Donderdag 11 Maart 1897.
S centiemen per nummer. Slsle Jaar 3140.
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement Aalst.
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
Eet onzijdig onderwijs
en zijne vruchten.
Eene eeuwige bloem
Montmartre.
DE DENDERBODE.
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week
voor de Stad 3 frank; met de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden; fr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwitantiën door de Post ont
vangen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij O. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, N. 31,
en in alle Postkantoren des Land.
Cuique luum.
Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1,00; Vonnissen oji
3e bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
dijnsdag en vrijdag in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten Bureele
van dit blad.
Aalst, 10 Maart 1897.
Geachte lezers, weêr eens over 't on-
derwijs zult ge wellicht zeggen,
i Voorzeker, ja, 't is weer eens over
I 'tonderwijs dat we u onderhouden willen.
Maar wij vragen ht t u Moet ge raet
ons niet bekennen dat het vraagstuk der
opvoeding en van 't onderwijs des volks
eene der belangrijkste, der gewichtigste
vraagstukken is en het gedurig aan 't dag
orde staat
En denkt toch niet dat het in België
alleen is dat men zich bestendig met dit
vraagstuk onledig houdt, immers in alle
landen der wereld om zoo to zeggen hou
den de geleerdste mannen, de wijsgeeren
en al wie met de toekomst der samenle
ving bezorgd is, er zich meê onledig.
In zake van volksonderwijs wordt er
heden een hevige kamp gestredeu langs
de eene zijde treft men de katholieken,
langs de andere zijde, de liberalen of tru-
weelgasten, en de roode socialisten aan.
De katholieken willen het godsdienstig
I onderwijs en de liberalen met hunnen
rooden aanhang het onzijdig, of liever,
j goddeloos onderwijs.
Doch het onzijdig onderwijs wordt he
den, zelfs door godverloochenaars of vrij-
denkers als eene plaag voor de samenle
ving geoordeeld.
Reeds hebben wij de getuigenis inge-
roepen van verscheidene geleerde man
nen cn heden willen wij er de volgende
bijvoegen.
Halen wij vooreerst getuigenis aan van
M. Fouillé, eenen vrijdenker, lid der
Academie van wetenschappen ia Frank-
I njk;
Te Parijs, schrijft Lij, vindt men op
j i 100 vervolgde kinderen, er nauwelijks
2, die uit eene godsdienstige school
komen. Op 100 kinderen in La Petite
Roquette opgesloten, telde men er
*11, die eene christene school, tegen
j 87, die eene verwereldlijkte school bij-
woonden.
M. Périó, schoolopziener, erkende de
zer dagen in de Revue padëgogiquedat
j het onderwijs der onzijdige zedeleer in
i Frankrijk allergebrekkigst is, en dat de
meeste onderwijzers, onbekwaam om met
den meesten goeden wil, in dit vak iets
j uit hunnen eigen koker te trekken, er
zich bij bepalen de samenvatting uit de
j handboeken na te schrijven, of onbehen-
diglijk zinnen samen te rapen, die nau
welijks aaneenhangen
Men oordeole welk nut zulk onderwijs
j stichten kan I
Ook in Italië maakt de wereldlijke
j school bankroet, 't Is M. Gianturco zelf,
HET
wonderlijke avonturen van eenen Zeeman
37* vervólg.
Brigstock heeft ons daarover een stuk
voorgelezen, bracht Alice Perry in het mid
den. Hij wil ons doen gelooven, dat het waar
heid bevat, omdat het gedrukt is.
Dit is uit een dagblad overgeschreven
en mij door mijn oom toegezonden, riep een
der meisjes uit en las het volgende voor
j u Aai
Herald.
Terwijl de regeering beweert, dat zij niet
weet wat zij met al die meisjes moet aanvan
gen, die naar Australië komen, heeft zij de
t districten Widebay en Burnett River geheel
uit het oog verloren. Daarin bevindt zich eene
bijna uitsluitend mannelijke bevolking er
zijn niet meer dan zes vrouwen in het geheele
district, behalve die, welke in do laatste zes
maanden aangekomen zijn. Als er onmiddelijk
een schip met twee honderd van deze meisjes
uitgerust werd, dan aarzel ik niet als mijne
meening te kennen te geven, dat zij allen
"binnen twee maanden getrouwd zijn.
