Donderdag 4 November 1897. S centiemen per nummer. 33,te Jaar 3207. 1 Mi DER Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement Aalst. GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM. VADERLAND, TAAL, VRIJHEID. Vakvereeniging. Twee zienwij zen. De Zondagrust. H. Stoel. DE DENDERBODE. Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor de Stad 5 frank; met de Post verzonden f5 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes maanden; fr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving eiidigt met 31 December. De onkosten der kwitantiën door de Post ont vangen zijn ten laste van den schuldenaar. Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, N. 31, en in alle Postkantoren des Land. Cuique Ruum. Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1,00; Vonnissen op 3e bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dijnsdag en vrijdag in den voormiddag. Voor de advertentiën uit vreemde landen zioh te wenden ten Bureele van dit blad. Aalst, 8 November 1897. Een der voornaamste punten wolk# de Volksknmer op te lossen had, was voor zeker deze te weten of het geraadzaam is aan de vakvereeniging het recht te geren ran handel te dry ren. De Volkskamer heeft b#t rraagstuk in d#n zin opgelost dat het aan de rakver- eeniging verboden is van handel to dry ven. Het is onbetwistbaar, en hieromtrent ia men het byna algemeen eens, dat de vryheid ran handel te dry ven aan de vakvereeniging gegund, den doodslag zou wezen voor de ambachtslieden en kleine neeringdoenera. Aangaande de landbouwnijverheid is men op verre na zoo eensgezind niet. De Boerenbonden welke de zaak ineene algemeene vergadering onderzocht heb ben, zyn van gedacht dat die vrijheid hun door de wet moet erkend worden zonder den vorm te moeten aannemon van eene handclsvereeniging. Volgens hen kan eene vakvereeniging zonder recht öm handel te mogen dryven, van geen het minste nut zyn. Wij, landbouwers, zeggen zy, hebben ons in eenen machtigen gildeboud veree- nigd om roordeeliger te kunnen voort brengen en de handelsverrichtingen die wy ragen, zijn niets anders dan de wer ken van het uitoefenen des landbouwbe- roeps. Wij kunnen ons geene vakvereeniging voorstellen die het beroep zijner leden niet mag uitoefenen zoomin als eene han- delsvereeaiging die geen handel mag drij ven. Die zienswijze wordt niet gedeeld door verscheidene landbouw-comicen »>n vooral door de Federatie der Landbouw-comicen van Henegauw. Deze laatste vindt dat de vakvereeni ging beter nevens haar eene samenwer kende maatschappij zou stichten om han- delsoperatiën to verrichten en dit om de volgende reden 1° De onderbinding bewyst dat de vorm van samenwerkende maatschappij geen ongemak oplevert. In het begin kla gen de sekretarissen wel een weinig over de verbintenissen, waartoe zij door de Wet gehouden zijn, maar welhaast erken nen zy dat deze pleegvormen het groot voordeel hebben van krediet aan de maat schappy te geven en van hunne verant woordelijkheid jegens de leden te dekken. Ten andere, de pleegvormen die aan de vakvereenigingen zouden OF Eene geheime weldaad ontdekt. 3d* VERVOLG. «o» Wat ontberingen, wat koude, wat tranen, wat smarten in die woningen der vroeger zoo treffelijke ambachtslieden, in die huizen der kleine burgers, in die kamer waar eene we duwe van hare inkomsten in betere tijdon kon bestaan, waar eene jonge dochter zich rijke lijk kon voeden en kleeden met de winste harer handen Dit verborgen lijden ontdekken en ver- zaehten, znlks was de edele taak die eenige edelvrouweu van Brussel op zich hadden ge nomen. De aanleidster van dien liefdadigen stoet was eene vrouw, gemeenlijk in het zwart en gansoh eenvoudig gekleed