Zondag 13 Juni 1897.
5 centiemen per nummer.
S29te Jaar 3167.
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement Aalst.
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
A L_B I
DE RING
De Vakvereenigingen.
Rlinden en kleuren.
LANDBOUWERSBOND
DE DENDERBODE.
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week
voor de Stad 8 frank; met de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden; fr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwitantiën door de Post ont
vangen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij O. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, N. 31,
en in alle Postkantoren des Land.
Guique MUU1U.
Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1,00Vonnissen op
3* bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord, Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
dijnsdag en vrijdag in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten Bureele
van dit blad.
Aalst, 12 Juni 1897.
Eene leerzame historie
«O»
Aan den boom leert men de vruchten
kennen.
Albi, zoo heet een fransch stadje,
waar er veel nijverheid is. Er zijn, in de
streek ook socialisten.
't Wierd werkstaking onder de glasbla-
xersimmers, de roo kopstukken uit
Parijs en elders hadden het volk opge
jaagd tegen de bazen u 't Zyn bloedzui
gers; zij winnen geld lijk slijk zoo
klonk het gedurig in de ooren dier werk
lieden die het te lange laatste geloofden
en in werkstaking gingen. Zelfs wierd er
geweld gepleegd... Maar de baas gaf
niet toe. Ik kan niet, n zei hij. Er
is geen trok genoeg in onze commercie
om u te geven wat gij onbezonnen vraagt,
op aanstoking van mannen die niets van
den stiel kennen, omdat zy maar eenen
stiel uitoefenen dezen van visscher in
troebel water...»
De opgejaagde menigte geloofde het
niet. De werkstaking duurde en bleef
duren. Veel ellende wierd geleden door
de werkstakers, hunne vrouwen en kin-
ders. Er wierd dan gezegd Maar dat
wy eens eene glasblazerij aan ons zeiven
hadden wy zouden geen haas moeten
betalen, wy zouden ons eigeu meester
zyn het ware voor ons een aardsch pa
radijs.
Eens het gedacht gegeven, er wierd
gewerkt om aan 't uoodige geld te ge
raken. Al wat socialist was of in dc gratie
wilde staan van de socialisten, om in de
.kieziug hunne stemmen te bekomen, of
om andere redens, gaf wat geld. Eu daar-
by, hetgene nog nooit gebeurd was, er
wierd eene socialiste oude dame gevon
den die het socialism anders verstond als
onze ryke socialisten Vandervelde, De-
fuisseaux. Furnémont en anderen. De die
zeggen voor hun reden hebben is hebben
en krijgen is de kunst en zii houden wat
rij hebben. Maar de oude Fransche dame
schoot in haren zak en nog al diep in
eenen trek gaf zij honderd duizend frank.
Alzoo geraakten er de socialisten om
eene eigene glasblazcry te maken. Nu
gingen zy er boven op zijn Zij gingen
'ne keer toonen wat zij konden en hoe
het in een socialiste fabriek beter was
dan bij die vervloekte kapitalisten.
Maar, paf, van den eersten af, 't en
Hep op geen wieltje. Zij wilden al meester
zijn - men heeft ons geleerd, zegde de
Socialisten, dat alle man gelijk is du3
hier en moeten er goene zyn die orders
geven en andere die ze ontvangen. Met
zulk reglemont, 't wierd eenen warboel,
waar dat niets ging. Te lange laatste
toch, dank aan de tusschenkomst der
geldschieters, er wierd eenen raad van
bestierders gekozen. Ja maar, die be
stierders, al is 't dat zij onder de gewone
werklieden glasblazers gekozen waren,
namen hun nieuw stieltje van baas zoo
danig serieus op dat zij strenger waren
dan den moeilyksten baas Zy waren
VAN DEN
Aartsbisschop BOONEN.
(1625).
3d* VERVOLG EN SLOT.
