Donderdag April 1897.
5 centiemen per nummer.
52sle Jaar 5146.
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement Aalst.
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
'tMaconiek liberalism
beoordeeld door een socialist.
De Martelaars
der Commune.
Het lied van vroeger en
dat van heden.
Beschermt de vogelen.
DE DENDERBODE
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week
voorde Stad 3 frank; met de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden; fr. i-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwitantiën door de Post ont
vangen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, N. 31,
en in alle Postkantoren des Land.
Guique «mum.
Per drukregel. Gewone IS centiemen Reklomen fr. t,OÜ; Vonnissen Cf
3' bladzijde 30 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord, Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
dijnsdag en vrijdag in den voormiddag.
Voor de advertentién uit vreemde lar.den zich te wenden ten Bureele
van dit blad.
Aalst, 31 Maart 1897.
Hoe dikwerf reeds Lebben wij op den
noodlottigeu rol gewezen dien 't raacon-
niekliberalism, bijzonderlijk in ons laud,
heeft gespeeld en al de rampen en onhei
len herhaald die bet,ouder godsdienstig en
maatschappelijk opzicht, beeft geslicht
En telkenmale wij bet deden, riepen do
ichoolpetlanten en andere schrijvelaars
dieDendergalm 't boope flikken ons toe:
Denderbode, ge liegt, ge belastert ons
Maar 't zijn onze katholieke confraters
der drukpers en wij alleen niet meer die
het liberalism aldus beoordeelen een
ran de hoofdmannen der roode socialisten
is ons ter zijde gesprongen, 't Is gezel
Vandervelde, lid der Volkskamer,
j. Geëerde lezers, aandacht als 't u be
lieft ziehier boe gezel Vandervelde,
^tmaconnic-k liberalism op eene meeting
heeft beoordeeld
1 't Is bet liberalism, dat het volk ge-
maakt beeft wat het is goddeloos,
i twijfelzuchtig, onbestuurbaar. Heel het
i doctrinair program word tot een artikel
i gebrachtpapenvreten en er aan de
i werklieden te vreten geven. Do libera
len hebben den godsdienst uit de scho
len gebannen, met eene dolzinnige
woede, tegen den wil des lands in. Op
de 'leuren der werkplaatsen, die zij
bemachtigd hadden, hebben zij geschre
ven Hier geen godsdienst, geen God.
Ook heeft het volk, dat niets meer
te verwachten had aan gene zijde des
grafs, ontgoocheld over het paradijs in
het ander leven, tot zich zeiven gezegd
dat het ook wel zijn deel moest hebben
van de aardsche genietingen. Indien
geene enkele hoogere wet verbiedt zij
nen dorst naar vermaken te voldoen,
waarom zou het ongelukkig en ellendig
rijn, terwijl de liberale burger een vol
maakt welzijn geniet
Het liberalism heeft niet begrepen
dat, met het volk zijne godsdienstige
overtuiging te ontrooven, met het de
vrijheid van denken wéér te geven en
vau het geestelijk juk te verlossen, het
de grondvesten van zijn eigen gebouw
i ondermijnde. Eens moest dit volk,
noodlottigerwijze, hem rekening vragen
van deze maatschappelijke ongelijk -
beid, die gansch ten voordeele der bur-
gers is.
Wij moeten onzen vader niet ver-
loochenen wij zijn geboren uit het
liberalism. Dit nu, do uitslagen van
zijn werk ziende, en de zucht naar
onafhankelijkheid van zijnen zoon, zou
8 tot de pastoors willen weêrkeeren, die
n het beschimpt heeft, zich achter hun
priesterkleed willen verschuilen en zijn
eigendomsrecht op de eeuwige wetten
der goddelijke rechtveerdigheid vexti-
gen en willen kruisen plaatsen op zijne
brandkoffers. De duivel wordt teu lan-
gen laatste eremijt. Doch, 't is te
n laat I
Ziedaar de schoolpedanten van Den
dergalm kunnen er een puntje aan zui
gen....
Wij gelooven gezel Vander Velde niet
op ziju woord, wanneer hij zegt dat velo
liberalen den schijnheiligo spelen om
hunno geldkoffers te redden. De Dender-
galmers zouden ons hierover eenige in
lichtingen kunnen verschaffen.