de gezellin die altijd aan hare zijde stapte was door elkeen gekend en het volk groette haar gravin de Mérode, doch zij zelf zoo lieftallig, zoo ge- spraakzaam en liefdadig, zij hield haren naam en haar aanzicht verborgen achter een zijden voorhangsel dat van haren hoed tot op hare worden zullen zy minder zijn Het is niet te gelooven, en ook niet te wenschen. Tol hiertoe hebben ouze bondgenoo- teu, landbouwers, met groot gemak al hunne operation kunnen verrichten ondor den vorm van samenwerkende maatschap pijen. - Waarom dan willon veranderen dat gene waarover niemand klaagt 2° Zekerlijk zijn er andere econo- mieke belangen. De vak-eigene belangen, 't is te zeggen bet onderrichten der leden en dezer kinderen bij middel van confe- rentiën, bibliotheken, dag- of weokbladen en museums, de proefvelden, de verze keringen onder verscbillige vormon, het bestudeeren der huurkoutrakten, enz. moeten in een goed syndikaat de voor hand hebben op de economische belan gen. b Daarom is het te wenschen, dut de Wet aan alle Vakvereeniging de burger lijke persoonlijkheid tookeune. Maar dat wil niet zeggen, dat het niet beter is twee genootschappen te doen leven nevens elkander de vakvereeniging en de samen werkende maatschappij, liever dan alles in dezelfde kas en in hetzelfde genoot schap te verzamelen. Het zal later nog tijd zyn, indien de ondervinding daartoe leidt, de twee maat schappijen in ééne to herschapen, het geen veel gemakkelijker zou zijn dan de twee vereenigde genootschappen van elkander af to.zonderen. De redeu die men gowooulijk in brengt om voor eau genootschap het ver- mogeu te vragen om handel te drijveu, is dat er geldmiddelen noodig ziju om het doel der vakvereenigingen to bereiken. Het is niet betwistbaar. Ook zien wij de samenwerkende maatschappijen, welke de standregelen der federatie van Hene gouw hebben aangënomen,meer dan 50% hunner winsten aan dat doel besteden. Zoohaast de vereoniging haar persoonlijk bestaan zal ontvangen hebben, zullen deze sommen in hare kas gestort worden. Maar welk voordeel zal men zeggen, kan er dan bestaan in de splitsing der twee genootschappen Ten eerste, dat het altijd zeker zal blij ven dat, indien de samouwerkende maat schappy ten ouder gaat, geon enkel schuldeischor de goederen van de vakver eeniging zal mogen aanslagen. En dat is belangrijk, indieu men voorziet dat de vakvereeniging legaten of giften van vreemde weldoeners kan ontvaugeu. a Ook zal het voor de vakvereenigingen gemakkelijker ziju voordeelen en voor rechten te bekomen, indien zij geeneu handel zullen dry ven. Eindelijk moet men zich herinneren, dat eene vakvereeniging moet open zijn voor al de leden eeuor zelfde bediening, groote cu kleine landbouwers, grouduige- borst nederdaalde. Dit geheimzinnig wezen leverde stof aan vele gesprekken, en uit eiken mond klonk een lof, een zegen voor de onbe kende bezoekster der armen. In al de andere wijken der stad had men haar reeds ontmoet en bewonderd na richtte zij dagelijks met gravin de Mérode hare schreden naar het volkrijk kwartier der Minimen en poogde daar do schamele armoede te ontdekken, die wellicht aan de vorige bezoekers kon ontsnapt zijn. Eenige dagen later sprak men daar niet meer dan van de tmrte vrouw, en zoo hoog steeg de bewondering der arme lieden, dat zij haar als eenen engel aanschouwden, uit den hemel gezonden om de ongelukkigen te hel pen. Een engel van liefdadigheid, ja, dit was zij, en het volgende feit zij voldoende om elkeen daarvan te overtuigen. Don 2 December stapte zij, vroeg in den morgend, niettegenstaande de bitsige koude, de Minimenstraat in zij was .wederom ver gezeld van gravinjde Mérode. Links en rechts wierp zij