r
I.
Donderdag 27 Juli 1899. 5 centiemen per nummer. 54s16 Jaar 5583
is
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst.
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
Het socialism
en 't huwelijk.
EEN
GELUKKIG SCHOT.
w
DE DENDERBODE
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week
voor de Stad 5 frank; met de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden; fr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwilantiën door de Post ont-
Tangen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, IS. 31,
en in alle Postkantoren des Land.
Cuique 8uum.
Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1,00; Vonnisse cp
3e bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen deD
dijnsdag en vrijdag in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten Bureele
van dit blad.
Aalst, 28 Juli 1899.
Nu deze verfoeilijke dwaalleer met den
dag steeds dreigender het hoofd opsteekt,
is het ons een plicht, met kracht daar
tegen op te treden.
Beoogde zij slechts de lotsverbetering
ran den arbeidenden stand, dan zou zij
in de katholieken, trouwe aauhangers van
's Pausen Encycliek, besliste medewer
kers aantreffen.
Dat doet zij evenwel niet.
Zij beoogt niets anders dan opstand en
verzet tegen alle mogelijk gezag, zonder
hetwelk toch geene ordelijke samenleving
kan bestaan.
Verwoesting op alle gebied, ziedaar het
laatste woord dezer dwaling verwoesting
van den godsdienst, verwoesting van de
menschelijke weerdigheid, verwoesting
van het levensgeluk, verwoesting van de
zedelijkheid, verwoesting van de blijde
hoop op eene eeuwige toekomst.
Dit alles is vroeger reeds uit de werken
van Bebel en andere socialistische leiders
voldoende aangetoond en toegelicht.
Daar is in de wereld niets goeds, in
'«menschen hart, niets edels, dat niet
door het socialism wordt onderdrukt.
Zelfs het natuurlijk gevoel, dat de
mensch koos voor zijnen huiselijken heerd;
voor de levensgezellin, welke hij door een
band van liefde aan zich heeft verbonden;
voor het kroost dat de zegen van zijne
echtverbintenis en de trots van zijne
ouderliefde moet wezen voor degenen,
aan wie hij zelf het levenslicht is ver
schuldigd ook dat gevoel wordt door
de socialistische leer ontwijd.
Ook hier dus verloochent het zijnen
waren aard niet ook hier richt het in
zijnen sloopingswaanzin, verwoesting op
verwoesting aan.
Het schijnt niet anders te kenneD dan
loochenen, haten en afbreken. Vroeger
hebben wij reeds herhaalde malen den
'"'van het huiselijk leven verkondigd.
1 Het huisgezin, schryft de ongeloovige
Michelet, is do schuilplaats, waar wij
allen rust zoeken voor ons hart.
Een eigendom is de huiselijke heerd,
eene ware kweekschool van godsdienstzin
en edele gevoelens, een bolwerk der
voorvaderlijke zeden en overleveringen,
eene bron van vrede en stil geluk.
23° VERVOLG.
Wakkere, brave Johan riep de baron,
en de heesche toon zijner stem verried duide
lijk de diepe ontroering van zijn bart. Zich
snel naar den soldaat wendende, vroeg hij in
welke streek zijne dierbare zonen met den
trouwen dienaar waren achter gebleven.
De volgende dagreis antwoordde de sol
daat, bereikte ik met mijne kameraden de
Riemen.
Waren mijn zoon Julius en Johan ge
tond, vroeg de baron verder.
Voor zooveel het mij scheen, ja, ant
woordde de soldaat.
Dan geef ik alle hoop niet op ben weder
te zien, zeide de baron nadenkend. Hij vatte
de handen der beide vrouwen, drukte ze met
innig gevoel en zeide Alles is nog niet ver
loren Twee gezonden bleven bij eenen zieken
achter om hem te beschermen. Welaan, moed,
mijne lieve, moed en vertrouwen. Een God
waakt over ons, en zyne schikkingen zijn
Ondoordringbaar
Een blik van smartelijke toestemming werd
gewisseld. Voor hare doorwoelde zielen ver
schenen de Noordsche ijsvelden, waarin hunne
Twbeelding de broeders, door den trouwen
Het huisgezin, eene heilige instelling
Gods, eene vruchtbare groene plaats in de
wereldwoestiju. Daar vindt de hijgende
balling, in de trouwe aanhankelijkheid
der zijnen en in de stille vreugde, die
daar heerscht, iets, wat hem herinnert
aaD het geluk van het aardsche en dat
hem tevens een voorsmaak geeft van het
homelsch Paradijs.
