Donderdag 18 Aögusti 1898. 5 centiemen per nummer. 53s1* Jaar 3288
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst.
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
Het paradijs
op de wereld.
VERLOREN EER
LANDBOUW.
Eene Encycliek
Z. H. Leo XIII.
DE DENDERBODE.
Dit blad terschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week
voor de Stad 5 frankmet de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden; fr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kw'Lantiën door de Post ont
vangen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, N. 31,
en in alle Postkantoren des Land.
Cuique suum.
Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1,00; Vonnisse cp
3e bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
dijnsdag en vrijdag in den voormiddag.
Voor de advertentiën uil vreemde landen zich te wenden ten Bureel#
van dit blad.
Aalst, 17 Augusti 1898.
Vooruit deelde onlangs eene samen
spraak meê tusscben een professor en een
werkman.
De professor spiegelt, tegen allen ge-
sonden zin, den werkman voor een zoo
gezegd paradijs op deze wereld, een
luilekkerland, dat onmogelijk kan tot
stand gebracht worden.
Men moet onze samenleving die op den
eigendom berustte niet doen want eigen
dom is diefstal.
En wanneer dan alles ten voordeele
van iedereen zal geroofd zijn geworden,
zal de collectivistische Staat alles vcrdee-
len iedereen zal evenveel bekomen.
Maar hoe lang zou dat duren Qeea
veertien dagen.
Maar velen toch geven gehoor aan die
dwaze beloften, omdat ze denken dat na
de verdeeling der rükdommen zo zoo bard
niet of nimmer zullen moeten werken.
Ziehier dus de samenspraak welke
Vooruit meèdeelt en die den hemel op
aarde of 't luilekkerland aan de werkers
belooft
Wat is er dan aan te vangen vraagt
de professor.
Alle gevolgen van het capitalism en
het machinism zijn door negen woorden
wet uit de wereld te cijferen, waarde pro
fessor.
En die woorden zijn
Hij die waarde schept is de
eigenaar er van
Dat is de onteigening van alle rijke
menschen.
Niets is aoo rechtveer dig als die
onteigening,want de rijken bezitten alleen
teat zij gestolen hébben of geërfd hébben
van de dieven de onteigenaars I Met
onze wet zijn zij echter niet onteigend. Zij
behouden alles wat zij bezitten en kunnen
het gerust opmaken.
En hunne gronden, huizen, fabrie
ken
Die kunnen zij allemaal behouden,
maar wij zullen er voor ons zei ven
werken.
Dan hebben die geene weerde meer
Zij geven geene rente meer
Dat is onteigening
Zij kunnen zich voeden met hunne
fabrieken of hunne gronden of hunne
huizen.
een verhaal naar het hoogduitsoh.
16" VERVOLG.
De onde vrouw schudde het hoofd zy be
greep deze halsstarrigheid niet.
Gy gelooft ten slotte nog niet dat de
brand aangestoken is vraagde zy met lichten
spot. Allen, die in dien nacht den molen
zagen branden, zeggen het, maar wat gaatu
dit aan Wanneer gij het niet gelooven wilt,
overtuigt n niemand
En wie zou het gedaan hebben, als het
Willem niet geweest is
Ik weet het niet.
Ja, gij weet het niet, en niemand weet
het, en juiBt daarom kan alleen Willem het
gedaan hebben Iiagen had geen vjjand bui
ten hem, de dengniet heeft hem bedreigd, hjj
heeft ook aan den herder gezegd, dat hy geen
rest zon hebben, voor hij den mnlder een
sleohte part gespeeld had. En toen de brand
uitgebarsten is, stond Willem er by en ver
heugde er zich over, en toen zij hem gevangen
genomen hadden, en de mulder hem gezegd
had, dat hy nog altijd een rijk man was, en
de verzekeringsmaatschappij hem alle geleden
schade vergoedde, heeft hij van woede ge
bruld. Is dat geen bewijs genoeg Zoo een
Dat is onzin.
Daarbij zullen zij ondervinden dat
al die eigendommen geene weerde heb
ben voor den mcnsch wanneer de arbei
ders van hand en geest niet komen om
er weerde aan te geven.
