Donderdag
23 Juli 1893. 3 centiemen per nummer. J9sle Jaar. 3000.
I
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement Aalst.
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
K
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
luitenlieden
1 eens geluisterd.
fWEE LEVENS.
EN NU
Een voorbeeld.
Over het Rooken.
DE DENDERBODE.
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
igteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week
en jor de Stad 5 frankmet de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-23 voor zes
aanden; fr. 4-73 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
de )ndigt met 31 December. De onkosten der kwitantiën door de Post ont-
|ngen zijn ten laste van den schuldenaar.
\q. Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, N. 31,
i in alle Poslkantoren des Land.
Cuique suuni.
Per drukregel, Gewone 13 centiemen Reklamen fr. 1,00; Vonnissen op
3' bladzijde 30 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
dijnsdag en vrijdag in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten Bureele
van dit blad.
lalst, den Juli 189ö.
(Buitenlieden, g'hebt reeds gehoord dat
socialisten besloten bobben door alle
iddelen mogelijk hunne leerstelsels op
b buiten te verspreiden. Gazetten,
ïcktschriften, vliegende bladjes, enz,
i., zullen bij duizenden on duizenden
fspreid worden om de buitenlieden in
jsocialistische netten te lokkeu.
poch aan de katholieke drukpers is
re p plicht opgelegd onze landgenoten van
b buiten te waarschuwen, hun te leeren
(meu wat de socialisten beoogen en wat
(■dig voordeel en profijt zij er zouden
vinden.
Een der eerste beloften der socialisten
jdat zij de pachters willen verlossen van
4 ondragelijk juk der grondeigenaars,
p emeu wij aan dat zekere pachters over
tone eigenaars te klagen hebben, maar
llen de socialisten dien toestand verbe
ten
jGeenszins,want volgens de socialistische
Ir zouden de hedendaagsche eigenaars
1 rvangeu worden, door een enkele eige-
iar, de Staat, en deze zou een nog
(dragelijker lot op den landbouwer wer-
P-
jOp onze dagen zorgen de huisvaders
or t onderhoud van hun gezin en kun-
'Jj b zij door vlijt, werkzaamheid en spaar-
^mneid iets vergaren om dan eens
jenaar te worden van hunne hofstede
van 't land dat zij bewerken.
Onder eene socialistische samenleving
ia dit volstrekt onmogelijk zijn. Immers
(dan zou niemand voor eigen rekening
ogen werken men zou moeten werken
(voordeel en profijt van allen.
Het socialistisch programma houdt het
11 jor, wanneer het zegt
i,( Het reclit het op genot van de mid
delen van voorbrengst door bijzondere
.4" personen of groepen, mag gcenen an-
deren grondslag hebben dan het maat-
fchappclijk nut.
mat wil dat zeggen
Wel dat wil zeggen dat Jan of Cies
jet voor hunne eigene rekening, voor
jtnno vrouw en kinderen mogen werken,
aar wel vooral de menschcn niet alleen
,a' jn hun gehucht, van hun dorp maar van
,30 psch de wereld.
|A1 de vruchten die Jan en Cies door
tanen arbeid en hun zweet op hunne
toderijen zouden gewonnen hebben, zou-
ta door den Staat ingeoogst worden om
dan te verdeelen tusschen alle men-
ihen bij gelijke mate en Jan en Cies
raden niets meer krijgen dan de luiaards,
«o»
lB,e VERVOLG.
IReeds verdwenen de dames nu, om zich wan hare
M pelsen bezette winterkleuren tc ontdoen en een
Of uur later weer een voor een te verschijnen in de
|teavondtoiletten, die zij hadden meegebracht.
Ook de heeren hadden hunne bonte mutsen en
fege rylecrzen afgelegd en toen zij terugkwamen
ld men zich in eene parijzer feestzaal kunnen denken.
Iwan hielp zijne zusters om de gasten te onthalen,
die gulle wijze welke men slechts in Polen kent,
•ar men zeirs geen eenvoudig beleefdheidsbezoek
jn afleggen, zonder dat er aanstonds een bord met
ferlei lekkernijen wordt binnengebracht.
Na den maaltijd zette een der heeren zich aan de
■no cn begon men op muziek van Chopin de mees
flijke mazurkas te dansen, waarbij de bevalligheid
adat wondervolle Slavische ras uitkomt, en weldra
(tbt niemand meer aan iets anders.
