^22 Donderdag 29 September 1898. 5 centiemen per nummer. o4s,e Jaar oo00 Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst. GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM. VADERLAND, TAAL, VRIJHEID. VERPLICHTEND ONDERWIJS. VERLOREN EER 1)1 Bestuurbare luchtballen. Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week veor de Stad 5 frankmet de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes maanden; fr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving eindigt met 31 December. De onkosten der kwitantiën door de Post ont vangen zijn ten laste van den schuldenaar Men schrijft in bij O. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, N. 31, en in alle Postkantoren des band. Guique Huum. Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1,00; Vonnisse cp 3* bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij accoord. Niet opgenomen handschriften word m niet teruggestuurd. Heeren notarissen moeten hunne inzendingon doen, uiterlijk tegen den dijnsdag en vrijdag in den voormiddag. Voor de advertentiën uil vreemde landen zich te wenden ten Btireele van dit blad Aalst, 28 September 1898. Het vraagstuk van 't verplichtend on derwijs is dozer laatste weken druk be sproken geworden 1° op 't Congres der officieele onderwijzers ofte schoolpedanten te Mechelen 2° op 't Congres der vrij denkers te Antwerpen; 3° op 't Neder- landsch Congres van tol- en arbeidswet geving ook te Antwerpen. Wie kan er een oogenblik aan twijfe len dat de geusche schoolpedanten hun ne voorkeur hebben uitgedrukt voor bet verplichtend onderwijs, in andere woor den, voor den schooldwang, maar op voor waarde dat bet uitsluitend wereldlijk en officieel weze. En als voorbeeld om na televen, wijzen zij aan 't gene onder dit opzicht bestaat in Argentina, eene republiek van Zuid- America. De Argentinscne regeeriug voert, vol gens de officieele schoolpedanten, het hoogo woord over 't onderwijs de in richting en hot bestuur der officieele scholen berust in bare handen en het be staan der vrije gestichten maakt ze om zoo te zeggen onmogelijk. Natuurlijk het onderwijs is onzijdig, of beter gezegd, ongodsdienstig. En daar 't onderwijs er verplichtend is, zoo wordt aan vele ouders alle recht ontnomen hunne kinders op te voeden volgens hun eeweten. Dus do catholieke ouders moeten daar hunne kinders, tegen wil en dank, als godverloochenaars laten opleiden. Ziedaar 't ideaal dat de Belgische officieele onderwijzers voor ons Land droomen. Maar ze wezen gerust, het vrijheids lievend Belgische Volk verstoot die droo- merijeu het houdt aan zijoe rechtdn en voorzeker zal het ze zich niet gemakkelijk laten ontrooven. De socialisten op hun Congres hebben ook besloten dat de vrijheid van onder wijs in België moet verdwijnen. Het on derwijs moet ongodsdienstig rationalist zijn geen godsdienstige zedeleer meer inde scholeu. En er mogen geene afzonderlijke scho len meer zijn voor jongens en meisjes; de beide geslachten moeten in de zelfde school vereenigd zijn, en al te samen eu ondereen onderwezen worden gelijk iu 't verkenskot te Cempuis. De roode heeten dat stelsel: het on derwijs van de ontvoegding,van den voor uitgang. een verhaal naar het 22' VERVOLG. Hij waa haastig opgesprongen, zijne oogen flikkerden en eeno krampachtige siddering ging door zijne leden. Hoort gij het riep hyop de schuur wyzende, uit welke de lustige toonen een galop klonken. Wat zij tieren in dwazen overmoed, wat zij juichen en gillen van ple zier Ik geloof dat het de eerste en ook de laatste gelukkige dag op dit erf is er znllen vele droevige op volgen. Hy wilde heengaan, de sohaapherder trad hem haastig in den weg. Gij hebt iets tegen den