Donderdag 18 Juli 1893. 3 centiemen per nummer. 49sle Jaar 2998.
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement Aalst.
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
DE SCHOOLWET.
TWEE LEVENS,
Minimum van dagloon.
DE DENDERBODE.
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
jigleekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week
porde Stad 5 frank; met de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-23 voor zes
wanden; fr. 1-73 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
indigt met 31 December. De onkosten der kwitantiën door de Post ont-
jmgen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, N. 31,
3 in alle Poslkantoren des Land.
Cuique um.
Per drukregel, Gewone 13 centiemen Reklamen fr. 1,00; Vonnissen op
3e bladzijde 30 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
dijnsdag en vrijdag in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten Bureele
van dit blad.
Inlet, den 1? Juli 189ü.
Geene middelen worden door de libe
llen en socialisten, in andere woorden,
>or al de vijandeu van God en Kerk
irwaarloosd om de domste leugens aan-
lande het ontwerp van schoolwet onder
volk te verspreiden en zoo eene bcwc-
pg van verzet te verwekken.
Doch, wij herhalen het, ondanks alles
jlt de liberale socialistische vlieger niet
en blijven onze bevolkingen zoo rustig
lkalm als het maar zijn kan. Men laat
ize tegenstrevers maar woelen, schrceu-
en en tieren, men blijft er onverschillig
in.
De anti-socialistische werkliedenbond,
ider voorzitterschap van den achtbaren
ser Arthur Verhaegen, lid der Besten-
ge Deputatie, heeft een klein boekje
rtgegeven met vragen en antwoorden,
It op klare en verstaanbare wijze al de
)mme leugens weerlegt die door libe
llen en socialisten worden uitgekraamd.
Wij laten hier een uittreksel van dit
(oekje volgen en roepen er de aandacht
nzer vrienden op, in hun toeroepende
jerspreidt dit boekje onder 't volk, ge
alt er een goed werk door vor-
jebten.
De nieuwe Schoolwet.
1. Brengt de nieuwe schoolwet veran-
tringm aan
A. Ja. Op de 5778 gemeente- en aange-
jjmenc scholen, die in het land bestaan,
jjn er 153 gemeentescholen, waar, tegen
en wil in van de huisvaders die niet
eraadplccgd werden, de godsdienst en
zedeleer niet onderwezen worden.
Voortaan zou op het schoolprogram
an al de gemeentescholen het onderwijs
an den godsdienst en de zedeleer ver
lichtend aangetcekend staan en de libe-
ale gemeenteraadsleden, die soms hunne
igene kinderen naar Jesuietencollegiën
enden, zouden het recht niet meer heb-
icn armen te dwingen een zoogezegd
inzijdig onderwijs te aanveerdeu, waar
oen het goed van het kwaad,de waarheid
lit de valschheid niet leert onderschei-
len, en waar noch over God, noch zijn
jebod gesproken wordt.
j 2. Maar indien er ouders zijn in
iroole steden, die volstrekt van geen gods
dienstig onderricht in de school voor
iunne kinderen willen, icat daarmee
\edaan
A. De nieuwe wet voorziet dit geval,
?n de kinderen van zulke ouders zullen
le godsdienstlessen in de klassen niet
noeten bijwonen.
I.
Dc poolsche add, in Lithauen vroonachtig, had
besloten den langduriger, rouw te verbreken, waarin
hij, na den laatstcn opstand en diens verschrikkelijke
gevolgen, gedompeld was gebleven.
Wel beweende men nog steeds de martelaren, voor
geloof en vaderland gestorvenwel leefde dc onge-
hkkigen, die voortzwoegden in de galeien van Siberië,
(«vergelen in de harten, maar het leven heeft zijn
«ischcn dc kinderen uit die noodlottige dagen waren
tot mcnschcn opgegroeid, en de ouders begrepen dat
men hen niet van alle vreugde mocht berooven. On
derling was men dus overeengekomen een winter
feest te geven.
Bij dit woord zullen onze lezers waarschijnlijk den
ken aan een bal of een groot feestmaalhet grootsebe
winterfeest gelijkt daarop echter in het minst niet
ea draagt een zeer eigenaardig karakter; het zal
onnoodig wezen te zeggen, dat elke familie in die
konde streken, waar sneeuw en ijs gedurende zoovele
maanden van het jaar meesters zijn, verscheidene
fraaier of eenvoudiger sleden bezit. Ook aan peerden
^ontbreekt het den land-eigenaars niet.
