Donderdag 9 April 1896. 5 centiemen per nummer. oOste Jaar. 5074.
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement Aalst.
Landbouw.
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
rHVerwereldlijking
rWEE LEVENS.
Nederlandsch Congres.
Paaschlam en Paascheiers.
Curiositeiten in Afrika.
DENDERBODE.
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
tagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week
oor de Stad 5 frank; met de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
naanden; fr. 4-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
indigt met 31 December. De onkosten der kwitantiën door de Post ont-
angen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, N. 31,
n in alle Postkantoren des Land.
73 2
£2
Cuique suum.
Per drukregel, Gewone 45 centiemen Reklamen fr. 4,00; Vonnissen oj.
3e bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden - jet teruggestuurd.
Heerrn notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
uijnsdag en vrijdag in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich
van dit blad.
te wenden ten Bureel»
Aalst, 8 April 1896.
SI De verwereldlijking, 't is te zeggen, het
ema|rdringen van ®od> van den Godsdienst
„„ij® de wetten openbare instellingen en
jP'pestichten, ziedaar het doel der liberalen
te Stlin socialisten.
Ze willen eene samenleving van godde-
!omo«®zen normen.
Daar waar de liberalen en socialisten
,,Rfleester zijn wordt God verjaagd van bij
!rtLn:e wieg der kinderen.
En van welke kinderen
Van de kinderen van werkende men-
ïhen, van de kinderen der armen, van
ongelukkigste kinderen.
Men berooft van allen godsdienst die
enen welke in hun beproefd leven de
t odsdieustige vertroostingen het meest
J- nllen noodig hebben.
rt ma En om die kinders met meer zekerheid I Wn>-ka.,A« ^„„1v i
iJ hm,' xvn,\r -Sbeestinff! *00r llberalen en socialisten want het zijn
cmeesung jj de gezworene vijanden van uw geloof,
'tzijn mannen, die u tot onredelijke
schepsels wiilen opleiden, die
ongelukken dezer wereld, een beter leven
hierna doet hopen, is hun tot -.wereldsche
genieters vormen bereid om zich die ge
nietingen te verschaffen zoo noodig door
de misdaad, in andere woorden, men
vormt soldaten voor het revolutionnaire
leger.
Eene regeering die aldus ten opzichte
der werkende menschen handelt, is eene
regeering, zeggen wij het maar vlak af,
van politieke schurken.
Indien de liberalen en socialisten hier
in België moesten meester worden, zie
daar 't lot dat overal aan de werkende
menschen zou te wachten staan.
In de groote steden hebben wij er reeds
een staaltje van gehad. Daar waar de
liberale sectarissen, tijdens den school
strijd van droevige gedachteuis, meester
waren, werden duizenden behoeftigen ge
dwongen te kiezen tusschen hun brood en
de ziel hunner kinders. Ja, die afschru-
welijke dwinglandij werd hier dan ook
gepleegd.
[j hun werk van zedelijke
eginnen.
De armen, de werkende meDschen
orden gedwongen do school zonder God
verkiezen boven de christene school
men ontrooft aan die vaders en moe-
iïrs de vrijheid van hunne kinders te
iten opvoeden volgens hunne overtui-
®g;
Zij die eene christene overtuiging heb-
ïn worden tusschen twee vuren ge-
laatst en zij hebben te kiezen tusschen
un gelgof en hun brood.
't Is gelijk de roovors aan den zoom van
j_et bosch Uwe beurs of uw leven
10.. En die schandalige verdrukking der
'erkende menschen willen de liberalen
D socialisten wettigen door het princiep
er onafhankelijkheid van de burgerlijke
lacht, of liever, der scheiding van Kerk
D Staat.
Nu, de grootste onrechtveerdigheid
estaat hierin dat de liberalen en socia-
sten alleen de kinders van de werkende
jojenschen van de weldaad eener gods-
lienstige opvoeding willen bcrooven.
k I«t De rijken of zij die het vermogen, mo-
en hunne kinders opvoeden gelijk zij het
jjjpllen.
19 Maar de kinderen der werkende men-
chen moeten als goddeloozen, als god
loochenaars opgebracht worden.
En daar de priester en de nou ook uit
Hij gasthuizen zijn verjaagd geworden, zal
a werkende christene mensch er sterven
llfnder godsdienstige hulp, net als een
jond.
Wij besluiten De werkende menschen,
ie armen bcrooven van den Godsdienst,
«ieu do zedelijke macht ontrooven, welke
t .en, te midden der ellenden, smarten en
36® VERVOLG.
