Donderdag 25 November 1899 5 centiemen per nummer. 34sle Jaar 3119
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst
BERICHT.
MEID VAN DEN SCIIMIT,
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
Alwie zich voor een
jaar aan Den Dender-
bode abonneert, zal het
blad van heden af tol
Nieuwjaar GRATIS
ontvangen. Men kan
zich abonneeren door
tusschenkomst van hel
Postbestuur mits zich te
wenden tot 't Postkan
toor waardoor men be
diend wordt of tot den
postbode. Men kan ons
ook schrijven of zich
persoonlijk naar ons
Bureel begeven.
Catholieken, leest en
verspreidt Den Dender-
bode.
De liberalen
en de Zondagrust.
D E
Het verbruik van tabak in
Frankrijk.
Een zeldzaam en een
alledaagsch verschijnsel
Het begint te spooken
DE BOKKENRIJDERS.
DENDERBODE.
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweema&l ter week
voor de Stad 5 frankmet de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden; fr. 1-75 voor drij maanden voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kw'tantiën door de Post ont
vangen zijn ten laste van den schuldenaar
Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zomstraat. N. 31,
en in alle Poslkantoren des bands
Guique «mum.
Per drukregel. Gewone 15 centiemen Keklamen fr. 1,00; Vonnisse op
3" bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften wordon niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk legen deD
•Jijnsdag en vrijdag in den voormiddag.
A'oor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten Bureele
van dit blad
Aalst, 22 November 1899.
De geuzengazetten, die geruimen tijd
hadden afgezien van hun verzet tegen de
invoering der Zondagrust, beginnen weer
met hunne oude drogredenen over dit
kapittel voor den dag te komen.
Eene zoogezegde vereeniging van nijve
raars en kooplieden heeft het spel begon
nen. In een vlugschrift, door hen ver
spreid, beweren zij dat het verlof, des
Zondags aan de bedienden van het Spoor-
wegbeheer verleend, eene belemmering
veroorzaakt aan den vervoerdienst en
alzoo de belangen van handel en nijver
heid benadeelt.
Welnu, het is bewezen dat die klachten
grootelijks overdreven zijn. Wat waar is,
't is dat er voor 't oogenblik eene buiteu-
gewoue beweging heerscht in den ver
voerdienst en dat er een overgroot aantal
koopwarenwagens noodig zijn om in al de
verzendingen te voorzien. Daarom ook
heeft de minister van spoorwegen tijdelijk
toegelaten dat enkele treinen des Zondags
zouden vertrekken, die anders om wille
der Zondagrust waren afgeschaft.
Daarmeê zijn echter de vijanden der
Zondagrust niet tevreden zij zouden
gaarne voorgoed alle vermindering van
dienst op den Zondag zieu verdwijnen,
de anti-klerikale pers ondersteunt' na
tuurlijk huuno eiscben beeft zij zich
ei-nigen tijd min of meer gunstig getoond
aan 't invoeren van den wekelijkscben
rustdag, dan was dat maar omdat zij on
dervond dat de algemeene denkwijze dien
maatregel zeer genegen was. Nu er echter
ceuige rijke nijvoraars on kooplieden
gevonden worden om de Zondagrust slecht
te vinden, scharen zich dc geuzcugazetten
aan liunne zijde en vragen met ben dat
zij worde afgeschaft.
Dat zij daardoor eene gansche klas van
arbeiders berooven van de zoo noodige
wekelijksche rust eu uitspanning en dat
enkel om de wenschen van groote geld-
I mannen te voldoen, daar bekreunen zij
zich niet om. Slechts ééne zaak hebben
3 zij in 't oog de afschaffing der Zondag
rust is een middel om aan eeuige arbei
ders de vervulliug hunner chiistelijke
plichten te beletten cu zulk uitwerksel is
wel bet aangenaamste, dat zij wenschen
kunnen.
Ook het gebruik van den Zondagzegel
keuren zij af die maatregel beeft geen
gewonschten uitslag opgeleverd, zeggen
zij, en bij maakt ons belachelijk in de
oogen der vreemde natiën.
Welnu, dat is volkomen valsch de
Zondagzegel heeft de taak der postbe
ambten en briefdragers op den Zondag
merkelijk verlicht, en geen enkel land
beeft bij ons weten dien maatregel be
spottelijk gevondeu. 't Zijn maar de geu
zen,die hem gaarne iu minachting zouden
brengen maar zy weten er och arme
geeue enkele gegronde opwerping tegen
in te brengen.
Intusscben bewijst hunne houding in
zake van Zondagrust eeus te meer dat zij
niets voor den werkman over hebben en
er zelfs niet zouden voor terugdeinzen,
om hunnen godsdiensthaat te voldoen,
den arbeider de zoo welverdiende weke
lijksche rust te ontrooveu.
E MARLITF.
(NA VERTELD).
Lijk de lezer weet, is de aankoop en
verkoop van tabak in Frankrijk iu de
banden van den Staat door de officieële
cyfers van dien handel na te gaan, kan
men gemakkelijk zien welke groote hoe
veelheid tabak in dat land' verbruikt
wordt en wat fabelachtige sommen er aan
besteed worden. De volgende berekenin
gen zijr. overgenomen uit eene studie van
J. Roseijro in le Monde moderne versche
nen.
er bij te voegen meestal in omstandig
heden, die niet tot eere strekken van
bem, welke er het voorwerp van is.