Het was zeer laat voor dal men uiteenging om rust
i genieten, en prinses Karoskino had geerne het
jorbeeld harcr dochters gevolgd om reeds nu den
top te gaan zoeken, doch het verlangen om de in
pikken van haren zoon tc vernemen, was haar te
pk, en terwijl de bedienden bezig waren in de twee
iwte zalen de lichten uit te dooven, nam zjj hem
Mnaar haar klein boudoir, en nadat beiden aldaar
de dronkaards, do lecgloopcrs en ver
kwisters.
Begrijpt gij, landgenoten van den bui
ten De socialisten roepen u toe
Boeren nu moet ge werken voor de groote
heeren die op hunne rentep leven... maar
waren de socialisten volkomen meester
voor wie zouden ze dan moeten werken
Voor de fijnaards die met de beste
brokken zouden wegspinnen, de luiaards
en leegloopers van gansch de streek.
En schoon vooruitzicht voorwaar
eene tweede kwestie
Zullen de boeren oigenaais blijven van
hunne landerijen
Wel neen! het socialistisch programma
bepaalt immers 't volgende
Trapsgewijze overname van den
n grondeigendom door den Staat of de
Gemeenten.
n Inrichting van komiteit endoor werk
lieden en bedienden der openbare in-
stellingen gekozen, om met het midden-
n bestuur de voorwaarden van inrichting
van 't werk en het loon te bespreken.
Dit wil in andere woorden zeggen dat
men de hofsteden, landen, meerschen,
enz. stillekens aan zal aanslagen om er
Staats- of Gemeentegoederen van te ma
ken.
Niemand zal een voet grond in eigen
dom mogen bezitten cn de landbouwers
zullen dus als eenvoudige werklieden en
net als slaven de staats- en gemeente
gronden mogen beploegen tot profijt van
wie? Van den Staat, 'tis te zeggen van
iedereen, de luiaard en leegloopers be
grepen.
De landbouwers zullen nogthans een
recht bezitten namelijk van de komitei
ten te verkiezen die in gemeenen overleg
met het hoofdbestuur het werk zullen re
gelen.
Maar zij zullen zich dan ook aan de
maatregelen die er zullen genomen wor
den moeten onderwerpen en de bevelen
van 't komiteit naleven.
Men zal zelfs het werk niet mogen kie
zen dat men liefst verricht, men zal dat
moeten uitoefenen 't welk het komiteit zal
opleggen en waarvoor meu soms de meeste
tegengoesting zal gevoelen. Het loon (als
er een betaald zal worden zal ook naar
beliefte door het komiteit bepaald wor
den en men weze gerust de fijnaards zul
len het wel weten te regelen naar hun
voordeel en profijt.
En de woonstede men denkt misschien
dat men zal mogen wonen waar men wil.
Mis is 'tGe woont hier of daar op deze
of gene parochie het komiteit zal u doen
veranderen van garnizoen gelijk de solda
ten, in andere woorden, het zal u naar
willekeur doen verhuizen naar deze of
gene onbekende streek.
plaats hadden genomen bij liet vrooljjke haardvuur,
vroeg zij
Welnu, Iwan, zijl gij voldaan over den uitslag
uwer moeite
De jongeling wierp een droomenden blik op de
vlammen en antwoordde
Meer dan voldaan, moeder.
Verwonderd zag de oude vrouw hem aan.
Gij zegt dat op zulk een mocdeloozcn toon, dat
men bijna aan uw woorden moet twijfelen, en dat zou
mij toch eene groote teleurstelling zijn, want ik had
gehoopt, dat deze bijeenkomsten u zouden vermaken.
Ik kan ook niet zeggen als dat het feest uitmun
tend is gelukt.
Maar dan t
Wenscht gij dat ik u mijn innigste gedachten
zal blootleggen, gelijk ik dat tot dusverre altijd deed
Gij weet wel hoeveel leed het mij doen zou,
wanneer gij iets voor mij verborgen hield.
Welnu dan, ik vrees dat ik op weg ben mijn
hart te verliezen.
Mevrouw Karoskine liet een bljjden uitroep hooren.
Dwaze jongen En neemt gij daarom zulk eene
sombere uitdrukking aan Maar dat is immers het
gelukkigste nieuws dat gij mij hadt kunnen meé-
deelen
O! Ik stel mij daaromtrent geen geluk voor.
Geen oogenblik zelfs verwacht ik dat zij mijn gevoel
zal deelen. En lk wilde dan ook zoo geerne, onder
voorwendsel cener zware verkoudheid of iets derge
lijks, van den verderen tocht afzien. Nu is het nog
tijd haar beeld uit mijne gedachten te verdrijven.
