Donderdag !6 Juni 1898
5 centiemen per nummer. 55s,e Jaar 5271
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst.
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
Provinciale kiezingen.
VERLOREN EER
Over 28 jaar en nu
De Fiertere van Ronse.
DE DENDERBODE
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemad ter week
voor de Stad 5 frank; met de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden; fr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwitanties door de Post ont
vangen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, N. 31,
en in alle Postkantoren des Land.
Guique suum.
Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1,00; Vonnissen cr
3* bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
dijnsdag en vrijdag in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten Bureele
van dit blad.
Aalst, 15 Juni 1898.
Ballotteeringen van 12 Juni.
«O'
Oost-V In an tieren.
Gent. Eersle en tweede Cantons,
liberalen gekozen
Derde Canton, catholieken gekozen.
Ledeberg. Catholieken gekozen
Oosterzele. Catholiek gekozen.
West-VInanderen.
Avelghem. Strijd tusscben catho
lieken. M. Bollekens gekozen.
Roeselaere. M Buysse, afge
scheurd catholiek gekozen met 3336
stemmen tegen 3218 aan M. Lheyn aftre
dend catholiek.
Antwerpen
Liberalen gekozen in de 3 Cantons der
stad Antwerpen in het eerste Canton
met kleine meerderheid.
Duffel en Puers, catholieken geko
zen.
Brabant.
Brussel. Liberalen gekozen.
Elsene. Liberalen gekozen.
Laeken. Liberalen gekozen.
Leuven. Catholieken gekozen.
S' Jans-Molenbeek. Liberalen
gekozen.
S' Gilles. Drij vooruitstrevers ge
kozen.
S' Joost-ten-Noode. De libera
len zegepralen met 700 stemmen meer
derheid dank zij de stemmen der socia
listen. Dus 5 catholieken gevallen.
Ilenegouw.
Fontaine-l'Evèque. Liberalen
gekozen.
Seneffe. Socialisten gekozen.
Luik.
Stad Luik. 1° Canton. Acht
socialisten herkozen. 2® Canton.
Zeven catholieken gekozen.
Avenues, Dison, Grivegnée, Her-
ve, Limburg. Liberalen gekozen.
Fexhe Slins en Louveigne.
Catholieken gekozen.
S' Nicolaas. Drij socialisten ge
kozen.
Limburg.
Beeringen. Catholieken gekozen.
Luxemburg.
Aarlen, Houffalize, Messancy.
Catholieken gekozen.
Bouillon. Een liberaal gekozen.
een verhaal naar het hoogduitsch.
Ill
Middernacht was voorhij, toen het brand-
- geroep de bewoners van het dorp uit den
slaap opschrikte. Een bloedroode weerschijn
aan den nachtelijken sterrenhemel wees de
plaats van den brand aan in zwarte dikke
golven wentelden rookwolkon als akelige ge
daanten op het dorp aan.
De molen staat in brand Yan mond tot
mond ging de mare, terwijl de scherpe tonen
der noodklok de omliggende boerderijen en
dorpen verwittigden. Met brandeemers, lad
ders en haken voorzien snelden de mannen
naar de plaats des onheils.
Waar is Willem? vraagde de herder toen
h\j den waard, die aan de spits van den troep
ging, ingehaald had. Die vraag deed den
zwaarlij vigen man ontstellen met de uit
drukking der ontsteltenis richtte zich zijn
blik op het bezorgde gelaat van den vrager.
Willem herhaalde hij. Ik denk, dat
wij met menschen genoeg zyn en hem ontbe
ren kannen.
Namen.
Stad Namen. 2® Canton. Libe
ralen gekozen met iets meer dan 200
stemmen meerderheid.
«o»
De uitslag der provinciale kieziugen in
't algemeen is uiterst voordeelig aan onze
catholieke partij.
Geene groote veranderingen, ten zij,
gelijk men het verder zien zal, dat wij,cat
holieken, eenig veld verloren hebben in de
Provinciën Brabant en Namen.