mnlder, zegde hij gij voert iets tegen hem in nw schild. Ten slotte denkt gij nog dat ik den brandstichter ben grijnsde de knecht. Het is goed, dat ik destijds niet hier was, men heeft toch gezien hoe iemand in verdenking komt. Wees niet bevreesd, ik zal mij aan den mnlder niet vergrijpen integendeel, ik denk door hem een vermogend man te worden. Hij ging den schaapherder haastig voorbij en was weldra in den molen verdwenen. De oude man keerde in eene afgetrokken stemming tot de gasten terug de toespelin- Op het Congres van tol- en arbeidswet geving werd het vraagstuk van 't ver plichtend onderwijs vooral op pvactische zijde behandeld. Men ging de uitslagen na welke het heeft opgeleverd in de on derscheidene landen waar het reeds in voege is. De uitslag van dit onderzoek is niet van aard om het dwangstelsel aan te bevelen. Immers het verplichtend onderwijs heeft nergens aan de verwachtingen zijner inrichters beantwoord. Bij voorb. in vele plaatselijkheden vau Frankrijk is de wet die den schooldwang voorschrijft eene doode letter geblevenhier omdat talrijke plaatselijke hinderpalen er de uitvoering van bemoeilijken,daar omdat het hatelijke stelsel van inkwisitio waartoe de strenge toepassing zou aanleiding geven, onder de bevolking te veel ontevredenheid eu opschudding zou verwekken. Een gekende Fransche schrijver, M. F. Sarcey, die voorzeker geen klerikaal is, bestatigde het onlangs in Le Figaro Het schijnt, schreef hijda in zokere departementen een derde der kindereu de school niet bijwonen of er slechts bij tusschenpozen heengaan. De bur- gers welke gelast zijn de plichtigeu op te zoeken, kwijten zich slechts met tegenzin van die taak, zoo zij zo vervul- len. Zij hooren er thuis en maken zich niet geerne vijanden. Anderen gaan krachtdadiger te werk, maar zij komen in botsing met de trage en onoverwin- nelijke tegenkanting van den landman: zij zijn die nuttelooze pogingen beu ge- n worden eu laten thans alles zijnen gang gaan. Ilot blijkt hieruit ten klaarste dat de schooldwang een zeer twijfelachtig mid del is ter uitbreiding van 't onderwijs. En waarom zou het in België dieneu ugevoerd te worden De overgroote meerderheid der Belgen verstooten den schooldwang Vooreerst omdat alle dwangstelsel ten allen tijde hatelijk is geweest bij de Bel gen. Van hem wordt immers gezegd: Het zijn trouwe onderdanen maar ze verdra gen geene slavernij. Ten tweede omdat het hier te lande zoo min als in Frankrijk vruchten zou opleveren. Ten derdeen dit is 't grootste punt, omdat het in de oogen van zijne voor staanders, gelijk het overigens op 't Con gres te Antwerpen werd verklaard, een wapen in de handen van den Staat wezen zou, om desteboter het godsdienstige eu vrije onderwijs te bevechten en eindelijk te doen verdwijnen. Neen, neen, 't kan niet zijn, wij, catho lieke Belgen, willen van den schooldwang niet en onze leus onder dit opzicht blijft: Leve de Vrijheid Den dijnsdag 7 november 1893 gebeurde er te Barcelona, eeno groote stad in Spanje, eene schrikkelijke misdaad. 't Was in de comedie. Anarchisten sme ten er, uit do bovenste gaandery, twee dynamietbommen op de toeschouwers van beneden. Eeue bom ontplofte. 