m Donderdag 6 October 1898. 5 centiemen per nummer, 54sle Jaar 5302 Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst. GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM. VADERLAND, TAAL, VRIJHEID. Bekentenissen. VERLOREN EER De Belgische Ziel. DE DENDER Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan istweemaal ter week voor de Stad 5 frankmet de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes maanden; fr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving eindigt met 31 December. De onkosten der kwitantiën door de Post ont vangen zijn ten laste van den schuldenaar. Men schrijft in bij O. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, N. 31, en in alle Postkantoren des band. Guique suum. Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1,00 Vonnisse cp 3e bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij •accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dijnsdag en vrijdag in den voormiddag. Voer de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten Bureele van dit blad. Aalst, 5 October 1898. Bevordert de vrijdenkerij het socialism? er- Zijn de socialisten, vóór alles, vrijden- jen kers Alle menschen van goede trouw zullen uls zich een denkwijze kunnen vormen over deze beide vragen met de hieronder l#r staande verklaringen te lezen gedaan op 't congres van Antwerpen en getrokken uit het officieel bulletijn der nationale Federatie van do Belgische vrijden kers M. Dons (jaarlijksch verslag.) Ver leden jaar, op 't congres té Luik, besta- tigde ik dat de liberale burgerij zich min om min bekommert met de vrijdenkerij, terwijl de socialistische werklieden, in massa, 't getal komen vermeerderen der 1 verdedigers van 't vrije onderzoek. Die toestand is onveranderd gebleven. De nieuwe groepen die sedert een jaar ingericht zijn geworden, hebben hunne meeste aanhangers aangetroffen bij de socialistische syndicaten en werkersbon den deze laatsten worden kweekerijen van vrijdenkers. De vrijdenkerij en het socialism zijn dus wel onscheidbaar, zooals gij het in verscheidene congressen besloten hebt. M. Conreur. In het centrum, zijn de burgers, de nijveraars vijandig aau de vrijdenkerij, terwijl de socialistische werklieden ze krachtd&dig ondersteunen. Aldus, de coöperatief van Jolimont moe digt de rationalistische werken aan en namelijk de feesten der jeugd zij komt in princiep eene jaarlijksche toelage van 1000 fr. te stemmen ter ondersteuning e Tan het rationalistische weezenhuis van Forest bij Brussel. (Toejuichingen.) M. Terwagne (Antwerpen M. Dons geeft aan 't socialism eene zeer groote vatbaarheid en eene zeer breede uitlegging die de liberalen doordrongen van grootmoedige gedachten kunnen bij- 1 treden. Deze liberalen zijn socialisten zonder het te toeten en zullen zich later bij de verdedigers van 't socialism rang schikken. M.D.Haenens stelt voor een wensch uit te drukken de Besturen uitnoodi- gende aan de diensten der kloosterlingen te verzaken en van de opleiding van wereldlijke ziekendieners aan te moedi gen en in te richten. M. Deluc. De inrichters van het rationalistische weezenhuis hebben ten i doel gehad eene school te stichten die tot model zal dienen voor de scholen in de toekomst, voor de scholen die zullen ge- een verhaal naar het hoogduitsch. 