- Donderdag 27 Februari 1896. 5 centiemen per nummer. 508te Jaar. 5062.
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement Aalst.
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
Ltnticlericale samenspanning.
:WEE LEVENS.
Hollen van Pilloway.
Socialism in 't onderwijs
Een en ander.
Kieskronijk.
DE DENDER BODE.
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van tedere week, onder
agteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week
oor de Stad 5 frank; met de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
laanden; fr. i-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
indigt met 31 December. De onkosten der kwitantiën door de Post ont-
angen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, N. 31,
a in alle Postkantoren des Land.
Guique Huuin.
Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1,00; Vonnissen op
3' bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
Uijnsdag en vrijdag in den voormiddag.
Voor de advertentiên uit vreemde landen zich te wenden ten Bureel»
van dit blad.
halst, den 26 Feb. 1896.
In 't vooruitzicht der aanstaande ka
jerkiezingen, beginnen onze tegenstre
jrs reeds naar middelen uit te zien om
me uieuwc neêrlaag te voorkomen. Een
frbood tusscben al de anticlericale groe-
m, schijnt velen best geschikt om het
jwenschte doel te bereiken.
:De radikalen vooral, de duchtige klop-
ng gedachtig, die zij tijdens de laatste
uneentekiezingen zijn opgeloopon, wil-
n kost wat kost bondgenooteu vinden.
Weet ge tot wien zij zich wenden Tot
socialisten natuurlijk. Deze immers
jn hun zeer nauw verwant, 't zijn hunne
jreekelingen, dio nog in menig punt
I jnne zienswijze doelen. Daarboven
I hijnt de wind des voorspoeds in hunne
alen te blazen, en dit is meer dan ge-
)eg om de eerzuchtige leiders der radi-
ile partij tot eene samenspanning met
I roode kliek over te halen.
't Schijnt echter, dat ze in 't socialisti-
he kamp zoo maar niet met opene ar
en ontvangen worden. Te oordeelen
lar den hoogbartigen toon, waarop de
ode organen het ootmoedig verzoek der
mhangers van Janson, Féron en Lorand
ithalen, en gezien de veeleischende
iorwaardeu, aie zij stollen, beoogen
i roode democraten niet een verbond
et de progressisten, maar hunne op-
Drping, Lunne volkomen versmelting
et hunne partij.
Zal het zoover komen Wij weten het
et, maar achten het best mogelijk.
»ten wij wachten en toezi' -n.
Intusschen is het reeds zeer vermake-
k om te bestatigen, hoe die fiere radi-
ilen thans zoo nederig de hulp af bcde-
n van de socialisten, wier leerstelsels
i vroeger in menig opzicht bestreden,
anneer Anseclo op zeker banket uit-
ep Gij zult de roode vlag volgen of
j zult niets zijn I verklaarde Féron
otsch zich nimmer bij de roode partij te
illen aansluiten.
We weten thans wat die verklaring
kard is Zal het zoo ook niet gaan met
I andere liberale groepen, met de doc-
inairen en gematigden 't Is meer dan
larschijnlijk.
Immers, zij zijn reeds door eenen
achtigen band met de socialisten ver-
nigd hunnen gezamenlijken haat te-
in den Godsdienst, 't Is waar, hunne ge-
ichtheid aan het koningdom, hun eer-
ed voor den eigendom vormen, nog im-
er eene klove tusschen hen eu de
ode partij. Doch dit zijn hinderpalen,
e wel de rijken en ontwikkelden voor
eerdere toenadering behoeden, maar
e onmachtig zijn om de arme eu zwoe-
«o»
30® VERVOLG.
Heel moeilijk te begrijpen is het toch niet. Ziehier
Mak lwan Karoskine heeft veel geleden daar
id»,...
Dat spreekt van zelf. Voor zijn plezier werd hij
Diet near toe gestuurd.
En zy'n vroeger zoo foriche gezondheid ging er
verloren....
