Donderdag 10 September 1896. 5 centiemen per nummer. 'o0sle Jaar. »»U8.
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement Aalst.
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
Congres der
Duitsclie Catholieken.
Vlaamsche Zitdag.
Verordening
van het leuren.
Rij dc rooden.
Landbouw.
DE DENDERBODE.
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week
voor de Stad 5 frank; met de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden; fr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwitantiën door de Post ont
vangen zijn ïen laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, N. 31,
en in alle Postkantoren des Land.
Guique suum.
Per drukregel, Gewone 15 centiemen Keklamen fr. 1,00; Vonnissen op
34 bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heer en notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
uijnsdag en vrijdag in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten Bureele
van dit blad.
Aalst,9 September 1896.
De Duitsclie catholieken hielden onlangs
hun jaarlijksche Congres te Dortmund en
hetlukle boven aller verwachting. Ge
wichtige beslissingen werden genomen eu
belangrijke wenschen uitgedrukt, bij zoo
verre dat zelfs de protestantsche druk
pers getuigt dat het Congres van 1896
het belangrijkste is dat tot hiertoe is
gehouden geworden.
Werpen wij eonen vluchtigen oogslag
op de werkingen en dadelijk zullen wij
overtuigd zijn dat onze Duitscho geloofs
genoten ons voorbeelden geven weerdig
om na geleefd te worden.
Het werk der drukpers was een der
voornaamste punten aan 't dagorde. De
kwestie werd grondig besproken en ein
delijk drukte de vergadering de volgende
wenschen uit
A. De catholieken moeten hunne druk
pers krachtdadig ondersteunen op alle
mogelijke wijzen.
B. De zoogezegde onzijdige catholieke
bladen moeten geschuwd worden als de
pest.
Die wensch dient ook doorroe Belgische
catholieken in acht genomen te worden,
want de onzydige bladen worden 't meest
door catholieken gelezen, immers do
liberalen willen er niet van.
Een onzijdig blad is toch geon catho-
liek blad en van den oogenblik dat het
niet catholiek is,moeten alle catholieken
zich onthouden bet te lezen. Werd het
algemeen begrepen die onzijdige bladen
zouden weldra verdwijnen bij gebrek aan
lezers.
Het Congres legt ook de plicht op aan
do opstellers van catholieke gazetten de
auti-catholieke drukpers te bevechten en
al het kwaad aan te toonen dat zij door de
verspreiding der liberale en socialistische
leerstelsels voor de Kerk en den Gods
dienst veroorzaakt.
Ook drukte het Congres den wensch
uit dat de catholieken overal in de koffie
huizen, leeszalen en kringen die ze ge
woonlijk bezoeken, een katholiek orgaan
zouden eischen en, na weinigen tijd wan
neer de klachten talrijk genoeg zullen
zijn om de aandacht te wekken, zal er
aan hunne eischen voldoening gegeven
worden.
Wij hopen dat ook de catholieke Bel
gen hiervan rekening zullen houden.
Aangezien het hedendaagsch tooneel
weinig geschikt is tot verzedelijking eu
veredeling des volks, drukt het Congres
den wensch uit dat de catholieke druk
pers zoo weinig mogelijk verslagen zou
meédeelen over de schouwburg-vertoo
ningen.
HET
De zedelooze, in andere woorden, de
slechte boeken werden ook veroordeeld;
de catholieken moeten waken dat alle
verderfelijke lezingen van den huiselijken
haard worden verdreven.
De Romeiuschc kwestie kwam ook ter
spraak en luid werd er geprotesteerd te
gen den vernederenden toestand waarin
het Italiaansche gouvernement den Heili
gen Vader gevangen houdtook de wensch
werd met ongemeene krachtdadigheid
uitgedrukt dat Hem zijne wereldlijke
maakt zou worden teruggegeven.
De openbare weldadigheid werd insge
lijks behandeld en vooral op 't gebied van
inrichting, werking en middelen. Zeer
nuttige en practische wenken werden ge
geven en wenschen uitgedrukt.
Het tweegevecht is eene plaag die hare
besmetting dagelijks meer en meer uit
breidt en het congres denkt eene strenge
beteugeling zeer noodzakelijk. Zij die er
zich aan plichtig maken moeten voorde e-
lig gestraft worden.
De vrijmetselarij en hare zoo verderfe
lijke als noodlottige werking wordt ook
geschandvlekt en meer dan ooit moeten
de catholieken haar bestrijden.
