m
Zondag 3 Januari 1896.
3 centiemen per nummer.
30sle Jaar. 3047.
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement Aalst.
VERDENKING,
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
Noch politie
noch leger,
NEEN,
Maar wacht,
De nieuwe wet op de tabak
ÊEen Fransche Edison.
DE DENDERBODE.
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week
voor de Stad 5 frank; met de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden; fr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwitantiën door de Post ont
vangen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, N. 31,
en in alle Postkantoren des Land.
Cuique Buum.
Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1,00Vonnissen op
3' bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
dijnsdag en vrijdag in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten Bureele
van dit blad.
Aalst, den 4 Jan. 1896.
Onlangs hebben de socialisten met
hunne gewone dwarsboomery eene
redevoering uitgelokt van M. Helle-
putte die hun aan de ribben zal blijven
plakken.
Met de bespreking van 't contingent
moesten die roode venten ahveêr re
devoeringen uitspreken lijk bierkar
ren zoolang en dat alleenlijk om den
stroom ware volkswetten tegen te
houden die de katholieke volksverte
genwoordigers voornemens zyn voor
te dragen.
Daar de Heer Minister van oorlog
verklaarde in den volgenden zittijd
een wetsontwerp neer te zullen leg
gen, dat eene volledige herinrichting
van 't leger zou behelzen, was het na
tuurlijk ditmaal, zonder tijdverlies
van nuttelooze betoogingen, over te
gaan tot het stemmen van het contin
gent.
Maar de rooden meenden eene
schoone gelegenheid te hebben, eens
te meer te beuken op de kapitalisten
wezenlijk was het eene schoone ge
legenheid voor hen nu den bek in de
pluimen te houden.
Woorden zijn immers geen oorden
en dat al hun gezwets loutere woor
denkramerij is, en dat zij bovendien
in tegenspraak zijn onder elkander,
en met zichzelven. heeft M. Helleput
hun eens duchtig onder den neus ge
wreven, op snedige wijze.
't Socialismus zou 't leger afschaffen
als eene verouderde instelling der
kapitalisten, volstrekt nutteloos in
eene socialistische maatschappij, waar
de heilzaamste vrede onafgebroken
heerschen zou.
Heel schoon en deftig, maar eilaas
enkel woorden.
Immers door zijne leer zelve zou
't socialismus den vrede integendeel
meer en meer storen en den strug
gle for life - of den strijd om het
leven, - veel heviger en vinniger ma
ken, dan hij wel ooit zou geweest zijn.
Van waar de stoornis in de maat
schappij 200 niet Tan bet redeloos
najagen der stoffelijke en dierlijke
wellusten
't Is genoeg dat twee personen zich
verslingeren naar dezelfde zaak, naar
hetzelfde genot, om den strijd te zien
losbarsten.
Hewel 't socialismus preekt de vol
doening aan van alle hegeerlijkheden,
van alle driften, men moet trachten
de som dier wellusten voortdurend te
i doen vermeerderen de hotsingen
zouden bijgevolg in getal en woede
moeten toenemen de inzet van den
strijd is het stoffelijk of dierlijk genot
het gewaande doeleinde van den
mensch.
EENE VREESELIJKE
DeBDE VEBVOIiö.
Van avond alweer T vroeg de luitenant, wiens
voorhoofd zich rimpelde. Die komt hier tegenwoordig
eiken dag.
Over Valentines wangen vloog een vluchtig rood.
Ik dacht dat zijne bezoeken u aangenaam waren,
vader. Gy speelt toch geern eene partij schaak met
hem, zegde zij.
De luitenant haalde de schouders op, en ant
woordde De mcnsch is een slaat van zijne ge-
-woonten ik geef niets om Adolf en heb daar mijn
goede redenen voor, maar gedurende den tijd, dat hij
in Berliju vertoeft, is hij mij zoo trouw komen be
zoeken, dat ik bijna iets mis ais hij 's avonds weg
blijft. Ik dacht echter dat hij vandaag reeds hier ge
weekt was; ik meende zijne stem te hooren toen ik
nog te bed lag.
