Donderdag 11 Februari 1897. 5 centiemen per nummer. Slsle Jaar 3152.
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement Aalst.
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
WET
De Vriendt-Cöremans.
Intervieuw.
Papa sit rex Roime
Dit blad verschijnt den Woensdagen Zaterdag van iedere week, onder
dagteekening van den volgenden dag. De' prijs ervan is tweemaal ter week
voorde Stad 5 frank; met de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden; fr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwitanliën door de Post ont
vangen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutslraat, N. 31,
en in alle Postkantoren des Land.
Cuique suum.
Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1,00; Vonnissen cp
3e bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
dijnsdag en vrijdag in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten Bureele
van dit blad.
Aalst, 10 Februari 1897.
Wij hebben reeds zaterdag de stemming
van den Senaat meègedeeld betrekkelijk
de wet De VriendtCöremans, welke do
gelijkstelling onzer beide landstalen hul
digen zou.
De wijziging door M. Lejeune voorge
steld en die slechts met eene meerder
heid van 3 stemmen aangenomen werd,
heeft die Vlaamscho wet letterlijk ont
hoofd.
De uitslag dezer stemming heeft in
gacsch 't Vlaamscho land eenen diepen
indruk verwekt,maar ook het volk is ver
raden geworden door hen die vrijlijk den
last hadden op zich genomeD van zijne
belangen te verdedigen.
Overal roept men dan ook schande en
drij dubbele schande aan de verraders
Allard, Brussel
Dumont, id.-
Ectors, id.
Lefebvre, Brabant
Lejeune, id.
Marnix, Brussel
Van den Corput, id.
Van den Burch, id.
de Eorchgrave, Tongeren
Struye, Ypcren
Surmont, id.
Van den Bosch, Leuven
Vilain XXV, St. Nicolaas.
Dc. verontweerdigiüg is groot omdat
het wetsontwerp rechtvcerdig is.
Geen voorrecht wordt gevraagd of
schoon wij, Vlamingen, de meerderheid
des Lands uitmaken.
Wat vragen wij Wij vragen enkel
dat men ons,wat onze taal betreft, zooveel
rechten zou erkennen als aan onze Waal
sche landgenoten.
Dien strijd tot het veroveren onzer
laalrecbten voert het Vlaamsche Volk
sedert 65 jaren, en nu heden dat het
zijne pogingen eindelijk zou bekroond
zien, wordt het verraden, door wie
Door hen, wij herhalen het, welke de
zorg en den last vrijelijk hebben op zich
genomen onze Vlaamsche rechten te ver
dedigen en onze eischen te doen verwe
zenlijken.
Is het onredelijk dat het volk, nu het
door het algemeene stemrecht geroepen
wordt om als wetgever op te treden, dc
wetten in zijne taal leert kennen
Allen zijn wij gehoorzaamheid aan do
wetten verschuldigd, doch om die ge
hoorzaamheid te kunnen oefenen, is de
eerste voorwaarde dat men met de wetten
worde bekend gemaakt, dat men zo be-
grijpe eu om daartoe te geraken moeten
HET
wonderlijke avonturen van eenen Zeeman
33e vervolg.
Deze kunnen niet beter gemaakt worden
dan zij reeds zijn, riep Brigstock nit.
Dat wil ik geeme gelooven.-als er altijd
maar zorg gedragen wordt, dat de bemanning
niet in meerdere mate met de vrouwen in aan
raking komt dan het geval was in den tijd
van dokter Rolt.
Dan znllen zij nog minder met haar in
aanraking komen, riep Harding. Gij denkt
toch niet, dat de dokter oogen in zijn rug
had. Wij zulleu daar wel voor zorgen.
-f Ja, laat dat maar aan ons over zegde
Brigstock glimlachend.
Ik heb den geheelen nacht gehad om
over de zaak na te denken, zegde ik, en wij
dienen nu eenige bepalingen te maken. Als
gij het schip verlaat, dan geeft gij het aan
mij over, en de rest is mijne zaak. Is dat niet
zoo?
Zeker, bevestigde Brigstock met nadruk.
Het is mijn plan, er meê naar Sudney te
gaan, als ik n ergens aan land gezet heb.