Op zekeren morgend, aan het eerste ontbjjt, men
os thans reeds in October, vouwde hij de nieuws-
lladen open en reikte hij er volgens gewoonte een aan
Alma over. Zij doorliep het heel vluchtig, maar
slaakte op eens een kreet.
Wat is er vroeg hjj, ziende, hoe zij lijkkleurig
«as geworden.
I Wal 'S er antwoordde zij bitter. Niets, dat u of
mij verwonderen kan, want het was vooraf te voor
tien, en toch grijpt het mij aan, om harentwil, die
«rme, arme vrouw
Spreek Wal is er T herbaalde Karoskioe.
Nesdorff is gevangen genomen.
Groote God I schreeuwde haar echtgenoot, dat
B'erschnkkelSk, „,,lhU alleen had den noojljen
moed, om gevaarlijke papieren naar Rusland over te
■Mogen. Hij is dus niet in handen van deZwitser-
P°lleie» maar van onze heulen gevallen.
Lr/!? dal gU uil"lunle"d op de hoogte zijt,
•prak Alma bitter. Ja, hij is reeds naar Moskou over
gebracht.
I Prins Karoskine was zoo hevig ontroerd door die
gdlng, dal hij te vergeefs het bericht poogde te ont-
i met bevende lippen sprak
«ijferen ei
lelijke
willen opl
meer barbaarscbheicj willen doen
vervallen dan de wildsten onzer broeders
in Congo 1
6) Maatregels te nemen tegen de be
smetting der Schelde door het water der
Spierebeek. In te leiden door don Heer
Baron de Maere.
7) Stipte inachtneming der taalwet van
22 Mei 1878 als onontbeerlijke voorwaarde
te stellen voor het verleenen van toelagen
uit Staatskas voor het inrichten van ten
toonstellingen, prijskampen, feesten, enz,
in bet Vlaamsche land. In te leiden door
den Heer J. I. De Beucker.
8) Vaststelling der punten van het
Vlaamsche strijdprogramma aangaande
welke verbintenissen zullen gevraagd
worden aan de candidaten aller partijen
bij de aanstaande kiezingen. Oproep
aan het Vlaamsche volk
9) Aanduiding der plaats waar de vol
gende zittijd zal gehouden worden
10) Kiczing van het Bestuur.
LANDDAG iu de zelfde Zaal om
V2 uren 's namiddags. Zelfde dagorde
als hierboven (n" 1 tot 8.)
die in den missale staat te wijden. De
beteekenis van het Paaschei is schoon
want het is, gelijk het Lam met den wim
pel, het afbeeldsel van de verrijzenis
Cbristieven gelijk de vogel die tweemaal
geboren wordt en die de tweede maal uit
de eierscbale waarin hij dood lag, uit
breekt en tot eon roerend leven komt,
zoo is Christus de tweede maal uit de
dood geboren ou uit een nieuw steenen
graf, de banden brekende van de belle
en van de dood, opgestaan.
4e Zittijd, 12 April 1896, om 10 uren
's morgens, Zaal Théatre du Nord,
nevens de Noorderstatie.
DAGORDE
1) Hulde aan de Boeren der Zuid-Afri-
kaansche Republiek (Transvaal). Spre
kers de Heeren J. I. De Beucker en
Em. Van Driessclie.
Belangrijke mededceling uit Pretoria
(Zuid-Afrikaansche Republiek.)
2) Stemming door de Wetgevende Ka
mers, in haren loopenden zittijdvan de
wetsvoorstellen De Vriendten Coremans,
strekkende tot volkomene gelijkstelling
der Vlaamsche en der Fransche taal voor
het vervaardigen en afkondigen aller
toetten. In te leiden door den Heer
advocaat H. Le Bon.
3) Aanvulling van de nog onvolledige
lijst der Vlaamsche gemeenten
4) Herziening der schoolwet van 15
September 1895 en inlassching dezer
bepaling In al de lagere scholen des
Rijks moet het onderwijs gegeven worden
in de moedertaal der leerlingen (het
Vlaamsch in de Vlaamsche gewestenhet
Fransch in de Waalsche). Sprekers de
Heeren Em. Van Driessche ou F.
Vanden Weghe.
5) Stichting van eeneu hoogeren Raad
van kunst en lettoren
Verderzeg wat er verder is gebeurd. Ik kan
niet lezen.