Meer andere punten kwamen nog ter
sprake en bijzonderlijk de vraagstukken
betrekkelijk do samenleving en den land
bouw, doch wij missen voldoende inlich
tingen om er meer over te kunnen meé
deelen
Zeggen wij ten slotte dat het Congres
te Dortmund ouder vele opzichten zeer
vruchtbaar is geweest en dat het voor
ons, Belgische catholieken, voorbeelden
geeft, welke ons moeten aanzetten om
den goeden strijd te strijden en erin te
blijven volheiden.
Vlamingen Toekomenden Zondag
13 September heeft te Mecholcu den
groeten Vlaamschen Zitdag plaats, waarop
alle weldenkende Vlamingen moeten te-
genwoordigd zijn. Om 10 Va zitting der
aldeelingen in het Werkmanshuis, Beg-
gij nestraat.
De volgende punten zullen besproken
worden
Is* AFDEELING.
ONDERWIJS.
1. Vlaamsch in het vrij middelbaar on
derwijs. Wetsvoorstel.
2. Vlaamsch in het onderwijs der
jonkvrouwen.
3. Vlaamsch in het lager onderwijs.
Wetsvoorstel.
4. Vlaamsche studentenbeweging.
5. Vlaamsche Hoogeschool.
2*" AFDEELING.
GRIEVEN.
1. Wetsvoorstel van De Vriendt en
Coremans.
wonderlijke avonturen van eenen Zeeman
11° vervolg.
De westelijke plek verhief zich zeker wel 500 voet
boven de zee. Ik zag geene boomen, maar aan den
zeekant vertoonde zich verscheidene groepen struik
gewassen.
Terwijl ik met de eene hand stuurde en met dc
andere hoosde, bracht ik de jol in dc baaihaar voor
steven knarste al spoedig over het witte zand, en ik
sprong er uit, door mijnheer Fletcher gevolgd.
Haal de boot op het droogc, zegde ik tegen de
matrozen. Zij mocht anders afdrijven.
Bljjft cr bij, verlaat haar niet, hoor zegde M.
Fletcher. Mijnbeer Morgan en ik zullen wel naar
water zoeken. Als de jol eens afdreef, zou onze toe
stand verschrikkelijk zijn.
De mannen mompelden norsch Ja, ja Zij moch
ten mijnheer Fletcher niet lijden en de toestand
waarin de jol zich bevond, was niet geschikt om hen
met hem te doon dwepen.
ik nam de schup op den schouder en wij begaven
ons op weg. liet klimmen ging gemakkelijk, maar het
was heet in de zon en er was geen lommer.
De tocht van de plaats waar de jol lag, naar den
top, duurde niet langde grond liep gedurende een
kleinen afstand noord- en oostwaarts horizontaal en
en verhief zich toen plotseling tot den heuvel, die
bijna den geheelcn oostkant van het eiland besloeg.
liet was eene wandeling van bijna eeno mijl. Groote
uitgestrektheden gronds waren bedekt met eene plant
met stekelige blaèrcn, door de Spanjaarden bahilla,
door ons spaassciie soda genoemd.
Fletcher boog zijn gezicht over een dezer planten
en vroeg mij naar den naam daarvan. Ik heb dien
sedert Ieeren kennen, alsmede het gebruik der plant,
waarvan mij toen nog niets bekend was.
Hij richtte zich op, zette zijn strooihoed achterover
eu wierp een onderzoekenden blik over het eiland en
den Oceaan.
Dit alles zal zeker een onuitwischbarcn indruk
op mij maken, zegde hij. Ik zal dc geschiedenis van
Robinson Crusoe nog eens nalezen. Ik heb dit niet
gedaan sedert ik een jongen was. Nu komt zij mij
weer voor den geest bij dit tooneel van eenzaamheid
en verlatenheid.
Zijne oogen weidden over het eiland, terwijl hij
sprak. Ik vond iets ongewoons in den toon zijner
stem. Zijn gezicht was doodsbleek, zijne wenkbrauwen
fronsten zich en zijn mond trok zenuwachtig. Ik
meende deze verschijnselen aan het voor hem onge
wone zitten in den jol te moeten toeschrijven.
Wij konden de brik duidelijk zien, die zich in het
gouden zonlicht baadde. Ook meende ik in de verte de
flauwe omtrekken van de Piek van Tencriffe te onder
scheiden.
Terwijl wij voortliepen, sprongen konijnen uit de
struiken te voorschijn eu vluchtten naar andere schuil
plaatsen.
2. Wetsvoorstel van Van der Linden.
(Vlaamsch voor het krijgsgerecht).