23° VERVOLG. Er waren reeds harde woorden tnsschen de echtgenooten gevallen. Dora had later gezwe gen wanneer haar man zijn kwade luim tegen haar lacht gaf na zweeg ook hij, buiten zgne zaken scheen hem alles onverschillig geworden te zijn. Hij pochte er niet meer op, dat hij den molen spoedig verlaten en naar de stad trek ken zou de schoone droomen, die hij destijds gekoesterd had, schenen zich niet te willen verwezenlijken. Dora vraagde er hem niet naar doch menigmaal, wanneer zij hem ter sluiks be- Bchouwde en den harden trek om zijn mond en de voren in zijn voorhoofd zag, zweefde haar de bede op de lippen, dat hij zich zou vergenoegen met hetgene hij bezat, de zorgen van zich afwerpen en zich geheel aan zijn molen wijden, dien hij naar hare meening te veel veronachtzaamde. Maar zy waagde het niet deze bede uit te spreken een gevoel van angst bekroop haar, wanneer zij de gloeiende oogen zoo dreigend op zich gericht zag. Er kwam ook niemand in den molen, met wien zij over de zaken baars mans had kunnen sticht worden als de socialisten zullen meester zijn van 't onderwijs. M. Sosset. Het rationalistische onderwijs moet zich doordringen van den geest onzes tijds. De godsdienstige en bovennatuurkundige zedeleeren moeten verbannen worden. Het rationalistische onderwijs moet aannemen dat de beide geslachten te samen opgevoed worden, 't gene goede uitslagen heeft opgeleverd in Noorwegen, inde Vereenigde Staten en tcCempuis.- Daar ligt de hoeksteen der samenleving van morgen. Het moet aan de kinders toonen dat het vaderlandsch gevoel samengesteld is uit haat tegenover den vreemdeling en de oude vooroordeelen. M. Sosset stelt de verschrikkelijke gevolgen voor der schijnheilige zedenleer der hedendaagsche liefde en van het huwelijk. Het huwelijk is voor ons geen dogma meer. De vrije vereeniging is het ideaal van morgen. De heer Godfried Kürth, leeraar aan de aatshoogeschool van Luik, is een uit stekend geschiedkundige, als zoodanig gekend en gewaardeerd zoowel in het bui tenland als in België. De geschiedenis is voor hem geene enkele opvolging van feiten, oorlogen, traktaten, veroveringen, ryksverdeelingen en wat diens meer neen, hij dringt tot in den grond der zaken door, verbindt de gevolgen met hunne oorzaken, wikt en weegt de tijdsomstan digheden waarin de feiten zich hebben voorgedaan, doorgrondt den aard der per sonen en volkeren die hunne rol in de geschiedenis gespeeld hebben. M. Kürth moest dan ook eene bijzou- dere bevoegdheid hebben om te antwoor den op deze vraag welke de Revue Mauve aan hem en eenige andere schrijvers ge steld heeftWelke is de Belgische ziel n Het antwoord van den geleerden pro fessor is merkwaardig en verdient door nog andere lezers dan die der Revue Mauve gelezen te worden. Helaas, antwoordt hij, ik weet er niets van, en weet zelfs niet of er eene Belgische ziel bestaat, en het is slechts op uw vereerend aandringen dat ik waag te zeggen... wat ik niet weet. Mij dus in de veronderstelling der Revue plaatsende dat de trekken die het dik wij 1st bij hare leden werden waarge nomen de samengevatte ziel eener natie uitmaken, zal ik zeggen welke, naar mijn oordeel, de meest kenschetsende en de zekerste karaktertrek is van die ik bij de Belgen waargenomen heb. spreken nu en dan kwam wel eens de oude herder bij haar binnen, om eeu oogenblikske met haar te praten, maar wat verstond deze van zulke zaken Bij hare moeder vond zij evenmin heul of troost wanneer zij de oude vrouw hare zor gen klaagde, bekwam zij steeds ten antwoord, dat Hagen een degelijk mensch was, die zeer goed wist wat hij kon wagen, en dat het de vrouw niet paste zich met de zaken van haar man te bemoeiën. Zoo hij in de stad meer kon verdienen dan in den molen, dan kon nie mand het in hem misprijzen, dat hij aan groote winsten de voorkenr gaf. Doru moest hem stil laten begaan en hem niet door hare inmenging vertoornen. Dat was alles, wat de oude vrouw tot haar zegde voor Dora lag daar geen vertroosting in, en zoo moest zij den ganschenzwaren last barer zorgen alleen dragen. Zij ontwaarde aan den duister bewolkten horizon haars leven geen enkele ster, waar naar zij hoopvol kon opzien, zij zag slechts nacht, diepen zwarten nacht om zich heen, geen lichtende