Oh oh n riep hij eensklaps met vreugd
uit, onder het verrichten dezer taak iets
hards ontmoetende hier is een ring die ons
zon ontsnapt zijn, en ter gelijker tijd be
roofde hij den prelaat van het kleinood, dat
hij aan den vinger droeg, en het in de hand
wegende, voegde hy er bij, «'tis duivels
zwaar alles is dnB geen verlies van daag.
Een gouden ring met eenen kostelijken steen,
dat is het nemen waard n
Rampzalige, n riep de sekretaris uit, nu
van zijnen mondstopper ontlast, zijne ont
steltenis niet langer kunnende meeBter zijn.
Het is een valsche steen
Een valsche Bteen n antwoordde de mis
dadige, achteruitdeinzende, en door de Btem
des priesters diep ontroerd
Ja, een valsche steen, n hernam de sekre-
niet dienlijk. Een half dozijn werklieden
van de glasblazerij, medeëigenaars dus,
en gelijken van de bestierders, waagden
hetd'eonevan een kwart to laat te ko
men, d'andere van eene bemerking 'te
maken over de manier van bestieren.
Zonder dat er verder complimenten aan
gemaakt wierden, ze vlogen allemaal aan
de deur. Geen middel van ietzwat te doen
dat deugt, geen middel van vooruit te
gaan, zeiden de bestierders; als men
ons niet gehoorzaamt. Zonder order moet
de zaak om zeep...»
Als de bazen vroeger alzoo spraken, de
bestierders die dan simpele socialiste
werklieden waren, antwoordden 't Zijn
al vodden en gij zijt dwingelanden.
Maar nu dat zij net zelve ondervonden,
't liedje verandert en, zij bekenden dat
zonder orde en overheid alles to kwiste
gaat.
Door die harde voorbeelden, d'andere
werklieden wierden lijk een beetje be
nauwd eu ze zwegen. Er was al een punt
waar zij klaarder in zagen 't was dat het
in eene socialiste glasblazerij ging juist
lijk in eene andere zelfs dat er daar
waren die onder eenen anderen naam,
nog meer baas speelden dan elders.
Maar de sukkelaars die geloofd hadden
dat zij, al socialisten ondereen, in een
fabriek werkende die de hunne was, in
een waar luilekkerland gingen leven, en
waren nog 't einden van hun ondervin
ding niet.
Als er spraak was van betaling, 't was
dan dat de kat te koorde ging. Zij meen
den, de dutsen, van veel meer te winnen
als vroeger en maar zie, de loonen wa
ren nog lager dan elders, dan bij de ba-
n
Groot was het geschreeuw. Maar de
bestierders zegden Er is geen doen
aan. Gij moet patiëntie 'scheppen. Wij
doen geen winst genoeg om meer te kun
nen geven. Nog iets wat geen waar
was zoolang zy het niet zeiven onder
vonden.
Het kan inderdaad gebeuren dat iemand
die aan 't hoofd staat van eene handels
zaak, neerstig is en de zaak goed kent,
algelijk nog geld verliest of met moeite
de twee eindjes van 'tjaar kan aaneen
knoopen. Maar hier was zulks het geval
niet met de socialiste glasblazerij van
Albi. Als er geen geld gewonnen wierd,
't was omdat degenen die de socialiste
glasblazery in banden hadden en die
nochtans onder de verstandigste genomen
waren, er geen verstand genoeg van had
den, geld verloren als zij er hadden moe
ten winnen, enz. Nog een lesje dat aan
de socialisten bewees dat baas zijn toch
nog altijd zoo gemakkelijk niet is al zij
het vroeger somtijds peisden.
't Slechtste kwam nog van achter. Niet
tegenstaande de ongelooflijk leege loonen,
toch ging de socialiste glasblazerij nog
van dag tot dag meer ten achteren,ihet
geld dat er in zat ging op, en de werklie
den wierden niet meer betaald I Er zijn
er die al weken en maanden achter hunne
daghuur wachteu eu die ze niet kunnen
krijgen. Zij zijn in de diepste ellende ge
dompeld, zoodanig dat vrouw en kinde
ren moeten gaan bedelen om het leven
te houden.
