Donderdag 2 April 1896. 5 centiemen per nummer. oOsle Jaar. 5072.
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement Aalst.
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
DE ZONDAGRUST.
'WEE LEVENS.
M. Vandenpeereboom
en de socialisten.
De Eed der Socialisten.
DE DENDERBODE
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
iagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week
voor de Stad 5 frank; met de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
Baanden; fr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
jindigt met 31 December. De onkosten der kwitantiën door de Post ont
zagen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutslraat, N. 31,
m in alle Postkantoren des Land.
Cuique Muum.
Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1,00 Vonnissen oj.
3# bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden - iet teruggestuurd.
Heerr-n notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
uijnsdag en vrijdag in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten Bureel®
van dit blad.
Aalst, 1 April 1896.
Do rust na werken is noodzakelijk, dat
gal geen ernstig mensch durven betwis-
«u.
Wanneer men 6 dagen heeft gearbeid
lan moet men recht hebben tot een dag
•ust.
De rust werd door God zelf ingesteld
lij schiep de wereld in zes dagen en nam
ust den zevenden dag.
Dc liberalen, ten minste deze gansch
n goddeloosheid vervallen, en de socia-
isten verstooten den rustdag niet,maar,
lit baat tegen den R. K. Godsdiens t,zou-
en zij hem eenen ander dag dan den zon
dag willen houden.
Maar de rustdag moet noodzakelijk op
en zondag worden behouden, omdat de
werkliedenin overgroote meerderheid
hristen zijn en hunne godsdienstige
lichten willen kwijten.
Wat meer is, wij gelooven niet dat de
Dit voorstel is gestaafd op de volgende
beweegreden
Gezien de mensch geeu onafgebroken
werk kan uitoefenen
Gezien de zevende dag der week die
der rust moet wezen
Gezien de zondagrust meer cn meer
wordt beoefent.
Gezien het schandaal van de verwaar-
loozing dier rust eene beleediging is voor
de zeer groote meerderheid der Fran-
schen
Gezien de naties welke zich aan de
wetten van God en aan die zijner Kerk
niet onderwerpen, vroeg of 1;
beproefd worden
Gezien, eindelijk, dat die daad voor
ons geliefd Vaderland een tijdstip van
wareu vooruitgang en zedelijke opbeuring
zou voor gevolg hebben
Heb ik de eer u, hoeren, te verzoeken
de hoogdringendheid te stemmen ten
voordeele van het wetsvoorstel dat ik mij
veroorloof u voor te leggen, en waarvan
hier de artikels volgen
Artikel I. Het zondagswerk isin
iberale en socialistische hervormers er 8 Frankrijk volstrekt verboden.
|lt zullen iu slagen den rustdag te ver- Arütel n A1|e FranacbmaIli die
aan deze wet zal te kort blijven, zal bluot-
staau aan eene boete van 100 tot 1000
frank.
nderen sedert eeuwen wordt de rust-
ag op den zondag gehouden en dit i;
>o zeer in de zeden en gewoonten ge-
rongen dat men onmogelijk een anderen
tg als rustdag door 't christene volk zal
Oen aannemen kunnen.
De Fransche republikeinen, de sans-
nlotten van over honderd jaren, maak-
m eenen republikeinschen almanak
ït jaar was verdeeld niet per
eek maar per 10 dagen. De tiende dag
as liet decadi ot rustdag. De menschen
aren verplicht dien dag te vieren en ten
jeken een vaantje aan hunne woniDg
it te hangen.
Maar wat gebeurde er De christene
enschen vierden den zondag als hunnen
istdag daar de priesters hadden moe-
n de vlucht nemen om aan gevang en
-ms moord te ontsnappen en de kerken
•sloten waren, deden ze hunne gebeden
uis.
Op den decadi om aan boete en gevang
ontsnappen, staken ze het vaantje uit
aar werkten in stilte.
En nauwelijks was de heerschappij
•r sansculotten ten einde of de decadi
erd afgeschaft en kwam de zondag terug
iopenbare eer.
De kwestie der zondagrust komt gansch
voorzieus tor Frausche Kamer op 't ta-
jt gebracht worden.
Naar aanleiding der wereldtentoon-
ïllmg van Parijs diende de heer de
ludry d'Asson, een vrome katholieke
hjder, bij de Kamer, een wetsvoorstel
't welk bepaalt dat de zondagrust in
fcnkrijk verplichtend zal zijn.
35® VEBVOLG.