Wilt gij mij nu ook nog vertellen, dat hij ziek
1 riep de doktor uit, de handen ten hemel slaande,
«hl hij u nog geen ellende genoeg ten huwelijk
Stel u zelve toch niet onbarmhartiger voor dan
Jijt. doktor, sprak zij op vriendelijken toon. Ik
let immers te goed, hoe medelijdend gij tegenover
ie kranken kunt zijn. Welnu, ja, hjj is, vrees ik,
er ongesteld, maar dat is mij slechts een reden te
'er geweest, om mijn lot aan het zijne te verbinden.
1 heeft onafgebroken en liefderijke zorgen noodig,
iar behalve dat moet ik ook een klimaat vinden,
l geschikt voor hem is en daarin moet g(j mij
'pen.
Mij zeiven medeplichtig maken aan uw onzin 7
elnu, ja dan, omdat gij het zijt. Wat heeft die be-
Ogwekkcnde patiënt. Rlmmatiek, aan de koude daar-
nds te dauken
Spot niet, mijnheer, zegde Alma met droef-
eslige stem, de zaak is waarlijk ernstig. Ik vrees,
d Iwsn tering heeft.
gende massa der werklieden te beletten
immer meer en meer naar het socialism
over te hellen.
De ondervinding bewijst het dagelijks
klaarder eene oprecht godsdienstige
overtuiging alleen kan den werkman uit
de klauwen van het roode monster red
den. Een goddelooze, die met armoede
en beproeving te kampen heeft, wiens
pijnlijk zwoegen hem nauwelijks voor ge
brek vrijwaart, terwijl anderen zonder
eenige iuspanuing alle weelde genieten
kunnen, eindigt noodlottigerwijs met een
afgunstige, een socialist te worden.
Daaraan is het toe te schrijven, dat het
liberalism in onze groote steden schier
geone aanhangers meer telt onder de
werkersbevolking bijna allen zijn tot de
roode partij overgegaan
En wat is daarvan het gevolg Dat de
leiders, om den invloed, de waardigheid,
de eereposten niet te verliezen, welke zij
bekleeden, het voorbeeld hunner mindere
partijgenoten volgen en de leerstelsels
der socialisten tot de hunne maken.
Zoo is het met Furnemont, Grimard,
Picard, Janson, Féron, Lorand gegaan,
zoo zal het wellicht ook met menige an
dere liberale kopstukken gaan.
De spreuk Ik ben hun aanvoerder,
dus is het mijn plicht hen te volgen
vindt dagelijks meer eu meer hare toe
passing. Gazet van Lier.
Mundus vult decipi. De boeren
wille n geholpen worden Och arm
wat zijn er buitenmenschen bedrogen met
die valsche vetten Langs Schoonaarde,
Audegem, Berlaere, veel menschen heb
ben te goeder trouw gekocht, aan 20 tot
22 Franken. Geteekend, op veel schoon
geklap en Franschen blaai: 't is een Brus-
selsch huis u onder waarborg van de
Staatslaboratoriums die aldus de
menschen bij den neus leidt.
De factuur is zelfkantmaar als men
uitrekent, komt men op eene waarde van
7 frank breed gerekend.
Ge moet niet denken dat die mannen
katten in zakken verkoopon, neen want
't staat er letterlijk op gedrukt, op hun
faktuurken 3 tot 4 stikstof, van soorten,
en 8 a 10 fosfoorzuur ook van soorten
zonder hunnen mikmak die de wet niet
erkent slangenbalsem en mirakelkruid
dit allen voor de bagatel van 20 a 22
franken, volgens dat ge dom of zeer dom
zijt, in zake van scheikundige vetten.