A. BUSHMAN.
de minister van 't Openbaar Onderwys,
die het bestatigt iu een schrijven, aan
eenen leeraar gericht
Weet gij lot welk besluit ik gekomen
r> beu schrijft hij. 't Is van terug te
komen op een hoofdpunt mijner vroe-
gere denkbeelden. Het kost mij moeite
mijn ongelijk te bekennen, maar 't doet
mij genoegen de waarheid te openba-
ren. In de Kamer heb ik de vrije scho-
n len bronnen van onwetendheid
n geheeten, ik heb het vrij onderwijs
b streng veroordeeld 1 Ik was slechts de
a weergalm der in onze partij heerschen-
a de denkbeelden.
a Welnu, ik erken dat de vrije scholen
b eene betere opvoeding en een beter
b onderwijs geven dan de Staatsscholen.
De waarheid is dat het officieel onder-
b wijs in den grond bedorven is. Ik be-
b reid eene wet, die de grootste vrijheid
b van onderwijs zal toestaan. De Staat
zal enkel voor rol hebben meesters en
n leerlingen te beschermen de zending
b der Kerk zal bestaan in het bepalen
b der grenzen, buiten welke er noch
b waarheid, noch rechtveerdigheid zijn
b zal....
n Men zal mij achteruitkruiper heeten,
b doch Italië zal mij zegenen omdat ik
b door deze wijzigiug, het met mannen
b zal bevolken, terwijl Italië tegenwoor-
dig slechts voorbrengt.... die welke gij
ïi kent 1
Ziedaar, geachte lezers, afdoende ge
tuigenissen op de welke wij uwe ernstige
aandacht inroepen.
Ge zult bekennen dat aangezien do
liberalen het onzijdig onderwijs opheme
len het hoogst noodzakelijk is dat wij het
oordeel doen kennen van hen die het
vroeger voorstonden maar welke nu, ge
lijk M. Gianturco, door de ondervinding
geleerd, uitroepen dat het onzijdige offi
cieel onderwijs in den grond bedorven is.
De onbeperkte vrijheid van het onder
wys en de Staat slechts de beschermer
van onderwijzers en leerlingen, ziedaar
het dool naar 't welk wij, katholieken,
onverpoosd moeten streven.
Geen dwang maar vrijheid in den
breedsten zin.
Oude postzegels. Sedert 1890
heeft het Werk der oude postzegels n
te Sint-Truien 125 millioen oude post
zegels verzameld en met de opbrengst
daarvan een dorp gesticht, Sint-Trudo
genaamd De Congo-Staat stond aan het
werk 400 hectaren gronds in Boven-Congo
af, op drie uren reizens van den post van
Lusambo. Het nieuwe dorp telt 300 in
woners en heeft een 100-tal woningen,
eene kapel, een school, eene steenbak
kerij, enz.
Zij stak het papier weêr in haren zak en
liet zich op eenen stoel neervallen.
Ik zeg nogmaals, dat ik er geen woord
van geloof, riep juffrouw Cobes uit.
Maar, wij hebben ons niet allen ua&r
Australië ingescheept om daar aan den man
te komen, zegde een der meisjes. Ik ben een
van die, welke een fatsoenlijke betrekking en
een behoorlijk salaris zoeken.
Wil juffrouw Cobes ons misschien wijs
maken, dat er geene betrekking te krijgen is,
zegde Alice Perry.
Ik kan juffrouw Perry de verzekering
geven, dat de betrekkingen te Sydney en ook
te Melbourne niet maar zoo voor bet pakken
zijn, verklaarde juffrouw Cobes, en dat de
looneu volstrekt niet kooger zijn dau iu Enge
land.
Ik begon dat gehaspel beu te worden. Ziet
eens hier, dames, zegde ik, terwijl ik met
mijn reglet naar de kaart wees, hier bevindt
het schip zich op dit oogenblik. Daar ligt
Australië. Iu plaats van langs deze Kaap
daarheen te gaan, znllen wij er langs die Kaap
heengaan. Al die stipjes, die gij daar ziet
zijn eilanden en een daarvan zal het eiland
zijn, waarop Brigstock en zijne meestanders
eene kolonie willen inrichten. Wij zullen
zorgen dat wij het zoo spoedig mogelijk vin
den. Onderstel eens dat het bewuste eiland
Men bericht, dat in het museum van
Egyptische oudheidkunde te Caïre, het
oudste herbarium vau de wereld is neer
gelegd. 't Is eene vreemde verzameling
van eeuwenoudo planten, ontdekt inde
graven en cerbiedweerdige heiligdommen
der koninklijke momieën. Sommige dier
planten zyn bewonderensweerdig goed
bewaard.