hare blikken ,op de huizen der armen, links en rechts deelde zij muntstuk keu uit, die aanstonds tegen brood verwisseld werden. Plotselings hield zij hare gezellin staan en wees met den vinger naar een open staande poortje achter welk zich eenige huis- jee vertoonden lief van aanzien, en allen met naars, huurders, nijveraars, buitenlieden. En hoeveel soorten van handel en nijver heid zijn er niet die slechts ééne enkele klas der leden van do vakvereeniging aangaan I Eene stokerij, bijvoorbeeld, zou maar enkel de beenhouwers en vet- leggors aangaan. Wat zouden de andere lieden zeggen van do algemeene spaar gelden in zulke nijverheden te zien ver smelten Ziedaar de gedachten die de federatie van Henegauw inbrengt tegen de vragen der Boerenbonden. Voegen wij hier ten slotte bij dat het Landbouw-comice van Herzele zich ins gelijks heeft vyaudig verklaard aan de vryheid voor de vakvereenigingen om han del te drijven. Dit comice stichtte reeds acht verscbillige landbouwersbonden met eigen bestaan als handelsmaatschap pijen en niets belet dat het nevens die handelsmaatschappijen vakvereenigingen tot standbrenge, welke zich met de vak- eigene belangen zullen onledig houden, namelijk, het landbouwonderwijs bij mid del van voordrachten, bibliotheken, dag- on weekbladen, museums, proefvelden, verzekeringen onder versehilligeu vorm, het bestudeeren van de pachtbrieven, enz., enz... Men wordtin het algemeen, ten allen kant, en allo dagen meer en meer over tuigd van de volstrekte noodzakelijkheid van den zondag te herstellen. Het is door alle dokters erkend dat het lichaam en de geest van den mensch elke week rust vereischt. Maar om deze rust te verwezenlijken, is het noodig dat alle man ruste. Want, bij voorbeeld de meerderheid der hande laars die rust verlangt, bestatigende dat hunne mededingers, die nochtans de kleine minderheid uitmaken, hunne win kels open houden en handel drijven, zul len zich genoodzaakt vinden van ook aan der ust te verzaken. Het is nog noodig dat de rustdag voor iedereeu op denzelfden dag gesteld worde. Indien iedereen naar ziju goeddunken of voorkeur deu rustdag mocht vaststellen, zou niemand kunnen rusten. Inderdaad, indien de rechters op den zondag en de advokaton op den maandag, de meesters van nijverheidsgestichten op den dinsdag en hun werkvolk op deu woensdag hunnen rustdag wilden nemen, ware het voor niemand mogelijk op dien gekozen dag tc rusten. Het is dus volstrekt noodig dat de rust dag voor iedereen op denzelfden dag der week bepaald worde. De liberalen, die de zondagrust aan hun werkvolk ontnomen, en overal het zondagwerk in ons land ingericht hebben, moeten heden bekennen dat het algemeen gevoelen hun ongelijk geeft. hofje voor de deur voorzien. Boven het poortje stond nr 164 en een weinig lager den naam de Krekelenberg. Mevronw, sprak zij tot de gravin de Mérode, ziedaar de ware schuilhoeken der ellende in znlke huisjes wonen menschen, die nooit bedelen, maar altijd lijden. n nauwelijks had zij die woorden gespro ken of eene jonge dochter opende de deur van eeuo dier woningen, on vloog in eenen mantel gewikkeld langs de Minimenetraat naar de Hoogstraat. Haar aanschijn was wit als sueouw en hare lippen paarsblauw al hare ledematen trilden van koude, of aandoe ning, en overvloedige traien rolden over hare wangen. Zij scheen de tvreo vrouwen, die aan den ingang van don Krekelenberg stonden, niet te bemerken, en snelde zuchtend vooruit. Heb ik bet niet gezegd sprak de zwarte vrouw tot hare gezellin... daar schuilt armoe de troden wij binnen. Maar onze voorraad is zoo goed als uit geput, onze beurzen zijn ledig Treden wij toch binnen om te zien wat er schuiltlater zullen wij