ZÜ lid liare hand weer vallen. In dat oogenhlik was
zelfs in hare oogen zoo klein, dat zij geen woord
er voor hem vond.
geschaamd over zjjne eigene houding, aarzelde hij
Met trolsch gebaar wees zjj naar dc deur der kamer.
- Ga. sprak zij met toonloozc slem. Gij hebt
ik beging dc dwaasheid u lief te hebben,
ortaan zjjt gij vrijvrij als de vogels in de
- TrÜ zelfs te vernietigen wat mijn werk was...
I lot mij weêr to keeren, als gij opnieuw mijne
fen zult beboeren.
- Alma! (n dien uitroep lag zoowel toom als
•efheid in opgesloten.
ZÜ wierp hem een somberen blik toe.
f- O zegde zij. jk begrijp wel, dat het n ergert te
0, dat ik legen u op durf staan. Het verwondert u,
'k «en oordeel behield, zoo geheel cn al heb
myi weggecijferd. Sedert bijna een jaar heb ik geen
lachte, geen smaak geen wensch gehad, die ik
f ®an uwe« wil onderwierp. Als eeue vrouw waar
lief heeft, dan is het aldus: dan vindt zjj er
«Rde in, zich heel klein te maken, zichzelve als
Is meer te tellen, zich te verloochenen van 's mor-
Men zal denken dat dit zoo christelijk,
menschelijk en redelijk voorstel bijtre
ding heeft gevonden bij de radikalc en
socialistische meerderheid der Fransche
Kamer.
Verre van daar de hoogdringendheid
werd geweigerd en het voorstel werd naar
de Commissie verzonden.
Wat beteekent die verzending naar de
Commissie
Niet min noch meer dan neerlegging in
de kartonnen doos of eene civiele begra
fenis.
Dat was immers to voorzien de Fran
sche liberalen en socialisten zijn tegen
de rust des zondags uit haat tegen den
Godsdienst.
Maar onze Belgische liberalen en socia
listen zijn vogels van de zelfde veeren
zij ook, waren zij hier volkomen meester,
zouden de rust op den zondag afschaf
fen en bij voorbeeld wekelijks Sint-
Maandag vieren.
Men weet hoe zeer de liberale dag- en
weekbladen afkeuren
Dat aan de beambten van Post, Tele
graaf en Spoorweg de zoowel verdiende
rust wordt gegund
Dat aan de soldaten den noodigen tijd
wordt verleend om hunne godsdienstige
plichten te kwijten.
Wij besluiten
De katholieken zijn voorstaanders der
zondagrust zij vinden dat er na 6 dagen
werken en zwoegen een dag aan rusten
aan de vervulling der godsdienstige plich
ten moet worden toegewijd.
De liberalen en socialisten keuren
dat af.
Wij vragen het Wie zijn de ware
demokraten
gends tot 's avonds maar haar karakter dat zjj in
slaap wiegt, blijft in haar voortbestaan en wanneer zij
het eindelijk moede wordt hare persoonlijkheid te
zien vertreden, dan ontwaakt deze uit haar sluimering
en treedt zij in het volle licht. Gij hebt mij tol prinses
Karoskinc gemaakt, en ik was gelukkig, dat te zjjn,
dat wilt zeggen uwe slavin, uwe dienstmeid te we
zen. Maar ik ben eens Alma Podnawska geweest, en
deze hoog het hoofd voor geen sterveling. Aan u de
ktuze tusschen beiden. Het eene, dat u ontslaat van
de verplichting, mij gelukkig te maken, zal ook mij
mijn vrijheid weergeven.
Zooals gij wilt, sprak hjj verwoed over haar
ongekenden weérstand, het verwondert mij niet dat
vroeg of laat uwe oude natuur weër de bovenhand
zou verkrijgen. Gij waart eenmaal te behaagziek, om
u op den duur met bet eenige gezelschap van een
ernstig man te kunnen tevreden stellen.
Zij werd zoo bleek, dat hjj er van ontstelde en haar
een stoel wilde toeschuiven.
Ik dank u zegde zy ijskoud, ik zag mjjn afgod in
het slijk neürdalen, dat is alles. Maar het is reeds
voorbjj, zooals alles voorbij gaat.
Eu zjj zocbl baar eigen vertrek op.
Toen zij een half uur later dc zitkamer wcér betrad,
was hij verdwenen.