Zjj hebben er meestal een honderdtal, die *s zomers
als een kudde vee de weide ingedreven worden en
waarin zij druk handel voeren.
3. Bevat dc nicuicc schoolwet nog
andere wijzingen aan de toet van 1884
A. Do twee belangrijke wijzigingen
welke de uieuwc wet huldigt, zijn de
verplichtiDg van het godsdienstig onder
richt eu eene gelijke toelage aan al de
door den Staat gesubsidieerde scholen.
4. Brengt de nieuwe schoolwet ook ver
beteringen aan het lot der oficteele onder
wijzers
A. Ja, en zij zou moeten volledigd
worden door maatregels ten voordeele
van de onderwijzers der aangenomene en
vrije aanneembare scholen.
5. Blijft het schoolprogram gelijk
A. Daar komt geene verandering aan
al de nu onderwezen vakken zullen, na
de uitveerdiging der nieuwe wet, voort
moeten onderwezen worden aan dc kin
deren.
6. Waarom schreeuwen al de socia
listen en eenige liberalen dan zoo geweldig
tegm dc nieuwe toet.
A. Dc socialisten ondervinden, dat de
gemeentescholen, waar geen of slechts
voor den vorm godsdienstig onderricht
gegeven wordt, uitmuntende kweek
scholen van socialisten zijn Anseele
heeft dit zelf erkend. En de eenige libe
ralen, die meeschreeuwen met de socia
listen, zien wel dat zij eenen grooten
kemel geschoten hebben met de kinderen
van don werkman te berooven van het
godsdienstig onderwijs, maar zij durven
hun woord niet slikken en volgen slaafs
de socialisten.
Onzijdig onderwijs.
1Wat vragen de socialisten
A. Dat in de 5778 gemeente- en aange
nomene scholen van het land er hoege
naamd geen godsdienstig onderwijs gege
ven worde.
2. Wat moet men verstaan door onzij
dig onderwijs
A. Een gezaghebbend lid van de Ligue
libérale van Brussel,heeft, iu een werkje,
in de maand juni 1895 verschenen en
getiteld Le parti liberal national, daar
over uitleggingen gegeven.
Ziehier hoe volgens dien liberaal, het
onzijdig onderwijs in de gemeentescholen
van Brussel wordt opgevat
Men durft den naam Gods in de gemeen
teschool niet meer uitspreken
Is er nu een winterfeest op handen, dan worden er
zooveel sleden ingespannen als noodig zijn tot het
vervoer der daaraan deelnemende familieleden en
hunne koffers met toiletten.
Daarop verlaat bet eerste gezin, meestal dat, welks
kasteel het verst van de anderen verwijderd ligt, zijnen
heerd en begeelt zich op weg naar het eerstvolgende
slot, waar den gasten een gulle ontvangst bereid is.
Men haast zich, van kleeding te verwisselen, de
peerden worden gestald, de sleden onder dak gebracht
en men brengt een gezclligen dag door.
Meestal reeds den volgenden morgen laten op
hunne beurt de gastheer en de vrouw des huizes
inspannen en vertrekt men gezamenlijk naar een
derde kasteel. Waar meu den eersten dag nog slechts
talrijk genoeg was tot het geven van een klein diner,
gevolgd door allerlei gezelschapsspelen, daar is men
nu reeds in staat, mcë te dansen, en nergens in
Europa wordt die kunst bevalligcr uitgeoefend dan in
Polen, waar de man vrank en sierlijk gebouwd en de
vrouwen rijzig zijn als een riet.
Weer trekken allen van daar naar een vierde land
goed, en zoo altijd verder, totdat men bij de aankomst
op het twintigste slot de schitterendste partijen kan
hebben.
Iwan Karoskine bewoonde op het tijdstip van dit
eerste feest het kasteel van Sterna. Zijn ouders, die
geen anderen zoon hadden in het vurig gemoed van
hunnen zoon, hadden er veel toe bijgedragen alles
daartoe in orde te brengen, want zij hoopten daarin
eene gelukkige afleiding te vinden voor de altijd som
bere gedachten van den jongeling, die gansche dagen
achtereen verdiept kon blijven in het herlezen der
Al dc leesboeken waar God in voor
noemd wordt, worden weggecijferd
In den gemeenteraad van Brussel,
moest M. Lepage, schepene van onderwijs
eene motie doen opdat men toch van tijd
tot tijd aan de kinderen zou spreken van
het vaderland.