Die werklieden, 't einde alle wegen,
hebben het laten stoken in de fameuze
socialist6 glasblaicrij zij hebben te Albi
een plakkaat doen uithangen waarin er
bittere weeklachten staan over dc schan
delijk manier waarop zij bij 't vuur gezet
wierdon iu de socialiste glasblazerij, die
voor hen een hemeltje moest zijn.
Droevige ondervinding I Mocht zij aan
anderen tot les verstrekken en bewijzen
dat als het gemakkelijk is alles te be
knibbelen, het moeilijker is iets op te
richten dat beter is.
tam trouwens de echte, heeft over twee
jaren gediend om eenen armen werkman aan
de schande en het onheil te ontrukken, toen
hij op zekeren avond den Aartsbisschop van
Mechelen, dien gij daar gebonden hebt, om
hulp kwam smeeken.
u Monseigneur Boonen riepen de ver
wonderde dieven nit, door het hooren van
dezen geëerbiedigden naam om zoo te
bewusteloos geworden.
God 1 God die arme werkman was ik
zelve, riep Jan Yan Effen, bedwelmd op
zijne knieën vallende en met diepe smart de
handen van den prelaat grijpende Oh ik
ben een snoodaard, vervoorderde Van Effen,
onder de deugdzame gevoelens, die
nog niet uitgedoofd waren, bezwijkende, n Ik
heb de handen geslagen aan eenen man, die
zijn laatste kleinood heeft verkocht om mij te
helpen.... Hoort mij allen, gij die hier zijt en
die iu het kwaad uw leven niet altijd hebt
doorgebracht, hoort mij en zegt my dan of ik
niet met reden aan de voeten van dezen geëer
biedigden herder geknield blijvc
In korte woorden verhaalde hij alsdan het
voorbeeld van weldadigheid des Aartsbis-
De katholieke werklieden hopen, en
met rede, dat die belangrijke wet nog in
dezen zittijd zal gestemd worden.
De Vlamingen ook hebben het oog op
de Kamer gericht want zij ook hopen dat
hun nog voor den verloftijd zal recht ge
schonken worden.
Wat de wet op de Vakvereenigingen
betreft, deze is zeer belangrijk voor het
arbeidende volk. En nochtans is men het
niet eens over de gevolgen en uitgestrekt
heid van het ontwerp dat wet zou moe
ten worden.
Onze wetgevers staan in tegenwoordig
heid van twee ontwerpen, dat van het
Bestuur en dat van de Middensektie
waarvan M. De Sadeleer verslaggever is
geweest. Tusschen die twee ontwerpen
bestaat er nog al tamelijk verschil.
Het ontwerp van het gouvernement
schenkt de burgerlijke verpersoonlijking
aan al do Vakvereenigingen, gelijk van
welken aard, dit van do Middensektie
ontneemt ze aan al de Bonden die niet
voor den Koophandel, Nijverheid of
Landbouw zijn gesticht.
Meu ziet ouder dit oogpunt is het ver
schil nog al beduidend. Onder een ander
opzicht is het niet min. Het bestuur zou
het recht schenken koophandel te drijven
terwyl de middensektie het uitdrukkelijk
verbiedt aan de Vakvereenigingen.
Er is dus tusschen beide ontwerpen een
groote klove.
Wat zal er iu do Kamers gestemd wor
den
Dat is moeilijk om zeggen. Beide ont
werpen hebben hunDe verdedigers, hunne
advokaten. Dit bewijst genoeg dat de zaak
nog ai ingewikkeld is en het zoo gemak
kelijk niet is een verwarde tuit in orde
te brengen.
Men heeft gezegd dat het ontwerp der
Middensektie eon overgrooto stap achter
uit is.
