Donderdag 21 October 1897. «1 centiemen per nummer. 559te Jaar 3203,
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement Aalst.
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
Van 't tooneel
verdwenen.
11 11 DER iMJMiv
Soort zoekt soort.
En dat heet beschaving
Een wensch van Rome.
Een en ander.
DE DENDERBODE.
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week
voor de Stad 5 frank; met de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden; fr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwitantiën door de Post ont
vangen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, N. 31,
en in alle Postkantoren des Land.
Cuique luum.
Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1,00; Vonnissen op
3" bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
dijnsdag en vrijdag in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten Bureele
van dit blad.
Aalst, 20 October 1897.
Wij begrijpen dat de liberalen het
moeilijk bekennen kunnen dat hunne
partij met volkomeno machteloosheid is
geslagen en van :t politiek tooneel ver
dwenen is.
Ja, verdwenen is zij, de eens zoo mach
tige liberale partij en dit zonder eenige
hoop van latere heropbeuring.
De liberalen zijn inwendig overtuigd
van hunne machteloosheid, maar zij
willen het niet openbaarlijk bekennen.
Hunne daden echter verraden wat
hunnen mond weigert uit te spreken of
hunne pen weigert neêr te schrijven.
Immers wie kan aannemen dat eene
partij die nog in de toekomst hoopt of er
vertrouwen in heeft, haren invloed, hoe
gering hij ook wezen moge, ten dienste
stelle van eene andere mededingende par
tij, die haar reeds bij zoo verre heeft
ondermijnd, dat zij op 't punt staat van
voor altijd in den afgrond te verzinken
Ehwel dat is nogthans wat de liberale
partij doet wanneer zij met de socialisten
samenspant, zooals bet reeds meermalen
gebeurde en nu lest nog te Borehworm.
En de taktiek der liberalen ware nog
begrijpelijk, indien er eeDig voordeel
voor hen kon uit voortspruiten.
Aangenomen dat het verbond der anti
klerikale machten er in gelukke het
katholieK ministerie om verre te werpeu,
wie zou er bij winueu
De liberalen?... Neen I... de socia
listen alleen zouden er al het voordeel
van inoogsten.
En zelfs nog bij de nederlaag der ver
bondene anti-klerikale machten, vinden
de socialisten voordeel.
Immers na den veldslag blijven een
groot getal liberale kiezers in de socialis
tische gelederen gerangschikt...
Hebben de roode organen dat niet klaar
en duidelijk genoeg doen uitschijnen, na
den laatsten kiesstrijd te Borehworm
Een Franscbe staatsman, een oude
liberale pruik met name Yves Guyot, die
vroeger door de liberalen als een genie
tot in den derden geuzeuhemel verheven
werd, schrijft in het repub'ikeinsch-radi-
kaal dagblad Le Siècle vau Parijs
het volgende over het kiesverhond dat
onze Belgische liberalen met de socia
listen hebben gesloten tegen de katho
lieken
Het kan eene politiek van strijd zijn,
doch het is geene regeeringspolitiek. Ik
veronderstel dat socialisten en liberalen,
na ééne of twee kiezingen, eene meerder-
OF
Eene geheime weldaad ontdekt.
heid bekomen (men weet dat de Kamer
der Volksvertegenwoordigers alle twee
jaren bij helft wordt vernieuwd), wat
zouden zij met die meerderheid doen
Hoe zouden zij kunnen besturen Ik ge
loof niet dat de heeren Neujean, Vander-
velde, Strauss en Hektor Denis van het
zelfde ministerie kunnen deel uitmaken.