hulp zenden. De edelvrouwen klopten aan eene wee- nende jonge dochter deed open, en zij stonden voor eenen ouden zetelstoel in welke een lamme grijsaard meer dood dan levend zat. De Liberté, van over een veertiental dagen, de eenige gazet der gematigde liberalen die aan den ondergang dor vrij zinnige partij ontsnapt is, erkent dat èr elke week eenen rustdag moet zijn, en dat deze rustdag op deu zondag moet be paald worden. En dat men niet zegge dat de handel en de nijverheid daardoor zullen lijden Men zie Engeland, waar de zondagrust zoo streng onderhouden wordt. Het is het land van geheel Europa waar de handel en nijverheid het meest bloeien. Het is dus te wenschen dat er, zoohaast mogelijk, noodige maatregelen genomen worden om do zondagrust algemeen te maken in ons land. Naar aanleiding van nieuwe geruchten over 's Pausen minder gunstig gezond heidstoestand en hun weerspreking door den lijfarls Lapponi, maakt de Romein- scbeTribuna de opmerking, dat zoodanige geruchten regelmatig driemaal per jaar plegen uitgestrooid te worden: in Januari, Augustus eu October. De beide eerst bedoelde koeren wegens de ongunstige weergesteldheid, waarvan vele menschen de nadoolige gevolgen voor hunne ge zondheid gevoelen, maar juist de Paus niet den derden keer omdat dan de bu- reelen van het Vaticaan wegens vacantie gesloten zijn, en de Paus gewoonlijk geen audiëntie geeft, zoodat de verhalen van zijn ongesteldheid dan niet aanstonds door het feit dier ontvangsten zelf telkens kunnen gelogenstraft worden. Meestal, zegt de Tribuna, verschijnen die alarm- berichten het eerst in Fransche bladen, waaruit zij dan door Italiaansche, doch niet Romeinsche, worden overgenomen, daar de te Rome zelf verschijnende bla den gewoonlijk voorzichtiger zijn, al ware het slechts om het eenvoudige feit dat eeu ieder van de hoogten om den Janiculus in do tuinen van het Vaticaan kan zien, hoe de Paus daar rustig of in druk ge sprek rondwandelt, terwijl men hem ziek b noemt. De Paus verheugt zich inderdaad in een zeer goede gezondheid, zonder de gewone gebrekeD van den ouden dag en verbaast iedereen door zijn bui tengewoon geheugen, waardoor hij zich alle historische datums vau zijn Pontifi caat en ook van de profane geschiedenis der laatste tientallen van jaren met groote nauwkeurigheid heriunert en b. v. omtrent den loop der gebeurtenissen en omtrent oorlogen en veldslagen in Afrika geheel op de hoogte is. Wanneer een bis schopzetel moet bezet worden, onver schillig in welk werelddeel, in Zuid- Afrika of Australië zoowel als elders, is Z. H. onmiddellijk gereed, want hij kent alle namen. En ziet men hem in den tuin wandelen, dan gaat hij wel is waar een De jonge dochter wierp zich op do knieën voor de vreemde bezoeksters en riep snik kend Erbarming Erbarming Vader sterft De onbekende vrouw wierp eenen blik op den stoiptrekkenden man - Van honger sterft hij.... fluisterde zij gravin de Mérode toe. Deze laatste had reeds baren arm achter ket hoofd des gryzaards gebracht, en lichtte het zachtjes op, terwijl hare gezellin eenige druppelen op zijne lippen liet vallen van een verkwikkend vochtde zieke man kneep aanstonds den mond toe en slorpte het vocht in. Langzamerhand ging zijne bezwijming over tot eenen zuchten slaap, en zijne ademtochten werden vrijer. Het ergste gevaar is reeds over, gravin, sprak de onbekende.... Maar zie eens hoe zwak de man is Hebt gij geen versterkings middel meer in uw korfje De gravin zocht en vond een pakje dat zy baar overreikte, zeggende De Hemel is met ons Het is nog een pakje van dien kostbaren verkwikkonden thee. Thee thee riep het jonge meisje. Oh, daar is vader een zoo groot liefhebber van Zekerlyk