Donderdag 20 Augusti 1896. o centiemen per nummer. 50ste Jaar. 5112. Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement Aalst. GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM. VADERLAND, TAAL, VRIJHEID. Liberaal of onzijdig Onderwijs. Schreeuwende misbruiken. De uitvoer van peerden. Een en ander. DE DENDERBODE. Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal Ier week voor de Stad 5 frankmet de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes maanden; fr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving eindigt met 31 December. De onkosten der kwitantiën door de Post ont vangen zijn ten laste van den schuldenaar. Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, N. 31, en in alle Postkantoren des Land. Cuiquo »uurn. Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1,00Vonnissen op 3e bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den üijnsdag en vrijdag in den voormiddag. Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten Bureele van dit blad. Aalst, 19 Augusti 1896. Eeu slechte boom kan niets anders dan slechte vruchten afwerpen, ziedaar eene waarheid die door de dagelijksche ondervinding bewezen wordt. De dagelijksche ondervinding leert ons nog dat het onzijdig of ongodsdienstig onderwijs aan eenen slechten boom moet vergeleken worden. Wie kan er ontkennen dat het onder wijs zonder God eene der grootste kwalen is onzer tijden Neen, niemand gelooven wij tenzij, hij die in godverloochening is vervallen, hij, die op aarde de vertegen woordiger van Satan is geworden. Ja, het ongodsdienstig onderwijs is eone der grootste kwalen onzer eeuw en het is de plicht niet alleen van de katho lieken, maar ook van al wie het behoud onzer huidige samenleving betracht het uit alle zijne krachten te bevechten. Gezel Anseele, de leider der Gentsche socialisten, heeft het ons gezegdDc libe rale of onzijdige scholen zijn kweehiestcn van socialisten en anarchisten.... Vele katholieken, talrijke behoudsge zinde liberalen verliezen dat al te veel uit het oogzij beseffen de gewichtigheid niet van den strijd tegen die groote kwaal onzer eeuw. Om hun te overtuigen van de gevaren voor onze samenleving die aan 't ongods dienstig, ja, soms goddeloos onderwijs verbonden zijn, willen wij hier meêdeelen hoe M. Jules Simon, een liberaal en ge wezen republikeinsche minister van onderwijs in Frankrijk er over oordeelt. In een artikel van La vie contempo raine treffen wij dit oordeel in de vol gende treffende regelen aan LUISTERT Ge zet den priester aan de deur het volk besluit daaruit dat gij hem govaar- lijk oordeelt. Hoe zoudt go willen dat het volk-er anders over oordeele? 't Is een volk het heeft niet zoo als gij de gewoonte van een hair in vier te klieven. Het ziet dat gij den priester als een vijandig, als eeu gevaarlijk wezen behandelt, en dan van de twee zaken gebeurt er één ofwel het blijft den priester getrouw en onsteckt in gramschap tegen u, ofwel het wordt woedend op hem. - In zijn geheugen vindt het volk da- delijk al die dwaze beleedigingen tegen den priester. Het volgt den priester van de school waaruit men hem ver- jaagt naar de kerk waarin men hem opsluit. Deukt ge dat het volk er met hem zal binnentreden om zijn sermoen HET te aanhooren en zijnen zegen te ont- vangen Neen, het zal in laster en beleedigingen uitvaren en den eere- dienst en het geloof bespotten. In tegenwoordigheid van vrouw en kinders jubelt het over zijne zegepraal 1 't Is gedaan met het bijgeloof en het x fanatism I We keeren terug tot de schoone dagen der Rede Ik zeg niet x dat het goed redeneertmaar zoo redc- neert het. De priester, in de kerk, zal aan de x vrouwen het sermoen op den berg n prediken u Menschen bemint elkau- der en de leider in den club of in de herberg zal aan de mannen de anarchie prediken.... Eindelijk besluit M.Jules Simon aldus Geeft ons scholen vau den Staat die vrij zijn, waar elkeen den Godsdienst zijner familie, het