Wie zou er alles besturen
De hoofdarbeiders die 't nu doen
voor de rijken.
Zijn het de fabrikanten en grond
eigenaars niet die hunne zaken beBturen?
Enkelen, uitgezonderden, ja. De
meerderheid zijn aandeelhouders, die
niet altijd de bestuurders kennen en niet
altijd weten waar de fabriek ligt, de mijn
of den grond, die hunne renten uitzweeten.
Zoo zijn er wel, maar or zijn toch
meer rijken die wel werken.
Hun getal vermindert alle dagen,
dank aan de noodzakelijke samentrekking
in trusts en groote ondernemingen.
De rijken kunnen dus gemist
worden
Zoo goed als die kleine beestjes op
het hoofd onzer hinders
Zij zullen zich verdedigen.
Wij zijn tien togen een.
Zij hebben de macht.
Wij zullen hen afstellen.
Met geweld
Als het moet.
Zij hebben de wet.
Wij hebben het recht en zullen de
wet maken.
Zij hebben het leger.
Wij zijn het leger.
De socialisten zijn de minderheid.
Wij zullen de meerderheid worden.
Dat zal nog lang duren.
Dat komt er niet op aan en het zal
niet lang meer duren.
Gij suit nooit meester worden.
Ik gun u dien troost, maar zoo zeker
als tweemaal twee vior is, zoo zeker
zullen wij meester worden.
Ziedaar droombeelden niets anders
dan droombeelden Maar met al die
bedriegelijke droombeelden worden tal
van lieden misleid die dan eindelijk tot
misdadige aanslagen overgaan en in de
gevangenis te recht komen.
Roode en groene sooialiBten.
Het Recht, het orgaan der groene socia
listen, valt weêr op zulke hevige wijze de
Bisschoppen en voorname catholieken
aan, dat ie Peuple en Vooruit zijne arti
kels zonder verandering overnemen zij
zouden zelve geene erger leugens en las
teringen kunnen uitvinden.
ander het gedaan had, was Willem niet ge
vlucht.
Als hij niet gevlucht was, hadden zy
hem doodgeslagen bracht Dora driftig hier
tegen in.
Dat zou ook zulk een groot ongeluk
niet geweest zijn, ging de moeder voort. Een
ongeluk ware het, zoo hij weêr in het dorp
kwam, dan kon geen eerlijk mensch zijn leven
meer zeker zijn. En wat is hij dan eigenlijk,
de man, dien gij in bescherming neemt Een
dief, iemand die geen eer meer bezit, die ste
len of bedelen moet, als hij niet verhongeren
wil
Uit de bliksemende oogen van het meisjo
schoot een vurige Btraal op de oude vrouw,
die voor het venster een oud kleed zatte
lappen.
Het is God geklaagd, dat men een mensch
die zich slechts eenmaal aan iets vergrepen
heeft, verhongeren laat, hoewel hij werken
kan en wil, zegde zy met bitterheid. Onder
ons menschen is niemand zonder zonde, moe
der, en indien iemand eeu misstap begaan
heeft, moeten wij hem opbeuren en op den
rechten weg terugvoeren.
Wanneer iemand een misstap begaan
heeft, moet hy op dien weg blijven en niet
meer onder de eerlijke menschen terngkeeren
En voor u paBt het in 't geheel niet hem voor
te spreken gij zijt verloofd met een ander,
Oi den mulder kan het niet onverschillig zyn,
De uitwerksels van het kalk op het
land.
Over jaren gebruikten de landbouwers
veel meer kalk op hunuelanden dan tegen
woordig. Sedert jaren en jaren zolf zijn
er hofsteden waar geen kilo kalk moer
gesmeten wierd.
Dat is eene groote misse.
De kalk is eene stoffe die in alle plan
ten moet zijn, en zelfs in sommige in
groote hoeveelheid. Er zijn landeu waar
er een groote voorraad voor lange jaren
in den grond aanwezig was. Nogthans als
daar alle jaren een deel van uitgezogen
wordt en nooit geeno bij komt, eindigt dat
land met kalkarm te worden. En nog
thans de kalk is voor de planten bijna
zoo noodig als het water foor de visschen.