Lieve vrienden van den buiten, weest
wijs en leert die artikels kennen vraagt
raad aan bekwame menschen en luistert
naar laudbouwlessen wat zoudt ge zeg
gen indien men u een beurzeken van
grof lijnwaad te koop stelde met drij
stukken van 'nen frank en 8 halve frank-
stukjes in, te koop voor 22 franken en
het beurzeken gratis op den hoop toe
Iemand die kan cijferen zal hem niet
laten bedriegen 1 Hewel leert ook reke
nen en cijferen, vooraleer gij chimiek
koopt, of ten minste vraagt raad.
LANDBOUWBELANGEN.
Donderdag 27st8° Februari, ten
uren 's avonds Les van Groontenteelt,
ten Landhuize Over de verschillige
koolsoorten In deze les is er veel te
leeren De verbeterde doenwijze om
goede koolplanten te winnen de verbe
terde manier van planten, ia voren of
Menschen, hebt ge al eens eene
van die poppen of nesten nagezien
die op hagon en fruitboomen hangen
't is nu de moment om ze af te snijden en
te verbranden. Er zitten met honderden
kleine goudgele rupskens in, die reeds iu
't leven zijn eu laters veel schade zullen
doen. Dus opgepast 't Is zelfde met die
riDgskens rondom de jonge takjes der
fruitboomen 't zijn eitjes der grauwe
rups elk riogsken kan van 200 tot 500
rupsen voortbren zij komen uit het ei
als d' eerste bladeren verschijnen In de
groeno Lente.
Tering Hm Dal zit toch niet in zijn familie
maar het is waar, zij springen in de mijnen raar met
'olkje om. Laat eens hooren welke verschijnse
len dat doen gcloovcn vreemden in het vak bedrie
gen zich zoo licht.
Alma haastte zich hem een trouw verslag ta geven
van hetgeen zy door Nesdorff vernomen en ook zelve
opgemerkt had. De oude geneesheer luisterde met
afgewend gelaat toe, nu en dan een korte vraag tot
haar richtende, die zjj op heldere wijze beantwoordde.
In het eind baalde hij de schouders op.
Gij kunt naar Nizza gaan, naar Hyères of naar
Bournemouth, al naar gij verlangt, zegde hij, wat er
alleen ep aankomt, is een zachte luchtstreek op te
zoeken.
En... verder T vroeg zjj haperend.
Verder zooveel melk en eieren, als hjj slechts
op een dag gebruiken kan, Dat is alles.
Maar welke geneesmiddelen raadt gij aan 1
Er zijn er geen, klonk het kortaf, zonder dat hij
den moed vond baar aan te zien.
Geen geneesmiddels, in het geheel geen morde
zij v«l ontzetting, als ging daarmcê haar laatste hoop
ten gronde.
Mijn hemel, neen gaf hij ruw ten antwoord,
want zijn eigene uitspraak deed hem pijn voor haar.
Ik zou u gemakkelijk allerlei scboone fabels van troost
en genezing op de mouw kunnen spelden, maar dat
ware slechts een noodelooze wreedheid .te meer. Wij
staan hier voor een geval dat geen twijfel overlaat.
Prins Karoskine is aangetast door volkomen geka
rakteriseerde longtering, accidenteel en niet te dan
ken aan ovarplanting van geslacht op geslacht, wat
De socialistische onderwijzers hadden
te Brussel, onder elkander, een syndi-
kaat van weerstand gesticht.
Sedert lang wist men dat een groot
getal officieele onderwijzers in de libe
rale steden, zooals te Brussel, Gent, Ant
werpen, Luik enz., gekende socialisten
waren.
Daar zij echter niet meer aarzelden om
openbare propaganda te maken heeft de
heer Lepage, schepeue van ouderwijs te
Brussel, aau die roode schoolmeesters
herinnerd dat zij een minder gekleurde
onzijdigheid moesten in acht nemen.
Maandag, in den gemeenteraad, heb
ben de socialistische raadsleden hevig
verzet aangeteekend tegen den omzend
brief waarin de heer Lepage de roode ou
derwijzers tot de orde heeft geroepen.