In Oost- Vlaanderen waren er vroeger
78 catholieken togen 15 liberalen en nu
zijn er 81 catholieken tegen 12 liberalen.
In West- Vlaanderen geen verandering
73 catholieken en 3 liberalen.
In de Provincie Antwerpen 50 catho
lieken tegen 23 liberalen.
In Brabant bestond de Raad vroeger
uit 44 catholieken, 42 liberalen en 5
socialisten. De nieuwe Raad bestaat nu
uit 36 catholieken, 52 liberalen en 3
socialisten. De bestendige Deputatie die
uit 3 liberalen en 3 catholieken was sa
mengesteld zal nu gansch aan de libera
len overgaan.
In Henegauw was de Raad vroeger
samengesteld uit 26 catholieken, 44 libe
ralen en 19 socialisten en nu zal hij be
staan oit 27 catholieken, 37 liberalen en
25 socialisten.
In de Provincie Luik waren er vroeger
20 catholieken, 27 liberalen en 36 socia
listen en zijn er 26 catholieken, 32 libe
ralen en 25 socialisten.
In Limburg blijft de Raad samenge^.
steld uit 44 catholieken.
In Luxemburg is 't getal der catholieke
leden vermeerderd van 33 tot 35 en dit
der liberalen verminderd van 11 tot 9.
In Namen waar er vroeger 54 catho
lieken en 8 liberalen geteld werden, telt
men nu heden 47 catholieken en 15 libe
ralen.
Dus de bestendige Deputatiën zullen
in6 provinciën aan de catholieken blijven
en in 3 aan de liberalen en socialisten.
Brussel heeft geen bijgevoegde pro
vinciale raadsleden. In alle geval het
Hoofdbureel heeft er geen als gekozen
uitgeroepen.
Immers art. 19 bepaalt dat men, om
gekozen te worden als bijgevoegd raads
lid, de helft moet behaald hebben van de
wettig uitgebrachte stemmen.
Dat is nu iu Brussel bet geval niet en
daarmeê zitten ze zonder suppleanton.
't Was veel noodig ze dan in 't leven te
roepen.
Is hij niet
Ik heb hem sinds gisteren
niet meer gezien.
Gisteren middag heeft hij den mnlder
ontmoet en er zijn scherpe woorden tnsschen
hen gewisseld.
De waard bleef staan om het klamme voor
hoofd te drogen, de boeren gingen hem voor
bij, alleen de herder bleef bij hem terug.
Hebt gij er een bijzondere bedoeling mede,
dat gij naar hem vraagt nam de zwaarlij
vige man na eene pauze weêr het woord.
Do herder haalde de schouders op en liep
verder hij zag in dat hij reeds te veel gezegd
had. Hij herinnerde zich zijne ontmoeting
met Willem, de opgewondenheiden de be
dreigingen van den jongman hij kon het
vermoeden niet van zich afzetton, dat de
brand van den molen een wraakneming van
Willem was,
De herbergier haalde hem hijgend in, zijne
nieuwsgierigheid was opgewekt, ook in zijne
ziel stegen vermoedens op, waarmede zijne
gedachten zich bezig moesten houden.
Ilij heeft gisteren middag mijn huis ver
laten, zegde hij, met moeite naar adem snap
pende. Dora haalde hem af, zij gingen samen
heen, hij is niet teruggekomen. Verteldet gij
gisteren avond niet dat gij hem ontmoet hadt?
Ja. knikte de schaapherder nadenkend.
Waar was dat?
Het is reeds 28 jaar geleden, toen
Rome, de eeuwige stad, getuige was van
eene hemeltergende rechtsverkrachting,
van eenen schandigen diefstal, zonder
voorbeeld in de geschiedenis der volkeren.
Deze gewelddaad, voorbereid door leugen
eu laster en vergezeld van houeude ver-
dclgingszuchfc, maakte van den Vader
aller Christenen eenen gevangene. Eene
goddelooze bende, vijanden der Kerk,
overweldigde Rome en beroofde den Paus
"Van zijne staten. Woest geweld zegepraalde
over recht en vrijheid en zette de kroon
op leugen en laster.
