HU
Donderdag 10 December 1896. 5 centiemen per nummer. Sls,e Jaar, 3114
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement Aalst.
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
BelgischeVolksbond
Begrafenis van
M. Van Wambeke.
Gezondheidsleer.
!li"
DE DENDERBODE.
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week
voor de Stad 5 frank; met de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden; fr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwitantiën door de Post ont
vangen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij C. Van de Putte-Qoossens, Korte Zoutstraat, N. 31,
en in alle Postkantoren des Land.
Cuique Buum.
Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1,00Vonnissen op
3e bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
dijnsdag en vrijdag in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten Bureele
van dit blad.
Aalst, 9 December 1896.
Het bureel van den Belgischen Volks
bond is den 6 December samen geweest
in het WerKmanshuis, Locquenghien-
straat, te Brussel.
Het verslag van den schrijver bevestigt
dat een groot getal antwoorden binnen
gekomen zijn in zake van het Referendum
over de werkerspensioenen. Andere ant
woorden worden nog van dag tot dag
verwacht, daar meer dan honderd maat
schappijen reeds gestemd hebben maar
den uitslag van die stemming nog niet
hebben ingezonden.
De ontleding van al de antwoorden zal
openbaar gemaakt worden in het jaarboek
van den bond, dat weldra zal verschijnen.
Benevens die ontleding zal dit jaarboek
bevatten: de lijst der aangesloten maat
schappijen, het verslag van 't Congres, de
Standregelen van den bond, enz. Het
verslag over de reis der mijnwerkers in
Duitschland zal dit jaar niet kunnen ver
schijnen, gezien de aangewende voet
stappen om de Staatsmijnen van Sarre-
bruck te bezoeken nog geen uitslag heb
ben opgeleverd.
Het bureel stemt de aansluiting van
tien nieuwe maatschappijen. Het keurt
de begrooting voor 1897 goed. Het voor
ziene tekort zal ongeveer een duizendtal
franks bedragen men zal het door in
schrijvingen trachten te dekken.
De middenraad van den Bond zal sa
mengeroepen worden voor zondag 24 Ja
nuari 1897. Hij zal uitspraak te doen
hebben over het voorstel, dat door het
bureel gestemd wordt, het eerstkomend
congres van den Bond den zondag en
maandag van Sinksen te houden. De
plaats van bijeenkomst zal insgelijks dooi
den middenraad bepaald worden.
Het bureel zal aan den raad voorstel
len op de dagorde voor het Congres, de
vakvereenigingen te brengen, benevens
de wet die waarschijnlijk vóór het con
gres ten hunnen opzichte zal gestemd
worden en de studie der plichten welke
deze wet aan de katholieke werkersver-
ecnigingen zal opleggen.
Het bureel roept opnieuw de aandacht
van al de katholieken op het programma
der onmiddellijk verwezenlijkbare sociale
werken, geschetst door HH. HH. de
Bisschoppen van België, en beslist de
katholieke dagbladen te verzoeken dit
programma te willen afkondigen, ten
gevolge van het verslag oveï zijne samen
komst.
PROGRAMMA
I. Stichting en uitbreiding van
Werkmanskringen en bijhoorige econo
mische werken.
HET
wonderlijke avonturen van eenen Zeeman
24* vervolg.
Wij kwamen onder het bereik van den roe
per, en Latto sprak met den kapitein. Het
had een doktor aan boord, maar deze had zijn
been bezeerd en kon het schip dus niet verla
ten, daarom verzocht de kapitein aan Latto,
onzen kapitein naar zijn schip over te bren
gen, dan kon de doktor eens naar zijne oogen
zien en hem zeggen, of hij de reis kon voort
zetten daii wel naar het vaderland moest
terugkeeren om eene operatie te ondergaan.
De ongelukkige kapitein Halerow werd in
eene sloep neergelaten, Latto ging met hem
meê en ook de bootsman Cox. De laatstge
noemde voelde zich ook niet recht wel, en
daar er nu geen doktor op ons schip was,
vroeg hij aan Latto verlof om den raad van
den geneesheer op de Souverein in te winnen.