Naar ik meen heeft hij voor tante Constance
eene boodschap gedaan, daarom is hij er geweest.
Die twee hebben altijd wat met eikaar, men
zou denken dat die oude nog een liefdebislorietje
- aan de hand had, zegde de luitenant lachend. Toen
richtte hij zich echter plotseling op in zijne kussens
en vroeg ernstig, bijna angstig Valentine, kind, zeg
mij eens oprechthoe bevalt Adolf u
waar zulke leer in zwang is, is er geen
spraak van gelijk welke hoedanig
heid, die de opgehitste begeerlijkheid
of drift zou bedaren of stilleggen, het
komt daar niet te pas de nagejaagde
voldoening aan eenen anderen over te
laten.
Dit kan en doet de christene leer
alléén, die hier, tegenover de socia
listische dwaalleer schittert in al hare
maatschappelyke schoonheid ,- zij die
oneindig verre boven de tijdelijke
goederen, de eeuwige stelt, en met
het oog op 't onvergankelijke al het
overige als nietig leert aanschouwen
zij die rechtvaardigheid en liefde
heerschen doet, waar men anders
niets dan roof en ikzucht zou ontmoe
ten, paal en perk stelt aan de
wellusten dezer wereld en door ver
sterving en verzaking den strijd nut
teloos maakt en 't oorlogsvuur komt
uitdooven.
Beoefende eenieder de leer van den
Godmensch, dan, ja, zou de onge
stoorde vrede in de wereld heerschen
en waren politie en legermacht gansch
overbodig.
Maar neen, die goddelijke leer zou
uit de wereld moeten verbannen wor
den, en deze herschapen in een on
meetbaar hondenkot, en men weet
dat het la guerre is waar twee
honden aan een heen willen by ten.
Nu die gevolgen maken de roode
leiders niet opmerkzaam, als zij zwet
sen noch leger noch politie, en zoo
is het ook te hegrijpen dat zij er haas
tig op zijn, het-socialismus maar al
gauw overal te zien zegepralen.
Een hunner, M. Demhlon, droomde
hij niet eens luidop in de Kamer dat
hij een kasteel verbeurd verklaarde
om er zelf te gaan in wonen
Zou er dan geene politie meer noo-
dig geweest zijn om M. Üemblon in
vrede en peis 't bezit van zijnen buit
te laten genieten
En die kasteelheer zou hy dit alles
edwee laten gebeuren
Ah, maar hier hebben zy eene ant
woord voorwie zich niet gedwee
zou laten uitplunderen, zou in de ge
vangenis gesmeten worden, zoo sprak
gezel Anseele in de Kamer.
Nog eens, vraagt M. Helleputle, zou
er geene politie of legermacht noodig
zijn om de plichtigen in hechtenis te
nemen en ze in 't gevang te houden
of zouden de deuren van de - prisons -
van zelfs opengaan telkenmale er een
ander dan, een socialist, zyne vingeren
te ver stfeckt en den plichtige ver
zwelgen om hem nimmer te laten ont
snappen
misschien vinden wy op de eene of
de andere bierkarre eene meer vol
doende uitlegging.
Ieder ciloyen, volgens gezel Van-
dervelde, zou een geweer in de kleer-
kas moeten staan hebhen, en alzoo
zou iedereen in een politieagent of
soldaat herschapen worden.
Getroffen zag Valentine op en een verraderlijk rood
kleurde vluchtig hare wangen. Hoe komt ge op
die vraag vroeg ze, in plaats van te antwoorden.
Zeg me maar hoe hy u bevalt.
Nu, als ik de waarheid moet zeggen, niet bij
zonder, antwoordde zy een weinig bedrukt.
De zieke haalde blijkbaar met verlicht hart adem.
Zoudt gij hem niet lief kunnen hebben 7
Neen vader, nooitantwoordde Valentine vast
beraden.
Adolf is rijk, bij heeft uit Amerika eene aan
zienlijke fortuin mcógebracht, vervolgde de vader, en
gij zijt arm, zeer arm. Ik laat u niets na, want het
kleine vermogen van uwe moeder..,.
