- Donderdag 8 April 1897. 5 centiemen per nummer. Jaar 5148.
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement Aalst.
ir
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
DE HOOVEERDIJ
ONZER EEUW
Wlr
Walen en Vlamingen
Belgische Volksbond.
Antwerpen. - Kiezing voor den
Goedemannenraad.
ille
DE DENDER BODE.
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week
Voorde Stad 5 frank; met de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden; fr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwitantiën door de Post ont
vangen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, N. 31,
en in alle Postkantoren des Land.
Cuique auum.
Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1,00; Vonnissen op
3* bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
Uijnsdag en vrijdag in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten Bureel*
van dit blad.
Aalst, 7 April 1897.
Indien men geloof moet hechten aan
de soms al te luidruchtige beweringen
Tan zekere heethoofden, de eeuw waarin
jwij leven mag als de eeuw van bescha
ving en van vooruitgang bij uitmuntend
heid aangestipt worden.
I Dat deze die zulke kluchtige kwink-
ilagen durven uitkramen, zoo redeiijk
[wilden zijn, een vluchtigen en onpartij-
digcn oogenschouw te doen over den ha-
[chelijken toestand waarin samenleving,
Ijjodsdienst, wetten en zeden op onze da
gen kwijnen, wellicht, indien wel is waar
alleeeregevoel in hun hert niet is uitge
doofd, zullen zij op hunne onzinnige ver
klaringen terugkccren.
Toen Satan, in 't begin der tijden, onze
eerste ouders trachtte te verleiden, zegde
hij hun dees Wanneer gij van de ver-
bodene vrucht zult geëtcn hebben dan
lullen uwe oogen opengaan, gij zult aan
God gelijk zijn.
Welnu, wanneer men de plichtige hoo-
veerdij van gisteren hoort uitroepen, dat
de negentiende eeuw ten toppunt der
beschaving is geklommen, dan moet het
aan zekere laatdunkende lieden schijnen,
alsof de verleidelijke belofte van den
boozen geest werkstellig gemaakt was.
Wij vragen ons af, uit welk recht de
tegenwoordige eeuw met zoo heldere
kleuren wordt afgeschilderd, terwijl do
aartsvaderlijke tijden met een trotsch
misprijzen worden aangewezen.
't Is al vooruitgang dat de klok slaat,
zoodanig dat men er niet ver van af is te
denken, dat de wereld zes duizend volle
jaren in de diepste, in de ondoordring-
baarste duisternis is gedompeld gebleven.
Indien het werkelijk zoo ware, 't be
voorrechte geslacht van vandaag, dat den
dageraad van 's menschens rede zou heb
ben zien ontluiken, zou niet anders dan
zich mogen gelukwenschen.
Doch, indien integendeel hetgeen men
beschaving, vooruitgang denkt te wezen,
slechts eene hooveerdige onwetendheid,
een ijdel verval ware, 't zou ons dunkens
billijk en rechtveerdig zijn, vooralwie de
waarheid is aangekleefd, iedereen over
den eigenlijken staat van zaken in te
lichten.
Wij bekennen gcern dat de natuurlijke
wetenschappen den glorievollen weg des
vooruitgangs zijn ingeslegen. 't Is heel
natuurlijk dat, wanneer de redelijke
mensck in zekere opzoekingen of in ze
kere proeven volherdt, dat hij op den
duur zekere verschijnsels, tot dan too aan
lijn onderzoekend oog ontsnapt, zal waar-
nsmen.
HET
wonderlijke avonturen van eenen Zeeman
41e vervólg.
—Gij zoudt due een groot eiland wensclien
Zoo groot als wij maar krijgen kunnen.
ging naar mijne kajuit en haalde eene
kaart van de Stille Zuidzee. Ik spreidde deze
op de tafel uit en wij bogen er ons over heen.
Ik wees hem de evennachtslijn en gaf hem
den raad aan geen eiland te denken dat bin-
f uen tien graden noordelijk of zuidelijk gelegen
was.
j Mijn stellige overtuiging is, zegde ik,
dat als gij een bijzonder aanlokkelijk eiland
aantreft, gij dit met wilden bevolkt znlt
vinden.
