Donderdag o November 1896. 5 centiemen per nummer. 51st* Jaar, 3154
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement Aalst.
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
De R. K. Kerk
en de slavernij,
REVOLUTIE.
Landbouw.
Arbeids-voorzorgen.
Een en ander.
"DE DENDERBODE,
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week
voor de Stad 5 frankmet de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden; fr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwitantiën door de Post ont
vangen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, N. 31,
en in alle Postkantoren des Land.
Cuique 8uum.
Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1,00; Vonnissen op
3* bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
dijnsdag en vrijdag in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten Bureel#
van dit blad.
Aalst, 4IVovember 1896.
Indien wij Dendergalm en andere libe
rale kerkbatende organen gelooven willen,
dan beeft de R. K. Kerk nooit iets aange
wend ter bestrijding der slavernij, inte
gendeel beeft Zij ze bevorderd of doen
ontwikkelen door haar te bevoordeelen
en in de hand te werken.
Die logcnachtige beschuldigingen der
liberalen zijn meest gesteund op den han
del in slaven dien zekere wereldlijke
Staatsbesturen in hunne bezittingen in
andere werelddeelen dreven.
Laat ons aannemen dat het waarheid
is dat zekere Staten het hebben gedaan
maar wat heeft de R. K. Kerk nu toch
te zien in de misdaden onder anderen
door Spanje en Portugaal gepleegd
Kan de R. K. Kerk daarover verant
woordelijk worden gesteld
De R. K. Kerk heeft de slavernij onop
houdelijk bevochten met al de machten
krachten waarover zij beschikte.
Is 't aan de R. K. Kerk niet dat Europa
de uitroeiing dor slavernij te danken
heeft
De liberale schrijvelaars zullen roe
pen Neen
Maar wat geldt de loochening van
eenige onwetende grootsprekers "tegen
over de getuigenis van talrijke katholieke,
protestantsche en zelfs godverlooche-
nende geleerden
Wij willen eenige bewijzen tot staving
aanhalen
De H. Apostel Paulus predikte Er
zijn noch jood, noch heiden, noch vrije
mau, noch slaaf, gij zijt allen één in
Christus.
Z. H. Paus Gregorius I, in de V® eeuw,
schreef
- Gelijk de Schepper, de Verlosser der
wereld, mensch is willen worden om de
ketens onzer slavernij door de gratie
der vrijheid te breken, zoo ook is het
rechtveerdig en billijk dat, aan de men-
scben welke de natuur allen gelijk en
vrij deed geboren worden, de weldaad
der vrijheid worde gegund.
Z. H. Alexander III, in de XIIIe eeuw,
sprak
a Alle menschen moeten van de sla-
vernij ontslagen zijn.
Voltaire, een der afgoden der vrijmet
selarij, over Z. H. Alexander III spre
kende, getuigt dat het dezo Paus is welke
in de ruwste of droevigste tijden der
middeleeuwen, de grootste diensten be
wees aan 't menschdom door de slavernij
HET
wonderlijke avonturen van eenen Zeeman
19* vervolg.
Maar nu werd het ontbijt aangekondigd. De kapitein
ging naar beneden en liet mij alleen op het verdek
«hter.
De bark deed m|j onwillekeurig aan de Hebe denken
en ik vroeg mij af, boe bel uu wel met die oude kast
iou gesteld wezen. Zouden Cadman en die andere
schurk nog bij hun plan gebleven zijn het schip te
laten stranden
Zou niet de wroeging die het gevolg van mgn
moord moest wezen, hen afschrikken van het plegen
ven nieuwe misdaden
Telkens weêr zag ik raar het schip in de verte, als
ik peinzende het dek op en neer liep. Wij stevenden
langzaam in eene zuidelijke richting voorthet andere
schip naderde ons al meer eu meer. Toen Blades weêr
op het dei kwam, konden wg het reeds duidelijk met
het bloote oog onderscheiden
Het was dien morgen stikheet en aangenaam was
het koeltje, dat eensklaps opkwam en eenige ver-
frisschiog aanbracht.
Omstreeks elf uren waren wij zoo dicht bjj het
schip, dat wg bet konden praaien.
af te schaffen zooveel het in zijne macht
was.
Guizot een protestant verklaartHet
- valt niet te loochen dat de R. K. Kerk
de slavernij hardnekkig heeft be-
kampt.