Stii vader, wint u niet op, smeekte Valentine.
Dus zoudt gij niet willen dat ik met Adolf trouwde 7
Neen, neen riep Zier, dal niet
Valentine gevoelde zich zeer verlicht. De vriende
lijkheid van den neef viel te zeer in bet oog om twij-
I over te latan omtrent zijn bedoelingen.
Tot nu had zij geloofd dat haar vader hem begun
stigde, doch zij had zich daarover niet ongerust ge
maakt. Zij had gehoopt, hem te kunnen zeggen Ik
bemin een ander die jonger, beminnelijker en rijker
is dan Adolf, en wiens leven niet in geheimen ge
huld is.
Doch nu durfde zy het niet wagen haar vader zulk
eene bekentenis te doen, want zy bad er by moeten
voegen, dat de moeder van haren geliefde haar niet
doebter wilde erkennen, «n baar bet huis uitge
jaagd ..li. Da! liAi haar \adtt den dood aangedaan
hebben.
Nog zoo dom niet, hein
Zou iedereen dan moeten binnen
gaan om zijn exercitie te leeren
Misschien wel, misschien ook zou
men dat van zelfs kunnen, en zou
ieder soldaat een ervaren generaal
zijn.
Een meer aantrekkelijke kant noch
tans zou aan dit stelsel vast zijn voor
onze roode vrienden.
Immers wanneer de bevelhebbers
eens zouden gedroomd hebben, dat
hun moleken zou draaien met een
greefken een oproer ken of een
zoo wat schrikverwekkend straatru
moer, zouden zij maar te spreken
hebhen, en seffens waren straten en
openbare plaatsen vol van die roode
politieagenten, die degelyk gewapend
alom vrees en schrik zouden versprei
den, zoo niet moord en brand stich
ten.
En dit alles straffeloos.
Zijn zij zelf de politie niet Wie
zou er hun het hoofd durven bieden
en vloog met seffens.... de kas in
Ware ik een plichtvergeten hengel
of een roode leider, ik riep ook noch
politie, noch leger, maar de gewapende
natie.
Gelukkiglijk is in ons duurbaar Bel
gie, ver uit het grootste getal orde-
en vredelievend, en die zullen het dan
ook met de katholieke volksvertegen
woordigers houden, die de noodzake
lijkheid van 't leger erkennende,
nochtans zeggen
Het leger weze zoo klein moeelyk.
de militiaan voor zijnen dienst wei
vergoed, en de huidige conscriptie
eerlang door het volontariaat vervan
gen
Onze roode volksvertegenwoor
digers. Donderdag der verledene
week hielden de Hollaudsche socialisten
hun jaarlijksch congres te Leeuwaarden.
Domela Nieuwenhuys verweet er aan de
Belgische socialisten volksvertegenwoor
digers dat zij zich laten verburgeren
hebben gelijk de Duitschc socialisten.
Hij voegde erbij van een socialistisch
Kamerlid vernomen te hebben, dat de
Belgische socialisten, sedert dat zij in de
Kamer zitten, bunnen invloed op het
volk zien verminderen.
Domela viel hevig uit tegen Vander-
velde. Ten slotte werd er beslist dat de
deelneming der socialisten aan de parle
mentaire vergaderingen strijdig is met de
belangen der partij.
Men beeft nog gestemd dat de oplos
sing der sociale kwestie door revolutie
moet verkregen worden.
Verscheidene lezers stellen ons eeni-
ge vragen aangaande 't wetsontwerp
over de tabak,dat binnen korte dagen
door de Kamer zal besproken wor
den.
Vooreerst, zal de nieuwe wet voor-
deelig zijn voor de rookers Wij
denken ja, en dit onder twee opzich-
Stel u gerust, lieve vader, ik zou nooit Adolf's
vrouw geworden zijn, tenzij ik daarmeé uw vurigstcn
wcnach vervuld liad, zcide zij, en streelde hem daarbij
langs de handen.