Het huiselijk leven is gegrond op de
liefde de liefdo der echtgenooten tot
elkander, door God geheiligd, en de
wederzijdsche liefde tusschen ouders en
kinderen.
Geen gevoel zoo natuurlijk, zoo diep
geprent in het hart van den mensch, en
zoo bestand tegen de wisselvalligheden
des levens, dau hetwelk de man zijner
uitverkoren echtgeuooto toedraagt
waarmeê vader en moeder jegens de pan
den hunner echtelijke liefde en weder-
keerig de kinderen jegens hunne ouders
bezield zijn
Op deze liefde is het huwelijk, en op
het huwelijk het huisgezin gevestigd dat
i3 dc orde,door den Goddelijken Wetgever
gewild.
Waar immers spraak is van zulke inni
ge verhoudingen, zulke diep in 's men-
schenhart, in 's menschen lot en welzijn
ingrijpende belangen, moest de Schepper
zijne gezaghebbende stem doen hooreu.
Ook kon de oneindige barmhartige
Vader het kranke maaksel zijner handeu,
het tot leed en arbeid veroordeelde men-
schenpaar, Diet uit het Paradijs laten
gaan, het niet voortdrijven op den weg
des lijdens, zonder hun een troost en hulp
meê te decleD.
En niet alleen troost en hulp,ook kracht
had de mensch noodig tegen de weêrspan-
nigheid van zijnen eigen natuur, tegen het
stormen van het eigen hart.
De man, sterker in lichaamsbouw en
geesteskracht, mocht voor zijne eebtge-
noote geen dwingeland wezen de vrouw,
uitstekende door lieftalligheid van leest
en gemoed, mocht niet afdalen tot den
rang van slavin en het kind, hulpeloos
ter wereld ingetroden, kan do zorgen van
vader, de liefde van moeder geon oogen-
blik ontberen.
Adam's kracht zal Eva's zwakheid be
schermen, Eva's liefde Adam's arbeid
verzoeten, beider toewijding het kroost
verplegen en de dankbare volgzaamheid
der kinderen het ouderhart verblijden,het
gezin gelukkig maken.
Vergeten wij echter niet,dat de mensch
een gevallen eu nog dikwijls vallend wezen
is en togen de onbestendigheid, tegen het
verderf van het eigen gemoed beveiligd
dient te worden.
dienaar geleid, wankelend en bleek over
lijken en door met bloed geverwde sneeuw
zagen voortsukkelen.
XI. VREUGD EN SMART.
Erhart hij was het die de ringen op
Walberg gebracht had was door de zorg
die hem de edele familie toedroeg, weldra
geheel hersteld. Door het gemis zijner teenen
bleef hij natuurlijk half kreupel doch zijn
arm had weder de vroegere bnigzaamhoid be
komen en zijne gekrenkte gezondheid was
weder geheel hersteld, zoodat hij de bediening
van opzichter, over het landhuis genoegzaam
vervullen kon.
Hoe gelukkig gevoelde zich nu deze arme,
die noch ouders, noch bloedverwanten heb
bende, geen ander uitzicht had, dan zijn
leven lang bedelaar te zijn.
Aanvankelijk kon Erhart zijn geluk niet
genoeg beseffen, want nu bewoonde hij eene
rnime, gemakkelyk ingerichte kamer op de
laagste verdieping, en genoot behalve eene
goede tafel en volledige verzorging, nog eone
jaarlijksche huurwedde van honderd daal
ders. Uiervoor had hij niets te doen dan acht
te geven op hetgeen binnen en buiten gebeur
de, bij schoone, heldere dagen de kamers te
luchten, bij nacht de deuren goed te sluiten,
kortom, oplettend te zijn eu te zorgen dat
reinheid en orde door de dienstboden in het
huis, in do stallen en in den hof onderhonden
werden.