Meu maakt dikwijls misbruik van dat
woordeken achteruit. Men redeneert alsof
alle veranderingen en wijzigingen een ge
luk waren, een vooruitgang op den weg
van voorspoed en vrede, van volksont
voogding. Indien het zoo is dan zouden
de geuzen ook mogen roepen: De ramp
zalige schoolwet van 1S79 was een voor
uitgang op die van 1842 en die van 1894
en 1896 waren achteruitkruiperswerk I
En nochtans dié wetten hebben einde
gesteld aan den ongelukkigen toestand,
aan den rampzaligen schooloorlog I
Alle werk is dus geen achteruitkrui
perij I Men moet zien welke misbruiken
moeten beteugeld worden eu in welke
noodwendigheden voorzien.
Wat mag men daaruit besluiten
Dat wij tegen het ontwerp van het be
stuur zijn Iu geene deele. Alleenlijk
deze dat het woord achteruitkruiperij
volstrekt geen beweegrede is en het
dwaas zou zijn te denken dat men zijnen
tegenstrever tot zwijgen heeft gebracht
wanneer men hem dit woord naar 't hoofd
heeft gesmeten.
Ons geachtens is het ontwerp der
Middensektie wat te beperkt. Er zijn
Vakvereenigingen genoeg die bestaan
buiten de drij soorten door de Midden-
afdceling begunstigd.
Waarom zouden zij der staatgunsten
bestoken blijven Dit is 't geval met al de
Vakvereenigingen van het verstand b. v.
voor de onderwijzers, leeraars, advoca
ten, doktoors, enz., enz.
Die hebben ook belangen zij moeten
ze ter hart nemen, ze verdedigen. Waar
om zou men aan hun ook uiet de burger
lijke persoonlij king schenken
Het stelsel der Middenafdeeling is zoo
gemakkelijk niet om wettigen.
Uitgebreid, bijna onafgebakend is het
veld van het belang, van het beroep. En
wie ziet er niet dat het zoo groot is voor
de vakmannen van het verstand als voor
deze van den handenarbeid
Laat ons hopen dat hot ontwerp van
hot Bestuur boveu dit der Middenafdee-
liüg den voorkeur der Kamer zal weg
dragen.
Indrukwekkend zal de stryd zijn. R.
soli ops, in het begin van dit verhaal vermeld.
Dit alles vertelde hij met zoo voel warmte, en
hij schilderde zoo krachtig de schoone hoeda
nigheden van onzen prelaat, dat alle zijne
makkers, tot alsdan door ongeluk en armoede
in het kwaad gedreven, en meer door nood
lottige omstandigheden dan door ondeugd
plichtig aan moord en dieften geworden, diep
geroerd werden en allen het hoofd bogen om
vergiffenis te smeeken van den man, dien zij
straks met de dood bedreigden.
Eenige woorden, hernam Van Effen,
zullen aan Uwe Hoogwaardigheid mijn snood
gedrag doen kennen en uitleggen. Gij weet
de menigvuldige rampen, die mij op het hoofd
vielen. Na het afbranden van mijn hois en de
dood mijner twee kinderen, verliet ik de stad
Mechelen, doodarm, wanhopig, bijna zinne
loos. Eenigen tijd dwaalde ik, den bedelzak
op den rag, en geene schuilplaats vindende,
om mijn hoofd uit te rosten, toen ik op zeke
ren dag eindelijk als landlooper in hechtenis
werd genomen. Het gelukte mij door de vlucht
mijne gevangenis te ontloopen. Nu moest ik
aan de waakzaamheid der overheid ontsnap
pen ik ging mij in de bosschen verschuilen,
Er zijn menscbeu die zoo verwaand zijn
over alles te schrijven, zelfs over dingen
die zij van verre of nabij niet kennen en
die in-hunno lamlendige proza 'nen toon
aannemen als 'nen meester van 't vak en
de anderen als voddemans uitkrijten.
Als men in den grond alles nagaat ge
lijken zij aan blinden die over kleuren
spreken.
Zoo heeft een blad een artikel afge
kondigd getiteld De Kerk en de Onzij
dige scholen en de grootste ongerijmd
heden uitgekraamd.