Wat ons betreft, wij hopen dat die be-
oordeeling van den rooden leider vruch
ten dragen zal, namelijk, dat hij de oogen
zal doen openen aan tal van lieden, welke
de liberale politiek aankleven, maar nu
beter ingelicht, haar zullen verlaten om
zich in de rangen te scharen van 't groot
katholiek en vaderlandsche leger, 't welk
alleen bij machte is om den rooden draak
het hoofd te bieden en hem eindelijk te
verpletteren
HET
wonderlijke avonturen van eenen Zeeman
40' vervolg.
Gij zult de zee wel missen, als gij op het
eiland gevestigd zijt, niet waar
O ja, antwoordde hij met eene norsche
item, maar dat zal wel winnen.
Brig8tock zal president van uwe nieuwe
ibliek worden, niet waar vroeg ik.
Ja, Tom zal de baas worden, antwoordde
bij-
Zal hij u allemaal trouwen
Ja.
En u ook van elkaar scheiden.... als eü
dit wilt? ëy
Ja, zegde hij met eene schorre stem.
Wat door u als wet zal aangenomen
worden, zal ook misschien door anderen als
8°ed en billijk worden beschouwd. Laat Brig-
«tock in dat geval maar echtacheidingen toe-
itaan, anders zon uwe kleine kolonie mis
schien overladen worden met twistende par
tijen.
praat gij toch over echtscheidingen
nep hij uit. Als het twee monschen niet bevalt
net elkaar te leven, dan is de wereld groot
Donderdag 18 maart 11., was het de
zes-en-twintigste verjaardag der Com
mune van Parijs, bloediger gedachtenis.
Overal hebben de socialisten feest gehou
den om die afschuwelijke gebeurtenis te
verheerlijken en te vieren. Op dien dag
hebben de socialisten hulde gebracht aan
de droevige helden der Commune, die dc
Fransche hoofdstad te vuur en te zweerde
fezet hebben. Zij hebben de communards,
ie hunne rechtmatige straf ondergaan
hebben, en anderen die er door de vlucht
aan ontsnapt zijn, vereerd als martelaars
en helden.
De Parijzer Commune heeft marte
laars gehad, doch niet onder hare bloed
dorstige en wraakgierige partijgangers,
maar wel onder de slachtoffers, die ge
vallen zijn onder do slagen der voorgan
gers van hel socialism. Over eenige dagen
is in het aartsbisdom van Parijs het voor
afgaandelijk onderzoek geopend over de
vraag tot zaligverklaring van Terschoi-
dene kloosterlingen en priesters, die op
26 mei 1871 door de mannen der Com
mune in de rue Haxo doodgeschoten
werden uit haat tegen den godsdienst.
Die martelaars zijn Henri Planchat,
aalmoesenier der S'-Anna-patronagie
Stanislas Radigue, prior van het huis der
Paters van dc HH. Herten; Polycarpe
Tufficr. procureur van het zelfde huis;
voor hen, zegde hij, terwijl hij naar
den horizon zag.
Het hebben van eene vrouw is een belet
sel om met een andere te trouwenzooals de
rechtsgeleerden verzekeren. Ik ben zelf niet
getrouwd en wil dus daaromtrent wel eens op
de hoogte gebracht worden.
Het zal voor ons geen beletsel zijn. De
constitutie zal deze nadeelige bepaling in de
beschaafde maatschappij opheffen. Als twee
menschen elkaar niet bevallen, dan kunnen zij
op verzoek van elkaar gescheiden worden.Dat
zal een der wetten van Brigstock zijn, en er
zullen nog heel wat andere gemaakt worden.
Wie is uwe aanstaande
Sarah Salmon.
Waarom heeft niemand Alice Perry ge
kozen
Zij dreigde met de vuist, toen Johnny
Snortedge haar ten huwelijk vroeg. Een lastig
parceel Ik zou nog liever met eene haai
huizen.
Verscheidene van de vrouwen zien er
sterk uit, zegde ik, terwijl ik naar eenigen
van dezen zag, die na het nuttigen van den
avondmaaltijd op het verdek gekomen waren.