Geweldig als het geloei van den storm
wind, verheft zich somwijlen de stem van
den hartstocht die bij machte is, de stem
van den plicht, zelfs den machtigen kreet
des bloeds tot zwijgen to brengen.
Eu om den hartstocht in bedwang te
houden, moet het H. Sacrament des Hu
welijks den mensch met bovennatuurlijke
genade begiftigen.
De godsdienst geeft den man deu scep
ter in de hand, der vrouw en moeder een
waarborg voor hare eer en weerdigheid,
den kinderen de zekerheid der ouderlijke
liefde.
Daarom legde de Schepper om echtge
noot en gade een baud,die slechts de dood
kan verbrekeD.
Daarom verhief Christus het huwelijk
tot de hooge weerdigheid van Sacrament,
zinnebeeld, onderpand en bron van ge
nade tevens.
Wat komt er nu in de socialistische
leer van de heiligheid des huwelijks te
recht
Waar het de bevrediging zijner lusten
betreft, heeft de mensch aan niemand
hoegenaamd eenige rekenschap af te leg
gen, zegt het socialism. De dag kan ko
men, dat een van beide echtgenooten het
huwelijksleven verdrietig vindt.voor zijne
wederhelft geene genegenheid meer koes
tert, of zich teleurgesteld vindt in dat
geval gebiedt de zedeloer, die onnatuur
lijke en bygevolg onzedelijk geworden
verbintenis af te breken.
Ziedaar een lesken uit den socialen
catechismus.
Het socialism erkent geen God en in
den mensch ziet het Diets meer dan een
ontwikkeld dier, wiens eenig levensdoel
gelegen is in hot genieten.
Geheel en al overeenkomstig deze op
vatting, noemen de socialistische partij
hoofden het huwelijk eene onteerende.den
mensch onweerdige slavernij, waaraan
door de invoering der vrije liefde een
einde moest worden gemaakt.
Bebel zegt uitdrukkelijk - In betrek-
king tot het huisgezin bestaat het
a wezen van het socialism in de vrije
liefde.
De huwolijks overeenkomst n schrijft
de zelfde Bebel, is geheel en al van bij-
zonderen aard, en geen kerkelijk noch
burgerlijk ambtenaar heeft daar meê
iets te stellen.
In de toekomst schrijft de socialist
als heeft de vrouw het reebt van
echtscheiding, en wanneer men elkander
niet meer kan verdragen,moet men liever
maar scheiden.
Zyne meesters beschouwden hem meer als
een huisvriend, dan als eenen dienaar, en zoo
gebeurde het, dat toen hij in den hof de bloem
perken regelde, Angosta by hem kwam. Hy
moest haar dan altijd iets van Rusland en
van de zonen van den heer baron vertellen,
en door dergelijke gesprekken ontstond wel
haast de hartelijkste vertrouwelijkheid.
Zoo verliepen er dagen en weken, en Er
hart, die zijn heer zoo lief had, en aan hem
zoo verkleefd was alsof hij reeds twintig jaar
bij hem in dienst was, verzuimde geenen dag
de heilrijkste zegeningen af to smeeken.
Meer dan vroeger bracht de heer baron de
tijd buiten 's huis door. Geheel tegen zijne
gewoonte mengde hij zich in gezelschappen,
en vroeg ieder uit Rusland teruggekeerden
officier, ieder soldaat naar zijne zonen. Hier
en daar had hen deio en gene, dan in 't kwar
tier, dan op wacht, in het gevecht gezien,
doch wat van hen geworden was, wist nie
mand te zeggen. Hier verloor de baron, onr
danks alle ondervragingen, hun spoor, en de
gedachte dat zij gevangen waren, won altijd
meer zekerheid. Daar men algemeen van een
verbond sprak van de Duitsche vorsten met
Rusland tegen Napoleon, zoo koesterde Wald-
berg nog immer de hoop, na de vrylating der
gevangenen, zijne zonen weder te zien, zoo
zij niet onder de ellende bezweken waren.
Vroom en in haar noodlot geduldig, bracht
Augusta hare dagen biddende eu kransen
vlechtende door.