Hij trok haar hoofd aan zijne borst en streek haar
langs de zachte bruine haren.
Dierbaar kind, God zegene u. Neen, zulk een
offer zou uw vader nooit van u begeerd hebben. Zoo
lang ik leef zou ik niet toege....
Hij bleef in zyne wooTden atekeu. De deur ging
open en tante Constance, een klein, mager vrouwtje
met gerimpeld gelaat, trippelde de kamer binnen.
Er houdt een rijtuig voor het tuinhekken stil
en als ik me niet vergis, stapt mevrouw Rrchiing
daar uit. Ik heb bet door het keukenraamke gezien.
Ze spreekt nog even met den koetsier, maar ze zal
wel dadslijk aanbellen.
Valentine werd doodsbleek zij greep de leuning
van eenen stoel om staande te blijven. Welke reden
kon die vrouw hebben om haar uu op te zoeken,
nadat zy baar eergisteren zoo smadelijk bejegend
had.
Eene zoete, bedwelmende hoop steeg in baar op.
Kwam zy om hare toestemming te brengen, om liet
gebeurde ongedaan te maken, om by Valcutine's
vader aanzoek te doen voor baren zoon 7
De tegenwoordigheid van haren vader bracht haar
tot bezinning. Welke reden mevrouw Rechliug ook
voor baar bezoek kou hebben, de zieke morhl die
Diet uit den mond van mevrouw Recbling vernemen,
- orij bare eigenaardige lompe manier bad van zich
u.i te drukken.
ten. i.>e waliteit van de Belgische
tabak zal Verbeteren tot heden, daar
men 1 1/2 centiem per plant betaalde,
had de landbouwer belang zoo veel
kilogrammen als mogelijk te bekomen
en de soort die meest gewicht op
bracht had den voorkeur. Nu de plan
ting gansch vrij zal zyn, zal de land
bouwer ook de beste soort trachten te
planten.
De nieuwe wet zal dus een grooten
vooruitgang verwezenlijken, zoo voor
den landbouw als voor het gebruik.
En de prijs van de tabak Eenige
lezers denken dat hij te duur zal wor
den. Wij gelooven het niet iedereen
zal zonder rechten voor eigen gebruik
mogen planten zooveel hij wil.
Degenen die niet planten zullen hem
kunnen verkrijgen aan goedkooperen
prijs dan vroeger. Daar er meer lasten
staan op den vreemden tabak, zal er
meer in het land gekweekt worden.
Zal zij voordeélig zijn aan den land
bouw Wy aarzelen niet ja te ant
woorden. Ziehier de bepalingen der
nieuwe wet. De inkomrechten op de
vreemde sigaren sigaretten worden
van 300 fr. de 100 kilogr. op 500 fr.
gebracht.
De bewerkte vreemde tabak zal
voortaan 120 fr. inkomrechten betalen
per 100 kilos, in plaats van 100 fr.;
voor de niet bewerkte tabak zal het
inkomrecht blijven als het is :50fr.
inkomrechten, 20 fr. accynsrechten,
hetwelk 70 fr. uitmaakt. Vele perso
nen denken dat dit laatste recht ver
minderd wordt.
Luidens de amendementen over acht
dagen door den heer minister' van
financiën uitgedeeld, zullen de 20 fr.
accijnsrecht, ter zelfder tijd als de 50
fr. inkomrechten geheven worden aan
de grens, op het oogenblik dat de
vreemde tabak in het land toekomt.
Nu blijft er nog een punt te onder
zoeken. De wet" stelt ook de 20 fr.
accijnsrecht per 100 kilos op alle fabri-
katie, dus ook op deze van Belgische
tabak. Het is wel te verstaan dat dit
door den fabrikant zal betaald worden:
de landbouwer moet niets betalen.
Sommige personen vreezen nogtans
dat de koopman van die 20 fr. reke
ning zal houden bij het koopen van
inlandsche tabak. Dit schijnt ons
natuurlijk. Maar men vergete ook niet
dat integendeel de landbouwers zul
len ontslagen zijn van alle rechten,
en dat het miljoen dat zij jaarlijks aan
de staatskist betalen in hunnen zak
zal blijven.