Geloof zijner moeder x wedervinde Geeft ons geene onzijdige s scholen, want ze zijn slecht Stelt x tegenover de anarchistische leer noch x God, noch meester de menschelijke x leer God, VaderlandVrijheid Ziedaar hoe een uitstekende liberale geleerde over de ongodsdienstige scholen oordeelt. Mocht zijn oordeel door zijne partij genoten gedeeld worden en mochten zij eindelijk begrijpen dat het eene maat schappelijke plicht is geworden het onzij dig of ongodsdienstig onderwijs, de kwaal onzer eeuw, krachtdadiglijk te bestrijdeu 1 Men leest in het Journal de Bruxelles, de volgende opmerkingen Er bestaan iu België drie belangrijke socialistische samenwerkende maatschap pijen Brussel, Jolimont en Gent. Deze samenwerkiDgen drijven handel in brood, aardappels, wijn, bier, vleesch, kruide nierswaren, schoenen, kleérstoffen, kolen, enz., enz Zij hebben al de takken van den kleinhandel in beslag genomen en breiden zich meer en meer uit, eene noodlottige concurrencie doende aan de ambachtslieden on winkeliers. Welk is het doel dezer samenwerkin gen Volgens de wet moeten zij gesticht zijn in het belang der werkersklas en, als dusdauig, betalen zij slechts een ge ring patent, geenszins in evenredigheid met het cijfer harer zaken en met hare winsten en genieten groote voordeelen. Volgens de socialistische leiders zijn zij vooral bestemd om geld te bezorgen aan de propagandekas der partij, voor de kiezingen. Wij aarzelen niet het te zeg gen dergelijke instellingen, welke zich openlijk verwijderen van het doel, haar door de wet aangewezen, zijn een ge waar. wonderlijke avonturen van eenen Zeeman «2»» 8e vervolg. Alles was mij duidelijk geworden, nu ik het plan der beide onverlaten om het schip te doen stranden, kende. Zij hadden er in de dok water in laten loopen, opdat het den schijn zou hebben, alsof het flink be vracht wo». Hun plan gaf nu ook eene verklaring va.) de oude zeilen en de slechte tuigage. De reden, waarom zij aan de bemanning de rhum onthouden hadden, was nu ook verklaaid, zij dachten er niet aan, het scheeps volk te betalen wezenlijk hadden zij er zoo over gesproken, alsof het hun plan was, ze te laten ver drinken. Wat zou ik doen Ik liep het dele op en neêr, in diepe gepeinzen ver zonken. De matrozen waren in den bak met elkaar in gesprek, de timmerman stond een weinig van hen af te luisteren met eene pijp in den mond en met de armen over elkaar gekruist. Ik overlegde bij mjj zelf, of ik hem al dan niet openhartig zou vertellen, wat ik had gehoord. Maar als ik dit deed, zou hij er de matrozen zeker meê bekend maken, en tien tegen één, dat zij de beide schurken zouden opsluiten en mij noodzaken, de brik naar het vaderland terug te brengen, ten einde het schip en hunne levens te behouden. Dat zou zeerooverjj, en muiterij zijn. Wat kon ik bewijzen 1 De twee mannen waren twee handen op één buik zij zouden er een eed op doen, dat ik on gelijk had, en ik had geen bewijzen in handen. Zeker zou de inhoud van het ruim hen van hun bedrieglijk opzet kunnen overtuigen. Maar zoolang de brik niet gestrand was, zouden de schurken zeker rechtens niet van schuld kunnen overtuigd worden. Ik liep het dek op en neêr, ten einde ernstig over de zaak na te denken. Zouden de twee schurken er eeuig vermoeden van hebben, dat ik hen beluisterd had Zij dachten misschien, dat ik voor een oogen- blik naar mijne hut gegaan was en niets anders ge hoord had dan het geluid hunner stemmen. Maar aangenomen, dat zij wel dachten, dat ik met hun geheim bekend was, wat dan Zouden zij mij uit den weg ruimen 1 Daarvoor koesterde ik geen vrees, Ik wist nu wel is waar, dat het schurken waren maar ik hield er mij tevens van overtuigd, dat het lafaards waren, die zeer onwaarschijnlijk hun leven in gevaar zouden willen stellen. Ik zag niet» van hen gedurende een half uur nadat ik de hut verlaten had. Cadman kwam teen onder bet neurifin van een deuntje naar boven en ging naar bet