Donderdag 23 December 1897. 3 centiemen per nummer. SS"6 Jaar 3221
PREMIE.
Dl M DER KOMEN
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement Aalst.
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
Goed gehandeld.
Voor de baat
LANDBOUW.
DE DENDERBODE.
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week
voor de Stad 5 frank; met de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-23 voor zes
maanden; fr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwitantiën door de Post ont
vangen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, N. 31,
en in alle Postkantoren des Land.
Cuique mum.
Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1,00Vonnissei cp
3* bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegeu den
dijnsdag en vrijdag in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten Bureele
van dit blad.
Aalst, 22 December 1897.
PSF" Eene overeenkomst ge
sloten met den heer Palatzky,
photograaf te Aalst, laat ons toe
aan al onze geachte lezers, gedu
rende de maanden December en
Januari aanst.,
een prachtig groot portret
te bezorgen.
Men hoeft ons slechts eene goed
gelijkende photografie van eenen
levenden ot overleden persoon
met eene som van 9 franks te la
ten geworden, en na 15 dagen zal
men het vergroot portret ontvan
gen.
De ingezonden photografie wordt
ongeschonden terug gegeven.
De faam van den uitvoerder is
de zekere waarborg van eene spre
kende gelijkenis en van schoon
en verzorgd werk.
Wie een abonnement
op Denderbode
voor 'tjaar 1898 neemt, zal van
beden tot nieuwjaar ons blad gratis
ontvangen.
De verleden week hield de Italiaanscho
leeraar Enrico Ferri te Luik eene voor
dracht op verzoek der studenten in de
rechten.
De advocaat-generaal bij 't Beroepshof
Delwaïde was er toe uitgenoodigd gewor
den en had aan die uitnoodigiug beant
woord.
Enrico Ferri gelijkt meer aan eenen
socialistische belhamel dan aan eenen
rechtsgeleerden.
Na zijne rechtskundige leerstelsels te
hebben uiteengezet, dreef Enrico Ferri
het zoo verre van de Godheid to looche
nen en den vrijen wil te verwerpen.
Dus volgens die zonderlinge geleerde be
staat er geen God en ook geen vrijen wil.
Toen de heer Advocaat-generaal Del
waïde die brutale god verloochening hoor
de uiten, verliet hij de zaal.
Wel gedaan I riepen alle weldenkende
lieden hem toe.
Doch de liberale drukpers hekelde
zijne handelwijze en de Express van Luik,
het orgaan der radikalen, beschuldigde
hem in zeer hevige bewoording van on
verdraagzaamheid.
OF
Eene geheime weldaad ontdekt.
11* VERVOLG.
Michel, Michel Jongen, jongen
Ik heb altijd gedacht dat gij een eerlijke
goudsmid waart maar nu verliest gij ineens
al mijn vertrouwen
M. Steens, ik sta verwonderd over
uwe woorden
Ziet gij dan niet wat gij mij daar brengt?
Een stukje koper, fijntjes opgesmukt met wat
vensterglas en eenige geschilderde zandkei-
tjes.
Niet waar zéker
Kijk eens aan, is dit wel echt goud Is
dit diamant Is dit mozaïek
Is het dan niets waard
Gij begrijpt hoeveel, gij zijt eon jongen
van stiel.
Op dit oogenblik trad mevrouw Steens
binnen met een drietal kinderen die zij onder
de lucht had geleid gezondheidshalve, en die
nu schreeuwend om voedsel riepen. De zorg
De heer Delwaïde stelde het niet uit
om een schrijven naar bedoeld radikaal
orgaan te zenden in 't welk hij onder an
deren zegt alsvolgt
Er bestaat onverdraagzaamheid wan-
neer men door een wclkdauig middel,
de uiting der gedachten poogt te dwars-
hoornen en ik geloof mij nooit aan dit
misdrijf vergrepen te hebben.
s De verdraagzaamheid eischt niet dat
men schijn hebbe van alle» goed te
keuren wat men hoort integendeel,
b de eerbiedige afkeuring van dwaalbe-
grippen is altijd een recht en zeer dik-
werf een plicht die heden maar al te
- veel uit 't oog wordt verloren.