Er dient volgens ons onderzocht te
worden of die twintig frank in even
redigheid staan met hetgeen tot heden
betaald werd. In sommige gewesten
zegt men neen Dan zoude het fabri-
katierechtop 15 fi\ of zelfs op 10 fr.
voor de inlandsche tabak mogen ge
bracht, worden. Men zoude ook het
op 2o fr. mogen laten, en het inkom
recht op vreemde tabakken nog wat
verhoogen. Onder dit oogpunt dient
er rekening gehouden te worden dat
de vreemde tabak zeer droog binnen
komt en ook zonder afval.
Het mocht dan goed of kwaad, den zieke kon het
niet anders dan nadeelig zijn. Zij peinsde op een
middel om hem op de gesehikste manier te verwijde-
toen haar vader haar voorkwam.
Komt mevrouw Recliling 7 Zy schynt vroeger
temggekeerd te zijn en komt u zeker uthalen. De
vreugde is van korten duur geweest, zegde hij op
trcurigen toon. Ga -haar te gemoet in den salon,
voegde hij erop spottenden toon b(j, terwijl hij in de
kamer rond zag. ik zal mij spoedig kiecden, want in
mijn kamerjapon kan ik de honneurs van myn huis
vaarnemen. Komaan Constance, help mij naar
myne slaapkamer-
De kleine oude dame greep de kussens en dekens
van den leuningstoel en wierp die in het kleine smalle
kamerke, dat haar tot slaapvertrek diende. Torn on
dersteunde zy haren broederen voerde hem in eene
andere kamer, waar zijn gemakkelijk bed en zijn
schrijftafel stond.
Intusschen was reeds meermalen luid gebeld. Va
lentine opende de deur en zag mevrouw R. chiing
met hoogrood gelaat voor zich staan.
Waarom doet ge niet open 7 vroeg zij, in plaats
van te groeten, en zy streek met haren fijnen zakdoek
langs het voorhoofd, waarop, ondanks de koude,
groote zweetdroppels perelden.
Neem me niet kwalijk, mevrouw Ik kwam zoo
dra ik hoorde bellen, antwoordde Valentine beleefd,
aar koel.
Mevrouw Rechling antwoordde met eenen glim
lach eu een beleedigend schouderophalen. Zy drong
het meisje voor zich uit de kamer in, waar zij zonder
Dit punt zal, zoo wij vernemen, in
de beraadslaging door onze volksver
tegenwoordigers zorgvuldig onder
zocht worden in het belang van den
landbouw.
Eenige personen leggen nog
Waarom de fabrikatie van tabak
niet gansch vrij laten van rechten
Men heeft er niet ernstig aan ge-
daqjit. Talrijke eetwaren, onmisbaar
aan hel volk, zyn nog met accijnsen
en fabrikatie- en inkomrechten gesla
gen. Het bier in België gebrouwd
betaalt jaarlijks aan de schatkist 10
miljoen frank, ook de azijn, de suiker
0 miljoen; op den koffie zijn de inkom
rechten die geheven werden tenprofij-
te van den Staat afgeschaft geworden
door het katholiek ministerie. Zij
bedroegen rond de 2 miljoen, en hoe
die geheven werden voor het gemeen
tefonds, zijn in het belang der ge
meenten blijven bestaan.
Het gebruik van tabak is zeker zeer
aangenaam voor talrijke personen,
maar niet onmisbaar, als bier, suiker,
azijn en koffie. Het is dus billijk dat
de tabak ook wat rechten betalc. E11
vergelen wij niet dat de vreemde tabak
jaarlijks over de 6 miljoen betaalt,
tegen omtrent een miljoen voor de
inlandsche. De hoer, dank aan het
liberaal ministerie, betaalde tot heden
dit miljoen. Nu zal het de fabrikant
zijn.
De tabakfabrikant zal zijn accijns
recht betalen zooals de brouwer, de
stoker, de suikerfabrikant het betaalt.