kompas toe bij zag naar de zee, zonder het minst eenigc gejaagdheid te laten blijken. Ik sloeg hem van ter zijde gade, en na verloop van eenigen tijd gevoelde ik mij volkomen zeker, dat hij er geen vermoeden op had, dat ik een woord van het gesprek had geboord. Weet men boe boog de jaarlijksche winsten beloopen van de drie groote socialistische samenwerkingen van bet land Tot een balf millioen, waarvan de leiders het grootste deel bezigen voor hunne propagande en slechts eenige brokkelingen in den zak dor werklieden laat vallen. Wij begrijpen thans hoe de socialisten, in zekere omstandigheden, daags voor eene kieziDg of voor eene betooging, de steden en dorpen kunnen overstroomen met bladen en vlugschriften, de muren met jdakkateu overdekken, op een be paald arrondissement eon legioen propa gandisten afzenden, hunne dagbladen uitdeelen op honderd duizenden exem plaren en de verdiensten van hunne kandidaten overal uitbazuinen. Om de uitgaven dezer propagande te dekken heeft men slechts te putten in de propagandekas. Daar bevindt zich het half millioen der samenwerke maatschap pijen. Men kan er gebruik van maken naar goeddunken. Laat ons terstond zeggen dat wij niet het princiep maar wel de misbruiken der samenwerking bestrijden. Niemand, voor zeker, zal beweren dat de samenwerkin- gen, als zij eenvoudig dienen om het geld te bezorgen voor den klassenstrijd wat het geval is voor de socialistische samenwerkingeneenig goed doen aan den werkman. In de katholieke samenwerkiugen ko men al de winsten, zonder onderscheid, den werkman ten goede. Zij dienen om pensioenkassen te stichten, verzekeringen tegen ziekte, werkgebrek, enz. Dat is zeer wel. Doch, niets van dat alles zien wij in de socialistische samenwerkingen. Een ge ring gedeelte der winsten wordt onder de leden verdeeld, de rest is voor de poli tieke propaganda. Dat is een misbruik. Do samenwerking, aldus verstaan, is niets anders dan uit buiting der massa ten voordeele van eenige personen. Want, wie trekt er pro fijt uit de propagandekas? Is het de mijn werker, die voortgaat met onder den frond te werken Is het de fabriekwer- er, die slechts eene voldoening heeft alle drie maanden eenen bilan hooren aflezen waarvan hij niets verstaat Neen, nietwaar? De wezenlijke winst trekkers der samenwerkingen zijn de politiekers, die in de Kamers geraken door middelen welke hun niets hebben gekost en betaald werden met de centen der werklieden. Het wezenlijk gevaar,waarop wij wijzen, zal nog grooter worden in de toekomst. De socialistische samenwerkingen zoeken den kleinhandel te dooden, om hem zei ven geheel in handen te krijgen. Te Brus sel, Gent en Jolimont leggen de hoofd mannen het geld bijeen, kapitaliseercn. Hjj haalde nu een van zjjne slechte sigaren te voor schijn, stak die op met behulp van een phospboor- ken, dat hy in zijnen hoed hield, en zegde overeen komstig zijne gewoonte niets tegen mij. Nu kwam ook Fletcher hoven en sloeg een blik op den oceaan. Zjjne kleur was geheel teruggekomen, en hij was nu weêr de oude M. Fletcher, zooals ik hem te Bristol had leeren kennen. Schoon weer, Cadman, riep hij uit. Ja mijnheer, antwoordde Cadman. Op liet land ziet men geene tooneelen, die hiermcê kunnen wedij veren Hier is het beste geneesmiddel om u geheel hersteld in de armen der uwen terug te voeren. De eigenaar van de brik sloeg zijne oogen met eene uitdrukking van dankbaarheid op, begaf zich toen naar den kapitein, en beiden wandelden over het dek. Toen aangekondigd werd, dat het avondmaal in ge reedheid was, begaven Fletcher en Cadman zich naar de kajuit en namen plaats aan de tafel onder het val luik, dat open stond, zoodat ik liuu gesprek hoorde toen ik voorbij kwam. Dit liep over verschillende on derwerpen en droeg geheel het karakter van het onderhoud van twee mannen, die elkaar voor de eer ste maal ontmoeten. Ik verheugde mjj, dat geen van de twee schurken zich, toen zy op het dek waren, tot mij