MtAr dan zal ik matrozen noodig hebben.
zij in de taal door 't volk gesproken go-
maakt worden.
Men heeft goed te beweren dat de
wetten in 't Vlaamsch worden afgekon
digd ja, doch het is slechts cenc verta
ling die tot niets verbindt, iets krachte
loos, in een woord, iets waarop niemand
zich steunen mag....
De wijziging-Lejeune is hot werk der
Vlaamsch haters, der eeuwige vijanden
onzer landstaal, van mannen die ons. bij
middel hunner vreemde taal, onder hunne
macht willen gekneveld houden.
In gansch 't Vlaamsche Land is eene
beweging van protest ontstaan tegen de
stemming van den Senaat.
Hier te Aalst nogthans hebben wij
nog van niets gehoord. Laat ons hopen
dat men niet achteruit blijven zal.
De wijziging van M. Lejeune is eene
verkrachting van het art. 69 onzer Grond
wet.
Dit artikel 69 luidt als volgt
De Belgische wetten worden door de
Kamer van Volksvertegenwoordigers
en door den Senaat gestemd, door den
Koning bekrachtigd, uitgevaardigd en
iD het Staatsblad afgekondigd.
Het is dus onbetwistbaar dat Z. M. de
Koning enkel do wetten bekrachtigen
mag die door de beide wetgevende Kamers
zijn gestemd geworden.
De wijziging-Lejeune bepaalt
De wetten (Vlaamsche tekst) worden
door den Koning bekrachtigd en uitge-
- vaardigd, on in het Staatsblad afge-
kondigd. -
Geer. spraak van stemming door de
beide Kamers gelijk het art. 69 het ver-
eischt.
Dus Z. M. de Koning mag geené wet
bekrachtigen en uitvaardigen die niet
door de beide Kamers is gestemd gewor
den.
De wijziging - Lejeune beveelt dus
eene Vlaamsche vertaling der wetten
't gene reeds gebeurt en dit soms op eene
belachelijke wijze.
Wij herhalen hetdie vertalingen kun
nen niemand verbinden, ze zijn zonder
eenige weerde.
De Vlaamsche tekst kan alleen kracht
en waarde hebben als hij door de beide
Kamers is gestemd geworden.
Hot vraagpunt zal opnieuw voor de
Volkskamer worden gebracht en wij
drukken hier,in naam onzer bevolkingen,
den wensch uit dat onze drij katholieke
Vertegenwoordigers MM. De Sadeleer,
Diericx en Woeste aan hunne eerste
stemming zullen getrouw blijven, 't is te
zeggen, dat zij het wetsvoorstel De
Vriendt-Coremans znllen zonder eenige
Wij kunnen wel eene bemanning te
Kanakas opnemen, als wij daar langs komen,
zegde Harding.
Dat is best mogelijk. Maar hoe zijt gij
toch op de gedachte gekomen om u op een
eiland neêr te zetten vroeg ik, terwijl ik
Brigstock aankoek.
Wel, autwoorddo hij, jaren geleden is
het al een soort van verlangen van mij ge
weest, om eene nieuwe constitutie te vestigen.
En nu zich daartoe eene geschikte gelegen
heid voordeed, greep ik die aan en stelde dit
aan mijne kameraden voor als een prachtig
middel om ons een beter bestaan te verschaf
fen. Zij waren het volkomen met mij eens. Wij
deden het voorstel aan de vrouwen. Deze
sprongen van blijdschap op.
Hebt gij wel eens iets over het eiland
Pitcairn gelezen vroeg ik.
Hij glimlachte en zegde Dikwijls, ik keu
het verhaal van de kolonisatie op dat eiland
wel van buiten. De oude Adam is mijn model
bij dit geheele pluu.
Dat vermoedde ik al, zegde ik. Gij hebt
dus aan het plan van Adam de voorkeur
gegeven boven dat van Fletcher Christian.
