Donderdag 12 November 1896. 3 centiemen per nummer. Sl9t€ Jaar 3136
LMDVIIIIIIZIRMIP
Knoop aaneen.
Geene soldaterij
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement Aalst.
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
Het godsdienstig
Onderwijs.
DE DENDERBODE.
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week
voor de Stad 5 frank; met de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden; fr. 1-75 voor drij maanden voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwitantiën door de Post ont
vangen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, N. 31,
en in alle Postkantoren des Land.
Cuique suuin.
Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1,00; Vonnissen cp
3* bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
dijnsdag en vrijdag in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten Bureele
van dit blad.
Aalst, 11 November 1896
jdfir Al wie een abonnement
neemt op DEN DENDERBODE
voor het gansche jaar 1897, be
komt van heden af ons blad kos
teloos.
Een ItaliaaDSch liberaal blad, de
Gazetta di Torio, brengt de volgende
hulde aan 't godsdienstig onderwijs, dus
aan de leering der R. K. Kerk.
Het godsdienstig onderwijs is de ope
ning van een gezonden en verheven weg,
die van in de prilste jeugd een veel wij
der en zekerder gezichteinder aan het
kind opent, dan het leven wel belooft.
Zulk begin kan enkel tot de zuiverheid en
de kracht der ziel bijdragen.
Velen ongetwijfeld, zullen dien weg
verlaten en naar het onvruchtbaar kamp
van het ongeloof overloopen, maar niet
weinigen zullen in het geloof eenen steun
vinden voor heel hun leven, en er groot
voordeel uit trekken voor zichzelven en
voor anderen.
Wanneer het eerste onderricht op
het Evangelie gesteund is, wanneer de
richting is aangewezen naar den waren
en goeden weg, dan treedt de leerling
dien binnen met zekerheid, met vluggen
en vasten stap, en hij vindt er zooveel
profijt in als hij er anderen doet van ge
nieten.
«En ziedaar waarom wij ons tusschen
de voorstanders van het godsdienstonder
wijs scharen.
Eenige verstokte doctrinairs, de pro"
gressisten en hunno bondgenoten, de
socialisten, voeren eenen helschen strijd
tegen het godsdienstig onderwijs.
Zij bevredigen zich nu met het onzijdig
onderwijs in afwachting dat bet goddeloos
worde, omdat het, zooals Vooruit be
kende, toch altijd socialisten kweekt.
De progressisten en socialisten leeren
immers dat er geen God bestaat, dat het
leven hiernamaals eene bedriegerij is
door de R. K. Kerk uitgevonden en, bij
gevolg, dat de menschen mogen leven
gelijk het hun past, zelfs gelijk de bees
ten, daar er gecne belooning of straf na
de dood te verwachten staat.
Vroeger jaren verduikten de socialisten
min of meer hunne leerstelsels, doch
hedendaags hebben zij den dekmantel
ter zijde geworpen en verkondigen zij ze
onbewimpeld in hunne schriften en open
bare vergaderingen.
De vcrledene week werd te Parijs het
congres gehouden der roode vrijdenkers.
De radikaal Furnémont, Volksvertegen
woordiger van Charleroi zat voor.
Robin, gewezen bestierder van 't wee-
zenhuis te Cempuis en professor aan de
vrijdenkers hoogschool te Brussel, speel
de er den voornaamsten rol.
Men zal zich herinneren wat het wee-
zenhuis te Cempuis was onder 't bestuur
van Robin.
De weezen werden er volgens de leer
der rooden opgevoed en onderwezen.
Het was er streng verboden te spreken
van God, zijn gebod, de heiligen, enz.,
anders dan om er den spot meê te drijven.
Jongens en meisjes liepen er dag en nacht
onder een,zelfs gingen ze te samen ganscli
naakt zwemmen
Men kan oordeelen, wat het zijn moest,
maar ook word het gesticht door 't volk
het Verkenskot van Cempuis genoemd.
Meer dan eens heeft Vooruit den lof
uitgebazuind van Robin en zijner school.
Zulke scholeu riep Vooruit zouden wij
overal moeten hebben.
Nu, zulke scholen zouden wij hebben
waren radikalen en socialisten meester
van 't bewind.
Wat Robin zooal op 't congres der vrij
denkers heeft uitgekraamd, willen wij
uit eerbied voor onze lezers liefst ter
zijde laten.