Eene diepe droefgeestigheid had het gelaat
De neigingen van den mensch zegt
Steiu, een ander partijhoofd zijn aan
veranderiug onderhevig ook hierin moet
aan 's menschen vrijheid niets in den weg
worden gelegd.
Ten einde uiemauds zedigheid of kiesch-
heid te kwetsen, onthouden wij ons van
verdere aanhalingen.
Bebel beschrijft de vrije liefde»,welke
de plaats van het christelijk huwelijk
moet innemen, in eene taal,die den diepst
gezonken galeiboef een blos van schaamte
op de wangen zou jagen.
Wij zouden zelfs deze onverkwikkelijke
woorden uiet hebben overgeschreven, iu-
dien wij ons daartoe Diet hadden opge
wekt gevoeld door ouzen H. V. Paus Leo,
dio in zijne Encykliek vermaantMen
zorge voor grondige verklaringen om-
trent do dwalingen des tijds en de drog-
n redenen van de vijanden des geloofs,
voor aanwijzing en waarschuwing, be
treffende de aanlokselen der verlei
ding.
Wie zal niet met ons bekenneD, dat de
socialistische leer over het wezen eu de
bindende kracht der echtverbintenis waar
lijk afschuwelijk is?
Inderdaad is zij, volgens die fiere kam
pioenen voor 's menschen weerdigheid
niets meer dan eene gewone overeen
komst, welke naar willekeur door een
der verbonden partijen zelfs do goed
keuring van beiden wordt geenszins noo-
dig geacht kan worden opgelost, om
met een ander onder hetzelfde beding te
worden aangegaan.
Op de door ons hierboven gestelde
vraag Wat komt er in de socialistische
leer terecht van de heiligheid van het
huwelijk heeft ieder lezer het antwoord
bij de hand.
Onze werkmansstand, waaronder onte
gensprekelijk vele bezadigde en welden
kende, doch ook lichtgeloovige lieden
worden aangetroffen, weet ongotwijfeld
niet, welke de gevolgen zouden zijn van
do hervorming onzer maatschappij in
socialistischen zin.
In heel algemeene bewoordingen wordt
hun iets voorgezegd over verbetering van
huu lot, meer loou en minder werk, ver-
deeling van den rijkdom, over de dwinge
landij van het geld, dat de uitbuiters
in hunne brandkas opeen stapelen, enz.
enz., doch hoe de vork eigenlijk in den
steel zit, vooral waar het godsdienst en
huiselijk leven betreft, acht men het niet
raadzaam hun te openbaren.
Blijkbaar volgt men liever de gedrags
lijn van Molkenbuhr, die op een socialis
tendag de vreeze te kennen gaf, dat hy,
die ruiterlijk voor zijne socialistische ge
voelens zou uitkomeD, niets anders zou
verkrijgen dan dat hij de lieden uit de
socialistische vergaderingen zou jagen.
Ja, hiervan zijn wy overtuigd indien
een eerzaam werkman, hoe bcklagens-
weerdig zijn lot ook moge zijn, wist, wat
het socialism eigenlijk beoogt, hij keerde
die verleiders voor goed den rug. M. C.
der baronnes van Waldberg betrokken. Ge
woonlijk zocht zij de eenzaamheid, en ge
beurde hot dat zij uitging, dan was het alleen
om noodlijdende armen te gaan bezoeken en
hunne ellende zooveel mogelijk te verzachten.
De overtuiging dat zoovele brave arme lie
den, welke zy begiftigde, hunne gebeden met
de hare vereenigden, bezorgde haar veel
troost, en haar benauwd hart verkwikte on
der het bestendig weldoen.
In het begiu der Meimaand, op een heer
lijken, helderen morgen, ging de baronnes
van Waldberg in haren hof wandelen.
Welriekende geuren ontstroomden hier de
hoornen. Grasmusschen, vinkenden sijsjes
fladderden rustig van tak tot tak. Met helder
gegons snorde de meikever door de lncht, dan
daar aan eenige bloeisels snoepend, als voelde
hij zich gedwongen zijn kortstondig leven in
volle teugen te genieten.
Lustig opgeruimd, doch niet genoeg om
zwaarmoedigheid van hare trekken te ban
nen, beschouwde de baronnes de vlucht der
'ogelon en het spelen, snorren en fladderen
der insekten.