3. Vlaamsch in leger en burgerwacht.
4. Rangschikking van Vlaamsche en
Waalsche gemeenten. (Brussel cn voor
steden aan Vlaandoren).
5. Vlaamsche grieven in allerhande
besturen. Wetsvoorstel tot verplichtende
taalkennis der Staatsbedienden
3"° AFDEELING.
PROPAGANDA.
1. Eeuwfeest van den Boerenkrijg in
1898.
2. Eeuwfeest van 1902.
3. Vlaamsch in Kamer, Senaat, Gouw
en Gemeenteraden.
4. Fransche opleiding van jonk vorst
Albrecht.
5. Ondersteuning der Vlaamsche druk
pers.
Het inkomgeld voor de afdeelingen is
bepaald op 1 fr.
Ten 1 uur, vergaderen de maatschap
pijen op de Staticplaats. Om 2 uren, in
zegening der vlag van a De Vlaamsche
Bond n van Mechclcn, en stoet.
Te 3 ijt uren, algemeene vergadering
of Landdag waar verscheidene volksver
tegenwoordigers en voorname Vlaamsche
sprekers het woord zullen voeren. Zooals
MM. Coremans, Van Cauweubergh,
DTlooghe, De Block,' etó. De inkoom
is vry.
Om 6 uren, uitrijking van eeremetaleu
aan de maatschappijen door don Vlaam
schen Bond. Voor de vreemdelingen is
deze zitdag eene schoone gelegenheid, om
dc kunstmerkweerdigheden van Mechelen
te bezichtigen zooals de grootsche go-
thieke St-Iiomboutskerkmetharen prach-
tigen en indrukwekkenden toren, welke,
97 meters hoog, den ganschen omtrek
behecrschthet is een der schoonste to
rens van de wereld. In dezen toren hangt
den alomberoemden beiaard, waarop onze
kunstenaar Jozef Denyn, op dien dag van
11 tot 12 uren, Vlaamsche liederen spe
len zal. Benevens de St-Romboutskerk
heeft men ook de O. L. Vrouwekerk,
welke onder oogpunt van kunst niet moet
onderdoen voor menige andere gothiscke
kerk. Zij bezit eene schoone schilderij
van Rubens: Dc vischvangst. Dan hebben
wij nog het gerechtshof gelegen in de
Keizerstraat dat het paleis was van Mar-
garetha van Oostenryk. Nu is het in zij
nen oorspronkelijken staat hersteld eu
bezit eene groote kunstweerdo. Juist
recht daarover is de schouwburg, het
vroegere verblijf van Karei V.
Nevens den schouwburg staat de St-
Pieterskerk, die uitmunt door haren
zuiveren hergeboortestiji.
In de St-Jansstraat is het oude Hof van
Buslcyden gelegen, dat ook een zeer
schoon en aangenaam gebouw is.
Ik zie geen spoor vau walcr, zegde Fletcher.
ik ook uiel, cn ik twijfel er aan of er met graven
ook wel water zal gevonden worden, zegde ik, terwijl
ik de schup in den steenbardeu bodem trachtte te
steken.
Waar zou Cadmau gewild hebbeu dat er gegra
ven werd, vroeg hij, als het niét op den top luer was 1
Vcrsch water zou misschien onder het zand
daarginder gevonden worden maar niet in voldoende
hoeveelheid en niet zoet genoeg, om ons van dienst
te zijn, antwoordde ik, terwijl ik naar de uitgestrekte
strook zand wees.
Laat ons eerst eens aan den anderen kant van
het eiland onderzoeken voordat wjj ons afsloven, riep
Fletcher uit cn begaf zich reeds op weg daarheen.
Ik bemerkte in z(jn geheele houding iets eigenaar
digs, waarvan ik mij geen rekenschap wist te geven.
Hij scheen overmoedig cn vreesachtig te gelijk
De gedachte drong zich bij mij op, of deze naspo
ringen naar versch water misschien ook een voor
wendsel waren om het eiland eens op tc nemen, met
het oog op het plan van Cadman, om de brik daarop
des nachts te doen stranden.
Ik hield er mij van overtuigd, dat w(j ondersteld,
dat wij versch water aantroffen de vaten niet voor
den volgenden dag zouden kunnen aanvoeren eu
vullen alzoo lag cr een lange nacht voor de beide
schurken om hun boos opzet te volbrengen.
Dit vermoeden werd zoo sterk in mij, toen ik de
zware gestalte van den deugniet volgde, dat ik nu het
vaste besluit opvatte, bij mijne terugkomst op de brik
aan den timmerman mee te deelen wat ik afgeluisterd
had.