Denk er eens aan, waarvoor Christian
doodgeschoten werd, antwoordde hij. Neen.
dan is het plan van Adam beter geslaagd. De
beschrijving daarvan is verleidelijk genoeg
wijziging blijven voorstaan en aldus do
gelijkstelling der beide landstalen hel
pen verwezenlijken, gelijk zij het ove
rigens reeds hebben gedaan en waarover
wij, Vlamingen van 't Arrondissement van
Aalst, hun eene altijddurende erkente
lijkheid zullen blijven bewaren.
De 1léforme deelt een interview meê
met den volksvertegenwoordiger De
Vriendt.
Op de vraag ot bij zijn ontwerp zou in
trekken heeft hij kortweg geantwoord
neen. Het zal in de Kamer terugkomen
en er zal over beraadslaagd worden.
DiVir is bet wetsvoorstel rcchtveerdig,
eenvoudig en vaderlandslievend bevon
den cu men kan niet onderstellen, dat
de leden der Volkskamer op bun gege
ven woord zullen terugkomen. M. Bege-
rem, die zoo krachtig bet wetsontwerp
verdedigde, zal zijn woord zeker wel ge
stand zijn.
Wat de scheiding van België betreft,
die door het aannemen dor wet zou wor
den teweeggebracht dit is niet ernstig.
Do Walen willen zich van ons afscheu
ren, indien het vlaamsch officieel e taal
wordt: indien het fransch de officieele
taal werd, zouden dc Vlamingen zich niet
in deuzelfdcn toestand bevinden als de
Walen.
Golijkbeid van recht ziedaar liet
ideaal van mijn leven, zegde M. De
Vriendt, en die gelijkheid zou geen enkel
nadeelig gevolg hebben. Het zou integen
deel eene toenadering zijn tusschen de
twee stammen.
M. De Vriendt neemt,wat hem betreft,
de bestuurlijke scheiding, die M. Bara
voorstelt, nog niet aan. De tijd daartoe
is nog niet gekomen. Maar indien men
met wederkcerige toestemming vaneen
ging vroeg de intervieiocr.
Dat is wat anders, zegde de Volks
vertegenwoordiger. Wie weet? Het vraag
punt kon voor de Kamers gebracht wor
den en de Vlamingen zouden hunne denk
wijze verklaren.
Toen de ondervrager over patois en
nederlandsch sprak: zegde M. DeVriendt:
- Ik heb in alle steden van Vlaanderen
gesproken, en nergens is men mii komen
zeggen ik versta u nietHet Vlaamsch
patois wordt niet geschreven; maar zelfs
die het gebruiken, die welke het meest
achteruit zijn, lezen onze dagbladen, zul
leu dc officieele druksels lezen, in be
trekking met hun onderwijs.
Men schrijft uit St-Nikolaas, 8 Febr.
aan Het Handelsblad
M. Vilain XIV en de stem des
volks. Een kreet van verontweerdi-
ging is in onze stad en langs alle gewes-
voor zulke inenschen als wij en onze kame
raden zijn.
Zijn alle twaalf van hetzelfde gevoelen
O ja, riep Harding uit. Allen vinden
het zoo liet best.
Hebben zij en de vrouwen er wel eens
aan gedacht, wat zij zullen moeten missen,
als zij op een eenzaam eiland in de Stille
Zuidzee wonen
Missen riep Brigstock nit. O ja mijn
heer Zij weten heel goed, dat zij de herber
gen en de danshuizen zullen moeten missen,
de reeders, die de menschen liet. vel over de
ooren halen, en den kapitein en dc stuurlie
den in wier oogen de matroos een hond is dien
zij kunnen schoppen en vervloeken, zooveel
als zij maar willen. O ja, wij weten allemaal
heel goed, wat wij zullen moeten missen.
Ik was verwonderd over 's mans geestdrift
en kon over zijnen invloed op de bemanning
oordeolen door hot zien van den indruk, dien
zijne woorden op Joe Harding maakten.