Wat niet uitblijven kon. De bij hem gevonden
papieren waren van te ernstigen aard. Zij schijnen
betrekking te hebben gebud op de vernieling van
Gatchina door middel van dynamiet. Paul is onmiddc-
lijk ter dood veroordeeld. Men zal zijn vonnis echter
niet voltrckkon, aleer men gepoogd heeft, hem tot
spreken te brengen. Dit had men gerust kunnen na-
len tot het einde toe zal hij het stilzwijgen bewa-
Iwan had het hoofd in de banden laten vallen en
snikte luid.
Paul, mijn arme Paul, mijn redder, mijn vriend
mompelde hij op gebroken toon.
De jonge vrouw staarde stilzwijgend en somber op
hem néér.
liet moest aldus eindigen, zegde zij eindelijk.
Het kon niet anders.
Gij hebt gelijk. In dat laud, waar men tot onzen
laatsten druppel bloed wil uitzuigen I
Wanneer men naar gelijke wapens als zjjn beu
len grijpt, heeft men het recht niet iets anders te
achten, dan dat zij u onschadelijk zullen maken.
Ik haat Rusland dat zoo vele tranen deed vergieten
den met ijzer beslagen hiel op den blanken, edelen
hals van ons vaderland plaatste, maar wanneer een
moordenaar eene woning binnensluipt, dan begrijp ik
den eigenaar, wie hjj ook zij, die de opgegeven baud
n den misdadiger verbrijzelt.
Paul Nesdorff een misdadiger I Hjj, de vriendelijk
ste, goedbartigste man, die er leefde riep zijn vriend.
Nauwelijks heeft het Nederlandsch
Taal-en Letterkundig Congres zijn eer
sten omzendbrief verzonden, of reeds ont
vangt bet de meest verheugende tijdingen
vau belangstelling. Zoo meldt men uit
Geut dat er daar fel gewerkt wordt om al
de Gentscke vrieudeu aan to zetten het
Congres te Antwerpen bij te wonen en
dat zii minstens met honderd zullen zijn.
Uit Transvaal zelfs zal eene afvaardiging
naar Antwerpen komen. De Rubeusstai
zal, van haren kant, als naar gewoonte,
bare vreemde gasten feestelijk weten te
onthalen.
In de middeleeuwen bestond te Rome
en elders nog bet schoon gebruik van met
Paschen een lam te eten, en het na do
dieuston van Paaschavond door do pries
ters te doen wijden. De Paus wijdde bet
Paascblam en noodigde tot dat gastmaal
eenige cardinalen en prelaten uit. Dit lam
wierd gewijd en gezegend, omdat het
vleescb eene verbodene spijze binst den
vasten geweest bad, en dat men er op
nieuw met Paschen geen wildo eten,tenzij
na de gebeden door do H. Kerk gebruikt,
daarover uitgesproken te hebben.
Het vleesch en was de eenige spijze niet
die door de wet van den vasten verboden
had geweest deze wet verboodt ook en
verbiedt nog de eiers op zekere dagen. En
als het Paschen was, vroegen de geloo-
vigen dat de eerste eiers die na den vasten
zouden geëten worden, door de H. Kerk
zouden gewijd wezen.
Te Rome is 't nu nog het gebruik dat
op Paaschavond de Roomsche pastors
vau buis tot buis gaan, om de Paasch
eiers die mot eene bijzondere benedictie
Dat was hij voor ben, die hij liefhad hjj had
voor allen moeten zijnom het even hoe de
dwingeland mag hecten, men heeft het recht niet hem
te dooden. Ik had gehoopt, dat Polen te veel gods
dienst en geweten zou hebben gehad om sluipmoord
te willen plegen.
StilHij boet slechts al te zeer. Laten wy ten
minste hem niet hard vallenik beschouwde hem als
een broeder.
Maar ik vind geen verschooniDg voor hem, want
Paul Nesdorff bezat eene vrouw, wier leven hij was
en folteraar hjj is geworden.
Zij zal het hem vergeven, om hem slechts te
bewccnen.
Neen, dut zal zij niet, luidde het meer en meer
opgewonden. O Gjj mannen telt het als zoo weinig,
eene vrouw te martelen dat, als gi.i uwe nutteloozc
inzweringen op touw zet en volvoert, gij geen
oogwenk stilstaat bij de vraag, of haar hart daardoor
ook zou kunnen breken. Paul Nesdorff heeft den kei
zer niet getroffen, maar hij heeft zyne cchtgenoote
vermoord. Een schoone uitslag waarlijk voor al zijne
berekeningen.