Ik zeg bijna zoo noodig. De visschen kun
nen buiten het water niet lang blijven
leven. De planten waar geen kalk meer
in den grond is zullen nog wel wat aan
een kantje leven, maar zij zyn niet veel
beter dan dood.
Dees jaar bijzonderlijk zyn veel proe
ven gedaan en alle geven een gelijken uit-
wil maar van eene spreken. Te
Eeghem, bij een der beste boeren van
Vlaauderen wierd er dit jaar op eene
partij voederbeeten in 't midden dor partij
eenige roeden uitgemeten en daar wat
kalk op gestrooid, terwijl het overige der
partij geene kreeg. Gansch de partij werd
gelijkelijk en wel gevet, bewerkt en met
éénc en dezelfde soort beeten op den zelf
den dag beplant. Ga nu en zie. Het per
ceel dat met kalk bestrooid wierd is
waarlijk niet kennelijk bij het overige der
partij. Het is viermaal zoo welig en zoo
schoou.
Veel landbouwers der streek gaan er
naar zien, en het is de moeite weerd. Het
is bijna ongelooflijk groot het verschil.
Beproef het landbouwers, niet alleen
op beetrapen maar op alle andere vruch
ten, en gij zult u seffeus overtuigen van
de noodzakelijkheid van kalk te smijten
om goedkoop goede vruchten te bekomen.
De goede vette landbouwkalk kost nog
geen honderd frank voor tien duizend
Afgemaakte beesten. Ten einde
voldoening te geven aan de landbouwers
die reclameeren over zekere gevallen van
toepassing der besluiten en reglementen
betreffende de schatting der beesten, af
gemaakt in het belang der openbare go-
zondheid, is er, zoo het schijnt, spraak in
het ministerie van landbouw, van toe te
laton dat bet afgemaakte dier geschat
dat gij zulk een vagebond aanhangt. Als Ha
gen het geduld verliest, dan....
Dan zal ik den Hemel dankendat de
ketting breekt viel Dora haar in de rede.
En weet gy, wat Hagen dan doen zal
Het meisje liet het hoofd hangen en zuchtte
diep.
Hy zal ons uit ons huisje zetten, en dan
kunnen wy ook gaan bedelen, vervolgde de
onde vrouw op scherpen toon. Breekt hij met
u, dan ziet n hier geen jongen meer aan, en
de ouden keeren n den rug toe gij hebt het
met allen bedorven, dat gij den dief voor
spreekt.
Dat ik hom nog liefheb kunt gij niet
begrijpen, maar over de middelen, waardoor
Hagen mij genoodzaakt heeft jegens myn
verloofde myn woord te breken, denkt gij niet
verder naHagen is in mijne oogen eerloozer
dan Willem zegde het meisje met steigende
verontweerdiging.
Dora riep de moeder vermanend.
Waarom mag ik dat niet zeggen Ik
zal het niet openlijk uitbazuinen, anders zon
men my vragen, waarom ik hem dit niet in
het gezicht zegde. O het is eene marteling,
aan een mensch geketend te zyn, dien men
niet beminnen, ja zelfs niet achten kan De
trouwdag zal voor mij geen feestdag zyn,
moeder, maar ik zal ook niet morren en kla
gen, ik zal het geduldig dragen en denken,
dat de lie#e God, het zoo heeft besloten.
worde door den veearts die het heeft ver
zorgd, wanneer de schier onmiddelijke
delving noodzakelijk is en dat de rijks
veearts niet spoedig genoeg ter plaats kan
komen.
Gezondheidstoestand der huis
dieren gedurende de tweede helft
van juli. Snotziekte werd vastgesteld
op 6 peerden door de overheid afgemaakt:
3 te Antwerpen, 1 te Borgerhout en 2 te
Cortenaken dezelfde ziekte werd gecon
stateerd op 10 peerden, voor de beenhou
werij geslacht, waaronder 9 uit Engeland.