Oen volgenden dag was zij even opgeruimd, alsof
er niets tusschen hen voorgevallen ware. Zjj scheen
alleen zoo druk met hare huishoudelijke zaken bezig,
dat zjj verzuimde op te merken, hoe hij baar dc hand
toestak. Dien middag reed zjj voor het eerst alleen
naar eenige landgenoten toe, bjj wie zji een langdurig
Men s-preokt veel over de oorlogsver
klaring, door M. VandeDpeereboom in
eene der laatste Kamerzittingen gedaan
aan de socialisten.
Eenigen viudcu ze te streng anderen
keuren ze onvoorwaardelijk goed en zou
den eene andere houding van het gouver
nement niet begrijpen.
Wat zijn de socialisten
Tegenstrevers van het gouvernement
Waren zij niets anders, dan zou het gou
vernement van hen nog eenige rechtveer-
digheid kunnen verwachten en hoffelijke
betrekkingen met hen onderhouden.
Maar 't zijn vijanden van onze instel
lingen en zij verbergen het niet.
Hebben zij de Belgische vlag niet ver
loochend, om ze to vervangen door de
roode vlag, ontleend aan de Frausche
communards
Zij-zweren de-grondwet eu onze wetten
te eerbiedigen maar in hunne oogen
zij Lebben het cyuiek verklaard is de
eed slechts eene klucht. Wanneer zij hem
afleggen begaan zij de oneerlijkheid het
tegendeel te zeggen van wat zij denken.
In den grond verachten zij onze instel
lingen en koesteren slechts een wensch,
ze omver te werpen.
Zij gaan nog verder zij randen de
maatschappij zelve aan godsdienst, fa
milie, eigendom, niets van dit alles vindt
genade iu hunne oogen.
Zij zijn geene politieke partij, zij zijn
eene antisociale partij; de partij der wan
orde en der omverwerping.
Met die partij wil M. Vandenpeere
boom niets te doen hebben, en hij heeft
den moed gehad het luidop te zeggen.
Dat is niet alleen loyaal, 't is logisch.
Zou een gouvernement het recht heb
ben conservatief genoemd te worden, zou
het zelfs nog een gouvernement zijn,
indien het niet de sociale verdediging als
hoofdplicht aanzag
Do sociale verdediging verplicht het
gouvernement, de socialisten op afstand
te houden en altijd eu overal tegen hunne
handelingen op hunne hoede te zijn.
M. Vandenpeereboom heeft het eens en
voor altijd aan de socialisten gezegd,
opdat zij hem voortaan geene aanbevelin
gen meer sturen.
Hij had er kunnen bijvoegen dat de
bezoek aflegde. Des avonds was zy echter zeer spraak
zaam hare boeken werden, tol Iwan's verbazing,
niet aangeroerd, en zoo ging het ook de volgende
dagen.
Een onaangenaam gevoel begon zich van hem
meester te maken zou zij dan zoo volkomen onver
schillig voor hem geworden zijn dat zy alle studie
van zijne kwaal opgafZij was nooit zoo vroolijk, zoo
gezellig geweest nooit sedert hun huwelijk had zij
hem zoozeer aangespoord, toch dikwijls gasten bjj hen
te noodigen al zyn kennissen waren voi lof over
haar en benijddeu hem zijn geluk maar hij zelf had
voortdurend de pijnljjke gewaarwording, dat cr iets
tusschen hen gestorven was.
Op een avond, dat bjj bitterder dan ooit tegen haar
gestemd huiswaarts keerde, voor de honderd en zoo-
•eclste maal in zyn hert herhalende hoe spoedig dc
liefde cener vrouw kan sterven, ontmoette hij een
zijner landgenooten, die hem nog lot drie uren mede
nam.
Toen hij de voordeur van zijne woning opende,
poogde hij dit zoo zacht mogeijjk te doen, om Alma
niet te wekken maar hij had een brandenden dorst
en giug zijn studeervertrek binnen, waar hjj wist,
nog een karafwijn te zullen vinden, dan behoefde hij
haar niet te storen, om uaar de sleutels van het buffet
Ie zoeken.
Op den dorpel der kamer bleef hij getroffen slaan.
Terwijl hij meende, dat zjj reeds uren lang te bed
zou liggen, zat zjj daar, het hoofd voorover op de
dikke studeerboeken gevallen en de oogleden door den
slaap gesloten, beschenen door het zachte lamplicht.
personen, die zich laten aanbevelen door
socialisten, hem zoer terecht verdacht
voorkomen insgelijks socialisten te zijn.