Zal de liberale partij in gezag winnen
door een verbond te sluiten met de socia
listen Zal zij' orde in de denkbeelden
brengen door zich met hen te verbinden
Zal zij, integendeel, geene nieuwe macht
aan het socialism geven? Zullen de socia
listen niet zeggen aan de kiezers
Ila 1 die mannen waren vol minach
ting voor ons toen wij zwak waren. Nu
dat wij sterk zijn, behandelen zij ons niet
meer als van geenen tel zijnde. Zij komen
tot ons zij volgeD ons.
d De liberalen zuUen zich schoon
tegen die taal te verzetten hebben
en te pogen het onderscheid tus-
schen hen en de socialisten te be
houden, de socialisten zullen hen
omsingelen en versmachten.
n Ik moen dat eene partij moet kunnen
verdragen dat zij de neerlaag lijdt Imet
hare princiepen en hare denkbeelden,
't Is voor haar het ccnige middel om ze
te behouden, het is de voorwaarde zelve
van haar bestaan. Eene partij bestaat
slechts door haar program. Zooniet zijn
er niets anders dan groepen die er op uit
zijn het bewind te bemachtigen.
Indien de liberale partij samenspant
met de socialisten zal zij den schijn aan
nemen aan haar eigen en aan hare toe
komst te twijfelen. Dit verbond zal den
schijn hebben van eenen afstand.»
De Franscbe staatsman oordeelt dus,
gelijk wij, dat de liberalen door hunne
daden bewijzen dat zij bewust zijn van
hun verdwijnen als regeoringspartij.
Ja, zij is tot den dood veroordeeld, de
eenmaal zoo machtige liberale partij I
Dendcrgalm heeft schoon te roepen
neen,zij is niet dood de liberale partij....
Elpur se nmove, zij leeft nog, zij beweegt
zich nog I... Ja, zij beweegt zich nog....
maar de eenige rol die zij nog vervullen
kan, bestaat in tegenkanting, in dweers-
drijverij 1... Die rol wilt zij nog ten voor-
deele der socialisten vervullen vooraleer
den laatsten adem uit tc blazen, al
brengt zij er ook Samenleving, Vaderland
en Koningdom meê in gevaar.
Maar zullen de vrede- en ordelievende
behoudsgezinde liberalen de vooruitstre-
vers hunner partij volgen
Wij gelooven hot niet hunne vader
landsliefde, hunne gehechtheid aan ons
koninklijk stamhuis zal hun aansporen
om zich bij de katholieken, de voorstaan
ders van orde, vrijheid in alles, eigen
dom, vaderland en koningdom aan te
sluiten 1
In een onzer laatste nummers hebben
wij getoond hoe een socialist van Destel-
bergen briefwisselaar was van den rooden
socialistischen Landbouwer van Anseele,
en terzelfder tijde van het groen demo
cratisch Het Hecht van Waereghem-So-
merghem.
Het bloedrood Volksrecht van Zondag
laatst drukt nu een liedje over, vau eenen
groenen democraat, ook opsteller van
Het Recht en van Ons Vlaanderen, bei
den te Waereghem gedrukt.
Dit liedje is niet anders dan eene op
hitsing van 't werkvolk togen de fabrie
kanten. Do meesterknechten worden er
in bezongen voor beulen en daarbij voor
ontuchtige kerels.
'Nen mensch bloost dikwijs vau schaamte
door de vuile liedjes die gezongen, en de
zedelooze gesprekken die langs de straten
gehouden worden. Hewel, bet gedicht van
den groenen democraat is niet beter
in een treffelijk en eerlijk gezelschap
zou het niet geduld worden zekere woor
den gaan zoo verre dat zij bij 't klein volk
de passiën moeten opwekken, en eene
zuivere ziele zouden doen blozen.
Is bet te verwonderen dat bet Volks
recht aan dien dichter de uitstekende
eere 1 doet zijne poëzie over te drukken.
Roode schrijvers in de groene bladen,
en groene schrijvers in de roode bladen,
kan het spreekwoord soort zoekt soort
schooner bewezen zijn
Te Parijs heeft eene vrouwen-vergade
ring plaats gehad, waarin het vraagpunt
werd opgeworpen Is de vrouw geschikt
voor het hwcelijJcsleven
Zij werd voorgesteld door Madame Po-
tonié-Pierre.
Een professeur de boxe stelde voor bet
huwelijk maar af te schaffen, en de reden
biervan was dat de slavernij is afgeschaft
en het huwelijk de ergste van alle slaver-
nijen is.
Artikel 2 van dit wetsontwerp zegt, dat
de vrouw over hare ziel en haar lichaam
kan beschikken zooals zij wil.