Volgens die mannon moet het aan de
socialistische onderwijzers vrijstaan open
lijk propaganda te maken en huune dwa
lingen aan de leerlingen in te printen.
Daarin volgden zij slechts de liberalen
na, die de zoogezegde onzijdigheid van
het onderwijs hebben uitgevonden om
oorlog te voeren tegen het katholiek ge
loof.
Deze onzijdigheid draagt thans
hare vruchten. Juist iu de steden waar
men aan haar alles heeft opgeofferd
brengt zij het socialism voort.
Ook, zoolang de ouderwijzers niets an
ders deden dan den Godsdienst aanran
den en ondermijnen was alles om te best
bij do hoeren liberale bestuurders en
werden die voordelvers der liberale be
schaving n aangemoedigd.
Maar nu dat zij, de logiek tot het uiter
ste drijvende, zich ook vijanden van den
eigendom en van hel kapitaal toonen, nu
wil men, als het misschien te laat is
hen tegenwerken.
't Is dat de liberale gemeentebesturen
geenen Godsdienst te verdedigen hadden;
maar een geldkoffer, dat hebben zij wel
en als men daar aanraakt, ziet gij, dan
worden zij teergevoelig.
Nog eens, als het maar niet te laat is I
Vermindering der zwaluwen.
In een artikeltje in het tijdschrift Ueber
Land und Meer vestigde F. A. Bacciocco
de aandacht op de vermindering van het
aantal zwaluwen in Midden-Europa.
In de nabijheid van Woenen is een
punt, waaruit meu de aankomst en het
vertrek der zwaluwen kan waarnemen
het i3 de hoog gelegen Gloricttc in den
Schönbrunner Garten. Op het breede
platform en de galerij der Gloriette ver
zamelen de vogels, uitsluitend huiszwa
luwen, zich in het najaar in zwermen
van honderden, om de reis naar het Zui
den te aan veerden. In het voorjaar strij
ken de uit het Zuiden terugkeerende
zwaluwen dag aan dag in groote en kleine
zwermen bij voorkeur op dezelfde plaats
neer. Het vorige jaar keerden de reizig
sters zeer laat en aanzienlijk gedund
terug.
Gedurende den zomer waren er slechts
zeer weinig zwaluwen in de stad en aan
de oevers van den Donau, waar het van
muggen en andere gevleugelde iusecten
wemelt, te vinden. Zonder twijfel heeft
vooral de vlucht zwaluwen die van de
Adriatische zeekusten over Stiermarken
naar Neder-Oostenrijk trekt, in 1895 oen
sterkte vermindering ondergaan, waar
schijnlijk echter reeds in de laatste
jaren. Dit is misschien toe te schrijven
aan het feit, dat de laatste winters in
Italië tot aan Sicilië en in Noord-Afrika
metiubegrip van Egypte, bijzonder streng
waren. De telegraaf bracht het bericht
van hevige sneeuwbuien in Algiers en
zelfs in de oasen, meer in het binnenland
"relegen, vielen groote sneeuwmassa's.
Jat door de ongunstige weergesteldheid
groote menigten zwaluwen omgekomen
zijn, kan als hoogst waarschijnlijk wor
den aangenomen.
De huiszwaluw wordt bijna overal
beschermd en iedereen schept behagen
in deze gezellige diertjes, die vol ver
trouwen hunne nesten zelfs in de wouin-
der monschen bouwen. De zwaluw
zich dus in het ruwe Noorden onge-
meestal gevaarlijker is, maar de door u opgenoemde
verschijnselen bewijzen mij, dat het kwaad reeds te
ver gevorderd is, om hetzelve nog te kunnen sluiten.
Wij kunnen zijn leven rekken, van herstellen is geen
sprake meer.
Alma antwoordde niettot dusverre had zjj nog
altijd hoop gekoesterd doktor Nadcski had dikwijls
wonderen verricht waarom zou hy ook haar geluk
niet kunnen redden Maar zijne taal liet baar geene
hoop meer over.