Welnu, ware het geene onvergeeflijke
onvoorzichtigheid socialisten te laten
binnendringen in do openbare dicnscen V
Moet men daar niet meer dan elders
hunne kwaadwilligheid, hunne samen-
zwceringen en hunne propagande vreezen?
Dit gevaar bestaat niet alleen voor het
ijzerenwegbestuur. Al de collogas van
M. Vandenpeereboom zouden desnoods
spreken gelijk hij allen moeten waken
om hunne ondergeschikten door het so
cialism niette laten bederven.
Om slechts een onkel voorbeeld aan te
halen kan men zich eenen minister van
oorlog voorstellen, die met onverschillig
heid de pogingen der socialisten zou aau-
zien, om in het leger te dringen, ten einde
onze soldaten te demoraliseereu en van
hunnen plicht af te brengen, door hen te
doen gelooven dat zij in geval vau oproer
op de officieren moeten schieten en niet
op de oproerlingen
Het is meer dan duidelijk dathet socia
lism, overal waar het indringt, overal
waar het werkzaam is, handelt als vijand
van den Staat en de maatschappij.
Door het overal den oorlog aan te doen,
doet M. Vandenpeereboom als lid der re-
gcering eu minister des Konings, niets
dan zijn strengen plicht.
't Is krachtens dienzelfden plicht dat
M. Schollaert zich tot regel heeft gesteld,
noch openlijke socialisten, noch intrigan
ten, die, om meester te blijven in hunne
stad niet zijn achteruitgaan voor een ver
bond met de socialisten, tot burgemees
ter to benoemen. Handelsblad
Overdreven, Mijnheer
Neen, dat is hatelijk, brutaal, wraak-
Er gebeuren aardige dingen in den
gemeenteraad van Gent.
In do laatste zittinge stolden de socia
listen en progressisten eenen wensch voor,
strekkende om den eed der gemeente
raadsleden af te schaffen.
Die wensch werd natuurlijk door katko-
lijken en doctrinairs bestreden.
Citoyen Anseele nam dan het woord
en riep uit
u Wat den eed aangaat, wel, ik heb
gezworen, maar ik héb het niet gemeend.
Men heeft cr mij toe verplicht, de dwang
Maar 't was niet al. Anseele voegde er
nog bij Ik beken rechtuit dat ik alle
middelen zal aanwenden WETTIGE
OF ANDERE, die de omstandigheden
vereischen, om mijne klas tegen de ver
drukkers te verdedigen.
Citoyen Anseele staat dus volstrekt
tegen de wet op. Hij hecht niet de minste
weerde aan den hem door de wet opge-
legdeu eed. Dit zonderling heerschap
aanziet eenen valschen eed als een alle-
tagsch iets.
En dan die bekentenis Liever een
valschen eed, dan geen mandaat I n
Eb hebben wij ooit opgehouden te
herbalen dat een politiek mandaat het
doel is van de werking der roode leiders
Een mandaat 1 Op de kussens De jaar
wedde en al de bijkomende voordeelen 1
En dan, eens in de zachte zetels geze
ten, kannen zij misprijzend nederzien op
het volk dat hen koos, omdat het zien
liet verleiden door de grootspraak der
kerels, die zich vrienden van den werk
man noemden I
Daarin ligt juist de taktiek der sociali
stische leiders
Eens een mandaat bemachtigd, kan al
het overige hun weinig schelen.
Anseele heeft het bekend Het man
daat vóór alles 1
Maar Anseele heeft nog wat anders
bekend. Riep hij niet uit dat alle midde
len, wettige of onwettige, goed waren om
den strijd tegen de verdrukkers n voort
te zetten
Hoe aardig klinkt die bekentenis tegen
over hetgeen Van de Velde nog onlangs
verklaarde De socialisten gebruiken
slechts wettige middelen
Wanneer Anseele gewaagt van de ver
drukkers, dan weet men niet wat hij
daardoor wil zeggon. Immers, volgons
hem zijn de werkgevers, de bazen, de
nijveraars allen verdrukkers
Alle middelon ziin Auseele dus goed
Valsche eed, geweld, beJrog I
Voorwaar schoone, doch echt sociali
stische zedeleer 1
Lijk de beesten. Verleden week
was er sprake van door zekere wettelijke
maatregelen, de huwelijken der jonge
behccrschie den wil, „ant haddo ik.het
met gedaan, dan ware ik geen raadslid I Vaudervelde de mil/ioenriike socialist
geweest, ik verklaar luifop laever dced oeM I,^0
bekende dat de socialisten verlangen naar
den tijd dat men niet meer zal trouwen,
noch voor wet noch voor Kerk.