Allo getrouwheid, zelfs maar tijdelijk...
is verbodeu.
Zelfs kuunen de vrouwen, die zich zou
den veroorloven getrouw te zijn, vau 14
dagen tot een jaar in de gevangenis wor
den gezet, on zij die koutractcn van ge
trouwheid doen aaugaan, krijgen van twee
tot vijf jaar gevangenis.
Wat doet ge met de kinderen vroeg
eene stem.
De kinderen Men zet ze in de
pouponnicres publiques.
Eene hindoesche vrouw, die de verga
dering bijwoonde, zegt dat in haar land,
VERVOLG.
Nooit riep de man, en zijne stem die
sedert eenige jaren reeds bevend geworden
was door den ouderdom, beefde nog meer
door ontroering terwijl hij voortsprak
Nooit, Gndnla, nooit zal ik deze school
verlaten, zoolang er mij een enkele scholier
zal blijven Hier woonden mijn vader en
mijne moeder, hier stierven mjjne vrouw en
mijn zoon, en ik heb reden om te hopen, dat
het noodlot dat mij reeds zoo zwaar hoeft ge
troffen, mij toch het verdriet zal sparen van
in mijnen ouden dag het dak, waaronder ik
geboren ben te moeten verlaten
Nochtans, zoo sprak Gndula bedaard
voort, ik ken op den Krekelenberg een zoo
goed, zoo schoon hnisjevoor de deur ligt
een klein bloemhofje de lacht is er frisch,
de gebaren zijn vreedzame lieden het huur
geld beloopt slechts twee franken en half ter
week, zooveel kan de naald van Alena ver
dienen, en de mijne zou genoeg opbrengen
om voedsel en kleederen aan drie personen te
verschaffen hier betalen wij honderd franken
huurgeld elke maand, en meer kan vaders
Bchool, kan onze arbeid niet opbrengen hier
zijn wij arm, daar zouden wij rust en eenen
zekeren welstand genieten vader zon zich
het hoofd niet meer moeten breken met het
onderwijs hij zou op zijne muiltjens kunnen
leven, zich kunnen vermaken in het bloemen-
hofje, zijne godvruchtigheid plegen in de
kerk, die in de nabijheid staat, des zondags
met zijne dochters een uitstapje doen.... ja,
ja, daar zonden wij gelukkig zijn
Gudula hield slechts op met spreken toen
zij bemerkte dat een paar tranen in het oog
des grijzaards kwamen glinsteren
Altijd dezelfde zuchtte zij. Ik zal hem
nooit kunnen overtuigen
Dit kon zij nooit, maar een droevig voor
val kwam weldra het uitvoeren van haar ont
werp helpen.
Het zenuwstel des grijzen meesters ver
slapte van dag tot dag, en de overspanning
van krachten die hij aanwendde om zijne be
diening te kunnen uitoefenen, deed in zijn
lichaam eenen hevigen storm ontstaan en
wierp hem beweegloos op een ziekbed.
Eene geraaktheid riep Gudnla met
ontsteltenis, en Alena vloog de deur nit om
eenen geneesheer te halen.
Gelukkiglijk, dochters, sprak deze bij
zijne aankomst, gij hebt niet gewacht om mij
te doen roepen vader Driessens heeft onmid-
delijk mijne hnlp noodig.
Dan voelde hij den polsader, staarde in de
heweeglooze oogappels des grijzaards, lichtte
de armen op die loodzwaar op het bed terug
vielen, en na zich ovortuigd te hebben dat
eene geraaktheid den ouden man getroffen
had, opende hij hem de ader van den rechten
arm, en liet daaruit een hoeveelheid bloed
vloeien.
Ik hoop nwen vader te kunnen redden,
sprak hij tot de twee dochters die hem
nieuwsgierig aankekeu, gij zult aanstonds
naar den apotheker gaan met dit briefje en
de poeders halen die erop aangeduid staan
binnen een uur zal ik wederkomen om te be-
statigen welken invloed de aderlating op den
zieke gehad heeft.