Zij lieten het bestuur van het schip aan mij
over ofschoon ik hier als timmerman aange
worven ben, moet ik u zeggen, dat ik ook een
ervaren zeeman ben, maar van stuurmans-
knnst weet ik niets af.
Er woei een hevige bries, toen de sloep
II. Stichting en uitbreiding van al
de vereenigingen welke geschikt ziju om
de opleiding en 't vakonderwijs der wer
kende klas te bevorderen, en voorname
lijk van patronages en huishoudscholen.
III. Stichting van vakvereenigingen,
waarvan de leden voornamelijk in boven
gemelde kringen en maatschappijen zul
len aangeworven worden, ofschoon niet
uitsluitelijk.
Deze vakvereenigingen zulleu gemengd
ofwel uit werklieden alleen, volgens de
omstandigheden, samengesteld zijn. Al
hoewel eerst en vooral huishoudkundig,
zullen zij zooveel mogelijk een gods
dienstig karakter dragen, en men zal
pogen dit karakter te ontwikkelen.
Bovendien zullen zij derwijze moeten
ingericht zijn dat zij, zonder vijandschap
tegenover de bazen of zonder dreigend te
wezen voor het gezag of de rechten van
deze laatsten, aan de werklieden eene
wezenlijke hulp verschaffen tegen de
kwalen waaraan zij ten gevolge hunner
afgezonderdheid, blootgesteld zijn.
IV. Inrichting van spaarkassen,
voorzienigheidsfondsen, ouderstandskas-
sen tegen ziekte, ongevallen, werk verlet
of ouderdom, en bijzonderlijk van maat
schappijen van onderlingen bijstand.
V. Verbetering, 't zij op eigen hand,
't zij met medehulp van de wetgeving,
der werkmanswoningen, voornamelijk
met het doel de werklieden te helpen
eigenaar van hun huis te worden.
VI. Stichting, zooveel als geraad
zaam is, van werkhuisraden of verzoe
ningsraden.
VII. Stichting van matigheidgenoot
schappen en propaganda tegen 't drank
misbruik.
VIII. De bazen en diegenen welke
hunnen invloed of hunne verantwoorde
lijkheid deelen, zooals de bestuurders
van nijverheids- of andere gestichten, de
leden van beheerraden, en ook de aan
deelhouders, zullen er moeten voor zor
gen dat het zedelijk en stoffelijk lot van
hunne werklieden verbetere, en zulks
door de middelen welke HH. HH. de Bis
schoppen in hunnen gezamentlijkcn brief
hebben aangeduid.
IX. Bescherming van de dagbladon
welke zich tot het volk richten en stich
ting van maatschappelijke studiekringen.
X. Benevens al deze werken, zal
ten voordeele van de landelijke bevol
king, moeten gezorgd worden voor de in
richting, de uitbreiding en de verbetering
van landbouwsyndidaten, welke onder
verschillende namen bestaan.
Onder de werken van deze syndikaten
verdienen de Raiffeiseu-kassen eene bij
zondere meldin» en aanbeveling in het
belang van de kleine landbouwers. Het-
dien morgen afstak. Het was even voor
twaalven. Eensklaps kwam er een rukwind,
die de zee onstuimig maakte. Ik wist niet,
wat to beginnen, maai-twijfelde er niet aan
of de Souverein zou, als men van daar on
zen toestand zag, onze 6loep wel spoedig
Om kort te gaan, do wind wakkerde al
spoedig tot een storm aan. Wij streken de
zeilen en draaiden bij, maar het andere schip
was reeds nit het gezicht, en wij zagen het
niet meer terug.
Hij stond op, toen hij deze woorden gespro
ken had, en trad eene andere kajuit binnen,
dan die waarin ik had opgesloten gezeten. De
matrozen waren verdwenen. Een paar waren
er nog op het dek om de vrouwen van het
vallicht terug te houden, maar de meesten van
haar hadden mij al gezien.
Het halfdek bleef echter met jonge vrou
wen opgevuld.
Na weinige oogenblikken kwam Brigstock
terug met het logboek en een tinnen bus hij
legde deze op de tafel neêr, zeggende
Gij hebt nu mijn verhaal gehoord, M.
Morgan. Nu zult gij in staat zijn om zelf over
de waarheid mijner woorden te oordeelen.
