S B
Donderdag 18 November 1897. 5 centiemen per nummer. 558leJaar 5211
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement Aalst.
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
Overal de zelfde.
if
LANDBOUW.
Leert uw zoon een stiel.
DE DENDERBODE
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week
voor de Stad 5 frank; met de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden; fr. 4-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwitantiën door de Post ont
vangen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, N. 34,
en in alle Postkantoren des Land.
Culque auum.
Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1,00; Vonnissen op
3C bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
dijnsdag en vrijdag in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten Bureele
van dit blad.
Aalst, 17 November 1897.
Ja, overal zijn de liberalen en socialis
ten de zelfde godsdiensthaters, de zelfde
vervolgers der priesters, de zelfde bespot
ters van den eeredienst, de zelfde pijui-
gers van de christens menschen die aan
hun geloof willen getrouw blijven.
VAutorité, een parijzer dagblad, deelt
sedert eenigen tijd, meó boe de liberale
vrijdenkers die in Frankrijk aan 't hoofd
der Armbureelen staan, dc noodlijdenden
pijnigen, welke catholieken zijn en aan
hunne kinderen eene godsdienstige op
voeding willen bezorgen.
Te Turconje.een arm huisgezin samen
gesteld uit vader, moeder en 4 kinderen,
omving hulp van het Arm bureel. Maar de
sectariscbe liberalen die bet Bureel sa
menstellen hadden vernomen dat een
der kinderen, 9 jaren oud, de catholieke
school volgt. Dadelyk is er aan den vader
bericht geworden, dat hem voortaan allen
onderstand zal geweigerd worden om
rede, wordt er brutaal weg bijgevoegd,
dat zijn kind naar de catb. school gaat.
Eeno ongelukkige moeder wordt te
Bains-les-Bains (Vogeezen) van allen on
derstand verstokeu, omdat zij hare kin-
ders naar de school der nonnen zendt.
Meer voorbeelden kunnen aangehaald
worden.
Even als de baanstroopers, zegt-L'Au
torite die voorbijgangers afwachten en
hun den revolver op de borst zetten met
de woorden Uwe beurs of het leveu 1
zoo ook handelen de schurken die aan
't hoofd der opeubare liefdadigheid staan,
met de ongelukkigen die de vrijheid van
geweten willen behouden ze roepen huu
toe Uwe kinders naar de geuzenschool
of van honger en gebrek vergaan I
Welke wraakroepende handelwijze
De rijke menschen en de burgerij kun
nen nog hunne kinders naar dc scholen
zenden van hunnen keus maar wee u
gij, arme menschen 1
Voor hen is er geene vrijheid onder de
republiek
Ellendelingen
Ja, ellendelingen zijn het die aldus ten
opzichte de arme menschen handelen en
L'Autorité slingert hen te recht die
bemanning naar 't hoofd.
De feiten die het Franschc blad met
oene gewettigde verontwaardiging aan
klaagt, zagen wij hier ook in België ple-
;en.
Gedurende den schooloorlog door de
schandalige schoolwet van 1879 verwekt,
ILlU vmi lYViUUUmi
OF
Eene geheime weldaad ontdekt.
Bd# VERVOLG.
—"On—
Kind, hebt gij hot gebod des Hoeren
niet overtreden Hebt gij de eerlijkheid niet
geschonden om mij dezen drank te bezor
gen Och die thee is kostbaar dien kan,
dien mag men niet hebben in een arm huis
gezin gelijk het onze is. Och kind duizend
maal liever wil ik sterven dan u met eene
onrechtvaardigheid besmeurd te zien.
Wees gerust, vader. Och wij zijn niet
arm meer juichte Alena, twee engelen heb
ben ons rijk gemaakt Nog heden zullen wij
sterk en gezond voedsel hebben... nog heden
zullen wij vleesch eten, en werk krijgen, en
den kost kunnen verdienen voor vader en
voor ons.
Alena, wat zegt gij mompelde de grijs
aard.
Twee engelenvader, hebben ons rijk
gemaakt
Twee engelen Twee engelen mom
pelde hij voort, en overwonnen door den
raak dien do verwarmende drank meer en
zagen wij hier ook dat duizenden arme
familiën, vooral in degroote steden waar
de liberale troonen, vau allen onder
stand werden beroofd omdat zij, naar de
stem van hun geweten luisterende, hunne
kinders naar de calh. scholen zonden.