gewend had. De uitdrukking van mijn gelaat toch zou lichtelijk verraden hebben wat er iu mijn binnenste omging ik had eenigen tijd noodig om mij te beheerschen. Ik besloot mij te laten leiden door bet gedrag der koopen eigendommen, vergrooten hunne inrichtingen en dat alles om nieuwe ont vangsten te vinden voor den maatschap- pelijken oorlog. Is het dat wat de makers der wet op de samenwerkendo maatschappijen gewild hebben Bijlange niet 1 De concurrentie van Noord-Ame rika. Bedreiging eener concur rentie in Duitschland. Over eenige dagen had er een gemeen zaam gesprek plaats met eeneu Duitschen peerdenkoopman, die de specialiteit heeft van den uitvoer der Belgische kloeke trekpeerden. In 't algemeen maakt het publiek zich geen gedacht der buitengewone belang rijkheid van dezen Belgischen tak van koophandel. De Vlaanders alleen verkoo- pen jaarlijks aan Duitschland voor een bedrag van vele millioenen peerden. De peerdenkooper waarvan wij spreken, en die bijzonderlijk koopt in onze omstreken, komt regelmatig eenmaal 's jaars in Bel gië voor zijn aandeel heeft hij gezegd, voert hij sedert lange jaren, gemiddeld 180 peerden uit, welke hij aan den mid- delmatigen prijs van 1100 fr. betaalt. Deze enkele koopman laat dus elk jaar 200,000 fr. in België. Wij zijn een der tigtal peerdenkoopmans, zegde hij, die dus alle maand iu België komen, en wij doen gemiddeld allen het zelfde cijfer van zaken. Nogtans volgens onzen tusschen- spreker is de uitvoer der Belgische peerden naar Duitschland reeds vermin derd, sedert dat Noord-Amerika de con currentie doet aan België, en het is waar schijnlijk dat deze vermindering, i binnen eenige jaren, nog zal aangroeien. De Bel gische peerden ziju voorzeker de beste welke men vinden kan voor het werk op het land maar zij zijn duur 1 Amerika heeft een groot getal Belgische merriën en hengsten aangekocht, en tegenwoordig voert zij naar Duitschland een aanzienlijk getal peerden uit van Brabandsch ras. Nogtans zijn deze peerden zoo verduurd niet, zoo taai niet voor het werk dan deze rechtstreeks komondo uit België. Een groot getal sterven gedurende den overtocht. Doch in evenredigheid van hunnen lagen prijs, worden de overle vende gauw verkocht in Duitschland. Het getal Belgische poerden, voortko mende uit het noorden van Amerika, tegenwoordig geplaatst in het noorden v,m Duitschland, beloopt reeds tot ver scheidene duizenden. Nu gaat men in Duitschland zelve, in de streken van Brunswick, de proefnemingen doen voor beide onverlaten. Als zij mij ook maar door het minste woord te kennen gaven dat zij wisten, dit ik bun ge sprek afgeluisterd had, dan zou ik mij naar den tim merman begeven, alles vertellen en zijnen raad als dion van een ervaren zeeman inwinnen. Als het mij daartegen bleek, dat de beide mannen er geen vermoeden op hadden dat ik hen beluisterd had, en dat zij zich verbeeldden, dat ik voor een oogenblik in mijne hut geweest was om iets te halen, dan besloot ik mij stil te houden, althans voor het tegenwoordige, daarbij altijd een wakend oog houden de op den koers van de brik en op kapitein Cadman. Als zij plan hadden de brik tusschen Agulhas en Kaapstad schipbreuk te doen lijden, zou ik overvloed van tijd hebben te overleggen boe ik in deze te han delen had. Zoeals de zaak stond, kon ik geen ander bewijs voor hun plan leveren dan de mededecling van hetgeen ik afgeluisterd had, maar door te wachten zou ik misschien in staat zijn, hunne schurkerij over tuigend te bewijzen, en alzoo een middel vinden, mij zelf en het scheepsvolk te rechtveerdigen, voor het doen van stappen, die wij gewenscht mochten achten om ons leven te redden en bet schip te behouden. Dc twee mannen zaten in de kajuit tol even voor zes uren. Cadman kwam toen op het dek en gaf mij eenige bevelen omtrent bet hyschen van verschillende zeilen. Hij zegde mij ook, dat hij wel geerne had dat ik den volgenden morgend eens onderzoek deed naar den