23 menschen wierden op den slag ge dood en een zeer groot getal anduren werden zwaar gekwetst. Hot blad waarin onze roode socia listen schrijven en ter welks eere zij nog, deu 14 oogst laatstleden, to Brugge, een Congres hielden,Het Volksrecht bij name, sprekende over dien aanslag drukte de volgeude schrikkelijke woorden Zijn wij dan nietals socialisten, voor de omverwerping der be staande maatschappij P En moeten wij niet aUe middelen ter hand ne men om die omverwerping te be spoedigen P Wij geloovenj& en iedermaal er eene geweldige daad gebeurt-hoeveel slachtoffers zij ook maakt of wat gevolgen zij ook hebben mocht, moeten wij daarin de daad eerbiedi gen van energieke personen die durven. Wij weteu wel dat eene ontplof fing hier en eene geweldige daad daar, geene gevolgen heeft die doortastend zijn voor heel de menschheid, maar zij bren gen schrik onder de bezitters, en overwe ging en denken bij de armen, en dat is reeds veel. Men zal ons tegenwerpen dat er zeer dikwijls onschuldigen worden ge troffen ja, dat is treurig maar daarvoor kunnen zij die voor die daad zijn toch niet laten van op de monsters los te gaan. Waarom gaat men altijd de anar chisten aan met zooveel brutaliteit, dat het aan het ongelooflijke grenst Is hun streven niet edel, grootsch Telt die partij niet haar leger martelaren die zich als helden De slachtoffers van Chicago, Xérès, enz., komen al de listen vernietigen die men die mannen toewerpt. Was het ge drag van den gewezen luitenant Moineau niet heldhaftig dat van de anarchist Palaz, vier weken goleden door de spaan- sche inkwisiteurs vermoord, niet al wat grootsch en edel was Zulke tij- pen met zooveel moed en wilskracht zijn zeer hoog te schatten in plaats van ze met drek te besmeuren, n Wat zegt ge daarvan Kan men klaar der zeggen dat de anarchisten gulijk heb ben van onschuldige meuscheu in stukken en brokken te doeu spriDgen, alleen uit haat tegen de samenleving Kan men duidelijker de begeerte te kennen geven van zulke moorderijen te zien toenemen En merkt wel op dat Het Volksrecht, de tolk, de Monifeur is van de socialisten van Westvlaanderen. Om wel te toonen dat de socialisten overal dezelfde zijn, ziehier wat Vooruit deuzelfden zondag drukte, in zijuou strijd- penning BRUGGE. Een vrijzinnige burger alhier heeft nu uitgevonden om eigen- dommen te veruieleo bij middel vau een tuig dat men werpt op dakingen, door vensters, in kelders, enz., 0,50. Het tuig ontvlamt door den val zon- der gedruisch en een brand volgt oogen- blikkelijk, leve de uitvinder, 0,05.» Is dat geen anarchistentaai Is het niet ophitsen om alhier de gruwelen uit te lokken die meu elders ziet gebeuren Hebben wij geen gelijk van eene partij die zulke dingen doet drukken te be stempelen met den schandnaam van DE MOORDENAARSPARTIJ Is het misschien geen moordenaarswerk dat zij ophemeli en begeert Troostelijk is het somtijds de staat kundige woelingen mogen van kant te schuiven om het oog te slaan op datgene wat wezenlijk den vooruitgang van het menschdom onder stoffelijk oogpunt be werkt, en de nieuwe uitvindingen te bepeinzen die op alle gebied worden voortgebracht. Nooit is er een tijdstip geweest op het welk de nijverheid en de handel meer vooruitgang hebben gedaan dan op onze dagen wij trekken nut uit dezen vooruit gang, somtijds zonder het zelf te weten, en genieten van den zwaren arbeid ou slapelooze nachten die de zookers zich getroosten om immer en immer onze onvolmaakte instellingen te verbeteren. Iedere nieuwe uitvinding heeft zijn weêrklank op de menschelijko betrek kingen, oefent zijnen invloed uit op onze staatkundige inrichting, doch Diets zal meer den tegenwoordigen toestand om verwerpen dan het verwezenlijken van hetgeen tot heden toe als eene hersen schim wordt aanzien, namelijk het prak tisch gebruik van den bestuurbaren luchtbal. Jaren eu jaren reeds, van af do ge broeders Montgolfière, vaD af zoovele roekelooze luchtreizigers dio zich op de vleugelen van een broos en licht vaartuig dat immer hooger wilde, waagden, stout en somtijds ouhezonuen om den damp kring dezer aarde te onderzoeken, en gen van den rossen Hans hielden zijn geest nog lang bezig zij vormden, bijeengenomen, een