Balmes roept uit De uitroeiing der
slavernij is de edelste parel aan de
kroon der R. K. Kerk.
Thérou schrijft - De afschaffing der
slavernij door het christendom is eene
daadzaak die voortaan onbetwistbaar
- is.
In een ander werk schrijf Thérou De
slavernij was gesteund op het vroeger
- algemeen verspreid denkbeeld dat de
slaven tot een lager ras dan de overige
menschen behoorden. De slavernij kon
slechts worden vernietigd door den in-
vloed van een hooger licht 't welk de
oudheid niet bezat. Jesus-Christus
kwam en zegde tot de menschen Gij
zijt allen broeders 1....
In zijne geschiedenis der slavernij
brengt de geleerde Wallon hulde aau het
christendom omdat het de beschaving
bevorderde en den mensch tot het besef
zijner waardigheid bracht.
In zijne encycliek van april 1878 vraagt
Z. H. Leo XIII.
Is het de R. K. Kerk niet welke door
de slavernij uit te roeiëu, de menschen
n tot de waardigheid hunner edele na-
n tuur terugriep i
De afschaffing der slavernij moest het
natuurlijke gevolg zijn der leering van
de R. K. Kerk welke verkondigt dat alle
menschen gelijk, dat allen broeders zijn.
Nog meer bewijzen zouden wij kunnen
voorbrengen.
En nu teu slotte vragen wij Is 't de R.
K. Kerk uiet welke, op onze dagen, het
krachtdadigste meêwerkt tot de uitroeiing
van den slavenhandel in Afrika Zijn
het hare zonen niet welke zich het tal
rijkst opofferen om de christene bescha
ving tot zelfs in de verste en weinig ge
kende Afrikaansche oorden te doen door
dringen
Maar wat is 't de liberale schrijvelaars
zullen dat alles dom weg blijven loochen,
maar ook
Wat geven kaars en bril
Als de uil niet zien en wil
Het Volksrecht anarchistisch orgaan,
gedrukt iu de drukkerij van den parle
mentairen Vooruit eu door hem aanbe
volen, zegt in eenen uitval tegen het
kapitalism
Het redmiddel dat wij er tegen moeten
aanwenden, is de vernietiging der
maatschappelijke orde; de bijzondere
eigeudom moet vervangen worden door de
collektiviteit. De regeling van voort-
Er waren slechts twee mannen op het dek, waar
van een aan het roer stond. Ik zag geen andere tee-
kens van leven. De schouw der kombuis rookte uiet
alleen hoorde ik hel kraaien van een haan en het
blaten van een schaap.
De man, die aan het roer van het vreemde schip
stond, zag er even eenvoudig uit als die, welke ons
roer bestuurde, de andere had een grooten strouihoed
op. Hij stond met zgne hand aan zijn oor naar ons te
luisteren.
Schip, heibo, riep Blade».
Hola
Wat voor schip is het
De Graaf van Leicester, yan Madras naar Lon
den. Wg zitten erg iu de verlegenheid. Wilt gij ons
iemand van uwe bemanning zenden, daar wg niemand
hebben om onze eigene sloepen to bemannen.
Wat is er met u gebeurd riep Blades.
De meesten van de bemanning zijn aan de pest
gestorven, riep de andere toen schudde hij met het
hoofd en zwaaide met zijnen arm, luid schreeuwende:
Neen. ik bedoel de pest niet. Het is de pest uiet, ka
pitein het is eoue soort van ziekte als koorts. Som
migen zijn daarmeê aan boord gekomen en hebben de
anderen besmet.
Wal het ook weze moge, ze sterven er niet zoo
Spoedig aan, daar zjj het de geheele reis tot hiertoe
hebben uitgehouden, zegde Blades, naar mij ziende.
Wat wilt gg van ons hebben, riep bg.
Hulp, kapitein schreeuwde de andere terug.
Hoeveel manschappen hebt gij T
De aan wees naar den matroos aan het roer.
brengst en verbruik moet door den Staat
gedaan worden. B
Verder zegt hetzelfde blad, sprekende
van de middelen om tot die hervorming
te komen
Wij spreken rechtuit.Wij moeten eene
omweuteling hebben. Hetzij deze de uit
slag zij der verstandelijke ontwikkeling,
hetzij het geweld er eene groote
rol in te spelen hebbe, dat kan ons
weinig schelen maar wij moeten ons
tot alles voorbereiden.