Later zal het dat niet meer zijn.
Ziedaar het lot dat aan de boeren in
den socialistischen Staat zou beschoren
zijn.
Waarlijk 't boerenleven zou plesant
zijn: alle onafhankelijkheid, alle vrijheid,
alle eigenbestaan verloren cn de boer een
eenvoudige staatsslaaf onder den priu-
gelstok der meesters van deu dag.
Men bewere niet dat wat wij hierhoo-
ger aanhalen verzinsels zijn neen, wij
hebben het geput iu 't programma aan
genomen door 't socialistisch congres op
25 a 26 maart 1894 gehouden.
Onze geachte landgenoten van den bui
ten die ons lezen zullen nu genoegzaam
zijn ingelicht om te kunnen oordeelen
wat er hun in eenen socialistische Staat
zou te wachten staan onder stoffelijk op
zicht.
In zake van godsdienst zou het nog er
ger ziju; immers de socialisten verlooche
nen de Godheid en staan de vrije liefde
voor. Het zou dus verboden zijn in God
te gelooven, de eeredienst zou afgeschaft,
de kerkeu gesloten worden gelijk over
honderd jaren en het menschdom leven
net gelijk redelooze dieren.
Waarlijk het zou dan een lief wereldje
wezen.
Een brief van Z. H. Leo XIII
aan de Belgische Bisschoppen.
Le Bicn public van gister dijnsdag
deelt meê dat een telegram uit Rome
meldt dat de Osservatore romano n
eenen brief afkondigt gericht tot de Bel
gische Bisschoppen handelende over het
maatschappelijke vraagstuk.
Indien men zich op het resumé mag
verlaten dat de telegraaf van den pause
lijken brief overseint, dringt de H. Vader
vooral aan op de noodzakelijkheid der
eendracht onder de katholieken en spoort
de Bisschoppen aan om in gemeenen
overleg te beraadslagen over de beste
middelen om dat doel te bereiken.
Z. H. Loo XIII wijst de princiepen aan
op de welke de Bisschoppen hunne hou
ding zullen moeten steunen. Deze prin
ciepen berusten op de vrijheid en op de
goede verstandhouding tusschen de katho
lieken en de burgerlijke instellingen.
Z. H. de Paus noodigt de Bisschoppen
den katholieken te beletten onder hun
openbare pennetwisten te openen en aldus
het princiep van wettelijk gezag te ver
mindereu Hij besluit met alle katho
lieken te verzoeken van zich krachtda-
diglijk tegen de verdervende leerstelsels
van t socialism te verzetten, 't welk al
zij De pogingen aanwendt tegen de religie
en den Staat en poogt het goddelijk recht
en de menschelijkc wetgeving omverre tc
werpen.
Wij zullen dan later den pauselijken
brief meêdeelen.
De prinses zag hem vol twijfel aan. Zjj kon niet
gelooven dat men onverschillig voor haar zoon zou
blijven.
Ik ben overtuigd, dat gij al te nederig zijt,
sprak zij glimlachend. Gij hebt hier altijd te midden
van onze bosscben gewoond, waar wij u door eenen
gouverneur lieten opvoeden, uit vrees dat gij u te
Warschau door kameraden zoudt laten overhalen in
de een of andere politieke onderneming deel te nemen.
Daardoor echter hebt gij de vrouwen niet leeren ken
nen, of liever gezegd, niet kunnen zien hoe zjj zich in
de wereld bewegen. Geen barer, die niet zoekt haar
innerlijke en heiligste gevoelens te verbergen, en ik
zou al een zeer treurige meening koesleren omtrent
het jonge meisje, dat gij den eersten den besten
avond eener ontmoeting getoond zou hebben aan u
te hechten.
Weet gij wie ik bedoel vroeg Iwan een weinig
verlicht.
Neen, maar ik raad het. Mag ik haar noemen
O, zeker 1
Léontine Zuckow.
Neen, zij is het niet.
Dan een harer zusters T
Ook deze niet.
Eene pijnlijke uitdrukking verving den blijden
glimlachlach van daareven.
Dan moet het Alma zijn
Iwan knikte toestemmend.
De prinses was sprakeloos gebleven. Ditmaal had
de vrees, die haren zoon vervulde, zich ook van haar
meester gemaakt.
Na verloop van eenige minuten hernam de jongeling
Onze Confrater Het Land van Waas
deelt meê dat bet ontwerp van overeen
komst door den Christen Volksbond ran
'tLand van Waas voorgesteld door de
Burgerij en de Landbouwers van S' Ni
klaas is bijgetreden geworden.