M. Buis die bevolen had de Braban-
gonnc te zingen in de klassen, moest zijn
besluit intrekken omdat mm op de zang-
wijzc der Brabanconne een ontuchtig lied
zong.
3. En tot welk besluit komt die libe
raal
A. Waarlijk, besluit hij, wij zouden
wel verre gezet zijn, indien de socialis
tische propaganda langs alle kanten
mocht binnendringen, indien men aan
onze kinderen mocht leeren dat de diefstal
gewettigd is dat men met eene vrouw
mag aanhouden, zoowel als er mee trou
wen dat de haat tot den riike eene
plicht is, het vaderland eene ïolle, dat
God een uitvindsel is en de communards
groote mannen waren, n
4. Maar is 't tcezenlijk zoo iets dat de
socialisten door onzijdig onderwijs ver
staan
A. Leest hunne redevoeringen, hunne
geschriften en gij zult overtuigd ziju dat
zij onder het masker der onzijdigheid,den
kinderen het socialism zouden willen aan-
leeren, gelijk de liberalen gedaan hebben
voor het aanleeron van het liberalism.
5. Zijn er bewijzen
A. Talrijke. Op de socialistische mee
ting over de nieuwe schoolwet, gehouden
te Brussel, vrijdag 28 Juni 1895, voerden
verscheidene volksvertegenwoordigers het
woord.
De roode volksvertegenwoordiger Fur-
némont, die de eerste het woord nam op
die meeting, zegde
Bat de school enkel mocht gesteund
zijn op de socialistische zedeleer. (Zie
Le Pcuple van 29 juni).
Anseele, die na voorgenoemden sprak,
bevestigde dezes woorden en riep uit
't Is valsch dat de godsdienst de
grondslag der zedeleer is. [Le Peuple
vau 29 juni.)
De socialistische volksvertegenwoor
diger Vandervelde deed de volgende kost
bare verklaring
u Men vreest dat de lagere scholen
[waar geen godsdienstig onderricht gege
ven ivordt) kweekscholen van socialisten
zullen icorden. Dat moet er van komen
(Le Peuple van 29 juni.)
rampen, welke zijn ongelukkig vaderland getroffen
hadden.
Indien hij niet aan die onafgebroken overpeinzingen
trukt werd, dachten zij hem terecht in staat een
nieuwen opstand in het leven te roepen en de onder
vinding had hun geleerd, hoe vruchteloos elke poging
daartoe moest zijn, hoe ongelijk de kamp wastusschcn
edele duif en den blocddorstigen gier.
Zij koesterden geen vuriger wcnsch dan dat de jon
geling mocht trouwen en aldus door nieuwe belangen
de hem vervolgende spookbeelden mocht worden
ontrukt. Eerst dan zouden zij bcm als gered beschou-
en.
Hij zelf had zich laten meëslcepcn door groote
toebereidselen tot het feest en voor het oogenblik
zijne boeken vergeten, om slechts mee te helpen dc
ouderlijke woning een luisterrijk aanschijn te geven
en de sleden zoo sierlijk mogelijk op te tooien.
Evenals zijn vader, die eertijds een der schoonste
anncn van het rijk was geweest, was hij van hooge
gestalte, maar zijn hoofd bezat heel liet schilderach
tige, het iewat dweepende gelaat zijner moederde
en waren donker en droefgeestig het hooge voor
ifd was omlijst met golvend bruin haar, en reeds
egen zijne lippen den weemocdigcn trek, welke
prinses eigen was gebleven na den aanblik der
jammeren waarvan zij in hare jeugd getuige was ge
feest.
Nu echter scheen hij een en al levenslust en Sterna
bevatte in zijn oog gccnc schatten genoeg om het dcu
verwachten gasten zoo aangenaam te maken als hij
het slechts wenschte.
Zijne ouders waren opgetogen van blijdschap over
Het minimum vau dagloon bij de open
bare werken voor rekening der besturen
uit te roeren, baant allengskens zijnen weg.
Vcrledene week werd het, na eene
merkweerdige bespreking, door den Raad
onzer Provincie Oost-Vlaanderen met een
parigheid aangenomen.