raadselachtig geheel, hetwelk hij niet vermocht op te lossen. Maar de opgeruimdheid, die rondom hem heerschte, verdreef allengskens die sombere gedachten, welke hem bezig hielden hy vergat het zielelijden der arme vrouw, den geheimen wrok van den mulder, den gevan gene die geen vrengde meer kende en de ge heimzinnige woorden vau den knecht, die zich niet meer onder de gasten liet zien. Laat in den avond nameu de leste gaston hun afscheid, het jonge echtpaar bleef met de onde Brigitte alleen achter. Dora legde den krans en het krnisbeeld af, om de pronkkamer op te ruimen zij kon het niet dulden, dat het gebruikte tafelgoed op de gepolijste tafels bleef liggen reeds van den eersten dag af toonde zij zich eene zorg vuldige huisvrouw. Hagen verzocht haar dit werk aan de meid over to laten en het ergerde hem, dat zij aan dit verzoek niet wilde voldoen hij ging ont stemd naar buiten, om te zien of de schuur en de stallingen zorgvuldig gesloten waren. Hier ontmoette hy den knecht deze kwam uit de sohuur, die Hagen zelf gesloten meende te hebben. Wat doet gij nog hier beet de mulder hem op driftigen toon toe. Wat hebt gij zoo laat in de sohuur te doen Zijt gij soms bevreesd, dat ik ze in brand zou steken antwoordde de knecht. Ja, als er vijf duizend mud koren in lagon, dan was het eene winstgevende zaak niet waar Hagen deinsde verschrikt een stap achter uit, zijn blik ruste staroogend op het aange zicht van den rosharige, waarop de maan haar bleek licht wierp. Spot niet zegde hij met bevende stem; een ongeluk kan zich niet zoo licht her den Was het een ongeluk grijnsde Hans. Ik denk, dat het voor u geluk was. Wat durft gij zeggen bulderde Hagen. Hoe durft gij het wagen op dezen toon met mij te spreken Weet gij niet.... Ik weet meer dan u lief kan zij viel de knecht hem met gedempte stem in de rede maar ik zal zwijgen, gelijk ik tot dusverre gezwegen heb, indien gij mij bewijst, dat mijn zwijgen weerde voor u heeft. Denk daarover na ik wil u niet haasten, maar ik hoop, dat gij mii spoedig een antwoord zult geven, dat mij bevredigen zal. Stom en roerlooB van ontsteltenis zag de mulder den rosharige na, terwijl dezo lang zaam op den molen afgiog toon hief hij den arm op en schudde dreigend de vuist, alsof hij zeggen wilde dat hij hem te gelegener tijd een ander antwoord toedacht dan hij wel verwachtte. somtijds met den dood hunne eervolle poging bekochten, heeft men naar de oplossing van het geheimzinnige raadsel gezocht. En nochtans, zie, reeds vond men het stoomtuig met alle zijne onschatbare uitwerksels, de electricitett nog zoo jong van jaren eu zoo ongelooflijk machtig en uitgebreid door zijue toepassingen, de waterworktuigen die met de natuurlijke krachten alleen wonderen verwekken, reeds vond men in deze laatste honderd jaren duizende nieuwe toepassingen van de kennissen die onze voorouders bezaten, en alleen het bevaren der lucht, alleen het uitvoeren van een bevaarbare lucht bal laat zich meer en meer wachten en schijnt eene hersenschim te blyven die onze krachten nooit zullen bereiken. Hut is alsof God in zijne algroote wijs heid eene onoverkoombare hinderpaal gesteld had aan de menschelijke pogingen om bezit te nemen van het gebied der lucht, alsof hij eene grens had getcekend aan onze neigingen nooit voldaan eu die altijd meer en verder willen en alles zoeken te doordringeu wat voor onze verborgen blijft. En zie, nochtans zijn geene pogingen gespaard gebleven, Duitschlaud, Frank rijk, Rusland, Engeland, België en meer andere onzer streken hebben sedert jaren geld noch moeite gespaard om een prak tisch luchtschip te vervaardigen. De pogingen van Berlijn, Brussel, Parijs zijn nog beschouwd als de