J Dat was niet de ervaring van Fletcher
j Christian en zijne manschappen, zegde hij. Ik
I ben Bcheepsmaat geweest met mannen, die
I zich drie A vier jaren met de walvischvangst
j hebben bezig gehouden, en die spreken er
Tin, dat zij eiland na eiland zijn voorbij ge-
I stevend zonder eene levende ziel te zien.
Dat waren dan zeker groepen koraal-
mlanden.
Hetzelfde mag gezeid worden van de
wiskunde, do meatkuude, enz.
Men heeft nu misschien niouwstellin-
gen uilgevonden, of men heeft de reeds
bestaande vereenvoudigd. Toch moet
men erkennen, dat de onveranderlijke
grondregels van al deze wetenschappen
sedert lang bestonden toen onze eeuw
begon, en de nieuwigheden die in onze
tijdon ontstonden, zijn slechts zoovele
verbeteringen aan reeds bestaande regels
toegebracht.
Men mag zonder aarzelen dezelfde ver
klaringen doen voor wat de kunsten en
de ambachten betreft.
Er is slechts dit verschil te bestatigen,
't is dat ,hct handwerk is verminderd,
door dat alle slag van ingewikkelde werk
tuigen den werkman op den achtergrond
hebben gebracht, doch een dingen is
zeker, 't is dat de hoedanigheid van het
werk door de kunsttoestellen afgedaan,
heel dikwijls niet is te vergelijken bij het
geen de ambachtsman in vroegere tijden
afhaspelde.
Men moet dus de voortreffelijkheid
onzer eeuw niet doen uitschijnen, voor
wat al deze kunstvakken aangaat.
Ook is het daar niet dat men zich op
houdt. Men heeft liever uit te gaan van
zekere punten, die moeilijk zyn om te
doorgronden.
Men zegt dat het onderwijs meer is
verspreid. Dat kan waar zijn. Er worden
nu moor mcnschen gevonden die kunnen
lezen en schrijven, doch dat verheft, dat
vervordert niet veel de algemeene, de
hoogo kennissen.
Door den samenhang der hedendaag-
sche omstandigheden valt het voor, dat
het volk over vele voor hem omverklaar-
bare zaken hoort uitwijden. Daaruit volgt
dat het menschelijk verstand daardoor,
om zoo te zeggen, op hol is gebracht, en
aan eene ware roekelooshoid ten prooi,
houdt het zich onledig met het onder
zoeken van zekere vraagpunten die voor
zijn beperkt vermogen ondoordringbaar
zijn.
En ziet, 's menschen rede lijdt schip
breuk te midden dezer geheimzinnighe
den, zij stuit tegen onoverkomelijke hin
derpalen die haar beletten verder te
gaan dan de grenzen door God aangeduid
en afgebakend 't is het noodlottig bogin
der god verloochening.
Weet dan, gij allen die deze dolzinnige
omwenteling in 's menschen ziel hebt te
weeggebracht, weet dat 't geloof onzer
voorvaderen vuriger was, omdat zij zon
der mistrouwen aannamen hetgeen ge-
loovensweerdig was.
Weet dat weleer, al de maatschappe
lijke klassen door de onvorbreekbare ban
den der volkomenste eendracht der hei
ligste liefde vereenigd waren, omdat er
alsdan meer godsdienstzin, meer vrijheid,
meer toegevendheid, meer rechtveerdig-
heid, min haat, min verdrukking be
stond.
Weet dat 's lands wetten meer eerbied,
meer onderwerping by 't volk verwier
ven, omdat zij in eenen geest van billijk
heid en van waarheid waren afgekondigd.
Weet dat de openbare zedelijkheid
heel en al volmaakt was, omdat de
mensch alsdan ten minste zijn leven en
zijne begeerten kon schikken naar den
goddelijken wil.
Dat men ons niet meer komt zeggen dat
het eene eeuw van beschaving is die wij
beleven.
Alle weldenkende lieden zullen reeds
bestatigd hebben, dat er «enige uitvindiu-
gen van uitsluitend stoffelijk belang zijn
gedaan geweest in de laatste tijden, doch
van een andere kant, de goddeloosheid
neemt meer en meer toe, en wellicht is
't menschdom in een onontwarbaren dool
hof geraakt die noodlottig tot 't verval
zal leiden.