De boer zal vrij zyn op zijn land tabak
te kweeken, zoo hij het is voor het
kweeken van beeten, hop. granen,
enz., zonder eenige tusschenkomst
van de bedienden der accijnsen, en al
de plageryen der oude wet zullen
voor hem verdwynen.
Het is daar de groote beteekenis dei-
nieuwe wet; het is daarvoor ook dat
de landbouwers en werklieden de
heeren De Sadeleer, Woeste en zijne
collegas der rechterzijde, die sedert
zoo lang onverpoosd gestreden heb
ben om de afschaffing van de belasting
op het planten te bekomen, zullen
dankbaar zijn.
Socialistische verdraagzaamheid.
Ecu werkman, met name De Wachter,
was te St-Joost-ten Noode, in de Liede
kerkstraat, overleden.
De socialistische gezellen begaven
zich naar zijne begraving, meenende dat
deze uitsluitend burgelijk zou zijn.
Toen zij de priesters zagen komen, trok
ken dc meesten er van onder, na aan de
weduwe verwijtingen te hebben gedaan
omdat zij, zoogezegd, geld gaf aan de
pastoors 1
De geestelijkheid van St-Joost-ten-
Noode heeft echter niets gevraagd aan de
weduwe, noch voor den dienst, noch voor
de begrafenis. De officieerende priester,
die den overledene in zijne laatste ston
den had bijgestaan, heeft te voet de lijk
baar gevolgd, welke de socialisten verla
ten hadden.
koinplioienten op de sofa plaats Dam.
Valentine stond daar en wist niet wat zij er van
denken moest. Gedurende het jaar dat zy bij Mevr.
Rechling in heirekking geweest was, was zij aan me
nige wonderlijke eigenaardigheden dezer dame gewoon
geraakt, maarzij kon niet begrijpen, wat dit bezoek
en zulk eene handelwijze tc beduiden hadden.
Nu, dat hadt ge zeker niet gedacht, dat ik zelf
zou komen 1 begon Mevrouw Rechling en zette daarby
een gezicht, dat, naar zij meende, veel weerdigheid
toonde.
Die eer heb ik inderdaad niet verwacht, me-
Neen, geen eer wilde ik u daarmeê aandoen,
viel Mevr. Rechling haar in de rede. Het is alleen aan
mijne domme goedhartigheid te wijten, dat ik hier
kom en de zaak niet dadelijk aan de groote klok heb
gehangen.
Valentine zag haar met groote oogen verwonderd
aan Wat bedoelde die vrouw eigenlijk Zy deed
baar best om den loop van hare gedachten te raden,
en meenende dat hare woorden doelden op hare
verhouding tot Koenraad Rechling, zegde zij
O. mevrouw, gij behoeft niet bang te wezen,
dat mijn vader zijne loestemmiug zal geveu tot myne
verloving met eenen jonkman, wiens moeder hare
goedkeuring daaraan niet wil schenken.
Nu sloeg mevrouw Rechling de handen in elkaar
eu riep
Hédat is nog al aardig verzonnen. Gy zet
nog eene booge borst en spreekt van eene verloving.
Aan zulk eenedwaasheid denkt myn Koenraad niet
Op het gebied van mechaniek heeft
in Frankrijk een 25jarig technicus
zich plotseling eengróoten naam ver
worven, iöö groot zelfs, dat hjj in de
Fransche bladen vergeleken wordt
bij Edison, daar de boscheidenhcid
verbiedt hem zoo maar dadelijk bo
ven dezen te stellen, 't Is de heer Leon
Bolfée, van Le Mans, zoon van Ame-
dée Bollée, klokkengieter en fabrie-
kant van stoom- en andere rijtuigen.
Dc ontdekte geniale Franschman heeft
een machien uitgevonden, waarmee
men in 1 seconde de o'ntzcttendste ge
tallen kan berekenen, zonder de mo
gelijkheid zelfs van vergissing.