Acht-en-twintig jaren, zeggen wij, zijn
sedert dien scbaudelijken aanslag in den
kolk der tijden verzwolgen en of door de
bres bij de Porta Pia al de zegeningen en
woldaden voor Rome en Italië ziju binnen
gestroomd, die de goddelooze overweldi
gers, in bunnen overmoed uitbazuinden,
zal het Itab'aansche volk op dit oogenblik
best beseffen.
Vijf-en-twintig jaren genoten die over
weldigers van den buit, dien zij zoo
onrechtvcerdig bemachtigden. Van dc
Goddelijke gerechtigheid onbewust, her
dachten <le snoode stutetfroovers door een
zegefeest den 25® verjaardag van hunne
euveldaad.
Balthazar ook vierde een heerlijk feest
den vooravond van zijner, val.
De dappere verdedigers van den Paus-
Koning, de koene zouaven en hunno
vrienden, door dit hatelijk feest geërgerd,
bielden den 22 september 1895 te 's Her
togenbosch, in Holland, eene meeting om
protest aan te teekonen tegen het feest
dat onrecht en geweld huldigde.
Daar boorde men de gloedvolle taal van
den geleerden redenaar Dr Schaapman,
die met zijne 12 a 13 duizend toehoorders
luid protest aauteekende tegen bet hemel
tergend foest, door do Pausvervolgers
gevierd.
Nog nauwelijks waren de laatste vreug
detonen vau de feestvierders te Rome ver
storven en nog dacht men aan de laatste
woorden van den kanselredenaar in Sl-
Janskerk te's Bosch uitgesproken Som-
bcr is het rondom ons en duister het
licht is schuil gegaan achter de wol keu
en de wol keu zijn zwaar. Maar bet licht
is er, bet licht der gerechtigheid, de
zon des vredes. En bij al de dwarreling
en de wenteling eu bet rumoer vau den
strijd, is bet mij als boor ik de stem,
die de Ziener hoorde op Patmos, do
stem van den Getuige, die, zelve God,
van God getuigtZie, ik kom spoe-
dig. b of zie, daar komt eene mare
uit bet afrikaanscbe gewest die onrust
verwekt eu weedom in het laud der over
weldigers bet italiaauscbc leger is iu
Abyssinië verslagen en talrijke soldaten
ziju krijgsgevangenen gemaakt.
In de nabijheid van den molen ik
wilde hem meenemen, toen ik met de kudde
naar huis ging, doch hij beloofde later te zul
len komen.
En nu gelooft gij....?
Ik geloof in het geheel niets, Stam
viel de herder den dikken man iu de rede.
God beware mij, dat ik een verdenking zou
uitspreken, die ik niet bewijzen kan.
Wanneer hij het gedaan, wanneer hij
den molen aangestoken heeft, dan....
Om Godswil, zwijg
Neen, dan moet men spreken, ieverde
de waard, een zoo gevaarlijk mensch moet
onschadelijk gemaakt worden. De mulder
heeft hem veel leed berokkend, dat weten wij
ook, dat Willem een opvliegend en driftig
mensch is.
Op dat oogenblik ijlde een man hen voorbij.
Zwijg, ik waarschuw u nog eens zegde
de herder ernstig en met nadruk. Een eenig
woord kan de brandende lont zijn die in het
poeier valtNiemand is Willem genegen,
geet dat nietWat gebeurt daar voor ons uit?
Aan den zoom van het bosch, daar waar de
weide begon, waarover de weg naar den mó-
len liep, luidden de boeren een kring ge
vormd men hoorde luide, dreigende stem
men en daartus8chen het krijschen eenei
vrouw.
