen valsch
want Z. H. Leo XIII heeft zelfs gewei
gerd onzen merteleer in gehoor te ontvan
gen en dat is verre van hem eenen bloem
ruiker aau te bieden. Tcu andereu Het
Land vanAelst, heeft uitdrukkelijk be
kend dat Z. H. den Paus priester Daens
niet heeft willen zien... Maar zegde Pie,
'twas om politieke en diplomatische re
den die hij ging bekend maken. Nu, Pie
wacht zich wel die politieke en diploma
tische reden op te geven... Waarom zwijgt
gij er nu over, Pie Is er look iu de
meersch, man Zoudt gij soms moeten
bekennen dat onze merteleer volkomen
werd afgekeurd
Bij de bespreking der bescherm rechten
voor landbouw en nijverheid hebben de
socialisten met eene uiterste hevigheid
alles bestreden wat aan de landbouwers
eeuig voordeel of profijt kan bijbrengen.
Waarom handelen de socialisten aldus?
Wel omdat zij de landbouwcrisis meer
eu meer willen doen toenemen om de
landbouwers eindelijk in hunne netten te
vangen.
Immers dc socialisten in onze Belgische
Kamer hebben slechts de raadgeving ge
volgd van socialist Lafargue welke zegt
- Men moet de ellende op het platteland
r> doen voortduren, om het buitenvolk tot
- het socialismus te lokken.
Socialist Hebei sprak in den zelfden
a
Men mag de maatschappelijke wonde
niet genezen, anders is ons rijk uit.
Maar of de socialisten de Vlaamsche
landbouwers in hunne netten zullen krij
gen, datgelooven wij niet.
Hier en daar zal men wel eenen sukke
laar verleiden, maar de overgrootemeer-
derheid, neen, neen, zoo dom zijn onze
boeren niet
Ja viel Naomi in, dat geloof ik ook. Jago zal
zich verborgen houden.
Gelooft gij, miss Colebrook, dat hij bang is om
uwe neven onder de oogen te komen
Na eenige aarzeling antwoordde zij
Misschien wel.
Maar waarschijnlijk denkt gij het misschien
niet?
Zij gaf geen antwoord, en was blijkbaar verlegen
maar ik hield voet bij stuk, en vroeg
Gelooft gij dat er voor M. Jago een andere reden
bestaat om zicb schuil te houden 1
Met neergeslagen oogen antwoordde zy, ietwat ge-
heimelyk
Dat weet ik niet.
Ik wendde mij tot Ambrose, en vroeg, of h(j niets
meer te zeggen had. Hij antwoordde
Niets. Alles wat ik van de zaak weet, heb ik u
verteld
lk stond op, om een gesprek te hebben met den
advokaat, dien ik te Narrabee had genomen, en die
ons vergezeld had naar dc gevangenis. Ily zal stil in
ecnen hoek, en had nauwkeurig opgelet, welke uit
werking het verhaal van Ambrose bad op de aanwe-
igc overheidspersonen en op mij.
Is, vroeg ik bem fluisterend, is dit nu de gcheele
verdediging?
Om u te dienen Mijnheer Lefrank Onder ons
Wat dunkt u cr van
Dat zij zullen verwezen wordcu naar dc openbare
terechtzitting.
Ter zake van moord
Margarine on Boter.
Donderdag 11. bracht de heer J. B.
André, hoofdopzichter over handel,
nijverheid en eetwaren, een bezoek aan
den heer Frans Bogaerts, apotheker
onzer Gestichten van Weldadigheid. De
heer hoofdopzichter was door den heer
minister De Bruyn gelast geworden aan
den heer Bogaerts inlichtingen tc vragen
aangaande zijn nieuw stelsel vau chemi
sche ontleding die toelaat de vervalsching
der natuurboter met margarine, zelfs in
de proportie van 10 ten honderd, te ont
dekken en welke bewerking slechts 30
minuten tijd vergt.
De heer Bogaerts heeft aanstonds met
de meeste welwillendheid de gevraagde
inlichtingen gegeven daar het 't algemeen
belang geldt.
De heer Hoofdopzichter verklaarde dat
het ontledingstelsel Bogaerts niet alleen
in al de Staatslaboratoriums zal gevolgd
worden, maar er ook practissche maat
regelen zullen volgen om het op aide
botermarkten van ons land toe te passen.
Onzes dunkens is het de plicht der
regeering de ontdekker, M. Bogaerts,
niet alleen schadeloos to stollen over zijne
langdurige studiën en proefnemingen
maar hem tevens eene milae belooning te
gunnen.
Heer Opsteller,
Gij schrijft in uw laatste blad een arti
kel over de aardappelplaag waarin gij
zegt dat de plaag dit jaar groote uitbrei
ding dreigt to nemen cn de boeren aan
spoort om de Bordeleesche pap toe te
passen.
Ik mag u zeggen Mijnheer.dat do plaag
op geen kanten dreigt uitbreiding te
nemen, ter contrarie tot hiertoe is zij nog
niet verschenen. Dit kan toch niet anders
ook het weder is tot nu toe veel te droog
om de plaag te komen.
Willen de boeren wijs zijn, dan zullen
zij wachten van de Bordeleesche pap op
't veld toe te passen tot dat de plaag ver
schenen is.
Eerder de aardappelen begieten is
onvoorzichtigheid.
Waarschijnlijk, zou hot nog wel eonig
voordeel aau dc aardappelen doen, ze
toch te begieten alhoewel de plaag niet
komt. De blauwe vitriool (koperzuur-ijzer)
zou het vermogen hebben het bladgroen
te bevorderen en zoo den groei der aard
appelen te bevorderen. Maar dan mag de
oplossing van blauwen aluin zeker veel
flauwer zijn. Bovendien zijn er nog geen
afdoende proeven nopens dit punt gedaan
en ik zou de boeren niet aanraden dit al
te doen.
Daarom herhaal ik aan de menschen
wacht van uwe aardappelen te besproeien
tot dat de plaag op de vroege soorten ver
schenen zij.
Hen Hoer.
Juist. Ter zake vau moord.
VIII
Mijne antwoorden aan den advokaat waren niets
anders dan de uitdrukking mijner overtuiging. Ik
hield het verbaal van Ambrose voor een verdichtsel,
tamelijk lomp samengeflanst, om aan de getuigenis
sen, waar het openbaar ministerie zich op beroepen
had, een andere uitlegging te geven.
Op den terugweg naar de hoeve deed ik myn
uiterste best om langzaam en voorzichtig Naomi's
blind vertrouwen op de loslating of de vrijspraak der
beschuldigden aan het wankelen te brengen.
Taen dc dag voor dc voortzetting van het gerechte
lijk enderzoek (daar was, verschenen Naomi en ik
opnieuw iu de gerechtszaal. De oude Midowcroft was
ditmaal buiten staat om den schok, die hem daar zou
wachten, te trotseeren maar zijne dochter was
tegenwoordig, boewei ze niet by ons zat.
Dadelijk trof het mij, dat Silas ditmaal veel be
daarder was dan b|j de eerste zitting. Nieuwe getuigen
waren er niet, behalve geneeskundigen, die over da
beenderen kwestie moesten worden gehoord.
Diie van de heeren bekenden, dat ze het niet met
zichzelven konden eens worden twee gingen nog
verder, en verklaarden dat het beenderen waren van
een dier de overigen hielden vol dat het wel men-
sebcnbeenderen waren. De advokaat der beschuldig
den maakte zich deze onzekerheid ten nutte eu ging
toen over tot het verhaal van Ambrose.
Wordt voortgezetj