Ilij ging zitten en sloeg op mij een onder
zoekenden blik. Ik sloeg het logboek open en
bevond, dat hetgeen daarin stond, precies met
het verhaal van Brigstock overeenkwam. De
eerste stuurman had het journal voortgezet
zelfde geldt voor de maatschappijen van
onderliugen bijstand, welke bijzonderlijk
nuttig zijn voor de landelijke werklieden
G. Exlenbosch.
Maandag 11. heeft to midden van eenen
ontzagelijken volkitoeloop de plechtige
Begrafenis van den eerzamen heer Van
Wambeke plaats gehad.
Een talrijke menigte verdrong zich op
de Keizerlijke Plaats omtrent het sterf
huis. Om 10 uren kwamen ons Stedelijk
Magistraat in officieel kostuum, de leden
van den Gemeenteraad, en verdere Over
heden voorafgegaan vau onze Koninklijke
Harmonie met standaard en ons Vrijwil
lig Pompierskorps met vaandel ten sterf-
huizo aan.
Afveerdigingen des Kantons van ons
Arrondissement, talrijke EE. HH. Pas
toors, Onderpastoors, Burgemeesters en
Schepenen en voorname personen kwamen
eene laatste hulde brengen aan de nage
dachtenis van den overtuigden katholie
ken strijder, van den moedigen Vlaming
welke gedurende zoo vele jaren ter ver
dediging onzer rechten en vrijheden had
op de bres gestaan.
Onder de aanwezigen bemerkte men de
heeren De Bruyn, Begerem, Schollaert
en Nyssens, ministers, Beernaert en
Tack, Voorzitter en Ondervoorzitter der
Volkskamer, Van Vreckem en Liénart,
onze achtbare Senateurs, Woeste, De
Sadeleer, Diericx, Coremans. Van den
Broeck, Ligv, Reynaert, Van den Steen,
Leden der Volkskamer,de E. H. Aalmoe
zenier van 't Hof, de heer Gouverneur
onzer Provincie,het Officierenkorps onzer
Burgerwacht, generaal Van Eeckhaut,
major Brassine en de Officieren der Pu
pillenschool des legers, heeren advocaten
der Baliën van Dendermonde en Aalit,
enz. enz.
Ten sterf huize werden 4 lijkreden uit
gesproken l#door M. Leo Gheeraerdts, in
naam van ons Stedelijk Bestuur, 2° door
M. Woeste, in naam der Afgeveerdigden
ter Wetgevende Kamers, 3° door M. Van
Vreckem in naam der Katholieke Ver-
eeniging, en 4° door M.Paul De Clippele,
Schepen, in naam der Koninklijke Har
monie.
Toen het lijk het sterfhuis verliet werd
de militaire eer bewezen door ons Vrij
willig Pompierskorps.
De lijkstoet begaf zich langs de Nieuw-
straat naar onze St. Martinuskerk in de
volgende orde
Weesjongens, leerlingen der Stads
scholen en van de Staats middelbare
School voor Jongens, peleton"Pompiers,
Groep vaandels, standaards en kartels der
van don dag af, waorop de kapitein blind
geworden was. Later had de tweede stuurman
Latto, het logboek bijgehouden. Dit bleek
duidelijk uit het verschil van schrift.
Na hot gebeurde der laatste dagen in het
logboek nagelezen te hebben, zegde ik tegen
Brigstock Wat gij my verteld hebt, komt
precies overeen met hetgeen er in het logboek
opgetoekend staat.
Zie nu de scheepspapieren eens na, mijn
heer, zegde Brigstock, toen hij zag, dat ik het
logboek dichtsloeg.
Maar er was niets belangrijks uit deze do
cumenten te verzamelen het meeste betrof
de lading. Het schip was bevracht met eene
lading voor New South Wales de goederen
bestonden uitlandbouwgereedschappen, meu
belen, mans- en vrouwenkleederen en zoo al
meor. Het aantal vrouwelijke emigranten be
droeg negentig. Er waren oorspronkelijk ne
gentien manschappen op het schip geweest,
maar de dood en het ongeluk met de Bloep
had dit tot twaalf doen dalen.