Iets nogthans willen wij aanhalen om
dat het ons 't beestenwereldtje voor oogen
brengt dat er onder de heerschappij der
socialisten zou bestaan.
Zonder het te verduiken, in andere
woorden, zonder het te verbloemen pre
dikte Robin de veelwijverij aan.
Meisjes en getrouwde vrouwen, zegde
hij, mogen met zooveel mans te doen
hebben als ze willen.
En Robin voegde er nog 't volgende bij
Ik zie hier vrouwen rondom mij. Ik
zou nog meer willen zeggen maar dat
kan moeilijk zijn in 't openbaar. Als
zij er meer willen van weten, moeten
ze naar mijn huis komen.
Wat roode zwijnerij toch Wat schan
delijke vuilpotterij.
Onder de toehoorders waren eenige
eerlijke lieden die luide protesteerden
tegen die zedelooze verklaringen van den
oudbestierder van 't Verkenskot van
Cempuis. maar zijne roode bewonderaars
smeten ze aan de deur.
Ouders, gij, eerlijke en deftige men
schen, arm of rijk, wij vragen het u
Wat denkt gij van zulk eene opvoeding
en onderwijs en zoudt gij er voor uwe
kinderen van willen
HET
wonderlijke avonturen van eenen Zeeman
20e vervolg.
Kapitein, ge hebt gehoord nat die kerel met
zijn slrooihoed gezegd heeft, riepen de mannen uit.
Ik verlang niet dat gij allen aan boord zult
gaan. De eerste stuurman wil zich daaraan wagen
Ge kunt in de nabijheid blijven, zegde Blades.
Hierop gingen zij naar de sloep toe, maar lieten
die tegen bun zin zakken. Drie hunner stapten er
in, ik volgde en wjj roeiden naar het schip toe. Toen
de man ons met den slrooihoed zag aankomen, ver
liet hij de verschansing en stapte het dek op en
Ik maakte uit zijne bewegingen op, dat hg zijn ver-
schrikkelgken toestand nogal goed op nam.
Geene smeekbeden om hulp waren hem over de
lippen gekomen. Ik zag de woorden Graaf va» Lei
cester, Lorde* met kleine letters op het wulf van
bet schip staan, tosn wij het naderden. Ik merkte
tevens, dat alles er fonkelnieuw uitzag.
Het duurde niet lang of wij hadden het schip be
reikt. Na verloop van eenige oogenblikken was
reeds aan boord.
ik bevend mg op bet dek van een der schoonste
schepen, die ik ooit gezien heb. De planken waren
Afslag. De heer minister Van
den Peereboom heeft beslist dat de werk
lieden, welk tijdelijk in vreemde landen
jaan werken, eene vermindering van
SO t. h. zullen genieten op de reiskaartjes
van den spoorweg, tusschen de statie
hunner verblijfplaats en de laatste Bel
gische statie van hunnen reisweg.
't Zijn felle mannen, de opstellers van
den op krukken springenden Dender-
galm Zij hebben het noodig geoordeeld
nog eens hun programma uit een te
zetten.
Zij schrijven daarin
1° Vrijheid in alles en voor allen
2° Verplichtend onderwijs.
Rijmt eens te zaam, lieve lezer, over
legt eens boe vrijheid in alles en verplich
tend onderwijs samengaan
En dat zijn de mannen die zich geroe
pen wanen de partij van 't licht terug in
't leven te roepen nieuw bloed te gieten
in de afgetobde aderen van dien stok
ouden liberalen grijsaard
Is misschien het verplichtend onder
wijs eene nieuwsoortige geuzenvrijheid
geworden
Waarlijk die schrijvers van Dender-
galm hebben een kaartje noodig voor
Gheel.
En terwyl er sprake is van verplich
tend onderwijs mogen wij aan Dender-
galm eens vragen, niet hoe hij dat samen-
rijmt met vrijheid in alles, maar op
welke wijze hij met dien maatregol de
vrijheid van geweten, het recht der huis
vader», zal eerbiedigen
Deze, Dendergalm zal dit niet looche
nen Loop ik, heeft het ontegensprekelijk
recht zijn kind in zijn geloof te zien op
voeden hij heeft het recht te willen dat
zijn kind aan 't welk hij loven en opvoe
ding heeft geschonken, zijne overtuiging
deele.
Met het tegenwoordige stelsel van vrij
heid heeft hij den keus der school waar
hij zijn kind heen kan zenden.