Neen, kapitein, eilanden met bergen in
het midden, en met boomen begroeid en met
uitgestrekte ondiepten, die best voor havens
konden dienen.-Zoo luidden hunne verhalen.
Kunt gij den naam vau een daarvan
niet opgeven vroeg ik, terwijl ik op de
kaart staarde. Hier liggen de Markiezen-
eilanden, daar de Tonga-eilanden, ginds de
Fidsche-eilanden en Nieuw-Caledonië.
Zie eens wat noordelijker, viel hij mij
in de reden.
In het noorden is weinig keus, zegde ik.
Daar zijn de eilanden weinig talrijk. Er is
niets geschikts voor u op de Sandwich-eilan-
den of op de Dieven-eilanden of op de Caro-
linnen-eilandeu.
Het zal heel wat voeten in de aard heb
ben om een geschikt eiland te vinden, zegde
hij. Maar wat wij noodig hebben, moet daar
liggen.
Ik rolde de kaart op en begaf mij naar het
dek.
Den volgenden morgend was het overheer
lijk weêr, er blies een flink koeltje, de zee
was kalm en omstreeks acht uren kregeu wij
vier Bchepen in het gezicht, die echter alle
een anderen koers dan wij hielden.
Eenigen tijd na het ontbijt verliet ik mijne
kajuit om eens te zieu, hoe het met Kate
ging.
M. Bara heeft weer voor zijne comperes
van Doornik gesproken tegen de Vlaam
sche eischeu. Do ex-minister papenvreter
verbeeldt zich dat hij, door de Vlaamsche
zaak te bestrijden die er overigens niet
te slechter zal om varen het werk doet
van eenen goeden Waal.
M. Bara bedriegt 2ich hij spreekt als
franschkiljon en het Waalsche volk
verloochent hem.
De echte Waal, die zijH eigen karakter
heeft behouden en geen naiiper van de
Franschen is geworden, die Waal vindt
het heel natuurlijk dat de Vlamingen niet
willen behandeld worden als Belgen van
tweede klas, en hun recht eischen van
onderwezen, geoordeeld, bestuurd en ge
regeerd te worden in hunne eigen taal.
Een doorslaand bewijs dat de Waleu
niet vijandig zijn aan de Vlamingen, is de
weinige bijval die te Brussel en in eenige
Waalsche steden de zoogezegde ligues
Wallonnes bekomen, ingericht door
eenige praatmakers, zoogezegd om te be
strijden wat zij de overdrijvingen noemen
dor Vlaamsche beweging.
Niettegenstaande al de pogingen vau
deze vijanden van het Vlaamsch, zijn zij
er in niet in gelukt op eenigpunt van het
land eeno ernstige beweging te doen ont
staan, ten gunste der opperheerschappij,
die zij eischen voor dc Fransche taal.
Er is meer niet alleen kunnen die
apostels van het Franschkiljouism do
massa niet meêsleepen, maar het gebeurt
hen wel eens, dat zij op hunnen weg den
een of anderen Waalschcn landgenoot
Ik zag juffrouw Cobcs bij het valluik staan
en vroeg haar, of juffrouw Darnley beneden
was. Zij antwoordde hierop bevestigend en
riep naar beneden. Binnen weinige minuten
kwam Kate aan. Zij zag er frisch en gezond
nit. Hare wangen waren met een blos over-
togen, hare oogen fonkelden zij was in eene
eenvoudige zwarte japon gekleed.
Is er niets nieuws, zegde ik haar.
Het plan dor matrozen is zoo dwaas en
bespottelijk, riep zij uit, dat ik niet kan ge-
looven, dat zij er bij zullen blijven. Zij heb
ben nu een ander plan gemaakt, en daarover
dacht ik iets van n te hooren.
Ik weet niet, hoe de menschen er over
deuken, antwoordde ik, maar Brigstock is
in vollen ernst.
Terwijl ik dit zegde, zag ik, dat de man
aan het roer onzen kant uitzag dit wa»
Isaac Coffin. Wat hij dacht, stond duidelijk
op zijn gelaat te lezen.