Maar er is geen sprake van iets te mis
sen, vervolgde Brigstock Wij zijn het leven,
dat wij leiden, moede. Moet er dan nooit ecuB
verandering voor iemand komen Dikwijls als
ik op de klok zie, zeg ik bij mij zelfWaarom
gaan die wijzers altijd op dezelfde wijze rond
Wij willen wel eens wat afwisseling in ons
leven hebben.
ten van het Land van Waas, uit allo
Vlaamscho borsten opgestegen, togen
onzen plicht vergeten senateur Vilain
XIV, die tegen bet gevoelen van zijne
kiezers zich voor het ontwerp-Lejeune
verklaard en zich onthouden heeft in de
stemming van den Senaat, dan, wanneer
hij als vertegenwoordiger van een
Vlaamsch Arrondissement verplicht was,
het wetsvoorstel Corcmans-De Vriendt te
steramen, om onze moedertaal, die door
de meerderheid in ons land gesproken en
geschreven wordt, in gansch hare rechten
te herstellen.
Over eenige dagen werd hem van wege
den bestuurraad vau het Vlaamsch en
letterkundig genootschap de Vlaamsche
Kringnog een dringend verzoek toege
stuurd namens 300 leden, het wetsvoor
stel Coremans-De Vriendt iu zijn geheel
te stemmen. Misschien zijn hem nog an
dere dringende verzoekschriften toege
komen, van wege zijne kiezers.
En niettegenstaande deze waarschu
wing, gaat hij tegen stroom op en slaat hij
eene onherslelbare wond in do harten
zijner Vlaamsche kiezers landgenoten,
f'ie hij in den Senaat moet vertegenwoor
digen en die hem het mandaat verleen
den.
Zulk een Senateur is geen vertegen
woordiger van het volk, neen hij verte
genwoordigt zijne.eigene gevoelens van
franschgezindheid.
Hierdoor is zijne herkiezing hij de ka
tholieke partij onmogelijk gemaakt. Zou
men nog herbeginnen hem te willen doen
doorgaan, het ware eene scheuring in de
katholieke partij teweeg brengen.
Maandag werd er al gesproken onder
de leden van den Vlaamsehen Kring,
waar Vilain XIV cerelid van is, hem zijn
ontslag te geven.
Andere kiezers spreken van M. den
advocaat Boeyé, onzen stadgenoot bij
eene toekomende kiczing in zijne plaats
te stellen.
Do Vlaamsche katholieke kiezers, wei
nig uitgezonderd, verklaren openlijk, dat
zij voor Vilain XIV niet meer zullen
stemmen dat is het gevDelen dat wij
langs alle kanten hooren uiten.
In Vlaanderen Vlaamsch en weg met
de leliaarls
Binnenzolen in asbest. Er wor
den thans in Engeland veel schoenen ge
dragen met een binnenzool van Asbest,
die uitstekend schijnen te voldoen in zeer
grootc hitte of koude, zeer drooge of zeer
natte klimaten. Asbest is oen zeer slechte
warmtegeleider, ook tevens waterdicht.
De voeten blijven warm in den winter,
koel in den zomer. Het gebruik schijnt
zeer verspreid te worden.
Die eentoouigheid is geestdoodend,
voegde Harding er bij.
Misschien komt het nog wel zoover, dat
gij n bij ons aansluit, M. Morgan, zegde
Brigstock. Ik heb gemerkt, dat gij al kennis
liebt aangeknoopt met een meisje, zoo lief als
er maar één aan boord is.
Zij is do doebtor van eenen geleerde
eene vriendin van mij, die door armoede is
aangedreven om de zee over te steken om baar
brood tc verdienen. Dat zij op het schip is,
vermeerdert mijne ongerustheid omtrent het
gedrag van de bemanning.
Ik kan u de verzekering geven. M. Mor
gan, dat uwe jonge vriendin als zij aan land
ouder baars vader dak was, niet veiliger zou
kunnen zyn don hier.
Welnu, dan mijnheer, riep Brigstock
uit, is het dus vust bepaald, dat gij liet bevol
over het schip op u neemt
Ik zal diegenen aan land zetten, die
bet schip weuschen te verlaten, en dan ver
der gaan.
De koers dien wij nu moeten nemen, is
regelrecht naar Kaap Hoorn, zegde bij.
Ja, dat is do weg naar de Stille Zuidzee.
Ik zal nu eerst eens hoogte nemen van den
voorraad levensmiddelen en zoet water, die
er op het schip is.