streep in de verte verkon digde, dat op dezen nacht een nieuwe dag volgen zou. Dikwijls zou zij gaarne met hem naar de stad gereden zijn, om eenige afwisseling in de gelijkvormigheid van haar leven te hebben en verstrooiing te zoeken, waaraan zij be hoefte had, maar zij durfde hem haar verlan- Leve Christus die de Franken bemint Dat verbeven woord, door een grooten onbekenden dichter aan het hoofd der Salische wet geschreven, is de eerste kreet waarmede do Belgische ziel zich in de geschiedenis geopenbaard heeft. Dat is de kreet dien beel de natie niet heeft opgehouden to herhalen, hem van eeuw tot eeuw voortzeggende als het ordewoord der beschaving. Hij is de leus geweest van Clovis en van Karei den Groote, van die machtigon die den Frankischen d. i. den Belgischen de gen gesmeed hebben en die van ons volk bij den aanvang der hedendaagsche we reld, den goeden sergeant van Jesus- Christus gemaakt hebben. 't Is voor Christus, 't is voor het catho- liek geloof dat onze voorouders vau ge slacht tot geslacht ziju rechtgesprongen. Het was de levendige geest van hun geloof die het aanzijn gaf aan de kruis tochten; 't was die zelfde geloofsgeest, die op de lippen van den grootsten onzer helden dat grootmoedig woord legde Ik wil geene koningskroon dragen daar waar de Verlosser der menschen eene doornen kroon gedragen heeft. Do Kruistochten zijn vooral een Bel gisch werk geweest. YVij ziju er de eerste naar opgetogen met Godfried van Bouil lon, en ziju er de laatste gebleven met Karei V en don Juan van Oostenrijk. In al de groote omstandigheden was het een der onzen dat Europa daarginder hetzij te Jerusalem, hetzij te Constanti- nopel op den post des gevaars en der eer plaatste. En van al het christen bloed dat in de heilige oorlogen op de slagvelden van Azië en Afrika gestroomd heeft was er geen zoo overvloedig als het bloed der Belgen. Maar niet slechts met den degen heb ben wij het geloof gediend zuiver en on gedeerd hebben wij het door den loop der eeuwen bewaard en nooit door hetzelfde welke ketterij den oorspronkelijkeu glans ervan laten verduisteren. Van al de secten die ooit de Kerk beroerd of bedroefd heb ben is er geen enkele die op onzen bodem ontstaan is. Onze nationale leus mocht die der stad Mechelen zijn In fide constans, Stand vastig in het geloof. Ten allen tijde was ons grondgebied een bolwerk van het Catholicism in de wereld. Ten koste van ons bloed hebben wij het verdedigd tegen zijne vijanden tegen de dwiugelandij der koningen, tegen de ket terij, tegen de vrijmetselarij. Om het getrouw te blijveu hebben wij ons in de XVIdo eeuw afgescheiden van ouzo Hollandsche broeders die onze natio nale vrijheden versmolten met hetprotes- tantismus. gen niet kenbaar maken en uit zich zeiven vraagde hij nooit, of zij hem vergezellen wilde. Menigmaal zat hij tot diep in den nacht voor zyn secretaire en bladerde in akten en boeken dikwijls hoorde zij hem zuchten en steunen, dan weêr tieren en vloeken, maar zij waagde het niet hem te vragen, wat hem zoo zwaar drukte. Het was een treurige echt, een troosteloos leven, geen hartelijkheid, geen vertrouwen, geen openhartigheid, geen deelneming hun beider wegen waren gescheiden en liepen met den dag verder uiteen. Inmiddels waren de gure herfstdagen geko- komen, en aan de oude zorgen paarden zich nieuwe. Dora's moeder was bedenkelijk ziek ge worden, zij lag in het kleine huisje naast den molen, hetwelk door de onde Brigitte na den brand gedurende den wederopbouw van het huis bewoond was geweest. Dora verpleegde haar met opofferende liefde al was zij ook Sikwijls boos geweest op hare moeder, thans waB alles vergeten. De mulder toonde geen belangstelling hij vraagde niet eens naar den toestand der zieke zelfs het vermagerde gelaat en