Zonder vrije wil is er geene veraut-
woordelijkheid, geen recht, geen ver-
b diensten, geen deugd, geen geluk, geeu
b weerdigbeid I En als Enrico Ferri zich
zelf aanschouwt als daarvan beroofd,
dan weiger ik hem alle vertrouwen en
betwist ik hem alle gezag om op de
denkwijze zijner medemenschen oenigen
invloed uit to oefenen.
Wanneer een leeraar, die zieleslast
heeft, de jeugd het pad dor godverloo-
chening en noodlotsleer poogt te doen
betreden, maakt hij zich plichtig aan
eene afkeurlijke en noodlottige daad.
Hij is te verschoonen, 't is waar,
aangezien, om logisch te wezen, men
aannemen moot, dat hij afstand deed
-- van zijnen vrijen wil, maar zij die hem
aanhooren en bewust zijn hunner zede-
lijke verantwoordelijkheid, zijn rechters
over de houding welke zij tegenover
zijna leering oordeelen te moeten ne-
8 men.
Zoo sprak een der hoogst geplaatste
magistraten des Lands.
Men zal met ons bekennen dat hij die
aldus openbaarlijk de Godheid loochenen
durft en alle menschelijke verantwoorde
lijkheid verwerpen, is hij nog niet gansch
krankzinnig, toch op den weg naar Gheel
verre gevorderd is.
Wij zijn verzekerd dat de groote geleer
den, de wondere geesten, die Dendergalm
aaneenflanseu, de godverloochenaar En
rico Ferri zullen toejuichten en mei hem
alle menschelijke verantwoordelijkheid
gaan verwerpen, maar wat wil men
Die verwaande schooljongens zijn te dom
om te begrijpen dat wie niet verantwoor
delijk blijft over zijn doen en laten geen
meusch meer is maar een redeloos dier
gelijkt 1
X.a Bataille, ook een blad der socialis
ten, zweept zijne partijgenoten af, dat zij
er water en bloed bij zweeten. Het weet
te vertellen hoe sommige bestierders van
samenwerkende bakkerijen het brood
doen opslaan, om meteen hun eigen
jaargeld van 3000 fr. te kunnen brengen
tot het schoon sommeke van 4000 fr.
om hunnen honger te stillen werd aan de meid
toevertrouwd, en mevrouw Steens plaatste
zich achter den toog naast haren gemaal om
hem behulpzaam te zijn in de zaken.
Michel riep Gudnla, gij tergt mijn
ongeduld
Indien het u behaagt, mejuffer, zal ik
ophouden van spreken en heengaan.
Maar zeg toch wat er van den ring is
geworden sprak Alena bitsig.
Luistert, vervolgde de luimige gast, die
vermaak Behepte in het ongeduld der twee
meisjes, luistert, gij gaat de waarde van den
ring kennen. Mevrouw Steens stond dus
naast haren gemaal achter den toog. Mijn
heer Steens zocht naar eenen priem om er
het metaal mede te toetsen. Ondertusschen
had mevrouw Steens den ring in de handen
gevat, en met eenen scherpen blik aan
schouwd.
- Zoek niet, Jan, sprak zij tot haren ge
maal, het is louter koper en glas
Ik dacht het ook, sprak deze.
Ik niet, durfde ik zeggen, en de twee
vlammende oogen van Movrouw vonkelden
mij tegen.
- Wat kent gij daarvan mompelde zij.
- Ja, ja, hij iB van stiel, zegde Steens, gij
kent hem genoeg, Kaatjo, het is Michel De-
graef die soms voor ons werkt.
De oogst van 1897 in België.
Volgens eene reek» tabellen afgekon
digd door den Moniteur, zijn de gemid
delde opbrengsten der voornaamste
teelten, in 1897, als volgt
Kwaliteit Opbrengst
Tarwe, tamelijk goed 24,25 h.
Rogge, middelmatig 23,50
Garst, - 31,50 -
Boekweit goed 23,50
Haver, 42,50
Aardappelen, b 14,575 k.