Zij zonden de zeilen wel kannen strijken
en hijschen als de besle van u en misschien
wel iu het want kunnen klimmen als zij broe
ken aan hadden. Wy hebben nog eene heele
reis voor ons. Ik heb plan eenige van deze
daartoe op te leiden.
Marceliin Rouchouse, sekietaris dier Con
gregatie Frézal Tardiou, raadsheer van
den algemeenon overste der Congregatie
Paul Seigneret, leerling van het semina
rie van den H. Sulpitius.
Het onderzoek, onder het voorzitter
schap vau den Aartsbisschop van Parijs,
over de dood dier martelaars geopend, is
een klinkend antwoord op do schande-
lijke pogingen der socialisten, die nu
trachten do Commune voor te stellen als
ceno grootschc, bewonderensweerdige
beweging.
De Commune blijft voor de geschiede
nis, zooals zij tot nu toe altijd gekend ge
weest is eeD opstand tegen alle wettig
gezag, eene revolutie iu den slechtsteu
zin des woords, eeu broederoorlog of lie
ver eeno broedermoorderij, eene opsta
peling van plunderingen, brandstichtin
gen en sluipmoorden, zooals men die iu
Je hedendaagschc samenleving niet meer
mogelijk achtte.
Dat de socialisten zulke afschuwelijke
daden verheerlijken, is een bewijs dat zij
zelve niets anders zijn dan do weerdigo
opvolgers der bloedige Commune, de hei
melijke bondgenooten der anarchisten en
dyuamietmanuen.
Het is van ouds bekend dat onze werk
lieden, wanueer zij den zondagavond wel
hebben overgebracht, in het naar huis
koeren een lief en lustig deuntje aanhef
fen. En waarom zouden onze brave wer
kers, wanneer zij geheel dc weck door
gezwoegd hebben om vrouw en kroost
het noodige te verschaffen, waarom zeg
ik, zouden zij niet in eer en deugd huis
waarts keeren 1
Het Vlaamsch volk is een zingend volk,
zooals een welgekend schrijver zegde,
en dat is waarheid. De Vlaming wil zin
gen, de zang is hem ingeboren, de zang
is hem lief en dierbaar....
Het lied dat waar en schoon is, veredelt
don mensch, verheugt den geest en doet
leed en kommernis verdwijnen. Soms
verplaatst het ons in den toestand toen
wij, zorg- en kommerloos door moeders
zoete stem werden in slaap gewiegd Soms
doet hen ons 't hart kloppen van Vader
landliefde, wanneer wij de wonderdaden
onzer Vlaamsche helden bezingen.
Vroeger ja, hoor ik u antwoorden,
beste lezer, vroeger bezong men die blijde
herinneringen onzer jeugd. Vroeger weer
galmde zoo menigmaal de Vlaamsche
Leeuw door onze straten heen. Maar....
sedert de opkomst van het hatelijk socia
lism heeft dit alles moeten wijken voor
Hij lachte.
Vrouwen hebben al eens meer als ma
trozen dienst gedaan en zoo goed, dat de
beste matroos het niet verbeteren kou.
Nadat ik dit gezegd had, ging ik heen met
een eigenaardig denkbeeld in mijn hoofd.
Waarom zou ik de vlugsten en sterksten der
vrouwen niet genoeg van de practische zee
manskunst kunnen leeren, om mij in staat te
stellen het schip zonder andere hulp, naar
Sydney te brengen, nadat Brigstock met de
zijnen ons verlaten hadden
Ik was nog maar korten tijd op het schip
iweest, toch had ik gedurende dien tijd
dikwijls over onzeu toestand nagedacht, en
herhaaldelijk had ik mij afgevraagd hoe het
met ons zou gaan, nadat Brigstock en de
zijnen aan land gegaan waren.
Brigstock had over mannen van Kanakas
gesproken. Ik had geen plan mij aan een
troep Znidzee-eilanders toe te vertrouwen. In
mijne verbeelding bevolkte ik mijn schip met
eene bemanning van vrouwen.
Ik wandelde het dek gedurende eenigen tijd
alleen langs en was geheel van dit onderwerp
vervuld, toen Gonger mij naar heneden riep
om het avondmaal te nuttigen. Ik vond Brig
stock in de kajuit bij de deur. Hij had op het
halfdek met Juffrouw Cobcs gepraat, maar zij
ging weg toen zij mij zag. Toen ik zat, nam
ook hij plaats.