Dit ontwerp bestaat hierin dat de Bur
gers, de Werklieden en de Boeren elk
afzonderlijk, in evenredigheid hunner ge
talsterkte, hunne kandidaten voor de
aanst. gemeentckiezing zouden voorbren
gen, en dat de drie afzonderlijke groepen,
in een machtig katholiek kiesverbond
vereenigd,samen de kiesbewerking zouden
doen om do verdedigers van .Godsdienst,
Eigendom en Huisgezin, zegevierend uit
den strijd te doen komen.
Onze Confrater juicht aan die overeen
komst van herte toe. St. Niklaas mag er
fier op zijn, zegt hij, aan andere steden
het voorbeeld van Bendracht cn Vrede tc
geven en met ware voldoening leest hij in
u Fondsenblad
u Mocht dit voorbeeld (van St. Niklaas)
overal nageleefd worden, voomanielijk
daar waar er, gelijk te Aalst, voortdurend
niets anders dan ticeespalt en wanorde
heerscht.
Vooreerst wij hoeven hier te Aalst het
voorbeeld van St. Niklaas niet na te
leven en wij zijn geneigd te denken, dat
onze katholieke vrienden der Waasche
Hoofdstad veeleer het voorbeeld van
Aalst hebben nagevolgd, aangezien het
hier, sedert meer dan G maanden, in
prinoiep besloten is geworden, dat de ver-
schilligc standen, Werklieden, Land-
boimers en Burgers enz. op do lijst der
kandidaten voor de gemeentokiezing zul
len vertegenwoordigd zijn in evenredig
heid hunner getalsterkte.
En reeds is dit princiep in uitvoering
gebracht geweest door de benoeming van
twee leden in onze Weldadigheidsge
stichten welke er den werkersstand ver
tegenwoordigen.
Voor 't overige heerscht hier te Aalst
volkomene eensgezindheid onder de katho
lieken tot de verschillende standen toebe-
hoorende.
Wel is waar heeft er zich hier eene kliek
gevormd, samengesteld uit lieden die de
eenen uit hoogmoed, de andere uit
heerschzucht handelen en waarbij zich
eenige misnoegden of greeven hebben
aangesloten.
Die mannen hebben zich generalen ge
bombardeerd van een leger dat ze christen
heeten maar dat slechts op papier be
staat.
En die generalen wier haat cn wraak
zucht gcene palen kent, hunuc onmacht
gevoelende, hebben nu met liberalen en
socialisten een verbond gesloten, en vor
men thans het leger der helsche geal-
Ik zie wel dat mijn keus u verwondert....
O er valt niets op het jonge meisje aan te
merken, haastte zjj zich te zeggen. Integendeel, toen
jaar geleden haar moeder zoo zwaar ziek werd,
dat zij nacht en dag hulp eischte en de vader en zoons
een pleegzuster wilden ontbieden, smeekte zij hun
dit niet tc doen, belovende, hen te zullen waarschu
wen, zoodra haar eigen krachten te kort schoten
zoolang een zieke eene dochter aan hare zijde had,
mocht er geen sprake wezen van vreemden bijstand,
zegde zij, cn verscheidene achtereenvolgende maanden
verzorgde zij de gravin met voorbeeldelooze toewij
ding. Tot den dood der moeder toe hield zij alleen
die zware taak vol, en wie dat gedaan heelt, kan geen
slecht hart bezitten, gcljjk een ieder baar toeschrijft.
Alleen maar, het valt niet té ontkennen, zjj is niet
zooals anderen, en ik vraag mij af, of zij wezenlijk
wel in staat zal zijn zich ooit" aan ccnig sterveling te
hechten. Zij heeft zoo iets kiiels over zich, onder de
hulde die men haar bewijst. Dezen avond, terwijl er
gedanst werd, is zij zeker een half uur achtereen bij
mij komen zitten pratcu. Geen een der andere dames
heeft daaraan gedacht.
Ja, ik begrijp, gij meent dat zij dit niet gedaan
zou hebben, indien zjj bijzonder op mjjn gezelschap
gesteld ware geweest j gij ook zijt bang, dat mijne
liefde nimmer beantwoord zal worden laat mij
daarom de anderen morgen niet vergezellen nog
kan niemand de ware reden daarvan vermoeden, gij
zelve hadt niets bespeurd en na verloop van eenigen
tijd zal ik haar verder bijzjjn voor mij vergif zon zjjo.