Hooi, a 5,300 -
Klaver, 18,350
Suikerbeeten 26,750 a
Voederbeeten, 45,000
Wortelen, a 24,375
Rapen, 22,825
Boonen, 24,50 h.
Koolzaad, 26,00
Tabak, - 1,925 k.
Uit de inlichtingen, verstrekt door de
provinciale landbouwcommissiën, blijkt
dat de oogst in 1897, met het oog op de
opbrengst merkelijk min gunstig is dan
de twee voorafgaande jaren. Over 't alge
meen wordt de hoedanigheid der vruchten
voorgoed aanzien.
Onder al de graangewassen is de haver,
die in geheel het rijk meer gezaaid wordt
dan vroeger, de eenigste vrucht waar
van de opbrengst de benaderende cijfers
van den oogst in 1896 te boven gaat.
Gedurende de vijf jongste jaren bedroeg
de gemiddelde opbrengst der graange
wassen berekend per hectoliter en per
hectare
Tarwe. Rogge. Garst. Haver.
1897 24,25 23,50 31,50 42,50
1896 26,86 27,63 37,64 37,12
1895 25,16 26,16 37,22 42,56
1894 24,70 26,48 35,17 40,12
1893 23,89 24,37 33,20 29,37
In veronderstelling dat de met tarwe
en rogge bezaaide landen ongeveer
650,000 hectaren bebragen, kan de op
brengst der twee bijzonderste voedings-
granen op ongeveer 12,000,000 ihecto-
liters beraamd worden, uitmakende een
verschil van rond do 3,000,000 hecto
liters minder dan den oogst van 1896.
Geene rekening houdende met de an
dere voediDgsgranen, als mastoluin en
boekweit, noch mot de behoefte der land-
bouwnijverhedeu, noch met de noodige
hoeveelheid graan voor den volgenden
zaaitijd, mag men het te kort van den
oogst der voedingsgranen in 1897-1898 op
ongeveer 6,000,000 hectoliters schatten.
De aardappeleu bobben eene middel
matige opbrengst geleverd van ongeveer
14,600 kilogram, per hectare, wat gelijk
komt te staan met het cijfer van den
vorigen oogst maar merkelijk lager met
het gemiddelde cijfer van den oogst der
Ik dacht hem beter te kennen, Jan
ik heb nooit durven veronderstellen dat hij
valsche juweelen zou durven te koop bieden.
Hoor, mevrouw Steens, sprak ik haar
bitsig toe, ik betwist noch uwe kennissen,
noch die van nwen man doch ik zal nooit
dulden dat gij mij als eenen bedrieger znlt
aanschouwen. Geloof mij of geloof mij niet,
die ring die daar voor u ligt is de kostbaarste
die er in Brussel bestaat ik geef hem voor
geen honderd gulden onthoud wat ik n zeg.
Mevrouw Steens opende groote oogen en
mijnheer naderde met den priem dien hij
eindelijk gevonden had hij toetste het me
taal waarlijk, het is gond, mompelde hij.
En dus wel van het beste, vervolgde ik, om
dat het- zoowel aan geel koper gelijkt. Dan
blies hij over het koningskroontje waarlijk
het is diamant. Diamant zoo klaar als
water, voegde ik erby. Dan onderzocht hij
de twee handjes, hield het jaweel herhaalde
malen tegen het licht en zag dat die gekleur
de steentjes niet geverwd, maar wel door
luchtig en echt waren waarlijk het is mo
zaïek. En de fijnste mozaïek die er in Brussel
gedragen wordt 1 Dit was mij de Blotrede,
Gij spraakt van honderd gulden vroeg
mevrouw Steens.
Ten minste, mevrouw, het zal waar
schijnlijk wat mesr gelden.
twee vorige jaren. De knollen worden
over 't algemeen gehoudeD als zijnde van
goede hoedanigheid. Ziehier de benade
rende opbrengst der aardappelen in de
laatste jaren in 1896, 14,900 kilogram
in 1895, 16,400 kilogram. in 1894
12,700 kilogram in 1893, 18,300 kilo
gram en in 1892, 20,400 kilogram per
hectare.