In bet eind hief zy het hoofd op en vroeg op ge-
smoorden toon
Hoe lang geeft gij hem nog te leven 7
Dat is moeielyk tc bepalen zoolang ik hem nog
niet onderzocht heb. Maar in den blindo getast, durf
ik wel veronderstellen, dat, zoo gij er in slaagt, en
dat zult gij doen, hem dagelijks de noodige eieren en
melk te doen gebruiken, gij hem nog tot hel volgen
de najaar, in het leven zult houden.
Eenjaar dus, mompelde Alma en, lerwyl er
een bittere trek om hare lippen speelde, hernam zy
En dat is dan alles, wat de wetenschap be
reikte sedert al de eeuwen, dat zij tracht zich te vol
maken I Wij staan hier niet voor een dier geheim
zinnige ziekten, waarnaar de grootste geleerden te
vergeefs blijven iadenneen, hier is eene kwaal,
die jaarlijks duizenden slachtoffers maakt, waarvan
men vooraf elk verschijnsel weet aan te geven, ieder
tijdperk weer te bepalen, en niettemin verklaart men
zonder blozen, dat er geen kruid voor gewassen is. Is
dit geen onuitwisebbare schande voor al wie de ge
neeskunde als eerst opneemt Dat kwakzalvers er
zich by neerleggen, wij verwachten niet beter van
hen, maar geleerden, maar mannen van studie, van
geweten Wat behoeven zij naar grootsche ontdek
kingen tc zoeken, als zy de eenvoudigste ziekte,
het menschdom teistert, niet eens weten te over
winnen
Wel verre van zich door hare woorden gekrenkt te
gevoelen, zegde doktor Nadeski.
Gij hebt volkomen gelijk. Het ware meer dan
gewenscht, dat een man van ontwikkeling zijn gan-
sche leven zou wyden aan geen andere studie maar
wie onzer zal dat doen T Wij w orden niet door een,
maar door honderd verschillende kwalen bezig gehou
den. Elk hunner beaft aanspraak op gelijk onder
zoek. Daarbij, voor iederen zieke zou eindelijk een
verschillende doktor noodig zyn, want zyn gestel,
zijn inborst, zyn levensomstandigheden wijken van al
de overige gevallen af en toch zijn zy van niet minder
gewicht bij het groote vraagstuk, hoe men hem zal
behouden. Zyt gij ryk genoeg om het te bekostigen
en gelukkig genoeg, iemand te vinden, die prins
Karoskine genoegzaam verknocht is om zijn leven aau
niets anders te wijden dan aan hel zoeken naar zyn
genezing alleen, welnu, dan zeg ik niets meer. Is dal
echter bet geval niet, dan... en waar zoudt gij een
dergelijk persoon vinden
Gelooft gij werkelijk, dat cr dan kans op redding
zou bestaan
Op aanzienlijke verlenging van zyn leven zeer
zeker.
Welnu riep Alma zegevierend uit, dan wan
hoop ik niet meer, want die persoon is gevonden.
Gjj meent dat toch niet, is bet wel vroeg de
grijsaard, baar ongelooQyk aanziende. Als gij waar-
stoord vermeerderen. Dat is echter helaas
in de zuidelijke gewesten niet het geval.
Op hare tochten uaar en van het Zuiden
wordt zij op de eilanden, aan de kusten,
in steden en dorpen aan de Middelland-
sche Zee onbermhartig vervolgd door
jagers en vogelvaugers.
De talrijke Engelsche, Duitsche en
Zweedsche vogelvrienden in het Zuiden,
vooral de Zweed Ohlsen, hebben vastge
steld, dat de zwaluw in Italië en aan de
zuidzijde der Alpen evonmin gespaard
wordt als de leeuwerik en de kwakkel.