Het beeft u maar een woord te kosten,
Dn geleerde en gekende Pater Godts,
van de Congregatie der .Redemptoristen,
die onlangs eenen boek geschreven heeft
in 't Latijn over de gevaren die
men moet vermijden bij het verhandelen
der werkmanskwestie is nu bezig aan
een tweede boekwerk over de sociale
zaken.
Het zal noemenPapa bit bex Rous
H(BC est summa solutio quvestionis socia-
lis proesentisd. i. De Paus weet Koning
van Rome Daar ligt de voornaamste
oplossing der hedendaagsche sociale
kwestie.
Do zaak wordt omtrent volgenderwijz»
uiteen gedaan in 't inleidingsstuk van
gemeld boek.
Dat is een boek dat zal opschudding
maken, en een titel die meer dan eenen
lezer zal verwonderen. Men vraagt geheel
natuurlijk welke betrekking kan er
bestaan tusschen de sociale kwestie, en
't bezitten van een Staat,dien de H. Stoel
sedert 25 jaar heeft kunnen missen Hoe
durft de schrijver zoo stout verzekeren
dat het herstellen vaö het koningdom van
den Paus eene oplossing is der heden
daagsche sociale kwestie, en nog wel do
voornaamste
Wij antwoorden kont men wel geheel
de uitgestrektheid der sociale kwestie
kent men de volstrekte noodzakelijkheid
van de lijdelijke macht van den H. Stoel,
opdat de Kerk de maatschappij kunne
redden Wat is dc sociale kwestie
Aanhooren wij den juistdenkenden P.
Lehmkubl (1) - Is de sociale kwestie de
werkmanskwestie Neen. Is zij de
landbouivkwestie NeeD. Is zij de
kredietkwestie od de loonkwestie Neen.
Zij bevat al die kwestiën en nog vele
andere daarbij.
Hare oplossing moet niet gezocht
worden in de oplossing van de eene of de
andoro bijzondere kwestie maar wel in
't volledig begrip harer eerste oorzaaJc.
Tot die oorzaak opklimmende, zullen wij
vasten grond vinden, waarop de maat
schappij mag herbouwd worden.
i Do maatschappij zal hare redding
vinden met haar in de armen van Christus
en van zijne Kerk te werpen.
De Kerk is vertegenwoordigd door
don Stedehouder van Christus opde aarde,
don Paus uan Rome, wiens werking be
lemmerd wordt door het gevangenisschap,
't Is de eenigste keten niet die de Kerk
vastklamptmaar 't is eene onverdraag
bare keten, wier verbreking alle katho
lieken zullen eischen en bewerken tot den
dag, op denwel ke de Vader aller geloo-
vigen de volkomene vryheid zal ver
krijgen.
(l)Ken hoof geschutte Duitschc godgeleerde Jesuiet.
en liet zal geschieden, mijnheer zegde Brig
stock.
Wij znllen daarmee oin half tien een
begin maken.
Er is nu niets meer, dat mijne tegen
woordigheid bier noodzakelijk maakt, niet
waar, Brigstock zegde Harding, die nu de
kajuit verliet.
M. Morgan, zegde Brigstock, nadat hij
mij eenige oogenblikken ernstig had aange
keken. Gij zult nu wel tot de overtuiging
gekomen zijn, dat onze plannen onschuldig
en eerlijk zijn.
Er valt niet op aan te merken. Nu ik
weet, hoe het met de zaken gesteld is, geloof
ik niet, dat gij nog door de artikelen gebon
den zijt, maar ik twijfel er aan, of gij wel het
recht hebt om aan de lading te komen.
Wij zullen daarvan slechts nemen, wnt
wij noodig hebben, en de weerde zal ons loon
niet te boven gaan. Bovendien, hebben wij
het schip niet voor do eigenaarB behouden door
het bevel daarover aan u op te dragen en
daarop werkzaam te zijn, totdat Australië
bijna in het gezicht is Toen hij merkte dat
ik hierop het stilzwijgen bewaarde, zegde hjj
M. Morgan, daar wij u alles openhartig raeê-
deelen, stellen wij volkomen vertrouwen in u.
(WORDT VOORTGEZET).