En hoevele arme lieden zijn er hierdoor
niet van honger en gebrek bezweken of
vroegtijdig ten grave gegaan
Hoeveel moorden hebben de liberale
sectarissen aldus Diet gepleegd moorden
die voorafgegaan zijn door do pijnelijkste
folteringen
't Is immers geweten dat aan arme
moeders geneesmiddelen werden gewei
gerd voor hunne doodelijk zieke kinders.
Men ging zelfs zooverre van eene dood
kist tc weigeren.
De arme menschen waren gedwongen
te kiezen tusschen den hongerdood of de
levering der ziel hunner kinderen aan de
helsche inblazing van soms godverlooche-
nendo maar altijd ongodsdienstige onder
wijzers.
Onschuldig bloed werd zelfs op bevel
der liberalen vergoten te Heule en elders.
Ja, met duizendon en duizenden telde
men er die van de liberale geuzenscholen
niet wilden.
Duizenden en duizenden huisgezinnen
waren bereid tot alles te verduren liever
dan de ziel hunner kinders aan 't onge
loof te slachtofferen.
Duizenden menschen zouden bezweken
zijn ware de ouuitputbare cath. liefda
digheid hen niet ter hulp gekomen.
De schandaligste, do wraakroependste
feiten werden ter Volkskamer aange
klaagd, doch de ministers bleven werke
loos ze lieten maar altijd voort vervol
gen, pijnigen en folteren om de liberale
scholen te bevolken.
En niettegenstaande dit alles bleven
ze ledig en hadden de meeste geusche
schoolmeesters geen ander werk dan pij
pen te doorrooken en zich op den kweek
van konijnen toe te leggen.
De schoolstrijd duurde zes volle jaren.
Iu 1884, viel het liberaal ministerie
onder de verachting van alle ware Belgen
en de sclioolvrede volgde weldra.
De liberale bladen bewecron soms
dat de vrijmetselaarslogen geene politiek
maken. Welnu, in de Lanterne van Parijs
bekent de framasson Bouceret dat het de
loges zijn, die tegenwoordig de schoolwet
en de krijgswet voorbereiden die twee
wetten Lebben geen ander doel dan het
onderwijs te verwereldlijken eu de gees
telijke roeping der jonge priesters te
dwarsboomen.
meer «ver zijne lidmaten rondsproidde, liet
bij het hoofd op de borst zinken en sluimerde
ichtjens in.
III. EENE WONDE GEZALFD.
Juffrouw, ziehier het scbuldenboek
we rekening staat zooverre achteruit dat ik,
ofschoon allerbest jegens n gestemd, toch
moet ophouden u nog iets op krediet te geven.
Zoo sprak de kruidenier uit de Hoogstraat
tot welken Gudula was geloopen op bet oogen-
blik dat de twee edelvrouwen aan den hoek
van den Krekelenberg verschenen. De jonge
dochter verbleekte zij liet hare oogen dwa
len over eene lange reeks namen van eetwa
ren aangeteekeud met den prijs van elkeen,
en te zamen beloopende tot eene som van
ruim veertig gulden.
Ach, mijnheer Franck zuchtte zij, ik
wist niet dat onze schulden zoo groot waren.
En mij verwondert het, Juffrouw, dat
zij nog niet booger zijn geklommen wil eens
bemerken dat er sedert Oktober 1845 nietB
meer door u is betaald geworden.
Dit is sedert dertien maanden, mijn
heer Franck Het bewijst toch ook dat wij
gedurende dien tijd niet kwistig hebben ge
leefd....
Voor dertien maanden is veertig gulden
niet te veelik beken het.... Maar zon dit
niet bewijzen, jufvrouw, dat gy met uwe
Bemestingsproeven op zure weide.
Het doel dezer proeven was de vrucht-
baarrnakende eigenschap van knlk,super-
phosphaat, metaalslakken en kaïniet op
zure weide daar te stellen, hetzij deze
mesten gezamenlijk, hetzij afzonderlijk
gebruikt wierdon.
Te dieu einde hebben wij, in 1894, op
eene stellig zure wr-ide, die zoowel voer
de hoedanigheid als voor de hoeveelheid
slechts eene ellendige opbrengst gaf (ge
middelde opbrengst van vier jaar 2126
kg. hooi en 1021 kg, nagras, tien naast-
eenliggendo perceeleu genomen van 20
aren ieder. Ziehier in 't kort, het ver
slag dier proeven welke gedurende vier
jaar hernomen wierden.