Het bedoeld boterpapier schrijft wat
volgt
In de Vereenigde Staten zijn er schier
zooveel katholieken als protestanten daar
waar het dus stoffelijk onmogelijk is eene
school in te richten voor elke belijdenis is de
school noodzakelijkerwijze onzijdig, er wordt
geen bepaald dogma onderwezen en de dominé
en de pastor zijn het daarover eens, de eene
onderwijst zijn godsdienst dit uur voor de
protestantsche kinderen en de pastoor ecu
ander nur voor de katholieke leerlingen, n
In een congres waaraan bisschoppen, pas
toors en protestantsche geestelijken deel na
men werd dit stolsel goedgekeurd en de fana
tiekste katholieke kerkvoogden moesten hot
zich wel laten gevallen. Zeker heeft de Paus
daar ook do onzijdige school afgekeurd in
grondbegin, maar in praktijk is het andera. n
11 Hij voorziet zegt, DmdUrbode zelf, de ge
vallen waarin het de katholieke onders toege
laten wordt hunne kinderen naar de onzijdige
scholen te zenden juist zoo, eu die gevallen
zijn behalve in eenige steden, algemeeue regel.
De kazakkeerder bevestigt dus onze bewering
in stede van ze te weerleggen.
De onzydige scholeu lijk die held en
martelaar ze afschildert bestaan in het
algemeen in do Vereenigde Staten niet.
De staatsscholen iu voornoemd land
zijn onzijdig in dezen zin dat geen enkele
Godsdienst in die scholen wordt onder
wezen. Het godsdienstonderwijs wordt
gegeven in de Sünday-Schools, gesticht
door de katholieken en sommige sekten
der protestanten.
In de staatsscholen komt de priester
niet, zet do dominé zijnen voet'niet noch
vóór noch na de school om er den Gods
dienst te onderwijzen.
Zulke scholen waren voor Kardinaal
Gibbons in een schrijven aan de North
American Review eene der drij
groote plagen van de Vereenigde Sta
ten.
Een feit voorgevallen te Gent den 31
mei 11. en door Denderbode van zondag 6
juni verhaald toont ons welke de ramp
zalige vruchten zijn van een onderwijs
zonder God.
Tot goddeloosheid en socialism voert
het. Is het daar dat bedoeld blad komen
wil Of durft het zulks niet bekennen^
Overal zijn in de Vereenigde Staten
nevens de staatsscholen katholieke on
derwijsgestichten opgerezen en, alle jaren
groeit het getal hunuor kinderen ontzag
lijk aan, terwijl dat der officieële scholen
vermindert bij zooverre dat de alarmkre
ten opstijgen.
Aan de scholen de comman- schools,
van dit land zullen wij wel eens een bij
zonder artikel wijden wij zullen er uit
een doen, hoe do onzijdige scholen zijn
ontstaan en welke hunne gevolgen zijn en
hunne vruchten.
In 1891 heeft Mgr Ireland, Aartsbis
schop van S' Paul in Minnesota, eene
overeenkomst gesloten nopens de katho
lieke school in Faribault en Stillwater.
Daarover is veel geschreven en ge
schreeuwd. Mgr Ireland die zijne katho
lieke scholen moest als staatsscholen doen
overnemen, heeft, dus om zekere reden
gehandeld die wij later eens zullen uit
een zetten.
In de brieven van Kard. Ledochowsky
van 30 April en 3 Mei 1892 lezen wij dat
de gesloteno overeenkomst geduld kan
worden om bijzondere reden tolerari
posse.
In zijnen brief aan 'de Bisschoppen van
Amerika gedagtcekend van 24 Mei 1892
schrijft Z. H. de Paus Wij willen dat
de besluitsels van het congres van Balti
more (van 1884) voortdurend gevolgd wor
den.
Die besluitselen hebben wij doen ken
nen. De katholieke ouders zijn verplicht
hunne kinderen naar de goede scholen te
zenden alleen als er geene bestaan, mo
gen zij ze naar de staatsscholen sturen.