Zal, volgens Dendergalmbij het ver
plichtend onderwijs diezelfde keus blijven
bestaan
In geval van ja, dan zal de Staat
geene scholen meer mogen bezitten maar
al de scholen ondersteunen, die het ver
trouwen hebben der huisvaders.
't Is jammer als dan dat Dendergalm
zijne overtuiging niet heeft kunnen doen
deelen door de geuzen, die in den pro
vinciale Raad van Braband zitten waar de
Staatsscholen op zulke onrechtveerdige
wijze worden bevoordeeligd in het uit-
deelen der toelagen aan het onderwijs
Hunne handelwijze schreeuwend van
onrecht is er met rede gebrandmerkt ge
weest door den heer Capellen, lid der
bestendige Afvaardiging.
Wij willen voor het oogenblik de ge
dachten van achter 't hoofd van Den
dergalm niet onderzoeken wij willen
niet veronderstellen dat het ideaal van
dit blad is het verplichtend verwereld
lijk ouderwijs; wij willen niet denken dat
de liberalen van Aalst iederen Belg zou
den dwingen hunne kinderen te zenden
naar die scholen van wie Anseelo, do
dwingenland eens zegde dat ze kweek
scholen zijn van goede en overtuigde
socialisten wij willen niet veronder
stellen dat die ferme opstelraad die
katholieken zou willen dwingen hunne
kinderen naar die scholen te zenden waar
zij alle oogenblikken God zouden hooren
lasteren, waar hot geloof van hun vader
zou worden afgebroken en ondermijnd,
zou worden uitgescholden als verouderd
bijgeloof.
Dit alles willen wij niet doen wij
hopen dat de opstelraad van 't fameuze
geuzen kliekje zijne gedachten nader zal
bepalen en geene woorden zonder zin
heeft uitgekraaid.
Ondertusschen overwege hij de vol
gende reken uit Vooruit die ons doet
kennen wat eigenlijk geuzenvrijheid is,
't is te zeggen, huichel.
Vooruit17 November 1871, le blad
zijde, tweede kolon, schrijft
- Wanneer de liberalen trotsch zijn op
de vrijheidsliefde waarom beminnen zij
de vrijheid dan niet genoeg om van haar
hun levensdoel en haar regeeringspro-
gram te maken
Maar neen zij hebben mot de vrij
heid gehuicheld en zijn als schijnheiligen,
als leugenaajs door de bevolking ver
laten en veracht. -
Bara zegde den 26 Januari 1888
Ik heb nooit beweerd te bestaren
om de verdraagzaamheid uit te oefenen
en gematig te zijn.
Het liberaal bestuur wanneer het
weer aan 't roer zal komen, zal kracht
dadig geusch zijn.
Vrijheid in alles en voor allen, schrijt
de armtierige Dendergalm.
als die van een yaclit, met de witten draad van liet
hout en de zuiver afgewerkte kanten.
Toen ik van de verschansing sprong, zag ik rond,
aar zag geen levend wezen dat zich bewoog. Niets
bewoog zich dan de koppen van een aantal kiekens
tusschen de tralies van een groot hok.
De indruk van verlatenheid, dien alles op mij
maakte, lig mij nog versch in het geheugen.
De man, die op het praaien van Blades had geant
woord, stond onbeweeglijk naast het bezaanwant,
Het was iemand van omstreeks veertig jaren. Zijn
oogen waren zwart en doordringend, zijn trekken
goedhartig, maar ruw.
Zijne klccding was keurig en nieuw Ik had met
vele scheepsiimmerlieden gezeild, maar nooit met
een, die zoo netjes gekleed was.
De andere was het type van een echten zeeman. Ik
onderstelde dat hij geen Engelschman was.
De man met den strooihoed groette mij deftig met
eene beweging der hand.
lk ben u dankbaar voor dit bezoek, zegde hij op
een vriendelgkcn toon. Mag ik u ook vragen welke
betrekking gij op uw scbip bekleedt
Ik ben er eerste stuurman op, antwoordde ik.
Laat mg eens hooren, wat de ziekte is, die uwe be-
mauning zoo zeer heeft gedund, dat er maar twee
■nanoen zijn overgebleven.
Er komt eene beschrijving daarvan voor in bet
bock, dat heneden ligt, antwoordde hg. Ik vond dit
in de kajuit van den kapitein. Ik ben geen geleerde
en kan er u geen betere beschrijving van geven dan
•r in dat boek van gogeven is.