De hoeveelheden gebruikte mest en de
bekomen uitslagen zijn tot de- hectare
herleid.
Gebruikte mestenvier opeenvolgende
jaren in de maand Januari aangewend.
Pbbobel IZonder mest (getuige perceel).
Pbbceel II 1500 kg. vette kalk pas
gebluscht. Peuceel III 400 kg. super-
phosphaat inhoudende 14 °/o pbosphoor-
zuur. Pebceel IV 400 kg. motaalslak-
ksn van 75 fijnheid en 16 phos-
phoorzuur. Perceel V 600 kg. kaïniet.
Peuceel VI 600 kg. kaïniet en 1500 kg.
kalk. Peeceel VH 400 kg. supnrphos-
phaat en 1500 kg. kalk. Peeceel VIII
400 kg metaalslakken en 1500 kg. kalk.
Peeceel II600 kg. kaïniet, 400 kg.
superphosphaat en 15Ó0kalk. PeeceelX:
600 kg. kaïniet, 400 kg. metaalslakken
en 1500 kg. kalk.
Hoogere jaarlijksche opbrengsten, ge
middeld berekend op vier jaar. Perceel
n 583 kg. hooi en 347 kg. nagras. Per
ceel III geene hoogere opbrengt, daar
de gemiddelde opbrengst van de 4 jaar,
in hooi, slechts 2093 kg. geweest is, en
in nagras 1089 kg., terwijl Perceel I,
vergelijkingsperceel gemiddeld 2126 kg.
hooi en 1021 kg. nagras gegeven heeft.
Perceel IV 896 kg. hooi en 442 kg. aa-
gras. Perceel V 722 kg. hooi en 385 kg.
nagras. Perceel VI1014 kg. hooi eu 781
kg. nagras. Perceel VII1469 kg. hooi
en 701 kg. nagras. Perceel VIII: 1504 kg.
hooi en 769 kg. nagras. Perceel IX 2498
kg. hooi eu 1189 kg. nagras. Perceel X
2619 kg. hooi cn 1349 kg. nagras.
Zuivere winst. Zoo wij de hooger
bekomen opbrengsten iu geld schatten en
van die sommen de bemestlingskosten,
aftrekken, zoo bekomen wij voor gemid
delde zuivere en jaarlijksche winst
fr. 27,39 voor perceel II fr. 47,62
voor perceelIV; fr. 23,07 voor perceel V;
fr. 70,97 voor perceel VIfr. 69,67
voor perceel VII fr. 75,81 voor perceel
VIII fr. 114,25 voor perceel IX en
Bcbuldeischers zoo omtrent handelt gelijk vele
anderen Eens dat zij ergens wat te betalen
hebben, sluipen zij die deur voorbij en gaan
zich voorzien in eenen anderen winkel....
Ach dit deden wij niet, mijnheer Franck
Ik durf bet u verzekeren op mijne eer
Die woorden vloeiden met kracht over Gu-
dula's lippen en zouden eiken anderen mensch
overtuigd hebben doch de kruidenier Franck
was een dier oude bandelaren, reeds dikwijls
door de kalanten bedrogen, en daardoor zoo
wantrouwig, zoo achterdochtig geworden, dat
hij aan geene woorden meer kon geloof hech
ten, en zich slechts liet overtuigen als hij de
klinkende munt in zijne lade boorde vallen.
Zuó zijn de oude winkeliers meest allen ge
steld. Het is hunne schuld nietde onder
vinding was immers hunne school sedert
lange jaren, on in die school leerden zij ten
hunnen nadeele beter en beter het spreek
woord kennon pralen tijn geen oorden.
De kruidenier zog Gudula dus aan met
schertssnd gelaat en sprak haar toe
Waarlijk, juffrouw, dan is vader Dries-
sens een arme man geworden wilt gij eens
mijn boek zien van over een vijftal jaren
toen kocht vader DrieBsens hier op eene
maand zooveel als bij nu verbruikt zou heb
ben op dertien maanden.
Pijnlijk was de indrnk door die woorden op
Gudula'B hart teweeg gebrachtzij verbleekte
en bepaalde zich bij dezen zucht
fr. 128,31 voor perceel X. Het perceel
III, integendeel is in verlies vanfr.21,50,
hetzij de waarde der bemestingskosten.