Deze vogels worden daar bij menigten
gevangen en geëten, men geeft zelfs aan
de zwaluw de voorkeur, daar zij voor
eene gezochte lekkernij doorgaat.
Glazen eeuw. Van de eeuw die
al stillekens t'eiuden loopt, zei men dik-
ijls dat het eene ijzeren eeuw is.
En de eeuw die ginder den kop uit
steekt, langs de wegen van den tijd, zou
het de glazen eeuw zijn
Wie weet somwijlen I Trouwens, veel
dingen komen nu in glas, die van te vo
ren in ijzer gemaakt werden.
Alzoo spreekt men van glazen dood
kisten, van glazen trappen, met leu
ningen en al, van glazen biljarden,
van glazen stcenen om te bouwen, waar
men algelijk niet door zou zien, van
glazen hoeden, van glazen tafels,
van glazen schoenen, van glazen ry-
tuigen, en wie weet wat nog al in glas.
Dus eene breekbare eeuw te wege,
ten ware men het glas taai wist te maken.
De kieswetgeving. Ik meen u te
kunnen voorzeggen, dat de zittijd zal
voorbijgaan, zonder dat er groote veran
deringen zullen toegebracht worden aan
de kieswetgeving.
Men heeft besproken van de verdeeling
der groote arrondissementen. M. Schol-
laert is gunstig aan dit stelsel, dat maar
weinig of zelfs in 't geheel niet bevalt aan
de andere ministers.
Zoodra men het voorstelt, zullen al de
aanhangers van de evenredige vertegen
woordiging, met M. Beernaert aan het
hoofd, opstaan om het te bestrijden.
Wegens dit verschil van meening, zal
men niets doen, en dat zal, volgens mij,
het wijsste zijn.
Wat kwaad steekt er in de voortzetting
der proefneming van het tegenwoordig
stelsel, dat, in zijne eerste toepassing,
niet al te slecht voor ons is uitgellen
Corr. Handelsblad
De bestendige deputatie van West-
Vlaandcren, heeft de gemeentekiezing
van Oostende verbroken.
Ijjk zulk een man van grondige kennis ontdekt hadt
zoudt gij immers niet tot my zyn gekomen T
De leerling mag toch den leermeester, wel
raadplegen Gy begrypt my niet, mijn oude, trouwe
vriend, en toch is het zoo eenvoudig. Dat, wat geen
doktor ter wereld kan vermogen, ik wil het beproe
ven. Ik zal my van nu af aan toeleggen op de studie
der tuberculose en de middelen, om haar te overwin-
neo. Gy glimlachtoik weet wel, hoe onwetend ik
ben maar ik zal leeren, zoowel uit de boeken als in
de hospitalen en zoo ik in het eind mag slagen,
zult gij zelfs misschien toegeven, dat, al was mjji
verstand ook niet heel gezond, mijn hart wyrer was
dan mijn hoofd, en uw lof zal naast Iwan's herstel
myn zoetste belooning wezen.
God zegene u, mijn kind stotterde de oude
man. Uw geest is krank, dat lijdt geen twyfel want
het is niet wjjs, zich aldus aau een enkel leven vast
te klemmen vroeg of laat wordt men voor die afgo
derij gestraft door den ondank van dat uitverkoren
wezen zelfmaar dergelijke onzin beschaamt alle
wyshcid en stemt een oud man als ik gelukkiger dan
al wal by in lang vernam of aanschouwde, Ga naar
Nizza ik zal u een brief medegevea voor een mijner
vrienden aldaar, een man, wicn alle wetenschap hei
lig is en die u alle boeken, alle middelen zal verschaf
fen, om tot uw doel te geraken. Nog heden avond zult
gij dat schrijven ontvaDgen, maar tot loon daarvoor
moet gij mij beloven, mij, ook van verre, trouw op de
hoogte van den toestand eu den verkregen uitslag te
Wordt t—rtQw)