Vooruit drukt dat, beveelt dat aan en
helpt het verspreiden, maar zal toch
voortgaan met te beweren dat hij is voor
de rust en voor de wettigheid. Eu dat ver
wijt anderen dat zij schijnheilig zijn I
Edoch, wacht eens tot den kiestijd
aangebroken is, dan zullen al de citoyons
zeggen datzy geen revolutiemannen zijn,
oq dat het hunne tegenstrevers zijn die
dat willen wijsmaken.
Alwéér de mest ver valschers.
M. de onderzoeksrechter Verraes to Ant
werpen, heeft naar aanleiding van talrijke
bedriegerijen, waarvan landbouwers uit
deu omtrek vau Lier, Mortsel, Emblehom,
Santhoven, enz. de slachtoffers waren,
een onderzoek ingesteld.
Het geldt alweer eene reeks mestver-
valsching, zooals er reeds voor de recht
banken in Vlaanderen behandeld werden.
De bedriegers zijn een groote struische
Franschman,en een kleinere,die vlaamsch
sprak met een Brusselschen tongval,
't Is weer het oude lieke zij verkochten
eene nietsweerdige stof tegen 22 fr. de
100 kilos voor goed mest,en zonden steeds
meer dan de koopers besteld hadden.
Eene menigte vrachtbrieven, kwittaa-
cies en overgeschoten mest, werden door
den onderzoeksrechter iu beslag genomen.
Amerikaansche appels. Ame
rikaan ache peerden. Wij ontleeneu
de twee volgende nieuwskens aau de
Landbode
Er worden tegenwoordig vele appels
langs Antwerpen ingevoerd, hetgeen zich
verklaart door de groote oogst van die
fruitsoort in Amerika en de kleine oogst
in Europa. Volgens de laatste berichten
heeft men reeds 600,000 tonnen, uit Ame
rika, verzonden tegen 35,000 voor het
zelfde tijdstip van 1895. De verzendingen
zijn zoo talrijk dat er geen lading meer
beschikbaar is tot einde december. De
snelle stoomschepen vragen reeds 1 dollar
per ton.
Amerika bezat, in 1895, 15,893,318
peerdeu. Door den gedrukten toestand
der nijverheid, door de invoering der
electriciteit als beweegkracht, door de
hooge kosten van voeder, veroorzaakt
Dat is toch wel wat weinig voor een schip van
die grootte, zegde Blades. Ginder is een besmet schip,
en manschappen daarheen to zenden zou gelgk staan
met hen aan een stelligen dood bloot te stellen. Toch
zou het wel wat veel gevergd zgn, deze beide mannen
aau boord der Caroline over te brengen, want wie
wed of zij de ziekte ook al niet onder de leden hebben.
De man met den slrooihoed zag met een onafge
wenden blik naar oos. Er heerschte een diep stilzwij-
gen. Gedurende dien tijd nam ik het schip nog eens
goed op. Voor mijn zeemansoog kwamen liet uiterlijk
voorkomen niet met de verklaring van den man met
den slrooihoed overeen.
liet zag er nog tc frisch uit, dan dat het de reis van
Madras reeds had kunnen aheggen en alzoo honderd
dagen op zee geweest was. Het want scheen nog
nieuw liet verfwerk versch.
Toch zou het wat erg zijn, vervolgde Blades, dat
schoone schip bloot te stellen aan het gevaar aan
slukkcu geslagen te worden. Hg praaide de hark nog
maals.
Hebt gij ook dooden aan boord t
Allemaal over boord, kapitein, luidde hel antwoord.
Hoeveel zieken hebt gij 1
De man scheen te overleggen, terwgl hg naar den
man aan het roer zag. Hij schreeuwde toen terug met
eene slem, waaruit bleek, dat zgn longen goed gezond
Er liggen er twee ziek, dat maakt met ons vieren,
alles wat er van de drie-en-twinUg manschappen
•vergebleven is.
Wat zgt gij riep Blades.
door de aanhoudende droogte, zijn de
prijzen der peerden aldaar zoo gedaald,
dat zij in Kansas, Nabraska, Utah en
Oregon voor eenige dollars per stuk wor
den verkocht, terwijl veulens niet te ver-
koopen zijn.