Beiden Bpoeden zich naar den groep de
Het zijn de geweren, aan de pauselijke
zouaven ontnomen en aan de Afrikanen
ten geschenke gegeven, die het vergel-
dingswerk begonnen Het was een wi eede
slag voor bet céne Italië En hij, de
Paus, de verdrukte, is de eerste die eeue
behulpzame hand leent tot vrijmaking
van hen, wier meesters hem zoo onmeê-
doogend van ziju recht beroofden 1
Nog is die wonde niet geheeld, of eene
niouwo slag komt 't rampzalig Italië tref
fen. Zij die in 1870 zegden, vrijheid, een
dracht en welvaart aan Italië te brengen,
zien alleen ellende eu hongersnood opda
gen. En bet volk,dat, iu 1870,geweld over
bet recht zag zegepralen, gebruikt nu ook
geweld tegen recht en zoo ziet men de
revolutie, door de meesters vroeger aan
gewakkerd, nu tegen de overweldigers
keeren, eu wel op zulke brutale wijze, dat
er onlangs in het ééne Italië vau die ijse-
lijke tooncelen plaatsgrepen, welken ten
eeuwigen dage met bloedige letters in de
geschiedenis van een volk blijven aangc-
tcekeud.
De revolutie werd op eenige dagen on
derdrukt. Ja, maar ten prijze vaD koevele
slachtoffers Eu wie weet of dio bloedige
onderdrukking, die voorzeker van kracht
dadigheid getuigd, nochtans eerstdaags
de oorzaak niet zal zijn van eene nieuwe
opflikkering des revolutievuurs, aange
wakkerd door den geest van twijfelzucht
en ongeloof, waarvan de overweldigers
van 1870 het zaad zoo mild rondstrooiden.
En wie zou 't ous zeggen, of op dit ha
chelijk oogenblik, nu ellende eu honger
snood zou wreed bet ongelukkig Italië
teisteren en de revolutiegeest de steunpi
laren van alle gezag ondermijnt, bet uur
niet nakend is, waarop de Engel Petrus
heenvoert uit den kerker
Het licht der gerechtigheid dat schuilt
is achter de wolken, zou het weldra op
dagen
De toekomst zal 't ons leeren.
Ons volk beeft altyd zijne heiligen ge
liefd. Gent eert deu II. Livinus, Tiegem
deu H. Arnoldus, Ronse den H. Hermes.
Uit dien eerbied sproten do bedevaar
ten en de ommegangen. Op zekere dagen
droeg mon de reliquiekas of de fiertere der
heiligen van do eene plaats naar de an
dere, onder den toeloop van eene menigte
volks.
Zekero ommegangen zijn doorgaans
zeor eigenaardig en bij uitstek dichterlijk.
Zij spreken hoog eu luid vau den onver
schrokken godsdienstzin der voorvade-
reu, van het levendig geloof der vervlogen
eeuwen.
Dc processie van S' Hennes valt alle
jaren op den feestdag der II. Drievuldig-
vrouw was Brigitte, de oude meid van den
mulder.
Nu kon men duidelijk het tooneel van den
brand zien, het knitteren en knetteren der
golvende vlammen in het houtwerk hooren.
Zwarte rookzuilen vlogen omhoog, dikwijls
g de vurige laaie, millioeuen vonken epu-
mende, hemelhoog op, dan weêr stierven do
vlammen bijkans weg en rolde de rook lang
zaam over de vuurzee voort.
De molen is aangestoken krijschte het
jjf. Het woonhuis eu de schuur stonden te
gelijk in brand
Een kreet van verontweerdiging steeg uit
de borst der verschrikte omstanders op men
drong bij de meid op nadere bijzonderheden
Zij vertelde, dat de mulder dien namiddag
weg gereden was om in de stad zaken af te
doen bij zijn vertrek had hij gezegd, dat hij
eerst des andoren daags terug kwam. De
knecht was reeds dien morgend het trouw
feest van zijn broeder gaan bijwonen, die in
een naburig dorp woonde.
Zoo was zij geheel alleen in den molen ge
weest en zat in deu achtermiddag voor het
open venster achter de half gosloten luikei
toen plotseling een hevige slag op deze laat-
sten haar hevig had doen schrikken. De hon
den hadden geblaft, het pluimgedierte was
onrustig goweest en als zij daarop naar buiten
heid, anders gezeid, op den eersten ker
misdag van Ronse.