dit aal hem genezen Maar ik zie al road, dochtertje ging de weinig gebukt, maar toch zonder den steun van den hem vergezellenden ge heimkamerheer met een wandelstok in de hand slapt hij zelfs vrij snel voort on staat nu en dan stil in levendig gesprek of om beter te luisteren. Steeds staat Z. H. nog tusschen 6 en 8 uren op, naar go- lang hij den nacht heeft doorgebracht, want dikwijls gebeurt het dat hij, als hij den slaap niet vatten kan, des nachts zijn legerstede verlaat om aan zijn schrijf tafel eenige uren een of ander gewichtig werk dat hem bijzonder bezig houdt voort te zetten of ook wel om te dichten. Maar ook dan staat hij toch uiterlijk om acht uren op, leest de H. Mis, gebruikt daarna een kop koffie en werkt aan zijn schrijf tafel tot 2 uren, om welken tijd hy zyn vaak beschreven sober middagmaal ge bruikt. Een middagslaapje na het eten vergunt de H. Vader zich nimmer; kan hij wegens slecht weder niet in den tuin wandelen, dan houdt hij zich met eene of andere lichte lectuur bezig. Overigens zoo besluit het niet-katholieke blad ziju sympathiek artikeltjeis het dage lij keche leven van deu Paus zoo regel matig, dat hij aan storingen die andere menschen van zijn leeftijd dikwijls in hun gezondheid schaden, weinig is blootge steld. De kwestie der arbeiderspen sioenen. in Nederland. De Staats commissie, welke zicli sedert Juli 1895 bezig houdt met een volledig onderzoek betreffende pensionneering van den ouden werkman met geldelijke hulp van den Slaat, hield zaterdag l&atsleden hare eerste vergadering na de zomervacantie. In deze vergadering werd de einduitslag ter keunis gebracht eener berekening op de basis van ouderdomspensioen, samen gewerkt met invaliditeitspensioen. De vraag werd in stemming gebracht, of men op de verkregen uitkomst zou voortbouwen, ja dan neen. Met het oog echter op de zeer aanzienlyke soms gelds, welke de Staat als kapitaal van aanleg zou hebben te storten, beantwoordde de overgroote meerderheid der commissie ze vraag ontkennend. Het denkbeeld werd aan de hand ge daan om de storting van staatswege over een tijdperk van 50 jaren te verdeelen, doch vond geen by val. Ten slotte zyn nu de rekenkundige raadgevers der commissio, MM. Landró en Kluyver, uitgenoodigd eene nieuwe berekening te ontwerpen voor ouder- dompensioen alleen. In dit pensioen zullen betrokken wor den do werklieden, wiens jaarlyksch inkomen minder dan 1,000 gulden be draagt, eu met dezen gelijk te stellen per sonen. Het aantal der belanghebbenden isgesohatop 100,100. onbekende voort.... is er hier wel een pot om water te koken Nog óénen aarden pot hebben wyme vrouw En aij daalde in den kelder en bracht n grauwen kookpot op. Toen zij het deksel daarvan oplichtte, vloog een onaange- ime geur de bezoeksters te gemoet. Wat ïb dat vroeg de onbekende. Ons voedsel voor vaudaag, mevrouw. Maar het is bedorven, kind I.... Hebt gij dit gekregen Neen, mevrouw, wij bobbeu nog niets gekregen.... Gndula, mijne zuster, wil niets vragen.... Het goede voedsel kost zoo duur.. Gudula is dit gister avond in den donkeren gaan koopeu voor de laatste twee stuivers die j nog bad.... Eene traan rolde over de wangen der edel vrouwen. Ondertusschen was er geen tijd te verlie zen eenige houtepaanderen lagen op den haard de jonge dochter werd aanzocht bet vuur aan te stoken terwijl de onbekende den kookpot zuiverdo en hem, met water gevuld, op de vlammen plaatstede gravin de Mérode stond aan den zetelstool en besproeide nog eens de lippen van den ouden man inet bet verkwikkende vochtdeze kreeg allengsken* de levenskrachten weder. (WORDT VOORTGEZET).

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Denderbode | 1897 | | pagina 1