In dezelfde straat is de St-Janskerk
gelegen, die twee schilderijen bezit van
Rubens: St-Jandedooper en Dc aanbid-
ding der Wijzen. Als men aan Rubens
over schoone schilderijen sprak, zeide hij:
geat eens de aanbidding zien in St-Jau I
Zeer schoone gebouwen bieden ons nog t
het stadsmuzeum eu de stadshalle aan. j;
Zij dagteekenen uit de I4d# eeuw.
Nog menige andere kunstperel is in g
Mechelen te bewonderen.
Allen dus naar Mechelen, het is een 5
dure plicht aan eiken Vlaming. Iedereen
op post dien dag; het geldt onze dierbaar
ste belangan Int behoud van eigen taal
en eigen zeden Naar Mechelen
Het Plaatselijk Bestuur.
nage voor hen alleen houden do anti-
parlementaristen vormen reeds eene
belangrijke oppositie in het Maison du
Pcuple te Brussel en in Vooruit te Gent
de roode kopstukken hebben bijna niets
te zeggen in den bassin van Charleroi,
waar Callewaert meester is te Seraing,
te Luik, te Namen, is or volop oorlog
onder de rooden. Dat heet de socialis
tische solidariteit.
M. de minister Nysseus heeft alvorens
tot het verordenen van het leuren over
te gaan, eene vragenlijst gestuurd aan
alle Handelskamers eu Nijverheidskrin
gen des lands om dezer advies in te win
nen.
Ziehier de gestelde vragen
1° Heeft het leuren uitbreiding genomen
eu geeft het aanleiding tot misbruiken?
2° Op welke manier eu in welke arti
kels gebeurt het leuren
Tot welke nationaliteit behooren de
leurders gewoonlijk Biedt deze manier
vau handeldrijven in onze dagen, nog
ccnig nut aan voor de verbruikers
3" Welke voordeelen genieten de leur
ders, in vergelijking met den handel ten
huize, met het oog op de openbare lasten?
Welken invloed oefent deze toestand
uit op de concurrentie, die de leurders
de gevestigde handelaars aandoen
4° Welke maatregelen stelt gij des
noods voor tegen het leuren Moet het
patentenrecht verhoogd worden, of moet
men, zooals er gevraagd wordt, zijne
toevlucht nemen tot een algemeen ver
bod, of beperkt tot zekere handelscen
trums van eene zekere belangrijkheid
Hoe zou men dat. dezen uitslag wettigen
met het oog op de handelsvrijheid
5° Zou 't wenschelijk zijn, aan elke
gemeente de vrijheid tc laten, die zelf te
regelen, mits goedkeuring der regcering
De scheuring heerscht ten volle in de
Fransche socialistische partij. In België
is het bij de rooden al niet beter gesteld
men mag er bijna van zeggen zooveel
hoofden zooveel zinnen.
De hevigsten loopen met Anseele meê
de slimmen met Vanderveldo dc partij
gangers van Defuisseaux wilden den Bori-
Trocpcn vogels vlogen over onze hoofden heen.
terwijl zij een geluid deden houren, dat veel van bet
blaten van lammeren weg had zij naren volstrekt
niet bang, zoo zelfs, dat zij ons niet uit den weg gin
gen inderdaad noodzaakten z(j ons verscheidene
malen over hen heen tc stappen.
Ik zie geen water, zeide Fletcher.
Ik denk niet dat gij aan dezen kant water zult
vinden, riep ik uit.
Het opklimmen werd moeilijk te midden van de
stralen der brandende zon, en de grond was hard en
droog. Toch liep Fletcher onophoudelijk voorwaarts,
terwijl bij zijn hoofd naar beide kanten wendde, als
zocht hij naar water. Eindelijk bereikte hij den rand
der klip en stond naar dc zee tc kijken. Deze rand
bevond zich ongeveer honderd voet boven de opper
vlakte der zee. Aan onzen rechterkaut liep de heuvel
langzaam op naar die hooge westelijke piek, waarvan
ik vroeger reeds melding gemaakt heb.
Het is hier een prachtig vergezicht, riep Fletcher
uit. Hoe prachtig is dat spel der golven hier bene
den
Ik kwam naderbij en stond naast hem om dit too
neel insgelijks te bewonderen. Op dat oogenblik deed
bij een stap achterwaarts.
Vloek over uDit zal u wel doen zwijgen
hoorde ik hem zeggen.