Wat gij daar zegt, is spotternij, niet waar
vroeg Karoskine, snel liet hoofd opheffende.
Wat komt voor u lieden eedgenooten het leven
van ccne vrouw meer of minder er op aan
Ik wil het weten waar is zij
Zij is dood.
Dood herhaalde de jonge man, als versuft.
Ja. Ziju kind was twee dagen oud, toen hjj van
de moeder scheidde, om zich op weg te begeven. O
Een reiziger deelt het volgende mede
over den vischvoorraad in Congo.
Er is nog weinig gekend over den visch
voorraad in Congo, en wees zeker de ont
dekkingen op dit gebied zullen de aan
dacht van geleerden zoowel als van koop
lieden gaande maken.
De palingsoort, onder andere, ongeveor
een meter lang, is ons meer dan eens te
stade gekomen voor het afwisselen van
onze gerechten. De vlimmen van den be
doelden visch strekken zich langs heen
den rug over beel do lengte van het dier
uit, dat geholpen door twee zwemvliezen,
als een pijl langs den waterzoom heen-
schiet. Het lijf, bedekt met schelpjes,
donkergroen op den rug, blauw-grijs op
den buik, leverde ons eene smakelijk
spijs.
Men kent dit dier in de watoren van
Congo, ook in die van den Zambeza, den
Nijl en elders. Het bewoont de loopende
wateren, doch verkiest do slijkerige moe
rassen, de overstroomde gronden, en zie
hier wat dozen visch het meest kenmerkt:
Wanneer het water laag staat, dompelt
hij zich in den modder, rolt zich tot een
bol ineen en, dank aau het slijm dat over
vloedig door zijne huid wordt voortge
bracht, omwindt bij zich met een soort
van leemacktige hulk, ia welken toestand
hij het droge jaargetij doorbrengt. Als die
hulk droog is, wordt zij sponsachtig en
het dier kan er dwars door ademhalen,
met behulp van zijne longen. Iu dezen
staat worden de visschen ook naar Europa
gezonden en daarna van hun omhulsel
ontdaan.
Van die oorspronkelijke vischsoorten
zijn er in Congo veel voorhanden. De
overheerschende groep is echter die van
de dusgenaamde weutelaars siluridende
cat-fishes der Engelschen, herkenbaar
aan de lange baardvliezen die aan hunne
welkom en draagt niet weinig bij tot eene
aangename afwisseling van de spijskaart.
Baars, karpel, barbeel, brasem, kor
tom, degansche bevolking van onze zoet
waterrivieren, tiert welig in de congolee-
sche wateren. Wij laten ze echter onver
let, en zeggen liever een woord van de
grootere soorten, waarvan de teelt dient
aanbevolen te worden.
Zekeren morgend brachten onze dra
gers eenen visch, gelijkende aau eenen
zalm, dien zij zegden te hebben gevangen
in de nabijheid van onze neerzetting.
Aangemoedigd door dat eerste welgeluk-
keu, wierpen zij opnieuw eene lijn uiten
vingen kort daarop een gelijksoortige
visch, breeder en struischer nog, dien
men gerangschikt heeft in de klas der
chromiden.
Zonderling Zoodra het wijfie van de
zen visch hare eieren heeft gelegd en de
bevruchting geschied is, neemt het man
netje ze in zijne kaken en bewaart ze daar
tot dat ze ontluiken.
Niet minder zonderling gedraagt zich
een andere visch, in de wetenschap ge
doopt met den naam van periopthalme,
kleiner dan de bovengemelde, doch mon
sterachtig van uitzicht. Bij lage tij kruipt
hij uit het water, springt huppelend of
kruipt met behulp van zijne vlimraeu aan
wal, wandelt over het zand en tusschen
de uaaktgespoelde boomwortelen en zoekt
daar zijn voedsel: schelpdiertjes, wormen
en andere levende wezens. Op deze wijze
verwijdert hij zich tamelijk ver van aen
zeeoever.
Boschkweekerij-cursus. De mi
nister van oorlog brengt ter kennis van de
dienstplichtigen der klasse 1895, dat
voorbereidende cursussen tot de bediening
van boschwachter (boschkweekerij, als
mede plantenkunde, delfstofkunde en
dierkunde toegepast op de boschkwee-
kerij), ingericht zijn bij de regimentschool
van het 12® linie-regiment te Bouillon.