Er dient opgemerkt te worden dat in
de schatting dier hoogere opbreugsten wij
geene rekening gehouden hebben van het
verschil van hoedanigheid beslaande tus
schen het hooi van het vergelijkingsptr-
ceel en dat van de andere. Het gewicht
alleen is tusschen gekomeu in onze bere
keningen om de gelijke waarde vast te
stellen. Nochtans de boedauigheid van
het hooi is, onder den invloed der ge
bruikte mesten, gevoelig verbeterd, zoo
dat onze opgeven zuivere winsten als
groote minima's kuunen aanzien worden.
Gevolgtrekkingen.Die uitslagen dier
proeven bewijzen a) dat aan do weide
ter sprake tegelijkertijd kalk.pbosphoor-
zuur eu polasch ontbreken (vergelijk de
uitslagen van Perccelen, II, IV, V, VI.
VIII, IX,X, met de gomiddelde opbrengst
van 't vergelijkiugsperceel b) dat super
phosphaat, alleen gebruikt, eene nietige
vruentbaarmakende eigenschap, zoo niet
eene schadelijken invloed gehad heeft
(vergelijkt perceelen I en III); c)dat super
phosphaat te gelijk met kalk gebruikt
werkzaam wordt, zonder nochtans in
vruchtbaarmakiog met de metaalslakken
gelijk te staan (perceeleu III, VII en VIII;
d) dat de meest winstgevende uitslag
bekomen is met bet gezamenlijk gebruik
van kaïniet, metaalslakken en kalk (Per-
ceel X te vergelijken met de andere.)
Practisch besluit. Daar de zure
weiden in 't algemeen dezelfde gebreken
deelen (zuurheid, al te groote hoeveelheid
organieke stoffen, gebrek aan minerale
stoffen kalk, phosphoorzuur, potasch
enz., min of meer groote afwezigheid van
peulgewassen enz.) meenen wij met recht
uit de aangehaalde proeven de volgende
practische raadgeving tc mogen hebbeu.
De redematige bemesting en die ter-
zelfdertijd de grootste zuivere wiustzal
verzekeren, zal bestaan uit onlangs ge-
bluscbte vette kalk, potasch onder vorm
vau kaïuiet, b. v., en metaalslakken. Do
hoeveelheid jaarlijks aau te wenden van
ieder dier mesten, ofschoon verauderbaar
volgens de gevallen, zullen gemiddeld
zijn: 1500 kg. kalk, 600 kg. kaïniet eu
400 kg. metaalslakken. Zy zullen bost
in don loop der winter aangewend worden
L. Van den Bebck,
Landbouw-ingenieur.
Werkongevallen. M. Nyssens
heeft thans het ontwerp vollcdigd van
zijn wetsvoorstel op de werkougevallen,
welk voorstel hij biuncn kort in den mi
nisterraad zal ontwikkelen.
De tijden zijn slecht, mijnbeer Franck
Franck vervorderde bitsig
De tijden zijn altijd slecht voor eenen
ouden man, die een paar juffers moet kleeden
en voeden, alB die juffers het hoofd booger
willen dragen dan haar stand dit toelaat.
Voer my toch en voor Alena mijne zus
ter, is zulks het geval niet, mijnheer Franck.
Hoe moet ik mij dan den bekrompen toe
stand nitleggen in welken mijnheer Drieesens
verkeert Vroeger, toen de man zijne zaken
zelf kon regelen, was er overvloed bij hem.
In schijn, dacht Gudula.
Maar nu de dochters het huisgezin be
sturen, is er reeds schuld bij mij, en dus ook
bij veel anderen.
Telt gij dan voor niets de rampen die
onB huisgezin hebben getroffen en de ziekte
van vader
- Nog ergere rampen troffen mijnheer
Driessens in vroege jaren hij verloor zijne
eebtgenoote na eene langdurige krankheid,
hij verloor zijnen zoon, wiens ziekte hem
veel onkosten veroorzaakte, en toch, juf-
ïw, deed bij eer aan zijne zaken.
- Zoo lang hij kon, ja doch nu is hij oud
en gebrekkig geworden.
Nu zouden zijne twee juffers baren drin-
geudsten kinderplicht jegens den vader moe
ten vervullen en hem ondersteunen in zijnen
ouden dag, in plaatB van al wat zij verdienen
aan pracht en kleederen te besteden.