De manueu zullen aanmoediging in u en ik
mij vinden, Kate, zegde ik, Die mau denkt,
dat wij gein eene zaak met elkaar gemaakt
hebben en over het groote plan spreken.
Ik heb een der vrouwen aan anderen
hooren vertellen, dat wij plan hebben, ons
by Brigstock en de zijnen aar
ons op een eiland te vestigen.
En wat hebt gij daarop gezegd
ontmoeten, die de walgelijke kruiperijen
van die slechte Belgen naar weerde gee-
selt.
Dezer dagen viel mij juist een te Luik
gedrukt blad in handen, 't welk eene
protestatie in dien zin bevat. Ik haal er
met genoegen een uittreksel van aan,
want ge zult zien dat die fiere woorden,
uit eene Waalsche pen gevloeid, niet
valsch zullen klinken in de kolommen
van het Handelsblad.
Ziehier dus wat ik las op de eerste
bladzijde van dat blad, getiteld Le vieux
Liège, dat zich veel met nationale ge
schiedenis en kunst, zeer weinig met
politiek, bezighoudt.
Wij zijn geen Franschen, en zijn wij
bet eenige jaren geweest, dan was het
tot ons groot ongeluk. Het verblijf der
Franschen in onze gewesten was eene
ramp, een altijd betreurensweerdig
ongeluk. Wy zijn geplunderd en gegce-
seld geworden, en wij hebben het air
er ons op te beroemen Geslagen en
tevreden
De revolutie van 1793 is de droevig-
ste bladzijde in onze geschiedenis wij
hebben c-r onze nationaliteit bij verlo-
- ren wij hebben er ons eigen karakter
bij verloren. c
De adel en de burgerij hebben er
hunne goederen bij verloren, benevens
de oorspronkelijke geesten de vriende
lijkheid die hen onderscheiede. Het
volk heeft er zijne krachtige princiepen
van vrijheid, de mnchtigo autonomie,
voortspruitende uitzijn charters en gil
den, bij ingeschoten. Onze kunsten zijn
versmacht, onze nijverheden verworgd.
Men heeft het grootste gedeelte onzer
monumenten vernield en al de rest gc-
stolen. Onze kunstrijkdommen zijn ont-
voerd en degene, die men ter plaats
liet, werden geschonden -
Ziedaar, door eene Waalsche pen ge
schetst, de weldaden die de Fransche
sans-culotten, zoozeer bewonderd door
onze liberalen, in België zijn komen
zaaien.
Heeft doschrijver van die wrekende
regels geen gelijk, wanneer hij zegt tot
de Luiksche doctrinairen Halt, fransch-
kiljons I
Dat wil ik ook zeggen tot die zooge
zegde Ligues Wallonyies 1 't Is geen
Belgisch belang dat zij verdedigen. Zij
zijn bezield mot Fransche dwalingen,
Fransch bederf, Franschen haat. Halt,
Franschkiljons
Ja. halt want wij staan voor eene
heilige en roerende verjaring. Wij. Vla
mingen en Walen vereenigd, gaan binnen
een jaar die bewouderensweerdige boeren
verheerlijken, die nwe Franschen Bri
gands ti noemden, en die heldhaftig ge
storven zijn, bij de verdediging tegen den
Treemden overweldiger van hunnen gods
dienst, hunne haarstede en hun dierbaar
Vlaamsch vaderland. Handelsblad
Het bestuur van den Belgischen Volks
bond is zondag, 4 April, in det Werk
manshuis o Concordia, vergaderd ge
weest.
Men hield zich bezig met het aan
staande Congres dat, op de twee Sinksen
dagen, te Leuven, zal plaats hebben en
schitterend beloofd te zijn.
Nieuwe aansluitingen zijn medege
deeld, namelijk deze van den Vredekring
van Selzate, vau het Werkmansbuis van
Andenne en van den parochialen Chris
ten Gildenbond van Oostkerke.
Met groot spijt heeft het bestuur kennis
genomen van het ontslag des heeren Ver
biest, ondervoorzitter.
Eene ernstige gedachtenwisseling tus-
schen de bestuurleden had plaats over
zekere arrondissementen. Men bestatigde
dat de eendracht onder de aangeslotene
vereenigingen merkelijk toegenomen was.