Onder opzicht van hoedanigheid en
opbrengst, hebben de weiden een schoo-
nen oogst geleverd. De eerste en tweede
maaiïng hebben 5,300 kilogram per hec
tare opgebracht.
De opbrengst der voederbeeten, met
een gemiddeld cijfer van 45.000 kilogram
per hectare, staat merkelijk hoven de
opbrengst der drie voorafgaande jaren.
Wortels en rapen hebben een bevre
digenden oogst opgeleverd, als hoedanig
heid en hoeveelheid, zoowel in hoofd- als
in nateelt.
Het vlas heeft eene opbrengst geleverd
die hooger staat dan het gemiddeld cijfer
van den oogst der voorafgaande jaren,
maar de hoedanigheid van hot gehekeld
vlas laat to wonschen over.
De oogst der suikerbeeten, geraamd op
26,750 kilogram per hectare, blijft merke
lijk beneden het gemiddeld cijfer (32,450
kilogr.) dan de opbrengst in 1896.
Katoenmeel. Katoen groeit op
den katoonstruik in verschillende warme
landen der wereld. De katoenboompje.s
of struiken, welke eene hoogte van 2 tot
5 meters bereiken, dragen vruchten. Bij
het rijp worden bersten dezelve en ver-
toonen alsdan eene dikke katoenvlok
waarin talrijke zaden verborgen zitten.
Deze zwarte zaden zijn zeer olierijk, en
leveren benevens hunne olie een voeder-
koek of meel, dat al» dierenvoeder hoog
geschat wordt. Volgens de zaden al of
niet vóór hunne plcttering gepeld waren,
bekomt men gepelde of ongepelde ka-
toenkoek, 't spreekt van zelf dat de eerste
de beste is.
Om zich van de voedende weerde van
het katoenmeel een goed gedacht te vor
men kan men zijne samenstelling met
die van het lyumeel vergelijken
100 kilogr. lyumeel bevatten
24,8 kgr. verteerb. eitwitachtige stoffen.
29.8 b koolhydraten.
9,6 vetstof, j
100 kilogr. katoenmeel bevatten
36.9 kgr verteerbare eiwitachtige stoffen
18,9 koolhydraten
13,1 vetstof.
Vergelijkt men deze cijfers en bemerkt
men hierbij dat de eiwitachtige stoffen en
het vet de grootste voedende weerde heb
ben, dan wordt het duidelijk dat katoen
meel werkelijk voedzamer is dan lijnmeel.
Daarenboven het lijnmeel kost heden
Honderd guldon tel ik u aanstonds daar
voor, sprak mijnheer Steens ik zal het ju
weel nog eens goed bezichtigen kom morgen
vroeg eens hooren of er nog niet eenige gul
den kunnen bijgedaan worden.
Reeds telde mevrouw Steens mij dit som
metje van honderd gulden op den toog, toen
zij eensklaps haren mond tegen het oor van
mijnheer klemde en hom eenige woorden toe-
tluisterde. Eerst aarzelde hij, maar later
schudde hij hevig met het hoofd, en de ge
rust gestelde vrouw ging voort met de stuk
ken van twee en halven gulden mij voor te
tellen.
Honderd juist, sprak zij.
En morgen kom ik voor vijftig anderen,
voegde ik erbij.
Goeden avond, Michel.
Goeden nacht, mevrouw en mijnheer
Steens tot morgen vroeg.
Nu bod Michel Degraef zijnen drift tot
plagen den vollon tougel gegeven hij had da
twee meisjes zooveel als op de pijnbank ge
legd, en in haren geest allo wonderbare ge
dachten doen ontstaan. Een einde willende
stellen aan de klucht die hij reeds te lang
gespeeld had, trok k\j eensklaps eene beurs
uit zijnen zak en wierp die klinkend op de
tafel
Groote hemel 1 riep Gudula#
18 fr. de 100 kilos terwijl het katoenmeel
voor 14 fr. te koop is.