hardnekkigste krachtinspanning van het menschelijk verstand. Korte dagen nog geleden hadden nieuwe pogingen plaats te Londen en to Parijs en altijd... zonder goeden uitslag. En nochtans, welke groote voordeelen zouden niet voor het menschdom voort spruiten uit de luchtvaart Zie, de gren zen zijn gebroken, de betrekkingen tus- schen de werelddeelen gemakkelijk en zonder hinderpalen, de oorlog onmogelijk gemaakt, de verschillende landen ver plicht door d« omstandigheden broeder lijk de handen in elkander te slaan, allo oude veeten te vergeten en alles te ver mijden wat de vredo storen kan. Te schoon, te heerlijk zouden de gevol gen zijn van den vooruitgang die over onze arme menschen zouden komen door het in bezit nemen van de lucht die wy inademen; waarlijk zijn wij dat Eden, dat deze uitvinding zou scheppen eerder dan voorbrengen, nog niet waardig en zal veel, zeer veel nog moeten verbeterd worden vooraleer wij wezenlijk en met recht, als eene belooning, zullen mogen aanspraak maken op eeno uitvinding die het gebied der menschen zal vergmoten en hem onafhankelijk maken, als de vogels, van het stof der aarde dat ons mot kluisters boeit. (iOnafhankelijke VIII. De bloesems der lente waren in de heete zonnestralen des zomers verdord en reeds schudde de woeste bende der najaarsstormen aan de hoornen om ze van haar lesten spaar- zamen tooi te berooven. I-'.entoonig klepperden de raderen van den molen en de klaterende golven van de molen beek zongen daarbij hnn niet minder eento nig lied, en even eentoonig als dit klapperen en klateren, was ook het leven in den molen. De oude Brigitte sloop valBch over het erf, de rosso Hans deed barsch eu zwijgend zijn werk en de jonge vrouw verrichtte ieverig en rusteloos hare bezigheden in het huis. Uier hoorde men geen lustig gezang, geen vroolijk geschater meer, slechts nu en daneenlnid gesproken woord, als de mulder t' huis was. In die weinige maanden was Hagen sterk vorouderd zijne trekken waren scherper ge worden, en op zyn voorhoofd toonden zich diepe voren, aan de slapen begon het haar reeds te vergrijzen, en de loerende oogslag was thans nog valscher en stekender. Hij reed dikwijls naar de stad, dikwijls bleef hij er versoheidene dagen, en als hij na een der gelijke lange afwezigheid terugkeerde, durfde niemand hem genaken, of een vraag tot hem richten. De zorg voor den molen liet hij aan den knecht over, die het graan in ontvangst nam, maalde en het meel afleverde hy gaf zich niet eens de moeite hem na te rekenen en even zoomin vorderde hij verantwoordiging van hem over de ontvangen gelden. Ja, hy ging zelfs den rossen Hans nit den weg, als hij de ontmoeting vermijden kon, trof hij hem nochtans toevallig in huis aan, dan wis selden hij niet eens een groet met hem. Zijne vrouw ging hy meestentijds koel en onverschillig voorbij eu Dora deed hem daar- geen verwijting; gelijk gij haar naar haar believen liet werken en huishouden, liet zij ook hem zijn gang gaan, zonder naar zijn doen, of laten te vragen. In de eerste weken na de tronwing scheen het alsof eene meer hartelijke toenadering tusschen de jonge echteliên niet onmogelijk ware. llagen vervulde eiken wensch zijner vrouw nog voor zij dien uitgesproken had, en Dora toonde hem een vriendelijk, opge ruimd gelaat. Maar het was slechts schyn de zelfzuch tige liefde des mulders bezat de kracht niet om de stormen te trotseeren, die haar van tijd tot tijd bestookten, en Dora werd steeds afge- trokkeuer en ernstiger, naarmate zij de zekerheid erlangde, dat zij haar levensgeluk verspeeld en onherroepelijk verloren had. (WORDT VOORTGEZET).

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Denderbode | 1898 | | pagina 1