Op hetzelfde oogenblik gaf hij mij ccncn stomp,
zoodat ik over den raad der klip naar beneden viel.
Ik herinner mij, eens gehoord te hebben van een
matroos, die by het vallen uit den mast, terwijl hij in"
dc lucht zweefde, bij zich zelf zegde liet zou nog
zoo erg niet zijn, als het zoo maar bleef voortgaan.
AardappeUoof als veevoeder.
Aardappelloof bevat gemiddeld 9 p. c.
eiwit, 37 p. c. stikstofvrije stoffen en
26 p. c. ruw vezel.
Do gunstige verhouding der voedsel-
stoffen zou eene roden zijn, meer tot het
verbouwen van het aardappelloof aan te
zetten, ware het niet dat voor het gebruik
ervan voor dit doel te veel hindernissen
zich opdeden.
Het afsnijden ervan moet geschieden
op den tijd dat de knollen hun volledigen
wasdom hebben verkregen, daar een
vroegere oogst nadcelig zou werken op de
hoeveelheid en de hoedanigheid van de
aardappelen, zoodat, hetgeen men meer
krijgt aan loof niet behoorlijk de mindere
opbrengst der knollen zou dekken. In den
tijd dat de knollen rijp zijn en een vorder
groeien er van niet meer te verwachten
is, komen in den regel do nachtvorsten of
de aardappelziekte, waardoor het loof
verdroogt, de bladeren afvallen en dus
voor veevoeder niet meer kan worden
gebruikt.
Heeft men een gunstig jaar, zoodat men
van de genoemde plagen bevrijd bluft,
dan moet men niet verzuimen het looi te
gebruiken.
Om het behoorlijk te droogen is zeer
moeilijk, daarom verdient het de voorkeur
het tot zuur voedor te maken en als
zoodauig te voederen. In dezen toestand
is hot voor het rundvee een smakelijk
voedsel wanneer niet meer dan 1/3 tot
hoogstens de helft van het voederrantsoen
daarvan wordt toegediend. In sommige
gevallen heeft men van do toediening van
groen aardappelloof nadeelige g
voor de gezondheid van het vee
nomen.
Gezondheidstoestand van het vee
in de tweede helft van Augusti.
Geen gevallen van besmettelijke long
ziekte; 9 gevallen van snotziokte bij de
peerden 1 te Verviers (slachthuis), 2 te
Auderlecht (id.), 1 te Chatelet (id.), 1 te
Ransart en 4 bij een huurder te Floren-
ville (Luxemburg). Dus geen enkel land
bouw peerd. Van bacteridiaansche kool-
zielkte 12 en van bacteriaanschc 8
gevallen. Vlekziekte doet zich vooral in
't noorden vau Oost-Vlaanderen voor.
Ik weet bij ervaring, dut iemand kan denken zelfs
bij de snelle beweging van een val.
Ik horinncr mij nog de woorden, die de schurk
bezigde, terwijl bij mij cencn stomp gaf, den druk
zijner krachtige banden onder m(jne schouderbladeren,
toen hij uiij in de diepte wierp ik herinner mij ook
de gewaarwording, die zich onder het vallen van mij
meester maakte, gevolgd door een hevige schok, die
mij echter op dat oogenblik nog niet in eenen toe
stand van bewusteloosheid bracht, omdat ik mjj nog
best kan herinneren, dat ik dacht, in zee te z(jn ge
vallen, en dat bet luide gcdruiscb, hetwelk in mijne
ooren weêrklonk, door mijnen val werd teweeg ge
bracht.
Maar daarna «as alles in mijne gedachten verward.
Toen ik mijne oogen open deed, was het donker.
Ik trachtte mijnen arm op te lichten, maar was als
verlamd. Laugzamerhand echter begon ik mijn ver
sland temg te krijgen, en mijne eerste gewaarwor
ding was, dat ik eene onuitstaanbare pijn in het
hoofd had.
Ik kon niet begrijpen, wat rajj zoo machteloos
maakte, totdat ik bemerkte, dat ik door Ukken en
bladeren omgeven was.
Het licht scheen door hetgeen geleek op eene kooi
van ijzerdraad dit was het licht der maan. Terw(jl
ik daar geheel verpletterd lag, hoorde ik het rollen
der golven onder mij.
Dit was het, wat mij in staat stelde om mij reken
schap van mijnen toestand te geven, want nadat ik
ernige minuten naar hel ruiscben der zee geluisterd
had, kwam alles mij weer voor deu geest.
Wordt voortgezet.