In Chicago en andere steden der Ver-
eeuigde-Staten zijn groote peerdenslach
terijen opgericht waar het vleesch evenals
rundvleesch verkocht en ingezouten
wordt, grootendeels voor den uitvoer be
stemd.
Is het dan te verwonderen dat de ame
rikaansche peerden tegen geringe prijzen
in den handel gebracht worden
Het ringen van het vee. Het
ministerie vau landbouw heeft een schrift
doen uitgeven, met het doel de boeren
gerust te stellen over de gevolgen van het
ringen van het vee.
Het stuk levert het bewijs dat dit rin-
gen hoegenaamd geen kwaad kan berok
kenen aan het dier.
"Veeziekte in Holland. De Ne-
derlandsche minister van binnenlandsche
zaken heeft in den Staats-Courant be
kend gemaakt, dat het houden van mark
ten, openbare verkoopingen, tentoonstel
lingen en andere vereenigingen van her
kauwende dieren en varkens verboden is
in de gemeenten Lierop. Mierlo, Beek
en Donk, Bakel en Milheeze, Lieshout,
Stiphout, Nunen, Tongelre, Aalst, Waal-
re, Soerendonck, Maarheeze en Leende.
Dit besluit is iu toepassing gekomen op
Vrijdag, 30 October.
Dit verbod wordt reeds toegepast van
den dag te voren in de gemeente Coevor-
den, Schoonobeek en Dalen.
Het Nederlandsch blad waaraan De Ga-
zette van Antwerpen die bekendmaking
ontleent, meldt de reden niet des ver-
bods. Hoogst waarschijnlijk werd het
uitgevaardigd^wegens besmettelijke ziekte
onder het vee.
De Hollandsche Staatscourant van 16
Oct., bevat den maandelijkschen staat
van de gevallen van besmettelijke vee
ziekten, in Holland voorgekomen gedu
rende de maand September. Uit dien
staat blijkt dat, wat het geheele rijk be
treft, voorgekomen zijn 1059 gevallen van
mond- en klauwzeer bij 't vee van 224 ei
genaren; 1151 gevallen van schapen-
schurft bij vee van 27 eigenaars 595 ge
vallen van verkensziekte bij verkens van
447 eigenaren; 31 gevallen van miltonus
en 42 gevallen van rotkreupel.
Veroordeeling.
Ingevolge een koninklijk besluit van
21 September 1894, betrekkelijk de ge
vaarlijke, ougezoude of hinderlijke ge
stichten, zyn de ny verheidsbazen verplicht
Ik ben de scheepstimmerman, kapitein.
lilades hing nog over de verschansing heen. Hij zag
eerst naar mij, toen naar het schip, onzeker wat er
diende gedaan te worden. Inderdaad was de moailgk-
beid niet gering. Ginds lag eeu besmet schip zoo
had de timmerman althans meêgedeeld.
Als wij eenige manschappen aan boord zonden ou
hen naar de haven te brengen, waarheen het bestemd
was, dan zouden wg hen blootstellen aan den dood,
die de oorspronkelijke bemanning getroffen had, en
het schip weer in dcnzelfden toestand van verlaten
heid brengen.
Ais wij deze beide mannen bg ons aan boord namen,
dan zouden zij onze geheele bemanning kunnen be
smetten.
En verder, wat moest er dan gedaan worden met
die twee, die ziek lagen Eu toch, daar ginds lag eeu
schip, welks behoud zeker een klein kapitaal zou
redden. Al deze tegenstrijdige overwegingen teeken
den zich op het gelaat van Blades af. Eindelijk zegde
hij tegen mijWij kunnen hat schip toch niet best
aan zgn lot overlaten.
Dat gaat niet, kapitein.
Wat zou de aard der ziekte aan boord z(jn T Het
zou mij wel vijftig pond weerd zgn als ik dit te weten
kon komen.
Wil ik eens naar het sebip gaan en zien wat er
van de zaak is T
Maar gij zjjt geen dokter, niet waar Y Zoudt gg
den aard eener ziekte uit eene beschrgviig der ver
schijnsels kunnen opmaken Onderstel dat het de
pokken eene waren 1
de voorzorgen te nemen, door de omstan
digheden vereischt.ten opzichte der voort
bewegers en der uitspringende en losse
stukken van machines wanneer zij onge
vallen kunnen veroorzaken.