Leert uw zoon een stiel I Die woorden
kuunen wij niet genoeg herhalen aan alle
ouders, zoo in de stad als op den buiten.
Voorzeker, wij willen daardoor Giet
zeggen dat men de roeping van de jonge
lingen moet tegenwerken dat men een
knaap, die eeu bijzonderen aanleg tot de
studie heeft, van de leerboeken moet af
houden en hem schup of hamer in de
hand moet geven. Neen, elke ouder zal
best oordeelen wat er met zijne kinders
te doen staat, waartoe hij hen moet op
leiden I hij zal zijnen stand en zijne mid
delen nazien hij zal wijze mannen raad
plegen en handelen naar gelang der om
standigheden en het vooruitzicht op de
toekomst.
Doch, over het aigemeeu gesproken,
herhalen wij ouders, leert uwen zoon
eenen stiel De menschen, zoo burgers
als werklieden, zijn maar al te zeer gene
gen om hunne zoons boven hunnen eigen
stand te verheffen zij willen er geeno
werklieden van maken. Mijnheer het
zoontje, als bij maar iet wat meer kan
schrijven en cijferen dan zijne makkers,
mag niet op eeu stiel gezet worden hij
moet leeren, hij moet op een bureau
gaau schrijven, en vooral, het ideaal
voor vele menschen, hij moet een
plaatsje aau den Staat hebben Dat is de
toekomst verzekeren, dat is een rustig
leven, dat is, voor later de hoop op een
pensioentje I
Dit alles is waar, doch ondanks het
onzagelijk léger beambten cn bedienden
van allen aard, die in den Staatsdienst
zijn, zijn er eilaas wel voel geroepen,
maar weinig uitverkoren.
Over eenigo dagen zijn te Brussel de
oxamensbegouncn voor 120 plaatsen van
treinwachters bij de Staatsspoorwegen.
Vo^r die 120 plaatsen postjes vau 90
a 100 frs. per maand, hebben zich
6,540 kandidaten aangeboden. Dat cijfer
is welsprekend genoeg 't is niet op den
Staatsdienst dat de ouders hunue hoop
moeten vestigen voor hunne kinderen,
want wat er nu gebeurt, zal nog meer ge
beuren voor elk postje dat openkomt,
stellen zich honderden kandidaten op
rang.
Voorzeker, in eiken stiel ook zijn er
werkeloozen, doch men vergete bet niet
een man die eenen stiel heeft geleerd,
zal niet beschaamd zijn om een ander
handwerk aan te vatten, en do mislukte
klorkeu en schrijvers schamen zich daar
voor, of kunnen niet werken.
En daarom zal een jongen die eenen
stiel geleerd heeft, altijd meer kans heb
beu om eerlijk zijn broodje to verdienen,
terwijl de anderen honger lijden in zwar
ten frak en met hoogen hoed op.
Dien plioht vervullen wij steeds, mijnheer
Franck uw verwijt komt niet te rechte bij
de dochters van meester Driessens, en ware
het niet dat de dure tijd oub in nood had ge
bracht, gij zoudt mij niet smeekend voor u
zien staan.
Die laatste woorden waren met geweld over
Gudula's lippen gestroomd, en het rood der
schaamte klom terzelfder tijd op baar voor
hoofd. Wat strijdige gevoelens leefden er nu
in haar hart Zij stond daar wel waarlijk als
eene bedelares en boorde den hoon werpen op
haar en op hare zuster met hare fiere in
borst had zij te voren nooit zoo iete kunnen
dulden.... maar nu, haar vader, haar arme
vader die te buis bezweken ligt vau honger
Zal zij nog eene poging aanwenden om den
hardvochtigen kruidenier over te halen
Hare teedere inborst zegde haar ja, maar geen
enkel woord wildo meer over hare lippen,
tranen schoten in hnre oogen en zich plotse
lings omwendende greep zij de klink der deur
eu sprong op de straat terwijl mijnheer
Franck haar verbaasd nazag. Zoo had de man
het niet gemeend hij was wel streng in het
afeisohen der betalingen en spande alle po
gingen in om die te bekomen, maar wreed en
onmenschelijk handelen jegenB lieden die door
rainp of tegenspoed iu de onmogelykheid
gesteld om te voldoen, dit lag niet in zijn
karakter.
(WORDT VOORTGEZET).