Dus zelfs de liberale leden van den
Raad welke eerst het stelsel,zelfs eenigen
met uiterste hevigheid,hadden bestreden,
stemden allen ja.
Oost-Vlaauderen is de achtste provincie
die het minimum vau dagloon aanneemt
in de lastkohieren der werken niet alleen
door haar uit te voeren maar zelfs in deze
der werken die door haar geldelijk onder
steund worden.
Hieruit blijkt dus dat het minimum
van dagloon zal toegepast worden in al de
Steden en Gemeenten onzer Province
voor al de openbare werken, aan kerken,
scholen, hospitalen, bruggen, wegen, enz.
enz. van bet oogenblik dat zij eene toelage
op de provinciale fondsen genieten.
Overal waarde Werk- en Nijverheids-
raad in voege is, zal hij geraadpleegd
worden over de behoorlijke dagloonen in
de streek.
Een der voornaamste beweegreden
tegen de aanneming van het minimum
van dagloon was dat de aannemers de
reeds bejaarde werklieden mannen die
bun stuk niet meer kunnen staan, zouden
geweigerd hebben aan te nemen en dat
die handelwijze het leger der werkloozeu
nog zou vergrooten. Dit was de voornaam
ste redeu om de welke wij ons vroeger
tegen het stelsel verklaarden.
Doch deze moeilijkheid schijnt uit den
weg te ziju geruimd door de volgende be
paling
De aannemers zullen schriftelijk moe
ten verklaren wat zij zich verbinden te
betalen aan hunne werklieden en hoeveel
leerjongens en halve werklieden zij schik
ken te gebruiken.
Indien hunne verbintenissen niet vol
doende zijn, zullen zij als aannemers ge
weigerd worden
Zullen dus alleenlijk als aannemers
aanveerd worden zij die zich verbinden
het minimum van dagloon te zullen beta
len en geen misbruik maken vau den toe
stand der werlieden.
Bovendien nog zullen al de werklieden
aan de werken gebezigd, moeten verze
kerd worden tegen de ongevallen. Deze
beslissing is vooral te prijzen, omdat de
werklieden niet genoeg verdienen om
zelveu de verzekeringspremie te betalen,
ofwel, dc gevolgen te dragon vau een on
geluk dat hen treffen zou.
Ziehier de bepalingen gelijk zij door
onzen Provincieraad gestemd zijn
1. Minimum van dagloon. De aan-
het welslagen hunner pogingen, en ook Iwan's zusters
deelden hunne vreugde.
Ten laatste was de groote dag aangebroken reeds
twee gezinnen vormden den stoet, die steeds zou
aangroeien en den volgenden morgend door de Karos-
kines met twee sleden zou worden vermeerderd.
Alles op het kasteel was in rep en roer. Omstreeks
drie uren in den namiddag kondigde de hoorn van de
boschwachters aan, dat de vrienden naderden en in
een oogwenk was het gansche gezin gereed hen wel
kom te hcetcn.
De jonge meisjes en hare moeder traden dc goed
verwarmde en met groene sierplanten getooide vesti
bule in.
De beide heeren stelden zich daarmeê niet tevreden
maar daalden den hoogen trap af en wachtten aldus
de vrooljjke reizigers op.
Zoodra dc eerste sleil voor het slot stilhield, nader
den zij haar en bogen zich tot de dames over om haar
den gebruikclijken handkus te geven, terwijl deze
hunnen groet beantwoordden, door vluchtig hun
hoofd met de lippen aan te raken.
Een oogenblik later geleidden zjj de gasten binnen.
Het gezelschap bestond uit de gezinnen van graaf
Podnawski en prins Zuckow en telde ongeveer tien
leden, waaronder zeer lieftallige jonge meisjes, die
de reeds vluchtig aangeknoopte kennismaking met
Iwan's zusters hernieuwden. Geen harer trok de
aandacht gelijk Alma Podnawska, een ranke, blonde
verschijning met raadselachtige, zeer groene oogen,
een fijngebogen neus en iets hooghartigs in bet
uiterlijk, wat verklaarde dat zij meer bewonderaars
dan aanbidders vond.
bieders zullen bij hunne aanbiedingen
voegen, onder eenen bijzonderen omslag,
dragende de meldingMinimum van
dagloon, eene ondergeteekende en gedag-
teekende verklaring, aanduidende het
cijfer van het loon dat zii zich verbinden
te betalen aan de werklieden der ver
schillende ambachten, vermeld in het
bijzonder lastkohier der onderneming,
gedurende den tijd dat die werklieden
zullen gebruikt worden aan de werken
welke het voorwerp der onderneming uit
maken.