't Mond- n klauwzeer toont ueiging
zich te willen uitbreiden in de provinciën
Luik eu Limburg.
In de eerste provincie heerscht de ziekte
in 17 stallen zich bevindende onder 15
gemeenten in Limburg, in 25 stallen
onder 10 gemoenten. Verder werd mond
en klauwzeer nog aangetroffen iu 3 ge
meenten van Henegouwen en in één van
de provincie Namen.
Koolziekte met doodelijkcn afloop ver
toonde zich op 52 runderen bactcridiaan-
sche op 16 en bacteriaansche op een ge
lijk getal. (Landbode).
De achteruitgang der botermark
ten. Dat de garen-, vlas-, lijnwaad-
en graanmarkten den dag van heden
schier geheel zijn weggesmolten, hoeft
niet gezegd te worden. Alwio de wekelijk-
sche markten bezoekt, kan dit genoeg be-
statigen. Dat ook de botermarkten, door
do uitbreiding der groote melkerijen, niet
begunstigd worden, dat is zeer begrijpe
lijk, en dit verklaart ons de vijandigheid
van sommige stads- en gemeentebesturen,
tegenover deze nieuwe instellingen. De
botermarkt is toch eene bron van wel
vaart voor vele volkrijke plaatsen en men
zou er dus ongaarn den stroom van zieu
verminderen, ofschoon er weinig aan te
twijfelen valt of langzamerhand zal het
met de botermarkt gaan evenals met hare
andere zusters die thans tot de geschie
denis behooren. Dit blijkt, onder andere,
uit het volgende dat wij in een Hollandsch
blad voor zuivelbereiding lezen
1 De tijden veranderen eu wij met hen
Dit gezegde, in vele opzichten zeer waar,
is ook van toepassing op vele botormark-
ten in Friesland. De drukte die daar in
vroegere jaren op marktdagen gevouden
werd, zoekt men er in den laatsten tijd
te vergeefs, daar de aanvoer van boter
tengevolge van de oprichting van talloozo
zuivelfabrieken, die hun product recht
streeks op de wereldmarkt brengen, zeer
is verminderd, ja, zelfs feitelijk alleen nog
in deo almanak, daar de aanvoer van
zuivelproducten geheel heeft opgehouden.
Do waaggebouwen, voorheen de centra
van de weekmarkt-drukte, staan thans
De oude vrouw zag haar kind ontroerd
aan zoo open en vrijmoedig had Dora nog
nooit haar hart ontsloten.
Maar zij heohtte hier weinig belang aan
als Dora maar eens de vrouw van den rijken
mulder was, dan zouden de liefde en achting
ook wel komen, en de vagebond spoedig ver
geten zyn.
Des anderendaags haalde Hagen Dora met
zijn rijtuig af. Beiden waren als getuigen tegen
den brandstichter gedagvaard en met hen
nog verscheidene andere inwoners van het
dorp.
Do mulder was zeer ernstig en stilzoo
dikwijls hij den blik zijner bruid ontmoette,
sloeg hy de oogen neêr als iemand, die zioh
eener zware schuld bewust is en niet den moed
heeft die to bekennen. Herhaaldelijk begon hij
luidkeels te laohen, zonder daartoe eenige
aanleiding to hebben. Dora meende het boos
aardig lachen van den duivel te hooren, zij
zag hem ontsteld aan, doch waagdo het'niet
hem naar de reden van dit laohen te vragen
Dan werd hy weêr stil, zy'ne wenkbrauwen
fronsten zich, zijne lippen klemden zich op
een, zyne gloeiende oogen staarden voor zich
uit in de verte, alsof zij de toekomst wilden
doorgronden.
Het meisje werd het onbehaaglijk in het
gezelschap van dezen man, een gevoel van
angst bekroop haar zij kou het vermoeden
niet van haar afzetten, dat hy booae plannen
leeg en verlaten en zullen wellicht vroe
ger of later worden afgebroken of eene
andere bestemming erlangen. Reeds heeft
het gemeentebestuur van Hcmelumer
Oldephaert en Noordwolde het besluit
genomen, de waag teKoudum met 1 Jan.
a. s. op te heffen en het staat te voorzien,
dat elders in gelijken ziu zal worden be
sloten.
van
Onze lezers herinneren zich ongetwij
feld de wanordelijkheden en bloedige
tooneelen, die, voor eenige weken, in
sommige streken van Italië plaats grepen.