Leemten zijn echtor nog aan te vullen eu
maatregelen werden genomen om aan den
Volksbond, den invloed die hem toekomt
bij de aangeslotene vereenigingen te
waarborgen.
- Ik lseb haar maar wat laten praten.
Is het niet bekend, dat wij al met elkaar
bekend waren voordat wij elkander hier ont
moetten vroeg ik.
Het tus8chendek is als eene kleine stad,
antwoordde zijde eene straat hoort nooit,
wat er in de andere voorvalt. Er zijn allerlei
clubjes. De winkeljuffrouwen bewegen zicb
in eene hooger sfeer dan de keukenmeiden,
en do keukenmeiden verheffen zicb weder
boven anderen, die nog lager in stand zijn.
Kate, zegde ik, ik heb een plan, maar
de beweegreden daarvoor moet ons geheim
blijven. Onderstel eens, dat de matrozen bij
hun besluit blijven, waar zal ik dan manuen
viuden om het schip naar Sydney te brengen
nis het scheepsvolk ons verlaten heeft Maar
ondersteld, dat ik zulke munneu wist te vin
den, zou ik ze dan kunnen vertrouwen Zij
zouden mij misschien den hals afsnijden en
met het schip aan den haal gaan, vrouwen
kiezen, evenals dc matrozen van dit schip
gedaan hebben, een eiland voor eenige
maanden bezetten eu dan spoorloos verdwij
nen.
Zoudt gij niet eenige flinke Engelscbe
matrozen van een voorbijgaand schip kun
nen krygen, om ons naar Sydney te brengen.
Als er een schip met znlke matrozen
voorbij kwam en de kapitein was geneigd om
Zegepraal der Anti-socialisten.
Anti-socialisten. Socialisten.
Dassen 4140g Dua 3930
ssens 4059g Van Aken 3897
Torfs 40S4g Van Linden 3899
Broelinckx 4055g Mussche 3897
Vandenau- Vergisou 3885
denaerde 4049g Bochem 3886
Bruers 4048g Tacymans 3895
Lauwers 4044g Van Gelder 3887
De Pré 4046g
De anti-socialisten zijn gekozen met
eeno gemiddelde meerderheid van 150
stemmen.
Over 14 dagen behaalden zij ongeveer
600 stemmen meer dan zondag.
De socialisten hebben een lOOOtal
stemmen bijgewonneu 1000 liberalen
die voor hen gekozen hebben.
Waren er zooveel onzer vrienden opge
komen als op 21 meert,de anti-socialisten
zouden mei 800 stemmen meerderheid
hebben gezegepraald.
Doch dc overwinning is er en heeft
dus alle reden om over den uitslag
verheugd te zijn en onze arbeiders geluk
to wenscken.
Van do 15000 kiezers van het arron
dissement zijn er 8000 komen stemmen.
in mijn voorstel te treden, dan ja. Maar ik
moet mij wapenen op mogelijkheden, die
bijna zekerheden mogen heeten. Wy treffen
een geschikt eiland aan, de matrozen stappen
daarop met hunne vrouwen af, dan ben ik
de eenige man op hot schip. Wat dan te doen?
Zij zweeg.
Dat zal ik n zeggen ik zal eens zien te
weten te komen, of er geen vrouwen ge
zonde en sterke natuurlijk te vinden zon
den zijn, die zich in de practische zeevaart
kunde willen oefenen.
Zij zag mij verwonderd aan.
Ik 6preek in vollen ernst. Er zijn vrou
wen tusschendeks, zoo stevig als de sterkete
mannen. Zij kunnen natuurlijk niet met rok-
keu aan in het want klimmen, maar ik hoop
langzamerhand ook deze moeilijkheid te bo
ven te komen.
Nog steeds zag zij mij verwonderd aan.
Wat dunkt u van mijn plan
Het komt my vreemd voor maar als er
gevolg aan kan gegeven worden, dan vind ik
het een goed plan. Zeker zijn verscheidene
vrouwen hier aan boord sterk, zooals gij zegt,
sterker dan menige man.
Wilt gy een voorbeeld geven
(WORDT VOORTGEZET;.