Uit de omliggende dorpen van Vlaan
deren en Henegouw komen, vroeg in den
morgend, de beste ruiters naar de stad.
Om 7 uren zingt men de plochtige rui-
tersmis.
Na die mis begeeft men zich op weg
door de Wijnstraat, zich richtende naar
Louisa-Maria, den Muziekberg, S' Sau-
veur, Wattripont, Rozenaken, den Hoo-
tond en de Kruisen.
Twee, drie honderd ruiters en rijtuigen
volgen jaarlijks de fiertere.
Rond tien uren bereikt men de ge
meente Louisa-Maria, waar men de reli
quiekas eenigen tijd in de kerk laat rus
ten.
Niet verre van den Muziekberg draven
do ruiters vau Rooborst, iu Vlaanderen, en
van S' Sauveur in Ilenegouw, met bet
pistool iu de vuist, driemaal roudde reli
quiekas.
Waarom Omdat hunne voorzaten der
XVI0 eeuw zich manmoedig verzetteden
tegen de BoschgeuzcD, dio aldaar de over
blijfselen van S'Hermes wilden onteeren.
Niet verre van Wattripont gebeurt er
iets anders.
Een der voornaamste ingezetenen van
die gemeente komt de wethouders van
Ronso den eerewijn aanbieden. Die van
Ronse schenken den notabele eenen groo-
ten koek, en ombelzen zyne echtgenoote.
Den koek zendt men onmiddclijk naar
Parijs, naar de eeuwenoude familie Be-
thuue.
De legende wil, dat de heeren van
Ronse en Wattripont eens eenen grooten
twist hadden dat zij dezen twist inder-
minne beslechten, en dat zij bet genoem
de beschenken tot teeken van hunne ver
zoening in zwang brachten. Op den boek
ziet men althans twee samengeslagen han
den.
Rozenaken heeft eene hofstede, die
voor de Fransche omwenteling aan het
kapittel van Ronse toebehoorde.
Daar mogen de bedevaarders hunnen
dorst lesschen eu bunnen honger stillen,
terwijl de reliquiekas nogmaals in de kerk
ust.
Op don Hootond en de Kruisen versie
ren de tochtgenooten hunne rijtuigen en
paarden met meien, takken en bloemen,
vooral met bloeiendou brem.
Tusscben vier en vijf uren zijn allen
weêr aan den iDgang der stad, waar de
geestelijkheid in feestgewaad en talrijke
maatschappijen do fiertere afwachten.
Bij gebrek aan oorkonden, kent men
den oorsprong van Ronse's ommegang
niet.
Het is nochtans zeker, dat bij zeer oud
is, aaDgezien men hem, in 1453, ter oor-
zake van de toenmalige onlusten en oor
logen tusscben Philip den Goede en de
Geutenaars, niet toeliet. Th. S.
zag, ging Willem door den bof. Zoo duivel
achtig had zij nog nooit een mensch hooren
lachen, en het was haar door merg en been
gevaren.
- - Hoort gij het vraagde de herbergier
fluisterend aan den onden man. Wat zegt gij
nu
De schaapherder schudde het hoofd, ala
ilde hij zeggen, dat hij aan de praatjes van
een ond babbelachtig wijf geen gewicht
hechtte en zij hoegenaamd geen bewijs lever
den voor Willem's schuld.
Zij had den schrik uiet zoo spoedig over
wonnen, ging de meid voort, of zij alle den
reu goed gesloten had, wist zij niet, maar zij
geloofde liet niet, zij was te angstig geweest
om er naar te zien eer zij naar bed ging. Des
nachts was zij wakker geworden en was de
felle vuurgloed het eerste geweest, wat zij
gezien hud. De schuur en het huis hadden
reeds in lichtelaaie vlam gestaan, zij was
weggeloopen zonder er aan te denken om iets
te redden.
In korte, afgebroken volzinnen, had Bri-
gitta deze mededeelingen gedaan, waarin zij
dikwijls door bedreigingen tegen den onbe
kenden brandstichter gestoord werd.
(WORDT VOORTGEZET.)