Wat is het? vroeg ik. Een geneeskundig werk
Dat geloof ik wel. Het bevat afbeeldingen van
allerlei menschelijke lichaamdcelen. Er komt in dat
bock eene beschrijving voor van een ziekte, die ge
heel overeenkomt met de ziekte, waaraan de man
schappen gestorven zijr.. Wees zoo goed naar beneden
te gaan, dan zal ik hel u laten zien.
Wat is uwe lading ook weer
Voornamelijk suiker.
Heeft deze uitgedampt
Daar heb ik niets van gemerkt, antwoordde hij,
terwijl hij naar den man aan het roer zag, die zich,
naar het mij voorkwam, niet op zijn gemak gevoelde.
Ik aarzelde, voordat ik de kajuit biunentrad, daar
het mij toescheen, dat mij een ziekenlucht te gemoet
kwam.
Kunt ge mij dat boek niet op het dek brengen
Ik zou het beter vinden, dat ge maar naar be
neden gingt, luide het antwoord. Het logboek ligt ook
in de kajuit. Ik zou geerne hebben, dat ge inzage
naamt van de aanteekeningen tot aan den tijd, toen
de tweede stuurman, de laatste die gestorven is, ziek
werd. Ge zult daarin het aantal dooden opgeteekend
vinden, en verder ook een paar wenken aantreffen,
die u van dienst kunnen zijn. Ik denk, dal mijn woord
omtrent de ziekte de manschappen daar ginds wat
ongerust zal gemaakt hebben.
Hij wendde bet hoofd in de richting der bark.
Ik gaf aan de ziekte den naam maar, die mij
het eerst in de gedachten kwam. Wij hebben dringend
hulp noodig. Ge kunt dit na zien, en hij sloeg een
blik op bet verlaten verdek.
Postwezen in Congo. Gedurende
het vorige jaar werden in Congo ontvan
gen 50,572 brieven, 2544 postkaarten,
46,840 gedrukte stukken, 180 handels
papieren, 416 stalen koopwaren, 3568
aanbevolen verzendingen, 2972 postpak-
ken; 't zij te samen 106,092 verschillende
voorwerpen, tegen 93,684 in 1894.
Gëdurende hetzelfde jaar werden uit
Cougo verzonden: 49,024 brieven, 10,56-1
postkaarten, 1904 gedrukte stukken, 36
handelspapieren, 64 stalen koopwaren,
4792 aanbevolen verzendingen, 88 post-
pakken 't zij te samen 66,472 verschil
lende voorwerpen, tegen 44,784 in 1894.
Het totaal ontvangen en verzonden
stukken in internationalen dienst beliep
gedurende 1894 tot 138,468 en bereikte
verleden jaar 173,564.
Er werden in 1895 door don binnen-
landschen dienst 101 mandaten voor eene
weerde van fr. 12,370,24 uitgewisseld. In
buitenlandscheu dienst werden betaald
138 mandaten voor eene weerde van
22,476,54 fr. eu 799 voor eene totale
weerde van fr. 115,236,18 uitgegeven.
De beweging tegen het ontwerp Bras-
sine neemt, ic ganscb bet land, eene
overgroote uitbreiding.
Die beweging zal voorzeker nog toe
nemen, nog algemeener worden.
Reeds teekenden drij provinciale Raden
tegen den persoonlijken dienstplicht ver
zet aan.
Te Antwerpen is de beweging officieel
begounen.
De maatschappij Niemand gedwongen
Soldaat heeft op de muren der Schelde-
stad volgend uitmuntend plakschrift doen
hoobten
Maatschappij voor het Vrijwilligersleger
onder kenspreuk
Niemand gedwongen Soldaat.
Medeburgers,
Alweor is er spraak van persoonlijken
dienstplicht en verzwaring der krijgs
lasten
Alweer vraagt het monster van het
Militarismus meer geld, meer soldaten,
en bijgovolg, meer forten, meer kanon
nen I
Pas hebben de Kamers gehoor gegeven
aan den eiscli van 't Yolk en de vergoe
ding der miiicianen en vrijwilligers ge
stemd
Pas hebben zij aldus den grondsteen
gelegd van wat het volk wilHet Vrij
willigerslegerof men komt met nieuwe
militaristische plannen voor den dag.
Men wil den persoonlijken dienst invoe
ren, nog jaarlijks meer volkq'ongens van
hun werk en uit huu huisgezin lokken en
in de kazerne opsluiten.