Alena hield het briefje tusschen hare vin
geren, en zoodra de geneesheer zich verwij
derd had wierp zij eenen kommervollen blik
op Gudula deze begreep hare zuster en stond
eerst radeloos
Ga maar, Alena, sprak zij eensklaps, de
apotheker zal door de poeders wel weUn
de kinderen altemaal den naam van de
moeder dragen want ge begrijpt, zegde
zij, dat een vader altijd inbeeldig is....
De voorzitster doet opmerken dat dit
punt niet aan het dagorde staat.
Maar ik zet het aan het dagorde.
De bijval van dit stelsel is niet groot.
Mad. Baduel-Renaut zegt, dat er mil-
lioenen meer vrouwen dan mannen zijn
dat men aan de vrouwen gelegenheid
moet geven eenen man te krijgen zij zou
willen dat de Staat als algemeene «vader»
werd aangewezen. De Staat zou de
kinderen moeten opkweeken gedurende
drie jaren, die op hunne geboorte volgen.
Mad. Roques wil aan vrouwen en man
nen dezelfde rechten geven zij maakt
den lof van het huwelijk dat uit liefde
gesloten wordt, buiteu alle vooroordeel
van kapitaal.
Maar het woord kapitaal, brengt de
redenaarster op een brandenden grond
zij valt op eene razende wyze den eigen
dom aan, waarop Mad. Constant ant
woordt.
Deze woordenwisseling doet een lawijd,
een rumoer, eene verwarring ontstaan,
die onbeschrijflijk is.
Mad. Potouié-Pierre is verplicht de
twee woordvoersters buiten de zaal te
doen brengen, zegt de Temps en de vraag
om te weten of de vrouw wel geschikt is
voor het huwelijksleven blijft hangende.
Wat zouden die wijven van de samen
leving willen maken als zij meesteres
waren I Het antwoord is wat brutaal,
maar het zou in alle geval juist zijn.
Z. H. de Paus van Rome heeft dfie
voorname geestelijken gelast om in
Frankrijk overal instructiën te versprei
den,die zullen strekken om de katholieke
eenheid te verspreiden
Zijne Heiligheid blameert de dagbladen,
die zich tegen die eenheid verzetten,
zooals de Autorité, Libre Parole eu
Vérité.
De Paus vraagt de katholieken den
republiekaanschen regeeringsvorm in
Frankrijk aan te nemen, en hij meent dat
men niet te veel priesters in de parle
mentaire vergaderingen moet benoemen.
De priesterdie zich voordraagt voor
de Kamer, moet hiertoe bijzondere ge
schiktheden hebben hij moet door het
volk gewild worden, maar zich niet op
dringen.
Men moet de noodige hoedanigheden
hebben om eere aan de Kerk te doen.
Frankrijk is niet geschikt op dit oogen-
blik, een groot getal priester-afgeveer-
digden te verdragen.
Zou dio wenk uit Rome niet verder
reiken dan de Fransche grenzen
welke ziekte vader heeft getroffen, en in zulk
geval zal hij niet onmeédoogend zijn....
Ik durf niet Gudula, gij weet immers
dat er bij hem nog eene rekening van ons
openstaat
Eene rekening van twintig franken....
ja, ik weet het.... dit is het laatBte deel van
die groote rekening die wij voor de medecij-
nen van moeder zaliger moesten betalen....
Ga maar, Alena, dit zal niet beletten dat gij
de poeders zult krijgen....
Ik durf niet.... Over twee dagen ont
moette ik de vrouw van den apotheker en «ij
vroeg mij wanneer wij eindelijk die schuld
kwamen effenen....
Gudula zweeg en dacht....
En toch, riep zij, moeten wij aanstonds
de poeders hebben die vader kunnen genezen
Alena, ik zal zelf gaan, en spoedig kom ik
terug.
Zij greep zoo snel een voorwerp nit de lade
der tafel, en verborg het onder haren hals
doek zoo behendig dat Alena niets daarvan
bemerkt had dan stapte zij haastig de straat
in en verdween achter den hoek waar de
CapncienenBtraat in de Hoogstraat nitioopt.