Ziet gij dat blok daar ginds in den heerd, moeder
Nog is het heel, maar uit de voegen van het hont
lieerden, dat reeds tegen ons, katholieken
is te velde getrokken.
Dus, te Aalst bestaat geene oneenig-
heid ouder de katholieken alleenlyk
leven wij hier in oorlog met onze natuur
lijke vij'anden, do liberalen en socialisten
en eenige zoogezegde christen, 7rooger
katholieken, die naar 't vijandelijk kamp
zijn ovcrgeloopen. Ziedaar de ware toe
standen en jammer is 't dat ze te Gent en
elders niet beter gekend zijn.
Ja, waren de Aalstersche toestanden te
Gent en elders beter gekend men zou
ophouden ons, katholieken, den steen van
afkeuring toe te werpenintegendeel men
zou ons steunen in onzen strijd tegen onze
natuurlijke vijanden wier eenige hoop op
overwinning berust in de hulp die zij van
de verraderskliek verwachten
Over een vijftigtal jaren wierd het snui
ven zeer aangeprezen, men had zulks in
de burgerij aangeleerd van hoogere stan
den. De snuifdoos was een voorwerp van
algemeen nut geworden, en diende meer
maals tot geschenk als men iemand wilde
verecren; ook maakte men schoone en
prachtige snuifdoozen, zooaLs men er
jansche verzamelingen in do tentoonstel-
ingen kan bewonderen.
De gewoonte is haast geheel verdwenen;
de oude hofdamen en kasteelvrouwen
hebben het snuiven gestaakt; de burgers-
vrouwen hebben dit voorbeeld nagevolgd,
en als men tegenwoordig hier of daar
eene snuifdoos ziet te voorschijn komen,
is het slechts in bijzijn van nauwbekenden
en dan nog met eene zekere terughouding.
Ook de pruimtabak, vroeger zoo ver
spreid verdwijnt van lieverlede.
Maar do gewoonte van tabakrooken is
niet verdwenen; integendeel, deze wordt
meer en meer uitgebreid en vindt van dag
tot dag meer aan klevers.
Eertijds was het rooken laakbaar; men
rookte nimmer in het bijzijn der vrouwen,
die den tabak afkeerig waren, nu is dit
zoo niet meer.
Is do hoffelijkheid jegens de vrouw
verdwenen Neen, maar zy duit] het
rooken, zij vinden het zelf aangenaam en
somwijlen durven zij wel een klein sigaar
tje proeven.
Is de gewoonte van te rooken schadelijk
voor de gezondheid
Er is te Parijs eene maatschappij die
iremiën uitlooft, aan degenen die tegen
iet gebruik van tabak schrijven; moet
men die maatschappij gelooven dan is de
tabak eene der schadelijkste planten die
bestaan.
Rooken versomberd het verstand, ver
zwakt de geestvermogens, maakt den
sijpelen dc tranen, het knettert kreunend onder den
vurigen kus der vlammen, en langzaam, heel lang
zaam verteert het hout, terwijl zij er zich steeds
dichter omheen kronkelen. Zoo zou hel ook gaan met
mjjn hart, indien het den speelbal werd van «ene
hopelooze liefde. Laat mij baar ontvluchten, nu bet
nog niet tc laat is.
De prinses bad het hoofd opgeheven en wierp hem
een trotschen blik toe.
Zoo gij voor pijn terugschrikt, dan hebt g(J
gelijk, sprak zij hooghartig, maar tot dusverre heb
ik u nooit op dergelijke kleinmoedigheid betrapt. Zoo
gij geestkracht genoeg bezit om uw lot ai te wachten
en gij beschouwt die vrouw weerdig uwe toekomst te
deelen, waag dan den kamp. Herinner u, dat de
parel van waarde steeds op den bodem der zee rust
en dat men baar uit bet diep moet ophalen naar het
licht. Het geluk dat iets beteekent, is altijd als dien
gouden beker, die, door het leven zelf in den brui
senden afgrond geworpen, een moedigen duiker be-
hoelt om hem te bemachtigen. Wil meu iets van het
bestaan verwachten, dan moet men daarmede wor
stelen gelijk Jakob eenmaal deed en evenals bjj
spreken: Ik laat u niet gaan, aleer gij mjj zegent!
Gevoelt gij de sterkte daartoe, welnu, beproefden
strijd. Zijt gij te zwak. geef dan den prijs op, nog
voor hem aan te vangen.
Ook het gelaat van den jongeling had een uitdruk
king van vastberadenheid gekregen en hij reikte
haar de hand met de woorden.
[Wordt voortguct)