de roodgeweende oogen zijner vrouw konden geen woord van deelneming ontlok ken. Hy was des morgends naar de stad gere den. Dora zat aau het sterfbed der oude Om het getrouw te blijven, ziju wij iu de XVIII® eeuw opgestaan tegen de Habs- burgers, die wij evenwel beminden. Om het getrouw te blijven hebben wij in 1830 het koninkrijk der Nederlanden vernietigd alhoewel het van ous bijna eene groote natie maakte. Want boveD alles, meer dan onze vrij heden, meer dan onze vorsten, meer dan onze nationale grootheden beminden wij het catholiek geloof dat de ziel van onze ziel was. Die zelfde catholieko ziel van het Bel gisch volk trilde nog in de borst dier held haftige boeren waarvan wij dit jaar het eeuwfeest vieren en waarvan de eersten met dit verheven ordewoord ten strijde trokken Het gaat voor het geloof. Niet min edelmoedig, niet min vurig herleefde het in die menigteu die, iu 1879, de uitdaging beantwoordende die ons door de vrijmetselarij gedaan werd, de catholieke scholen als met eene too- verroede uit deu grond deed oprijzen. 't Is nog dat zelfde geloof dat, pas eenige weken geleden in de straten van Brussel aan Jesus-Christus gcluigeuis gaf door die H.-Sacramentsprocessie, welke cardi- naal Vanutelli deed zeggen België is het eenige land der wereld waar zulk een schouwspel mogelijk is. België geeft nog andere schouwspelen te bewonderen. Overal elders strijden de catholieken voor het leven bij ons strij den zij voor de victorie. Wij zijn het eenigste land der wereld dat een catho lieke regeering heeft. Overal elders wordt de wereld overheerscht door het schisma, de ketterij of de vrijmetselarij, België hijscht fier do vlag van Jesus-Christus. Zonder vrees voor de bedreigingen der eenen noch voor de spotredenen der an dereu, Deemt het ter beantwoordiug het groote vraagstuk op dozer eeuw Kan het catholiek geloof met de hedeudaag- sche beschaafdheid samengaan Eu dat vraagstuk, het lost het op op zegeviereude wijze. Het toont aau gansch het heelal dat eene natie catholiek kan zijn en aan de voorspits der natiës op kan treden. Het geeft eene klinkende logeu- straffiug op de legende der meerderheid van de protestantsche volkereu. De breed ste politieke vrijheid bloeit bij ons vau over acht en zestig jaren, en ons volk bewijst dat het die vrijheid waardig is. Indien men over de welvaart van een land kan oordeelen uaar de betrekkelijke grootte zijner bevolking, dan is ons laud het voorspoedigste vau geheel het wereld rond. Op de veelvuldige gebieden van het maatschappelijk en het verstaudelijk leven des menschdoms zijn er verschei dene waarop het den eersten rang in neemt en geen enkel waarop het het vrouw. Zij dacht er over na, hoe haar leven zyn zon, als de moeder op het kerkhof rustte en zij geheel alleen stond. Al had zij ook nooit bij de oude vrouw troost gevonden, het waa haar toch een geruststelling geweest to weten, dat zij in de dagen van nood en droefheid tot dat hart hare toevlucht kou nemen. In de dagen van nood en droefheid Zij zag ze naderen, zij wist dat ze komen moes ten gelijk het nu was kon het niet blijven. Zij las op de trekken haars man, dat hij zich in zijne verwachtingen teleurgesteld zag zij kende deze stoute verwachtingenen plannen, zij wist ook, dat hij alles op de laatste kaart, zette, om ze te verwezenlijken. Wat dan, als hij arm werd Als de schuld- eischers hem uit zijn huis lieten zetten Kon deze hooghartige man dieu slag overleven Mocht men verwachten, dat hij zich moedig in de omstandigheden schikken, den tegen spoed het hoofd bieden en een nieuw leven beginuen zou Dora wist dat zij deze hoop niet kon voeden zij zag vooruit dat hij op haar zijn ondergang wreken zon. En zij was aan hem geketend voor het geheele leven zij kon hem niet verlaten in deu