Er was een tamelijk lange afstand tnsschen
woning eu die des apothekers zij liep
voorwaarts en hield hare hand op
den halsdoek gedrukt achter welken zy bet
Het record in het schrijven.
De heer Walpole, eeu jeugdige reporter
die voor een Engelsch agentschap ver
slag maakt van de zittingen van het
Lagerhuis, heeft iets buitengewoons ge
daan dat hem recordman in het schrijven
maakt.
Ten gevolge eener wedding, heeft de
heer Walpole, onder het diktaat van
eenen ambtgenoot, in twee en half uren,
zes duizend vier honderd zeventig woor
den geschreven.
Om een gedacht te geven van de moei
lijkheid dezer taak, moeten wij zeggen
dat de reporter tijdens heel het diktaat
43 woorden in ééne minuut schreef (de
gewone snelheid is maar 25 woorden) en
dat hij gedurende geenen enkeleu second
gerust heeft.
Zeggen wij verder dat de heer Walpole
geen enkel verkortingsteeken of snel-
schrifteeken gebruikt heeft. De tekst
werd, met gewone snelheid van het spre-
keu,duidelijk geschreven door den repor
ter, dio op zekere oogcnhlikken tot 50
woorden per minuut schreef, by na één
per second.
Vooruit vervloekt de samenleving
waarin de eene millioenen bezitten, ter
wijl de andere van gebrek en armoede
langs de straten neérzinken.
Het schijnt dat dit nogtans niet veel
indruk maakt op de roode miljonnairs,
zooals de Vandevelde's, Defuisseaux, Fur-
nemont's en anderen, want zij blijven
gerust het geld hunner koepons opstrij
ken en Anseele zelf laat er zijne plezier
reisjes naar Zwitserland niet voor.
Zeker, er heerscht veel armoede in de
wereld, doch, 't is het socialism niet dat
dien toestand zal verhelpen de rooden
doen niets voor de arme menschen, ter
wijl de kristelijke liefdadigheid reeds
veel gedaan heelt en nog (steeds doet om
zooveel mogelijk alle ellenden te ver
zachten.
Het uitgebreid verslag over den
toestand der maatschappijen van ouder
lingen bijstand in België, den heer Minis
ter van arbeid aangeboden, bewijst ons
eenen ontzaglijken vooruitgang op dit
gebied, vooral gedurende de laatste zeven
jaren.
Op 31 December 1890, bestonden er
slechts 380 erkende maatschappijen van
ouderlingen bijstand.
Op 31 December 1895, was dit getal
tot 858 geklommen en op 31 December
1896, telden wij in België „1,132 erkende
maatschappij en
Dit bewijst dat de werklieden voor
goed het nut dezer uitmuuteude instel
lingen beginnen te begrijpen.
voorwerp verborgen had aan hare l
gen kon men zien dat er een hevige strijd in
haar hart ontstaan was, want bij poozen
vertraagde zij haren loop, sloeg hare hand
aan het voorhoofd en snelde na eene korte
mijmering weder voort. Zij stond reeds op
den dorpel des apothekers huis, en met de
klink der deur in de hand mompelde zij bin-
nen's monds.
Het is toch beter dat vader genezen dan
wel dat hy juist kunne weten welk nur van
den dag het is
Dan trad zij binnen. De apotheker vu
bezig met «uüge kruiden te mengen, en zoo
dra hij Gndula zag, nam hij een streng voor
komen aan dat van veel ontevredenheid ge
tuigde. Dat hij barsch was eu onmeedoogend
van inborst, mocht men daaruit niet beslui
ten zulke lieden hebben immers zooveel
achterstellige schuldenaars, dat het voor hen
eene wet geworden is, eene noodzakelijkheid
zich barsch en onmeedoogend te toonen.
Nochtans toen hij het briefje des dokters
uit Gudula's bevende hand aangenomen had
en ernstig overlezen, sprak hij haar toe 3
Dit zijn kostelijke poeders, juffrouw
Dit ziju poeders die mij zelf veel geld kosten,
en gij weet, er staat nog wat te effenen op
mijn boek.
(WORDT VOORTGEZET').