Als gij er niets tegen hebt, zegde hij, zal
een vuil en walgelijk iets, dat men ge-
schandvlekt heeft met den na;
slechte liederen.
Vroeger bezong het volk deftige en
edele zaken het zong wel is waar van
Mie en Jan, maar 't geen er iu voor
kwam, deed niemand blozen. Vrocgei
kwam men aan de deur luisteren wan
neer de werklieden al zingend voorbij
kwamen omdat bun lied zedig, eigen
aardig en aantrekkelijk was. Nu helaas
moet men de deur sluiten, om de reine
kroon der onschuld niet te zien besmeu
ren door een enkel woord dier modder-
achtige laagheden.
Ja, volksbedriegers, leiders der roode
vlag. gij zijt het die onze werklieden den
zedelijken doodsteek geeftGij zijt het
die ons volk meer en meer doet zinken in
de modder der zedeloosheid. Gij zijt het,
Phariseërs, die tot het volk do eene hand
vredelievend uitsteek, ora het met de an
dere des te gemakkelijker in zijne eigene
vuiligheid te versmachten
Sedert gij uw moordend vergif in onze
werkmanshuisgezinnen nijdig hebt uitge
spuwd, vreest het volk niet meer zijnen
God, zijnen Verlosser te lasteren en te
vloekenVerschiet niet, waardo lezer,
ik zeg, lasteren en vervloeken, want er
bestaat tegenwoordig een echt satans lied
waarvan elk woord een vloek uitmaakt,
waarvan elk woord een wondo te meer
brengt in hrt-barTvan Dezen die voor ons
den kruisdood stierf 1
Dat is nu het werk der socialisten, dat,
is het werk van den duivel i!
Meesters en meosteressen laat niet toe
dat de godslasterende liederen door uwn
onderdanen gezongen worden, opdat de
vloek des Hemels over uw huis niet ne-
derkome.
Edele werklieden, huisvaders die nog
het rechte pad bewandelen, 't is tot u in
't bijzonder dat onze bede gericht is. Ziet
toch goed uit uwe oogen, verbiedt alle
slechte liederen aan uwe kinderen, want
die afschuwelijkheden zijn de oorzaak
van alle kwaad.
Gij, die ten tijde der ongelukswet niet
duldct dat uwe kinderen zonder God wer
den groot gebracht, gedoogt nu nog min
der dat men door slechte liederen uwen
God vervloeko en uwo kinderen van hun
schoonste sieraad, hunne onschuld, be-
roove I Neen, neen, - zij zullen haar
niet hebben de schoone ziel van 't kind.
Ze willen niet en toch moesten
zij volgen. Onze tegenwoordige tijd
rekening is bekcud als dc Gregoriaanschc
kalender, die wij hebben te danken aan
Paus Gregorius en do geleerdheid zijuer
sterrekundigen.
ik voortgaan met de hut van den tweeden
8tmirman voor slaapplaats te gebruiken.
Fr tegen Gij zijt stuurman, gij moet
dns achter slapen.
Misschien was het beter dat Joe ook
achter kwam.
Waarom niet, als hij als tweede stuur
man dienst doet
Wilt gij vasthouden aan de verdceling
der wachtposten zooals zij nu geregeld zijn
vroeg hij.
Hebben de manschappen allen hunne
bepaalde taak
O ja, ik heb aan den kok de stuurboords-
wacht opgedragen. Hij was bereid met de
anderen af te wisselen maar hij kan niet
alles doen. Het verlies van den bootsman en
de beide anderen heeft ons verzwakt. Maar
gij zult zien dat uilen bereid ziju te da- a wat
er van hen verlangd wordt.
Iaat alles dan maar zoo blijven als het
is. Maar zie eens, er bevinden zich omstreeks
negentig vrouwen tusschendeks, twee derden
daarvan ziju sterk en gewoon aan ruw werk.
Waarom zouden wij ons getal niet versterken
door de besten van hen met de practische
zeevaartkunde bekend te maken
Hij zag geruiinen tijd voor zich, terwijl hij
langzaam een scheepsbeschuit opattoen
zegde hij Ik zie niet in, dat wy de vrouwen
noodig zullen hebben.