nood, hoe diep zij hem ook verachtte. O het was een duistere, trooetelooze nacht waarin de jonge vrouw blikte, en alB hare moeder stierf, verdween de laatst» ster, die op haar pad een vriendelijk licht kou wer pen. laatste komt. Al de kunsteu van dou vrede bloeiën in zijnen schoot. Zijue nij verheid bevoorraadt een gedeelte der beschaafde wereld. Zijue koophandelsstad is de eerste haveu vau het vasteland. Zijne kunstenaars en geleerden doen voor die van andere naties niet onder. Mannen en zedelijke krachten heeft het over om niet alleen zijne enge grenzen te verdedi gen maar ook nog om met eer naast de grootste Staten iu het gelid te staau. Of ziet wat groot aandeel het gekregen heeft iu de beschaving van Afrika. Het is op goeden weg om van den Congo een Belgischen stroom te maken. Het heeft een einde gesteld aan den slavenhandel in een land bijua zoo groot als geheol Europa. Het bevolkt het zwarto vasteland met zijne ontdekkingsreizigers en zijne missionnarissen. Daarenboven onder al de hemelkringen heeft het zonen die het Evangelie verkondigen en het rijk Gods uitbreiden in het Rotsgebergte, in Mon golië, in Hindoustan, in de eilanden van Polynesië. - Ontdekt uw hoofd, gij, reizi gers, die langs de rotsen van Molokaï vaart 1 - De rol die België opneemt in de alge- meene beschaving voltrekt de kenschets van hetgeen de Revue de Belgische ziel noemt. België is niet slechts bij uitstek de catholieke natie met zijn geloof door zijne werken te verheerlijken maakt het de welsprekendste van al de lofspraken van zijneu godsdienst en schrijft het in het bock der geschiedenis eene bladzijde, welke de volgende eeuwen niet vergeten zullen. Nog één, zegt het Fondsenblad. Do Brusselsche bladen melden dat de gods dienstige begrafenis vau den heer Doctor Crocq, gewezeu liberalen Senateur van Brussel. Donderdag morgend onder een grooten toeloop van volk heeft plaats gehad. Doctor Crocq was dus nog een van dezen die gelukkiglijk, op 't einde van hun leven, verzaken aan de groote, maar weiuig gezochte eer der liberalen en der socialistische vrijdenkers, getrouw te blij ven aan de.... princiepen van gansch hun leven. Immers, vele liberalen, die geheel hun leven den godsdienst vijandig waren, ko men op het einde van hun leven tot dien godsdioust terug, terwijl men nooit ziet dat katholieken hem op hun sterfbed verlaten. Zou dat somtijds het bewijs niet zijn dat die zoo hooggeroemde liberale prin ciepen aan hunne aanhangers maar wei nig vertrouwen inboezemen De onde vrouw had zich met moeite opge richt, zij zat in 't bed en ademde zwaar. Haar oog rustte met innige deelneming op het bleeke aangezicht harer dochter, die zacht met een doek over het klamme voorhoofd der stervende streek. Ik moet nu van u gaan, zegde zij met matte stom, terwijl hare sidderende hand Dora's hand zocht. Ach gaarne zon ik van dit leven scheiden, indien gij gelukkig waart 1 Moeder, denk niet aan mij, snikte Dora, het zal alles nog goed worden Geloof gij dat O het ware goed, als ik het gelooven kon, het sterven zou mij dan niet zoo zwaar vallen. Ik weet, dat gij om mijnentwille den mulder genomen hebt, uw hart hangt nog altyd aan deu andere.... Ik heb hem vergeten. Zeg dat niet, ik weet het beter. Gy denkt slechts aan hem, en Hagen is alleen de schuld daaraan. Indien hij u zoo liefhad, gelijk hy destijds altijd gezegd heeft, dan ware het heter tusschen u geworden daarop heb ik vertrouwd, toen ik hem mijn kind gaf. Maar hij denkt slechts aan zich zei ven, en hst zal een Biecht einde nemen. Dora, ik heb niet met u gehandeld gelijk eena moeder han delen moetvergeef mij, zeg my, dat gij er mij geen kwaad hart om toedraagt. (WORDT VOORTGEZET).

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Denderbode | 1898 | | pagina 1