Ingekuilde Bieënkorven. Te
Borger (Holland) hebben onderscheidene
bieënhouders eenige van hunne bieën
korven bij wijze van proefneming voor de
wintermaanden ingekuild. Die korven zijn
thans weer uit den grond gehaald. Al do
bieën waren zeer welvarond en hadden
ruim 1/4 minder ingeteerd dan de niet
i. rj l udu ui) mei
lippen groeien. Ze zijn overvloedig ver- ingekuilde bieënkorven, die in November
SP:? 0Ver den aardbodem, ver-I van het vorige jaar een gelijk gewicht
mits op ongeveer 40Ü0 gekende visch
soorten de siluriden er 1000 tellen. De
meesten leven onder de keerkringen.
In Congo bereiken deze vischsoorten
eene buitengewone lengte, en dewijl z(j
ongemeen vraatzuchtig zijn, worden zij
makkelijk met de lijn gevangen. Ook hun
vleesch is, hoewel wat flauw, toch zeer
Gij sameuzwcerders neemt het zoo nauw niet op
de gezondheid der uwen. Als uwe vrienden u roepen,
laai g|j hen sterven of leven, al naar zij kunnen. Me
vrouw Nesdorff vernam de inhechtenisneming van
haren man juist, toen zij het eerst wéér opzatzij
was onmiddellijk een lijk.
En... en., hjj zelf heeft dat toch niet verno-
Ja, men heeft het hem aangekondigd,, en dat,
moest ook zijn. O Geloof niet, dat ik niet van Paul
hield, ik betreur hem van ganschcr harte, maar tegen
over zijne jonge vrouw was hij schuldig, zód schuldig
dat alleen eene boete als deze zjjn misdrijf uitwisschen
kan.
En hel kind Of sprak het blad daarvan niet
Hel leeft.
Waar zou het zijn gebleven T
Bij vreemden natuurlijk, sprak zij kortaf, mis
schien wel in ecu weeshuis. Bekommeren rebellen
zich over hunne kinderen
Er ontstond eene pijnlijke stilte tusschen hen
Karoskine was in eene wereld van gedachten ver
diept. en hjj ontwaakte als uit een bonzen droom, toen
hij zachtkcns zijn naam door Alma hoorde uitspreken.
Wat is er vroeg hij met gesmoorde slem.
Ik wilde u zeggen, dat ik heden morgend alles
met de dienstboden zal regeleu opdat bet u aan niets
ontbreke, terwijl ik weg ben.
Gaat gij heen riep hij vol verbazing uit. Ik
herinner mij niet, van een dergelijk plan te hebbtn
hooren spreken.
Neen, bet is plotseling bij mij opgekomen.
hadden. Eene korf met bieëa, die te wei-
uig honing had om door den winter te
komen, en door don bieëuhouder R.
Scholten te Borger aan de proefneming
gewaagd werd, is echter gestorven.
Evenwel zal het iu den grond stoppen
te Burger in hot volgende najaar worden
herhaald.
En verlaat gij mij juist nu. op het «ogenblik dat
ik zoozeer geschokt ben zegde hij met bitter verwjjt.
Gij hebt dan geen hart hoegenaamd
Misschien niet, antwoordde zij rustig. Ten min
ste, zoo gij bet betwijfelt, moet ik er wel aan wanho
pen. Lang blijf ik echter niet uit. Slechts den tijd
heen en weer te reizen.
Maar waar gaat gij dan heen T
Naar Geneve. Dat kind heeft ouder» coodig
zoo gij hel goedvindt, zullen wij het aannemen, in
elk geval breng ik het voorloopig made.
Iwao stond sidderend op. De. grootheid vau de ziel
dier vr .uw verpletterde hem.
Almariep hij uil. Hoe zal ik u ooit kunnen
danken voor dien inval
Dat is onnoodig gaf zij op schorren toon ten
antwoord. Ik doe het ter wille van zijn arme moeder.
Om het even voor wie gij hel doet, het is meer
dan eenig ander zou verrichten.
Dan beklaag ik die arme mcnschbeid, dat zij zoo
weinig medelgden kent maar genoeg hierover, ik
heb nog veel te doen voor mjjn vertrek tol straks dus
Iwau zonk wéér op zijnen zetel terug. Hg gevoelde
zich a s vernietigd. Ja, hg zag het thans in, Alm»
had gelijk gchau in <j£_ donkere vergadeiingen,
welke steeds in hel verborgen werden gehouden!
hield men geen rekening met het wel of wee der
sctiuldelooze wezens, die toch aanspraak mochten
maken op de liefde en bescherming van eenen man
•n vader.
Wordt voorlge/tt)