De beesten trouwen en leven ook
alzoo. Wat afschuweliiken mestpoel is
toch het socialismus Wat dat er in zulko
beestewereld van zedelijkheid en kinders
gewordt, kunt ge peizen.
geweest, ik verklaar luidop Liever
een valschen eed, dan geen man
daat Wilt gij mij morgen doeu zwereu
bij God, ik zal het ook doen, want ik
meen het niet 1 n
Hoe vindt gij zulke taal
M. De Vigne, lid van 't liberaal kollege
meende te moeten uitroepen Dat is
overdreven 1
terwijl daarbuiten de dageraad reeds doorbrak, was
zjj schooner dan ooit, en ceo gevoel van wroeging
maakte zich van hem meester en drong hem, naast
haar néér te knielen en haar te dankeu, dat zij hem,
eerwil van alles, nog al'jjd zoo lief had, dat zij
hare nachtrust opofferde aan haar bezorgdheid voor
zyn leven, maar bij durfde baar niet naderen.
Wat zou hij haar gezegd hebben, hy, die haar tot
zelfs van hare toewijding een verwijt bad gemaakt
Had zy hem, sedert hij als een stervende vagebond
uit Siberiö was weêrgekeerd, niet alles geschonken,
wal de eene sterveling den anderen slechts geven
kan Dankte by haar niet alles Eu wat had hjj haar
daarvoo"- in ruil gegeven
nog stond liet in zijne macht dat te herstellen,
zyne onreebtveerdigbeid voor altjjd uit te wissen. Hij
hoefde slechts tot haar te gaan, haar in zijn armen
men cn haar te zweren, dat bij om harentwille
zjjn wraak, zyn dorst naar vergelding zou verlooche-
dat hij nooit wcér zou keeren tot die bijeen
komsten, die zjj zoo zeer duchtte, en hij gevoelde,
dat zij hem daarvoor als voor de grootste weldaad,
die hij ooit bad kunnen bewijzen, zegenen zou. Een
oogwenk aarzelde hij, cn zjj, die daar voortdroomde,
vermoedde weinig, boe de engel van geluk met zjjn
zijden wiekeu hare zachte lokken beroerde, maar om
leistond wcér van daar te zweven.
Ontmoedigd door zijn eigene zwakheid, keerde de
jonge man naar zijne slaapkamer terug.
En den volgenden dag werd hun leven hervat,
alsof er geen zielestrijd in zjjn binnenste had plaats
gehad
Intussehen zouden zjj misschien toch geëindigd
zijn, weêr tot elkaar te komen, nadat Iwan wist hoe
zeer zjj aan hem gehecht bleef, indien zjjn geest niet
door tal van andere vraagstukken bezig was gehouden.
De partij, die hem naar Parjjs had geroepen, had
hem tot voorzitter verkozen. Indien het enkel Polen
ware geweest, zou dit hem betrekkelijk weinig hoofd
brekens hebben gekost, bet ware dan voldoende ge
weest, zijn hart te laten spreken, zjjne herinneringen
aan Siberië te raadplegen, om hun zjjne indrukken
meê te deden miar hier waren alle soorten vin
landlieden bijeen russische nihilisten, iersche re
bellen, fransche anarchisten allen, die tot woede
opgezweept waren tegen de een of andere regeering,
schoolden hier te samen om lot eene algemeene
maatschappelijke omwenteling te geraken, zich te
ontdoen van de gebieders, die zjj tirannen noemden.
Hij oogenblikken beefde zelfs prins Karoskine voor
hunne woeste taal en opgeworpen denkbeelden zegde
hjj tot zichzelf hoeveel vreedzamer het thans zjjn
moest in zjjne woning, aan de zjjde dier groote, zelf-
verloochende liefde, die de zjjne was, dan hier te
midden dier wanbopigeo, waaronder zoo vele ban
dieten schuilden maar bjj miste de gcislkrachl,
voor altjjd hunne vergaderplaats te ontvluchten, een
zedeljjken moed, bun te verklaren, dat zij te ver gin
gen en hjj hen niet langer Ier zjj wilde blijven.
Daarbij hoopte hij nog altjjd op vergelding... en
door hen alleen, zoo meende bjj, kon hij daartoe
geraken.
Wordt voortgezet