Al deze schepsels verheugden zich over het
aangename weder en bewogen zich kommer
loos in de ontwaakte lente.
Menigvuldige gedachten rezen in het ge
moed der baronnes op, en aan do zonen den
kende, die waarschijnlijk door gebrek en
ellende, door vorst en koude omgekomen wa
ren, werden hare oogen door tranen bevoch
tigd. Zij nam plaats in een prieel van geiten-
Vruchten en fruit. Wij lezen in
een Hollandsch blad
Heeft het Westland zijne druiven en
andere fijne vruchten, het Land van
Breda zijne aardbeziën Maas en Waal
zijne Meikersen Weêr andere plaatsen
kruisbessen en frambozen, Udcn heeft
zijue zwarte en witte (Spaausche) kersen.
b Geen huisje zoo klein, of men vindt
er eenen of meer kerseboomen bij geplant.
Hot scbijnt dat Uden's steenachtige bo
dem bijzonder geschikt is voor den groei
dezer soort kersen alleen de Meikersen
willen hier niet gedijen.
b Uitgestrekte boomgaarden met kerse
laars beplant, omgeven het dorp, en doen
het aan eene groene oasis gelijken,waarin
de huizen verscholen liggen.
- Van jaar tot jaar worden meer zulke
boomgaarden aangelegd wel een bewijs,
dat met hel kweeken dezer vrucht nog
wat te verdienen is.
Tegenwoordig is men volop bezig
met hot plukken der kersen, en dit geeft
aan veel handen arbeid, die goed wordt
betaald. De opbrengst zal dit jaar waar
schijnlijk niet zoo groot zijn als op andere
jaren, daar de nachtvorst veef schade
heeft aangericht ten tyde van den bloei;
maar is de kwantiteit kleiner, do hoeda
nigheid is er niet slechter om en de prij
zen zijn hooger do opkoopers besteden
nu 7 a 8 centen per halren kilo. b
Stedelijke Werkbeurs van Aalst.
Worden gevraagd
Machienbreisters kleermakers schoen
makers smeders en schrijnwerkors
1 bakkersgasteen kindermeid vau 13
tot 16 jaren; 12 espadrillenmakers.
Vragen werk
1 voerman 3 kuipers daglooners en
fabriekwerkers eene winkeldochter ken
nende de Vlaamsche en Frausche talen
eene werkvrouw voor reparatie ten huize,
enz. 1 vuursmid 1 schoenmaker (halve
gast);l koetsier een werkmau voorgelijk
wolk werk, vraagt om een halven dag te
werken.
tenblad, omrankt met jasmyn en jerichorozen
en liet haar wel niet meer schoon, dan toch
zeer bevallig hoofd, in beide handen rusten,
en in weemoedige droomerij verzinkende,
zeide zij
Dns was het op eenen heiligen Kerst
avond, dat mijne zonen nitgspnt en afgemat,
door honger en dorst gekweld, in een dicht
besneeuwd woud zich van hunne gezellen
scheidden, en op vijandelijksn bodem, in het
verschrikkelijke Noorden achterbleven
O God En juist dienzelfden Kerstavond
liet ik eenige Kerstfeestboomen met geschen
ken behangen in het dorp dragen en verheug
de mij, een uur later, met de blijdBohup der
arme kinderen, die, bij het zien hunner kleine
kribben, glanzende lichtjes, vergulde en ver
zilverde noten, gekleurde eieren, en speel
goed, van vreugde huppelden, en dansten. Ik
lachte en schertste met hen, en werd zelf
bijna, voor een oogenblik, tot den tijd mijner
jeugd, tot het zorgeloos verrukte kind terug
gevoerd Is het mogelijk, ging zy na «eni
gen tijd voort, dat mij het moederhart
in dien heiligen nacht geen gevoel van angst
beklemde Men spreekt toch dikwyls van
gewaarwordingen tusBchen kind en moeder,
en my verwittigde daarvan niets Ik lachte,
schertste en zij kampten met vorst en hon
gerdood Verschrikkelijk Ontzettend
(Wordt voortgezet).