Zijt gy nu voldaan, mijnheer vroeg
Brigstock met een zouderlingen glimlach.
Ja, dat gij de waarheid gesproken hebt,
weet ik nu, antwoordde ik, maar dat maakt
nog niet, dat ik er beter aan toe ben. Wilt gij
mij nu zeggen, waarheen dit schip bestemd
is, en wat gij van mij verwacht
Met uw verlof, antwoordde hij. Ik zal
deze dingen naar uwe kajuit brengen.
Kath. Sectiën, Maatschappijen en Anti-
socialistischeVakvereenigingen met rouw
floers, de Fanfaar-maatschappij Jonge
Aalstcnaarszonder instrumenten,Maat
schappij der Apostolische Scholen met
standaard, de Balboograaatschappij De
Klauwaarts met kartel vanen der ker
kelijke Confreriën en Broederschappen,
do Koninklijke Harmonie welke treur-
marchen uitvoerde, het Stedelijk natio
naal vaandel, gedragen door den Stads-
kamerbode en geeskorteerd door 4 Poli
tieagenten in gewapende uitrusting en
koperen helm, de Geestelijkheid de
Z. E. H. Deken Raemdonck, officieerde.
Het lijk gedragen door leden van het
Pompierskorps. De hoekenvan 't baar
kleed werden gehouden door MM. Leo
Gheeraerdts, Van Vreckem, Woeste en
Eeman, advocaat en Lid der bestendige
Deputatie.
De rouw werd geleid door de twee hee
ren Schoonzonen van den overledene.
Na de familieleden volgden eene tal
rijke menigte, verscheidene Maatschap
pijen waaronder de Maatschappij der oud
officieren, oudonderoffiieren des legers
en gedecoreerden met vaandel, eene af-
veerdiging der Fanfaar-maatschappij «De
Vrije Antwerpenaars - van Antwerpen,
samengesteld uit den voorzitter, schatbe
waarder en Standaarddrager in uniform
eene afveerdiging van de symphonischo
Vereeniging der gepensionneerde muzi-
kauten van het 1® Gidsenregiment als
huldeblijk aan de nagedachtenis van hun
nen bechermer.
Onze ruime St-Martinuskerk was te klein
om de toegestroomde menigte te bevatten.
De offerande der Vrouwmis duurde 11
minuten en meer dan 400 damen en juf
fers namen er deel aan. Meer dan 1000
heeren gingen ten offer gedurende den
lijkdienst welke reeds was geëin
digd toen de E. H. Ponnet nog ten offer
stond.
Het lijk werd met het zelfde cermo-
nieel naar 't kerkhof gebracht alwaar het
in den familiekelder werd bijgezet. M.
Diericx, onze Volksvertegenwoordiger,
verving M. Woeste voor 't houden van
een der hoeken van 't baarkleed.
In de straten langs waar de lijkstoet
moest voorbij gaan waren de lanteernen
met rouwomhuld en aanstoken; al de in
woners dezer straten, buiten eenige zeer
zeldzame uitzonderingen hadden de na
tionale vlag half top gehooschen.
Wij zullen zondag aanst. de redevoe
ringen meèdeelen.
Portret Van Wam
beke. Een twintigtal
groote portretten zijn nog
ten Bureele van Denderbode te verkrijgen
tegen fr. 1,50.
Dit zeggende, ging hij met het boek en de
buB naar de kajuit, waarin ik opgesloten ge
zeten had.
- Welnu, mijnheer, zegde hij, toen hij bij
de tafel terugkwam en zijn hoed er afnam,
voordat ik u meedeel, wat ons plan is, had ik
wel georue, dat gij ons schip eens in oogen-
schouw naamt. En zonder op antwoord te
wachten, klom hij langzaam de trap'op, die
naar het dek voerde.
Er woei een frische koelte. De lucht was
van den horizon tot het zonith roodgekleurd
ten gevolge van den ondergang der zou, die
ook de zee met een bloedrooden glans ovor-
toog. Het schip had alle zeilen geheeschen en
had een goeden gang.
Ik stond een paar minuten rond te zien.
Het was een schoon schip, de dekken zagen
helder uit, het koper-, glas- en schilder
werk glom, alles, in oen woord, was zoo net
jes als het maar wezen kon.