Men wil stil aan het Alleman Soldaat
invoeren 1
Dat mogen wy niet dulden 1
Daartegen moet krachtdadig geprotes
teerd worden.
De maatschappij Niemand gedwon
gen Soldaat bewerkt ook de afschaffing
van de hatelijke bloedwet, de loting,
maar zij wil deze vervangen niet door den
ALGEMEENEN DWANG van den ver-
lichtenden dienst, maar doordeGELUK-
[EID in de VRIJHEID, door het
VRIJ W 11 <TJGKttSLEQER.
Dat is ook de wil van 't Souvereine
Volk
Daarom krachtdadig protest aangetee-
kend bij de Kamers opdat men met do
nieuwe ontwerpen niet durve voor den
dag komen en wederom zullen wij het
hatelijke militarismus in zijn krocht
teruggedreven hebben.
Soldaat wie wil
en Niemand gedwongen Soldaat I
Het vooruitzicht om inzage *an het logboek te
nemen, deed mij tot een besluit komen, ik wilde de
scheepspapieren ook geerne eens zien. Ik begaf mg
laar de trap. Toen de man dat bemerkte, ging
hij mg naar beneden voor om mij den weg te wijzen.
Op het oogenblik, waarop ik beneden aan de trap
is, uierkte ik, dat ik in eene strik gevallen fras cn
keerde mij om, ten einde naar boven terug te snellen,
met het plan om over boord te springen met een
schreeuw aan de bemanning der sloep van de Caro
line, maar terwijl ik dit plan vormde, werd het luik
door eene baud boven dicht gedaan, en ik zag weer
om mij been, mijne twee vuisten ballende en gereed
tot een strijd op leven en dood.
In de kajuit was het donker tengevolge van het
sluiten van bet luik. Maar het was er tocb nog licht
genoeg in om mg vgf mannen te doen onderscheiden.
Deze zaten, toen wij binnentraden, maar sprongen bij
onze komst op, en een hunner plaatste zich ijlings
tusschen mij en de trap.
Het spijt mg, u zoo onverwachts te moeten
overvallen, zegde de man, die zich als de scheepstim
merman had aangekoudigd, maar om kort te gaan,
dat komt, omdat wij een kapitein noodig hebban, en
omdat gij ons als zoodanig van dienst kunt zijn. Zoo
waar als er een God leeft, wij meenen het eerlijk
met u- Het eenige verkeerde van de zaak is, dat
op eene listige manier hierheen gelokt hebben. Dit
bier zal uw kwartier zijn, en wij verzoeken u, zoo
goed te zijn, bier rustig te blijven, totdat «ij u op
dragen, hel bevel over het schip op u te nem«D.
Hij begaf zich naar eene deur, deed deze open en
wees mij eene ruime kajuit, die door een groot rond
raamke verlicht werd.
lk had hem met een onstuimig kloppend hart aan
gestaard en zonder twijfel met een doodsbleek gelaat,
zoo verschrikkelijk was deze plotselinge, geheel on-
vorwachte list geweest.
Toen riep ik uit, terwijl hij mij mijne slaapplaats
wees.
Gij moet mij laten gaan. Ik ben eerste stuurman
op die bark daar ginds, en mijne diensten worden
daar vercischt. Ik kan u hier geen hulp bieden.
Wij verzoeken u, geen verzet te plegen, zegde
der matrozen. Wij zijn hei er alles over eens.
Wij hebben behoefte aan eenen kapitein, en nu gij
eenmaal hier zijl, zult gij hier dienen te blijven.
Dit werd wei niet op een onbeschoften maar op
een toon, die iets dreigends had.
Maar, mannenriep ik uit. Dit is een engeiach
scbip, denk ik, en gij zyt Engelschen, niet waar
Gij kunt iemand niet op zulk eene manier pressen.
Het is eene crimineele misdaad eene misdaad
waarop nog niet lang geleden de doodstraf gesteld
was. Er zal menig ander schip voorbij zeilen, dal u
aan een kapitein kan helpen houdt mij uiet terug
tegen mijn wil, zonder voorweten van mijn kapitein,
die zal deDken, dal ik hem ontloopen ben.
Brigstock, zegde een der matrozen, wjj willen
geen geweld gebruiken dit alles is bet gevolg van
een vooraf beraamd plan.
Het is hier stikheet, met alias dicht, zegde een
auder matroos.
Wordt voortgezet.