In het Parysche instituut, waar de
heer Bollée zyn machien liet werken
en ze uitlegde was men zoo verbaasd,
dat terstond een verzoek aan den mi
nister van Ny verheid is gericht, 0111
het kruis van het Legioen van Eer
voor den uitvinder te vragen, Bollée
bracht ook een bezoek aan het bureel
van Le Pehl Journal, cn de directeur
▼an dit blad, de heer Marinoni, die
waarlijk niet de eerste de beste is als
technicus, heeft den Franschen Edison
toegevoegd Mynheer, uwe uitvin
ding is eene der schoonste welke ik in
myn leven gezien heb.
De behandeling is qiuestie zou niet
eenvoudiger kunnen zijn. Gy wilt b.v.
een getal van tien cijfers met een an
der getal van tien cijfers vermenig
vuldigen, Welnu gij brengt een klei
nen hefboom in beweging, stelt de'
cijfers op, draait het handvat en rrrrt,
het product is verkregen.
Betreft het optelling, aftrekking,
deeling, berekening 'van deelmale
breuken, dat is al geluk. En wat
schier nog verwonderlijker is. J de
machien blyft stilstaan, zou men haar
een onmogelijke bereking wil laten
oplossen. Rekenraacliienen zyn geen
nieuwigheid de heer Bollée is de
laatste, om zich het vaderschap ervan
toe tc rekenen, want sedert Pascal is
er reeds meer dan een gevonden,
doch vergeleken by die van Bollée
werken de overige mackienen slechts
uiterst langzaam.
De proef is er mee genomen, en de
heer Bollée had do uitkomst, onver
schillig van welke berekening, al
klaar voor zelfs degenen, die de an
dere rekenmacliienen behandelden,
waren begonnen. Binnen drie secon
den was het product van de vermenig
vuldiging van het cyfer 6,222,333,444
met 8,888.411,624, namelijk 54,3o
791,723,086,075,456.
Dergelijke machien is, natuurlijk,
slechts nuttig voor instellingen, waar
veel en met groofe «ommen te reke
nen valt, zooals bankinstellingen,
spoorwegmaatschappijen, het bureel
van graad meting enz. Aan dit laatste
in Frankrijk zal de lieer Bollée zijn
machien leveren voor den prijs 2500
fr., wat weinig is naar verzekerd
wordt door hen, die de machten en de
3000 stukken staal en koper, waaruit
ze is samengesteld, gezien hebben.
eer dit goede is er ten minste uit voortgekomen.
liet was of een tweesnijdend zweerd door Valen
tine's hart ging, Had Kpcnraad wezenlijk nu reeds
toegegeven, om van haar af te zien en was zijne
moeder gekomen om dezen triomf te verkondigen en
zich tc verlustigen in hare smart 7
Zoo iets was van dc hardvochtige, onbeschaafde
..(.uw te verwachten, maar niet zooveel laffe wankel
moedigheid van baar zoon In hare gedachten vergaf
het jonge meisje dan geiieMe reeds het onrecht, dat
kij haar had aangedaan.
Koel, bedaard antwoordde z(i
Ik begrijp u niet mevrouw.
Zeker niet? vroeg Mevr. Rechling met een
honenden lach. Sedert eergisteren schijnt ge moeilijk
van begrip te zjjn geworden. Ik zal daarom duidelijk
zeggen wat ik meen.
Daarmee zult ge me verplichten, Mevr. Rech
ling Wat verlangt ge van my 7
Nu ben ik die voorname manieren rooi viel
Mevr. op ruwen toon uit. Stel u toch zoo niet aan,
ge weet beet goed waarvoor ik kom
Ik herhaal dat ik dit niet weet en verzoek u,
bet mij eindelijk te zeggen.
Nu vooruit dan sprak mevrouw Rechling, die
meende, dat zij nu wel voor een oogenblik het wei
nige, dat zy zich van fatsoenlijke manieren bad eigen
gemaakt, terzij kon zetten... Kort en bondig, juf
fertje. geef mij terug wat ge.... wat gy hij vergissing
hebt medegenomen.
Wordt voortga**;