Wij hebben er destijds op gewezen hoe
de Rcgeering van Koning Humbert in
die feiten een voorwendsel zocht om de
catholieken met buitengewone strengheid
te vervolgen. Sedertdien zijn verschil
lende stemmen opgegaan, zelfs in het
kamp onzer tegenstrevers, om de onrecht-
veerdige behandeling, waarvan onze
geloofsgenooten het voorwerp waren, af
te keuren.
Thans is het de beurt aan Z. H.
Leo XIII. In eene merkweerdige Eucy-
cliok tot de bisschoppeu,de geestelijkheid
en de geloovigen van Italië gericht, tee
kent de Paus krachtdadig verzet aan
togen de onbillijke handelwijze der over
weldigers-regeering. Hii wreekt de catho
lieken van het schiereiland over de hun
valschclijk ten laste gelegde beschuldi
gingen, en schandvlekt de onwottiga
maatregelen, tegen hen genomen. Dit
geeft Hem gelegenheid te doen uitschijnen
wat al voordeeien de door de catholieken
gestichte instellingen aan de bevolking,
vooral aan de mindere klas, bezorgden
boe hot tiidelyk en zedelyk welzyn van
't volk alleen hot doel was, door de
inrichters en leden dier instellingen
beoogd. Dat zij een gevaar waren voor de
veiligheid van den Staat, zooals som
migen beweren, weerlegt de Paus ten
volle, evenals hij aantoont dat zij niet
in het minste betrokken wareu in de
gepleegde wanordelijkheden. Hunne af
schaffing is dus vanwege de Italiaansche
Regeering eone daad geweest van schan-
delijko willekeur en ongehoorde volki-
bonadeeling.
De ware oorzaak van de oproerige
tooneelen, die Italië teisterden, is te
zoeken in de misslagen, door de vrymet-
selaars-regeeriug begaan. Door hare
vervolgiugs-politiek tegen de Kerk ver
blind, heeft zij do plannen der onwen-
telaarspartij iu de hand gewerkt en het
terrein voorbereid ter verspreiding der
oproerige leerstelsels. Zij oogst dus enkel
wat zij gezaaid hoeft. Dat wordt door het
smeedde. Zij poogde herhaaldelijk een gesprek
met hem aan te knoopen, zy vraagde hoe ver
men met den bouw gevorderd was en wanneer
men er meê gereed hoopte te zyn maar zij
bekwam slechts korte antwoorden, die duide
lijk te kennen gaven, dat hy niet gestemd
was om met haar te spreken.
Kort bij de stad haalden zy den weerd en
den schaapherder in, die vroeger van huis
gegaan waren, omdat zij den weg te voet
moesten afleggen. Dora vroeg haren verloofde
of er voor heiden nog ruimte genoeg in het
rijtuig was, doch iu plaats van te antwoorden
legde de mulder de zweep over het paard en
reed in gestrekteu draf voorbij. Hy verwaar
digde hen niet eens met een groet zyn
strakke blik was wfeêr in de verte gericht.
Luister, sprak hij na eene wijl op bar-
schen, scherpen toon, het is mij onverschillig
of de deugniet veroordeeld wordt, ja, ik zon
het hem zelfs gunnen dat hij vrijgesproken
wordt, want eigenlyk heeft hij de misdaad
toch slechts in blinde woede gepleegd.
O zeker, zeker 1
Zwyg ik wil dat van n niet hooren
hoe moer gij hem in bescherming neemt, hoé
meer ik hem haat. Als hij vrijgesproken wordt
dan moet hij naar Amerika, hier zal hy geen
werk vinden en buitendien wil ik hem ook
niet meer ontmoeten.
(WOKUI V00KI0E2ET).