Toch komt het plan mij niet zoo gek
De protestansche lauden weigerden
deze pauselijke hervorming aan te nemen
en Eugeland behield den verouderJen
Juliaanschen kalender gedurende 170
jaren, nadat de katholieke wereld dezen
verlaten had.
Het cbismatieke Rusland was nog altijd
te dweepzuchtig en barbaarsch, om 't
voorbeeld van verlichte naties te volgen,
maar nu wordt gemeld dat het bij het
begin der volgende eeuw 8 naar Canossa
zai gaan door den Grcgoriaanschen ka
lender aan te nemen.
Zoo overwinnen de Pausen over de
volken. Ze willen niet luisteren naar de
stem, dio uit Rome de wereld verlicht,
en toch moeten zij volgen.
Het Staatsblad kondigt een omzend
brief af van M. Schollaert, waarin de
achtbare minister, bij de nadering der
lente, de aandacht van de onderwijzers
vestigt op de noodzakelijkheid om de
wetten en regiemeuten betreffende de
bescherming der insektenetendo vogelen
te doen eerbiedigen. De minister herin
nert die verschillende bepalingen, en zot
de onderwijzers aan, voor do kinderen de
diensten uit te leggen, door de insekten-
eteiide vogelen aan den land- en hof
bouw, evenals aan den boschkweek
bewezen hun terzelfder tijd aan te be
velen al de huisdieren en andere nuttige
dieren met de grootste zachtheid te be
handelen en geene dieren nutteloos te
doen lijden.
Door het naleven der onderrichtingen
van dien omzendbrief, zoo besluit de
Minister, zullen de onderwijzers mede
helpen tot een nuttig, hoogst verzedely-
kend werk, van aard om de soms nog al
te ruwe zeden der bevolking te verzacht
ten.
Ziehier do straffen door de hooger be
doelde reglementen bepaald
Het vangen, dooden, vernielen, ver-
koopen of koopen van insektenetende
vogels of van hunne eieren of broedsels,
wordt ten allen tijde gostraft mot 5 tot
25 fr. boete, en bij hervalling, met 3 tot
7 dagen gevaDg. Hetzelfde geldt voor al
de wilde vogels, behalve van 15 Septem
ber tot 30 November, en tor uitzondering
der schadelijke vogels, die ten allen tijde
mogen vernield worden.
Op straf eencr boete van 50 fr. is het
.-erboden eieren of broedsels van fezan
ten, patrijzen, kwakkels, enz., weg te
nemen of te vernielen. Eindelijk, daden
van wreedheid en mishandelingen jegens
de dieren worden gestraft met boeten van
10 tot 20 fr. en 1 tot 5 dagen gevangenis.
voor, zegde ik, en ik zal er dan ook met en
kelen van de vrouwen over spreken. Hoe lang
et duren een bevattelijk meisje met alles
in kennis to brengen Enkelen zullen na
oenige lessen het schip al kunnen besturen
>onl8 de besten van u.
Een glimlach vertoonde zich op zijn gelaat,
Zij znllen maar in den weg staan zegde
hij.
Ik bracht het gesprek op zijn eiland. Ik
vroeg hem of geen hunner eenige eilanden in
de uitgestrekte westelijke zeeën kende, ge
schikt zich daarop te vestigen.
Wij weten heel goed wat wij willen,
antwoordde hij maar hoe znlk een eiland te
vinden Een van onze matrozen, Bob Wae-
terwax, hooft een hoek met reisbeschrijvingen
iu zijn bezit. Eenige dagen geleden heb ik
daariu eens gelezen en vond eene beschrijving
van John Fernandez. Als de mannen van Chili
dat eiland niet in bezit genomen hadden, zou
dat juist een eiland zijn zooals wij dat zouden
wenschen. Een menigte schoone heuvelen en
prachtige valleien, rivieren met helder water
en verwonderlijk vruchtbare bodem, over
vloed van geiten en weiland voor het honden
van allerlei vee visschen in rijken overvloed
terwijl het klimaat ook het beste is dat om
streeks den evenaar te vinden is.
(WORDT VOORTGEZET).