Zij zullen insgelijks doen kennen de
verhouding van halve werklieden, 't is te
zeggen, van leerlingen, helpers, oude of
gebrekkige werklieden, welke zij zich
verbinden niet te buiten te gaan voor
ieder ambacht en het loon dat zij zich
verbinden te betalen aan halve werklie
den.
Het Bbelanghebbend estuur zal toezien
of de aangeduide loontaksen en de ver
houding vau halve werklieden overeen
komen mot deze welke gemeenlijk in de
streek worden toegelaten. De Bestendige
Deputatie zal to dien opzichte het advie»
vragen van den Nijverheids- en Werk-
raad, als er een in de streek zal bestaan.
Het zal de taak zijn der Bestendige
Deputatie of van het belanghebbend Be
stuur, onder toezicht der Bestendige De
putatie, op beredeneerde beslissing de
aanbieders te verwijderen, wier verbinte
nissen zullen bevonden worden lager te
zijn dan de taks en de verhoudingen,
bepaald zooals hooger is gezegd.
2. Verzekering tegm onaevallen.
De ondernemer zal tegen ae ongevallen
van allen aard verzekeren al de werklie
den, meestergasten, bewakers en andere
bedienden, in dienst der onderneming,
voor geheel den duur dezer laatste.
Te dien einde zal hij zich wenden tot
de tusschenkomst van eene verzekerings
maatschappij, wier voorwaarden zullen
moeteD aanveerd worden door het belang
hebbend Bestuur.
De bovenstaande bepalingen zullen
geene wijziging toebrengen aan den wc-
derzijdschen toestand van deu onder
nemer en van zijne werklieden, onder
opzicht der burgerlijke verantwoordelijk
heid, welke gemelde ongevallen zouden
kunnen medeslepen.
3. De Bestendige Deputatie is voorzien
van de noodige volmachten om de eerlijke
uitvoering na te gaan en te verzekeren
der maatregels welke het voorwerp uit
maken van het tegenwoordig besluit.
4. De Bestendige Deputatie zal jaarlijks
verslag doen aan deu provincieraad over
de toepassing der bovenstaande schikkin
gen.
Voegen wij hier ten slotte nog bij dat
de aanneming der bepaling van te moeten
verklaren wat loon men aan volle en
Ik weet niet wat het is, zeide prins Zuckow
lachend tot zijnen gastheer, wiens oog juist op haar
rustte, maar als ik een jong mensch ware zou ik
het niet licht wagen haar aan mijn lot te verbinden
zij heeft somtijds een onheilspellende flikkering in de
oogen, die mij zou doen wenschen, dat zij een Rus lot
echtgenoot kreeg ik geloof, dat zij het hem duur zou
laten boeten.
Het is zonderling dat zij nog niet getrouwd is,
antwoordde Karoskine nadenkend, want hoewel ik
haar reeds vroeger zag, ben ik weer geheel en al ver
baasd over zooveel schoonheid en toch is zij omringd
van betooverende vrouwen.
Ja, en ik voorspel u dat, ook al groeit ons
gezelschap tot honderd personen aan, men hasr altijd
alleen in de menigte zal opmerken. Zij heeft iets
zonderlings over zich, dat even goed een hemel als
hel kan voorspelleu, maar daarom juist schrik
aanjaagt. Dit is het ook enkel wat de jongeliiê doet
aarzelen haar ten huwelijk te vragen, want zij is reeds
zeer rijk door het erfdeel harer moeder en zal later
veel van haren vader kunnen wachten. Bg ons
trouwt men eebter nog gelukkig uit liefde.
Zou dan niemand tot dusverre baar bemind
hebben.
Dat ware wat al te veel omtrent bet menKbeljjk
verstand getuigdneen, zjj heeft wel een of twee
partijen kunnen doen, maar niemand stelt hooger
eischen dan zjj, en ik voorspel u dat zjj, in spjjt van
ii haar bekoorlijkheid, ongetrouwd zal sterven.
(Wordt voortgezet)