JDendergalm spreekt nog van een con"
gres van priesters en dominés. Wanneer
en waar heeft dit congres plaats gehad
Dendergalm zegt bet niet want dit con
gres is een uitvindsel van zijnen 't wege
Hij kan dit gedroomd hebben maar be
staan heeft het voorzeker nooit.
Grondbegin en pratijk zijn verschillig.
Ja, groote beer, dit bewijst dat de Kerk,
heel onverdraagzaam in hare leerstelsels
zeer verdraagzaam is in hare handelwijze.
Dit is eene eer voor haar
waar ik welhaast kennis maakte met andere
landloopers en ondeugende menschen, die my
met hen op de baan brachten. In het kwaad
stapte ik alsdan met grooto schreden voort
er kwam een dag dat het woord misdaad mij
niet meer verschrikte het docht mij, dewijl
mij de maatschappij verworpen had, dat ik
voor haar niet meer te blozen had... Oh eer
waardige lieer, spaar mij het verhaal rnijuer
schande mijne zwakke ziel, ik zeg het met
overtuiging, heeft zich voor het gevoel
het goede niet gesloten, ik voel daar dat ik
nog tot de deugd kan wederkeeren....»
u God is meêdoogend, Van Effen, riep de
Aartsbisschop uit, door het innig berouw van
den rampzaligen bewogen. Indien gij de
waarheid spreekt, voegde hij er met goedheid
bij, zal ik u uit den afgrond helpen, waar gij
in gezonken zijt
Wij meenen het ook zoo, riepen al de
dieven eenparig uit n wij ook wenschen in
do maatschappij terug te keeren, welke het
ongeluk alleen ons heeft doen verlaten. Wy
zijn nog allen jong en kloek, wij hebben voor
heen eerlijk voor ons brood gearbeid, dit kun
nen wij nog doen. Bezorg ons werk, en gij
van het Kanton Herzele.
Algemeene Vergaderingen
te Borsbeke
voor al de Landbouwers van 't Kanton,
onder bescherming van deu E.H. Pastoor
van Borsbeke.
MERKWAARDIGE, PRAKTISCHE
Sermoenen cn Voordrachten
over godsdienstige sociale belangen,
bijzonderlijk voor 't mansvolk, door den
Eerw. Pater Lobon, van Brussel, met
medewerking van den Eerw. H. Ponnet,
onderpastoor te Aalst, M. Klein, stads-
bediende te Lokeren, M. Versnick, on
derwijzer te Borsbeke, en anderen
Donderdag 17 Juni(H Sacraments
dag), om G en half uren, na de mis in de
Kerk, openingssermoen door den E. P.
Lebon om 9 en half uren, na de Hoog
mis in do Kerk, belangrijk sermoen door
den E. P. Lebon; om 15 uren f3 uren
's avonds), in de Gemeenteschool, leer
rijke voordracht door M. Versnick en
aanspraak van den E. H. Ponnet.
Niemand na te laten van daar op
zijnen post te zijn.
Om 16,30 uren, na de voordracht, al
gemeene vergadering van den Studiekring
van 't Kanton Herzele in tegenwoordig
heid van den E. P. Lebon, de heeren
Ponnet, Klein, enz., enz.
Vrijdag 18 Juni, om 6 en half uren,
na de mis in de Kerk, belangrijk sermoen
door den E. P. Lebon; om 19 uren (7 uren
's avonds), sermoen door den E. P. Lebou
en lof.
Zaterdag ld Juni, om 6 cn half uren,
na de mis in de Kerk, belangrijk sermoen
door den E.|P. Lebon; om 15 uren (3 uren
's avonds stipt, in de Gemeenteschool,
voordracht door M. Klein, over het Bui
tenleven; om 19 uren j(7 uren 's avonds),
belangrijk sermoen door den E.P. Lebon.
Zondag 20 Juni, om 6 en half uren,
gedurende de mis sermoen door den E.P.
Lebon om 15 uren (3 uren 's avonds), in
de Gemeenteschool, voordracht door den
beer Klein, overde Sociale werken.—Ver-
schillige aanspraken om 17 uren (5 uren
's avonds), lof. Slotrede door den E. P.