Hetzelfde besluit verplicht de werk
bazen de verklaring te aoen, binnen de
48 uren,aan den toeziener van den arbeid,
van alle ongeval dat den dood van eenen
werker veroorzaakte of eenen werker ver
wondde en hem gedurende ten minsto
8 dagen tot werken onbekwaam maakte.
Een patroon heeft den 14 October 11.
door de boetstraffelijke rechtbank van
Kortryk tot 2 maal 26 fr. boet veroor
deeld geweest, om deze twee punten niet
nageleefd te hebben, alhoewel de werk
lieden van zijn gesticht tegen ongevallen
verzekerd waren.
De behandeling die het ongeval teweeg
gebracht had, was het opleggen van rie
men met de hand terwijl ae as in bewe
ging was.
Dit gebruik bestaat nog in een groot
getal nijverheidsgestichten en veroorzaakt
jaarlijks verscheidene slachtoffers.Indien
de stelsels voor het opleggen vau riemen,
zooals de roede met haak,niet goed samen
gesteld zijn, is het best de voortbewegers
stilte leggen.
Men kent de brutale wegzending van
Ëezel Braeckm&n letterzetter aan Vooruit.
•ie roode gezel werd buiten gekegeld
omdat hij de verdediging nam van werk
lieden die werden uitgebuit door de
leiders der roode bende van Cartouche...
De bende wreekt zich op Braeckman.
Maar wij vragen het Zijn de werk
lieden wel ooit bij iemand schandaliger
uitgebuit geworden dan in Vooruit
Persoonlijke dienstplicht. Het
is onbetwistbaar dat de persoonlijke
dienstplicht ons weldra naar 't alleman
soldaat moet voeren. Het is even onbe
twistbaar dat wanneer België in eene
uitgestrekte kazern zou herschapen zyn,
de vergoeding van 30 frank te maande
zou afgeschaft zyn, immers de geldmid
delen waarover de Staat beschikt, zouden
niet toelaten aan alle weerbare mannen
de bedoelde vergoeding toe te staan en
ook nog zou men beweren dat er nu goene
misnoegdheid meer kan bestaan rla^r
allen gelijk zijn.
Maar voorzeker een grooter getal ge
zinnen zouden dan in nood verkeeren.
zelfs soms in ellende, daar hunne zonen
die de broodwinners zijn naar de kazern
zyn moeten trekken.
De werklieden, de kleine burgers en
landbouwers vooral dieuen hunne stem
te doen hooren,en zich vijandig te verkla
ren aau alle verzwaring der militaire
lasten, want het alleman solda<U beteo-
kent ontegensprekelijk Afschaffing van
de vergoeding der mtlitianen.
U|j huiverde bij dexe gedachte, terwgl bg naar het
schip keek.
Ik vernacht dat het eeue ziekte ia, die uit de
ladiug ontstaat, zegde ik, zooals blindheid vau tarwe
of koorts vau koffie.
Dit scheen hem op een denkbeeld te brengen hg
praaide bet schip om te weten te komen, welke leding
het had.
Hoofdzakelijk suiker, antwoordde de man, die
steeda bij de verschansing was blijven staan eu geen
oog van ons bad afgehouden.
Komt niet zeker soert van zweetziekte van
suiker Y vroeg Blades, zich tot m|j wendende.
Ik wist die vraag niet te beantwoorden.
T Kan wel zyn zooals ge zegt, zegde bij. 1 zal
wel uiet het eerste schip zjju, welks lading eene
ziekte ouder de hemauuing heeft doen ontstaan. Er
kan, dunkt mij, geen kwaad bg, als ge een sloep
neemt en eens naar liet schip toegaat. Ai laten wjj
ous ook niet met hel schip zelf in, toch moeten de
mansahappen gered worden. Neem een sloep, dat ia
te zeggen, als ge er niets tegen hebt. Ik ben er niet
voor, iemand tot zulk een postje-te verplichten.
Ik nep eenige matrozen om een der sloepen neer
te talen. Een viertal hunner kwam langzaam aan
slenteren.
Help eens een handjemaar gauw wat, riep ik
want ik heb allgd eau hekel gehad aan talman.
Het viertal bleef staan en een hunner vroeg mij.
Moeten wy aan boord van dat schip gaan t
Naen, ga moet mij aan boord brengen.
Wordt voortgezet.