Een paar matrozen liepen de loopzijde van
den achtersteven op en uoêr, de een was een
i met een donker uitzicht en een blozend
gelaat, die veel van een visscher weg had,
de andere was op middelburen leeftyd. Ik
veronderstelde, dat de laatstgenoemdo bij al-
ezigheid van Brigstock het bestuur over het
schip had, terwijl de andere misschien oen van
Moeders, voedt uwe kinderen zelf!
Aan de ontzettende sterfte onder de
kinderen beneden het jaar is voorname
lijk slechte voeding en het nalaten van
zelfvoeding, schuld.
Bijna een derde deel der sterfgevallen
van kinderen in het eerste levensjaar
wordt veroorzaakt door ziekte van de
spijsverteringsorganen in het tweede
jaar treden de ziekten der ademhalings
organen op den voorgrond, terwijl in het
derde jaar reeds de meeste kinderen
overleden zijn, wier krachten niet toe
reikend waren om weerstand te bieden
aan de gebrekkige voeding. De volgende
tabel spreekt duidelijk
Soort
der voeding
Per 1000 kinderen.
moedermelk
kunstmatige 90 147 253 520
voeding
In Berlijn werd het verlies aan mon-
scheuloveus, veroorzaakt door ander voe
ding dan moedermerk, in het jaar 1890
geschat op 3216.
Welke zware verantwoordelijkheid la
den die moeders niet op zich, welke wil
lekeurig aan het kind onthouden, wat het
rechtmatig toekomt, en dat de wyze
ordening der natuur zoo bij uitstek ge
schikt maakte voor het zwakke wicht.
Waar in vele gevallen men verplicht is
tot kunstmatige voeding zijne toevlucht te
nemen, is de uiterste zorg voor dit voed
sel dringend aan te bevelenzindelijk
tot in het schijnbaar overdrevene, regel
matige en oplettende zorg zullen in zoo'n
geval onmisbaar zyn en kunnen redden,
wat anders licht verloren gaat.
De crisis in den Gemeenteraad te
Brussel is nog niet geëindigd. Maandag
werden de ontslaggevende Schepenen
herkozen door de liberalen en catholie-
ken. De herkozen Schepen hebben niet
aanveerd zij moeten vooreerst het libe
raal verbond raadplegen, doch verder zal
hunne aanneming ook afhangen van de
beslissing door M. Buis te nemen. De
socialisten stemden voor hunne partüge-
ten doch, ondervindende dat het niet luk
ken kononthielden zij zich na de ■tem
ming voor den eersten Schepen.
degenen was, die do vrouwen van het vallicht
afgehouden hadden. Zij bleven eensklaps
staan, toen zij mij op het dek zagen.
Onze nieuwe kapitein, Joe de nieuwe
kapitein riep Brigstock, uit, waarop beide
mannen de hand aan hunne klakken brachten.
Joe heeft als eerste stuurman gefun
geerd, verklaarde Brigstock, maar zijn ttmfc
heeft in niet veel meer bestaan dan in het
doen van de wacht. Hy zou echter wel ge
schikt zyn voor tweede stuurman.
Ik zag naar de beide mannen, maar zegde
nieta en begaf my naar den achtersteven. Ik
veronderstelde, dat de vrouwen reeds hare
avondmaaltijd genuttigd hadden er heerschte
geen drukte meer in de kombuis, bij welker
deur drie tot vier matrozen stonden te luiste
ren, terwijl zij rookten en naar mij loerden.
De dekken waren niet meer zoo vol menschen
als eenigen tijd geleden. Waarschijnlijk waa
de helft der landverhuizers beneden, maar
toch waren er nog verscheidene op het dek,
die hier en daar in groepjes stonden of on
rustig heen en weer liepen.
Terwijl ik daar stond, vroeg ik mij af, welke
de uitslag zou wezen van dit jongste mijner
avontuurlijke lotgevallen. Brigstock kwam en
ging bij mij staan, Joe hervatte zijne wande
ling en Bill ging heen. Ik bemerkte, dat de
vrouwen die ik zag, allen zoo wat tusschen
de achttien en dertig jaren waren.
(WORDT VOORTGEZET.)