voorraad versch water aan boord. De vaten zijn onder bet groote luik neergelegd, zegde hij, er is dus gemakkelijk bij te komen. Hebt gy Madera wel eens aangedaan T de wedervoortbrenging der Belgische peerdeu eeu landbouwsyndicaat heeft er beslist iu de Vlaanderen een dertigtal jonge merriën en twee of drie jonge hengsten aan te koopen, die zullen ge plaatst worden niet ver van Fallersheben. Daar verhoopt men 't einden een tiental jaren, zich te kunnen vrijmaken van de noodzakelijkheid zich op de markten van Vlaanderen te voorzien. Indien het landbouw-syndicaat van Fal lersheben zich kwam te verwezenlijken, is het klaar dat een belangrijke uitweg van België zou ontsnappen. Alhoewel Brunswick maar een klein gedeelte van NoordrDuitschland uitmaakt, is het een uitsluitend landbouwkundig land. Het is waar dat men zal moeten zien of het Bel gisch peerd niet zal veranderen in Noord- Duitschland op dezelfde wijze als in Amerika, en of eindelijk de groote Duit- sche landbouwers geen meerder voordeel zullen vinden met de Belgische peerden duurder te betalen dan deze van Duitsch land. Oordjesbijters. De liberalen van Kortrijk hadden tot hiertoe ook eene libe rale school rechtgehouden, maar ze heb ben ze nu laten schieten. De school is opgevouwen. De liberalen zijn de vrienden van het ouderwijs als anderen het betalen. Zeiven scholen stichten en onderhou den, dat is maar goed voor de vijanden van 't onderwijs, zooals de tjeven. Dat is even klaar als pompwater, niet waar? Belangrijke proefneming. Ver leden woensdag namiddag heeft achter het Park van het Jubeljaar te Brussel eene belangrijke proefneming plaats ge had. Een huisje van 5 meters lengte op 4 breedte en 4 hoogte, gebouwd met de on langs ontdekte stof van eenen Duitscher, den heer Voltz, en in twee kamers ver deeld, was gedeeltelijk vol hout, met petrool doortrokken gevuld. Men liet ge durende een uur het hout branden. De vuurgloed was zeer hevig. Gedurende al dien tijd bleef het ver diep volkomen onaangetast, zoodanig dat het publiek er kon wandelen. In den vuurgloed had men twee ijzeren pilaren geplaatst, waarvan een met do nieuw ontbrandbare stof bedekt was. De eene ijzeren kolom was gansch gebogen do overdekte bleef ongeschonden. De uit vinder van de nieuwo bouwstof bevestigt dat zij zoowel ondoordringbaar is voor de koudeen het geluid als voor de hitte. Huizen met de nieuwe stof gebouwd zijn brandvrij. Neen. Dit behoort aan de Porlugeezen, niet waar T Die Porlugeezen xijn de grootste oplichters dis er te vinden zyn. Zij hebben mij eens schandelijks streken to Lissabon gespeeld. Houd u altijd op eeu afstand van ben. Als wij eens een paar vaten met versch water vuldon Zou men mij die op Madera voor een shilling per vat willen leveren Zyt gy ook met de Salvages bekend 1 Ik heb ze wel eens in de verte zien liggen, ant woordde ik, terwijl ik zijn uitvorscbenden blik met koelheid gadesloeg. Ik verbeeld mij, dat daar wel versch water te krijgen zal zyn, maar ik weet het niet met zekerheid. Zij zyn onbewoond, geloof ik. Zoo zegt men althans. Des te beter, men vult de vaten en er is niets te betalen. Toen hij dit zegde, werd juist bet sein gegeven, dat de avondmaaltijd gereed was. Cadman keerde zich om en keek door het valluik naar Fletcher, en ik ging naar beneden. Ik vond Fletcher bezig met het maken van aanteekeningen. Hij stak zyn boek terstond in den zak en als uaar gewoonte, richtte bij tot mij eenige vragen over het weer, over den wind, over den gang van bet schip enz. Hij verliet mij na eenige minuten, zoodat ik mijn avondmaaltijd alleen nuttigde. Het kwam mij nuvoor.dat de beide mannen mij ongemerkt wilden gadeslaan, ten einde uit mijne blik ken of mijne gesprekken op te maken of ik hen beluis terd bad. Ik gebruikte mijn avondmaal in gedachten verdieptik verkeerde in een zouderlingen toestand. Wordt voortgezet.

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Denderbode | 1896 | | pagina 1