Het katoenmeel is door onze landbou
wers nog niet gekend, het is een fijn
geel poeder, dat in Antwerpen in over-
groote hoeveelheden aankomt en meestal
uaar Duitschlaud wordt verzonden.
Het is best voor het mesten van hoorn
vee geschikt.
Jonge dieren bevinden er zich in 't alge
meen niet goed bij,terwijl het uitsluitend
gebruik van dit voedermiddel voor melk
koeien ook af te raden is. Inderdaad
katoenmeel oefent niet zooals zemelen of
bierdraf eene bijzondere voordeelige wer
king uit op de melkgeving. Sommigen
beweren zelfs dat 't gebruik van katoen
meel het afwerpen der kalven en het
onvruchtbaar worden der koeien na zich
sleept.
Men mag nochtans zonder het minste
gevaar te vreezen, do melkkoeien 1 kilo
katoenmeel daags toedienen.
Gedurende onze ondervinding met dit
kracht voeder, welko zich over 5 jaren
uitstrekt, hebben wy nooit ongevallen
gehad, zelfs dan niet, wanneer onze
melkkoeien,ten titel van proef,tot 4 kilo»
katoenmeel per dag ontvingen.
P. WAUTERS, bestuurder der Land
bouwschool voor meisjes te Bouchout.
(Handelsblad.)
Sterke boter.—-Zekere boerin, «tond
hekend als de beste boterma&kster van
geheel het dorp.
Opeens had zij 't botermaken afgeleerd
i kon zij niet meer leveren dan boter
welke op weinige dagen zoo »terk werd
dat zij niet meer eetbaar was.
Na langen tijd, doch nuttelooa, de oor
zaak van 't kwaad opgezocht te hebben,
besloot ze eindelijk eens den raad van
eeuen deskundige te vragen. 'tHad haar
echter veel moeite gekost, want heimelyk
dacht zij bij haar zei ven hoe zou nu zo»
een heer toch iets van botermaken ken
nen, en wat zou hij meer weten dan
iemand die zulk» gansch haar leven had
gedaan En daarbij was zij niet gekend
als de beste boerin in de ronde
Maar ongelukkiglijk was 't kwaad al te
groot, zij kon hare boter niet meer kwijt
geraken, zoodat men toch maar een» bij
dien heer zou aankloppen.
De man van 't vak welke praktijk en
wetenschap in overeenkomst weet te bren-
;en, kwam. Hij viel nogal meé.want nooit
ïad onzo boerin gedacht dat een mans
persoon zooveel over melk en boter wist
te vertellen.
Weldra begon hij haar «ene «oort van
exaam af te hooren en stelde haar alle
vragen over 't melken, het bewaren der
melk, het boteren, enz. terwijl hij in
stal en melkkelder eens had rondgekeken
en er alles krakend zuiver had bevonden.
Ja, dit is voor u, meisjes, het sijn de
honderd galden in zilverstukken die ik ont
vangen heb voor uwen kostbaren ring, en
morgen hoop ik er u nog vijftig te brengen.
Groote hemel herhaalde Gudula, wy
zijn teenemaal gered 1
Nog eenige oogenblikken bleven die drie
gelukkige personeu rond de naaitafel zitten,
om te spreken over de onbekende gezellin
van gravin de Mérode, die de noodlijdenden
zoo milddadig ter hulp was gekomen en den
ziekeu vader van de dood had gered. Heel
hun leven zouden de dankbare zusters voor
het heil hunner weldoenster bidden.
Michel Degraef achtte zich gelukkig de
familie Driessens met raad en daad geholpen
te hebben. Hy wonschte de beide zusters dan
goeden nacht en beloofde haar des anderen
daags uaar mijnheer Steens-Gouweloos weder
te keeren om geheel de zaak te regelen.
Sedert langen tijd had de nacht de twee
dochters des schoolmeesters slapeloos gevon
den nu rustten zy diep en lang zij droom
den, maar het was van den ring, van geluk
on welzyn 1
(WORDT VOORTGEZET).