Er zijn van die bloemen, teedere hulde
aan de dooden, welke in eenige druppels
lauw water, hunne buigzaamheid en
hunne kleur terugvinden. Die bloemen
komen uit graftomben welke uit de vierde
eeuw voor de Christelijke jaartelling dag-
teekenen. Het zijn witte en blauwe lotus
bloemen, roode heulbloemen, oostersche
stokrozen,chrysanthemen, wilde saffraan
bloemen, wiigenmenthe- on rozenbla
deren.
Onder de bloemen die herleven
zijn er twee wonderen van het planten
rijk de kleine rozen van Arkansas en de
bijbelsche roos van Jericho, die 'zulke
wonderbare reizen op den adem der win
den heeft afgelegd; wonderbaarder nog is
de oude bloem der dooden, insgelijks
ontdekt in een graf van het oude Egypte,
waar zij sedert misschien drie duizend
jaren sluimerde.
Wegens hare onvergelijkelijke herle
ving, werd deze geheimzinnige bloem door
een geleerd reiziger, Dr Deck, die haar
in 1848 ontdekte, "Bloem der Verrijzenis»
Van waar komt deze bloem Wat voor
een bloem is het 1 Men weet het niet. Zij
gelijkt aan geene enkele andere plant.
Men kent noch hare familie noch hare
wieg. Eenige type in de wereld, schijnt
zij zonder voorouders gelijk zonder af
stammelingen te zijn. Wanneer men van
die wonderbare bloem spreekt, schijnt
men buiten de natuurlijke geschiedenis
te gaan, om de legende van een of ande
ren oostersche droom binuen te treden.
Zelfs de geschiedenis harer ontdekking
gelijkt aan een verhaal uit Duizen en
eenen Nacht.
Rond 1848 ondernam dokter Deck een
do ontdekkingstocht in Opper-Egypte enin
woestijn, met net doel de rijke smaragd-
mijnen, die in de oudheid ontgind wer
den, terug te vinden.
Op zijne reis ontmoette hij een ouden
Arabier wien hy het leven redde. De
Arabier was arm, en toch betaalde hij
het honorium van den geueesheer met
eenen schat, die zooveel weerd was als
alle edelgesteenten der wereld. Die schat
is eene plaut, 't is een klein mager en
verdroogd plantje, dat, naar de Arabier
vertelde, ontdekt werd op den boord der
woestijn, in een oud graf op don boezem
eener Egyptische priesteres.
hier ligt, zegde ik, naar de kaart wijzende.
Ziet eens hoe wij dan regelrecht naar Sydney
kunnen gaan, dat daar ligt. Wij zullen ons
de hnlp, die wij noodig hebben, op een dier
eilanden verschaffen en het schip zal een
maand of zes later te Sydney aankomen dan
bepaald was.
Ik rolde de kaart op, ten einde de vrouwen
te verstaan te geven, dat ik niets meer te
zeggen had. Zij hadden echter nog geen plan
aan deze samenkomst een einde te maken. Zij
wilden weton of ik de kapitein was
Ik antwoorde, dat dit zoo was. Of kapiteins
altijd maar konden doen wat zij wilden
Neen, zij konden alleen doen wat recht en
billijk was. Of het mijn plicht niet was regel
recht naar Sydney te gaan en de vrouwen
veilig aan land te zetten, het aan de vrouwen,
die met de matrozen afgesproken hadden een
eiland op te zoeken, overlatende voor zich-
zeiven te handelen.
Ik antwoordde, dat eene der voorwaarden,
waarop mij het bevel over het schip opgedra
gen was, hierin bestond, dat ik Brigstock en
de zijnen zou behulpzaam zijn een eiland te
vinden en hen daar aan land zou zetten. Als
ik had geweigerd mijne toestemming hiertoe
te geven, zou de bemanning mij niet tot ka
pitein aangesteld hebben.