Lebon.
Al de landbouwers van 't Kanton wor
den dringend verzocht deze merkwaar
dige leerrijke en praktische voordrachten
bij te wonen, nooit zullen zij zulke spre
kers gehoord hebben.
Do Voorzitters van den Landbouwers-
bond E. H. Sadones, pastoor en O. Van
der Ilaegen, prov. raadsl.; De Secretaris:
Jos. De Vuyst, advocaat.
Men verzekert ons ten stelligste
dat de roode socialisten propaganda ma
ken onder de werklieden vooral van de
fabrieken op den Tragel, om aan de groene
betooging deel te nemen. Er worden tien
pinten bier beloofd. De groenen bielpen
de rooden bet meifeest vieren en 't is dan
ook niet te verwonderen dat de roode zich
dankbaar toonen en de groene manifestatie
willen opluisteren'. Chipka zal weer roe
pen, Denderbode liegt, maar zoo is 't
altijd bij onze Pie
zult zien dat gij uwe moeite niet znlt verloren
hebben.
u Begint u eerst waardig te maken ran de
gunst, die gij van mij verwacht, antwoordde
de prelaat met zachtheid... Hoor, Van Effen,
om een bewijB te geven dat gij aan geen ver
gankelijk gevoel van erkentenis bezwijkt,
kom mij binnen acht dagen vinden, alsdan
zult gij mij over uwe gezellen de noodige in
lichtingen geven en intnsschen zal ik onder
zoeken wat ik voor u allen kan doen. Het
zij nu genoeg, help ons onzen weg vinden en
God geve u de macht om in uwe goede inzich
ten van verbetering te volharden.
Gij allen wacht mij hier af, zeide Van
Effen aan zijne makkers, ik ga Zijne Iioog-
weerdigheid naar zijn rytuig terug leiden.
De Aartsbisschop en zijn Sekretaris door
Yan Effen voorgegaan, verlieten de plaats
waar dit vreemd en ongemeen tooneel gebeurd
was. Welhaast waren zij op de baan die naar
Mechelen leidde. De eerste zorg van den
sekretaris was van deu verschrikten koetsier
los doen tc maken, die gemeend had dat het
met zijne meesters gedaan was. De twee pries
ters stegen in de kar, en terwijl Yan Effen
Miljoenen verhongerd. Den
Amerikaansche'n schrijver Juliaan Haw
thorne is naar Indië den hongersnood
geweest zien.
Hij ging om eens mot eigene oogen te
zien wat er onder hongerlijders zoo al
omgaat en voorvalt.
Die man is als verpletterd weergekeerd
zeggende dat de schriktooneelen vreeselijk
zijn.....
s Miljoenen Indiërs z$ii bezweken van
honger en van koorts, b zoo schrijft Haw
thorne.
Maar waarom zijn de Engelscheu die
milliards ponden sterling uit Indië hebben
gezogen de Indiërs niet ter hulp gekomen?
achter de magere sparren, die de baan he-
zoomden, verdwoen, gaf de kuecht de merrie
braaf van de zweep, vreezende dat de dieven
hen nog zouden kannen achterhalen.
Op den gestelden dag begaf zich Van Effen
geheimzinnig naar het aartsbisschoppelijk
paleis van Mechelen. De voorzichtige prelaat
zette hem en zijne makkers op de proef, en
wist zijne pogingen zoover te brengen, dat hij
waarlijk overtuigd werd dat hij die ongeluk
kigen tot boternis kon brengen. Hij ver
schafte hun allen werk, en zes weken na de
gebeurtenissen van den moordkuil, hadden zij
hunnen vrede met God en de inenBchen ge.
sloten.
Hun ondeugend leven bleef een geheim
voor de wereld, en het gelakte den goeden
prelaat nooit later spijt te moeten hebben die
verlorene zielen te hebben gered.
Zijn leven lang bewaarde de Aartsbisschop
don ring, die tien ongelukkige mannen van
eene schandelijke dood had gered.
- EINDEj -