Er ontstond een rumoer. Allen spraken te
En de Arabier verklaarde dat die won
derplant eene onvergetelijke schoonheid
bezat.
Toen hij die groote lofspraak hoorde
op het magere plantje, dat voor alle sie
raad op zijn verslensten stengel twee
knopjes droeg, verbrand door de zon cn
geel geworden door den tijd, kon Dr Deck
zich niet weerhouden te glimlachen.
Daarop nam de Arabier eenige druppels
water, besproeide het plantje en aan
stonds gebeurde er een wonder voor de
verbaasde oogen van den geleerde de
plant sidderde, bewoog zich, de stengel
richtte zich op, de knopjes zwollen, gin
gen open en de bloem ontlook, hare lichte
bladeren ontrollende, die zich als een
schitterende stralenkrans rond het mid
denpunt schaarden, sierlijk en frisch.
Men zou zeggen eene fantastische
paaschbloem, geplukt in een betooverd
bloembed. En, langzamerhand, .hare met
de fijnste kleuren van den regenboog ge
schakeerde bloemenkroon openend, ont
blootte de sehoone verrezene haren ver
jongden boezem, op welken oude zaadjes
rusten. Maar helaas het kostbare zaad
dat de Verrijzenisbloem met jaloersche
zorg sedert eeuwen bewaart, is voor al
toos onvruchtbaar I Aan welken groud
zou men die zaden moeten toevertrouwen
en welke zon zou ze kunnen bevruchten
Eu zio, na deze korte verrijzenis wordt
do bloem weer stijf, verbleekt, helt over;
de stengel kromt zich en wordt geel, de
bladeren krimpen samen, verslensen,
rollen ineen; de geheele plant zakt ineen
en sterft.
Welk tafereel 't Was het leven, "t is
de dood. Er blijft niets over dan de twee
zwakke bollekens, geel geworden door do
eeuwen en verbrand door eene zon van
over drie duizend jaren.
h
Ten toppunt van verrassing en bewon
dering, nam dokter Deck deze buitenge
wone plant meê en vernieuwde meer dan
honderd maal de proefneming van den
ouden Arabier; en altijd verrees de klcino
bloem uit de woestijn, de geheimzinnige
plant in hare onvergankelijke schoonheid
mits eenige druppels water.
Toen hij stierf vermaakte dokter Deck
de Bloem der Verrijzenis aan zijnen leer
ling en vriend, den geleerde Lames, die
op zijne beurt, eiken dag en steeds met
gelijk gevolg, de wonderbare proef her
haalde.
Arnold Boscowitz, de bekende schrijver
vau De siel der plant, is van oordeel dat
de ouden dit groot wonder van de plan
tenwereld gekend hebben.
't Is zelfs waarschijnlijk, zegt hij, dat
in de middeleeuwen het Oosten er eene
onbepaalde herinnering van behouden
had, want in do hoofdkerken van Bayeux
en Rouen, op de graven der kruisvaar-
gelijk, zoodat het mij onmogelijk was de vra
gen te begrijpen die mij toegeschreeuwd wer
den.
Ik zag Alice Perry een woedenden blik op
juffrouw Cobes slaan een andere balde hare
vuisten tegen deze vrouw en schreeuwde haar
alle bedreigingen toe.
De verwarring werd nog vermeerderd door
do vrouwen op het halfdek, die tegen die,
welke iu de kajuit waren, schreeuwden. Om
hieraan een einde te maken zegde ik togen
Kate, dat zij langs de trap naar het verdek
moest terugkeeren, waarop ik mijn eigen
kajuit weer binnentrad.
Toen ik niets meer in de aangrenzende
kajuit hoorde, zag ik er even in en bemerkte,
dat zij leeg was. Ik ging naar het vertrek en
werd onmiddelijk door Brigstock aangepakt.
Het geeft niets of gij mét die vrouwen
al redeneert. Zij zijn toch voor geene rede
vatbaar.
Zij willen naar Australië too.
Wie zal ze daarin verhinderen Ik heb
er zelf nooit een dienstmeid op nagehouden,
maar ik heb altijd wel begrepen, dat hot een
lastig soort van volkje is, waar geen rede meê
te schieten is.
ders, gelijk te Malta, op die der Ridders
van de Orde, staat er als zinnebeeld der
eeuwige liefde eene geheimzinnige bloem
gegraveerd, die geene andere is dan de
Bloem der Verrijzenis, op 't oogenblik
dat zij haren kelk opent.
Maar men zal nooit 't geheim dezer
plant kunnen uitleggen, welke na dui-
zende jaren uit haar graf opstaat, om te
herleven onder eenen druppel water,
en hare altijd sehoone kroon opent, als
om aan de verbaasde wereld te zeggen
Ziedaar hoe ik was ten tijde der
Pharaco's
Al wie ie Parijs is geweest, kent den
prachtigen tempel van Montmartre, aan
net H. Hart gewijd; men weet ook hoe
veel haat en wraak de revolutie heeft,
tegen dat groote en verhevene denkbeeld
aan hooger leven.
Dezer dagen berstte dien haat weer
onstuimig los in la Petite République,
het orgaan van Jules Gucsde en de Fran-
sche socialisten de razende, die er de
pen voerde, noemt zich Fournière.
De municipale raad van Parijs moet,
zegt hij, een proces inspannen tegen den
Staat, over den eigendom van den grond,
waarop de prachtige tempel gebouwd is.
Won de stad dit proces, dan zou zy dat
monsterachtig n monument van christen
kunst afbreken.
In ons Montmartre, zoo godlastert
die kerel, waar de miserie mot de vroo-
lijkheid zich afwisselt hebben zij (de
priesters) op de hoogte, dat zware beest
in steen neergehukt, dat zich met dui-
zende cimentklauwen tot in den tuf vast
klampt. Wat zalf zal Parijs genezen het
ontdoen van dat onzedelijk bouwkundig
beest, dat reeds haatlyke kleinen voort
brengt op de helling van den heuvel
Wat asschewoensdag zal een einde maken
aan den carnaval, waarvan Jan Brunnet,
de clericale zotskap, het eerste oké uit
stiet op de 35,000 kadavers van Versail
les Als ik een gansch bijzondere haat
heb toegewijd aan dien walgelijken bouw,
die Montmartre onteert, 't is dat hij het
zinnebeeld is van iets. De menschen kun
nen zich vermommen, de dingen niet. Zij
wilden Parijs schandvlekken en zij zijn
gelukt.
Kan men eene walgelijker taal uitden
ken? Is het niet de uitroep vaneen ra-
zenden vandaal, die zich hooren laat
Zou men zoo'n kerel niet moeten binden
en hem in het huis der razende gekken in
veiligheid zette
Kunst, hooger denkbeeld, verheven
strekking, eigendom, niets wordt door
die rooden geëerbiedigd, en zij zijn hier
zooals zij ginder zijn. Zij zullen niet rus
ten voor dat zij hun doel hebben bereikt:
de afbraak van die prachtige kathedraal,
door het gold der katholieken opgericht 1
Ligt het niet in nw plan in awe i
kolonie ook bedienden te houden
Zeker niet Allen znllen daar gelijk
zijn en elkander onderling hnlp verleenen.
Kapitein, vervolgde hij, terwijl hij mij met
ernstigen blik aanzag, het zal voor ons
een geruststelling zijn, als wij mogen
vernemen, dat gij niet uitsluitend de belangen
der tusschendekspassagiers op het oog hebt.
Brigstock, zegde ik met eenige geme
lijkheid, ik bon door middel van bedrog op
dit schip gebracht en genoodzaakt het bevel
daarover op mij te nemen. Ik zeg genood
zaakt, voegde ik er langzaam bijomdat ik
wel begrijp, hoe men met mij zon gehandeld
hebben, als ik eens geweigerd had. Het kan
niemand schelen, aan wien ik de voorkeur
Wees gij beleefd en gehoorzaam, en
laat de bemanning zich zoo gedragen, dat zij
volkomen begrijpt, dat ik heer en meester
aan boord van dit schip beu, en gij zult geen
reden hebben u te beklagen.
Ik begaf mij naar den achtersteven, het aan
im overlatende nog eens na te denken over
hetgeen ik gezegd had.
Toen ik Kate Damley op het dek zag, gaf
ik haar een wenk en ging den trap halver
wege af om haar op te wachten.
(WORDT VOORTGEZET).