Immers, wanneer een priester door een
liberaal blad geprezen wordt, dan is het
negen-en-negentig keeren op honderd
niet omdat bij zich op bijzondere wijze
verdienstelijk heeft gemaakt in 't vervul
leu zijner edele zending, maar wel omdat
hij aan zijne verplichtingen te kort is
gekomen, en op de eene of andere wijze
ergernis heeft verwekt.
Iets dergelijks heeft thans weer plaats
met priester Daens. Onze lezers kennen
l tyoi.uo. vUiU H 61 I s KCUUcQ
In 1896 heeft de regie (Staat) voor 41 j l'en droeven rol, door dien ongelukkige
millioen 900.000 frank tabak gekocht en
had er toen nog voor 57,500,000 frank iu
magazijn. De voorraad, dien hij alzoo in
1896 be/at, had dus een gezamenlijke
weerde van 98 millioen 500,000 frank.
De onkosten van bereiding, van vervoer,
van bestuur en toezicht beliepen tot 72
millioen 700,000 frank
L ep de pogingen door de geeste
lijke overheid aangewend om bem tot een
beter besef zijner ambtsplichten te bren
gen.
Welnu, beurtelings hebben we dien
man door onze geuzengazetten zien ophe
melen, bespotten en weer verheffeu, naar
gelang hij zich al of niet geneigd toonde
- nnar 1ctnm ,ünni> i. 1
Denkt gij, dat.... de jufvrouw niet ar
beidt
Lieve hemel, ja antwoordde hij op
apottenden toon. Ik ben zelfs overtuigd, dat
.zy met de handschoenen aan heel ieverig veld
bloemen plukt, en ze als smaakvolle tnilen
voor albumblaadjes droogt of in waterverf
schildert zij zal borduren, schrijven en lezen
en hare oefeningen op de piano, met boosaar
dige gezetheid, tot plezier van alle zenuw
achtige menschen spelen. Heb ik niet goed
geraden
Gedeeltelijk ja, was het antwoord, waar-
by zij den hoed nog meer over het voorhoofd
trok.
Het waren schoone, ranks, maar door de
zon gebruinde vingers, die naar den rand van
den hoed grepen.
Ziet ge wel zegde hij mot een ondeu-
genden lach. Ik geloof ook, dat zij zeer goed
weet te beoordeelen, of gy in hare kamer
Om goud en zilver te kuischen, neemt
men 4 deelen witsel en 1 deel zurkelzuur,
bet een en het ander in poeder ondereen
op eene vod, nat gemaakt met spiritus
van wijn of van terpentijn, doet men eeae
greep van het poeder, men kuischt er
mede, en aanstonds daarna klaart men op
met hetzelfde poeder droog.
goed gestoft en alles weêr op orde gebracht
hebtzoo zal zij het ook weten te waardee-
ren, of gij goed brood gebakken, en vleesch
gebraden hebt.
Een stil lachje liet zich onder den witten
doek hooren.
Ik weet intusschen, dat zy heel zelden
tevreden over mij is, sprak daarop het meisje
nadrnkkelijk.
- Het zal n aan de behoorlijke onderdanig
heid ontbreken, kleine. Maakt mejufvrouw
blauwkous het u daarom misschien lastig
Daarom Diet, maar zij doet my dikwijls
de bitterste verwijten, wanneer mijne krach
ten geen gelijken stap met mijnen wil hou
den.
Hij liet de hand, waarin hij de sigaar hield,
zakken, en zijne oogen trachten met eene
uitdrukking van bevreemding onder doek en
hoedsrand te zien.
Gij spreekt wonderlijk goed voor een
meisje van uwen stand, zegde hij fluisterend.
Zij schrikte en strekte de hand uit, als
wilde zij hem afweren.
-- O ja, 't is waar ook ik vergat, dat gij
geen dorpskind zijt, voegde hy er bij en
streek zich met de hand over voorhoofd on
hairlok. Gij hebt in de stad in een voornaam
huis gediend, eu zoo is er iets van de goede
manieren overgebleven. Uwe jonge dame heeft
meegebracht, zooals ik hoor gij waart
misschien met haar in hetzelfde huia
De verkoop bracht rond de 393 mil- vaarde stem zijner oversten te luisteren,
lioen 500,000 frank op. De onkosten er I lNu bem eindelijk, om reden van openlijk
af gerekend, blijft or voor den Staat, een j Terz®* tegen zijnen bisschop, het dragen
batig overschot van 323 millioen franken I *aD Priesterkleed is ontzegd, nemen
Iu 1895 was hot profijt 312 millioen de godsdiensthaters van alle slach met
franken geweest. roerende eenparigheid zijne vi
beste
den tot het voldoen van een kunstmatige
behoefte Eu had ik geen gelijk in eene
vroegere studie te schrijven, dat onze
maatschappij wel ziek moest zyn om in
zulke stof een voorbijgaand geluk te zoe
ken
Wat dit alles nog verergert, is dat wij
Belgen, persoonlijk nog veel meer dan de
franschman rooken, en 't is dus boog tijd
dat men middelen beramc om het ver
bruik te matigen. DrFr. M.
Achtbare lezer, dit lijn sprekende cij- I ',°Jfe»*
fers. Zyn het geene ziunelooze uitgaven J 6 schande heeft
alzoo millioenen en millioenen te beate- IJ i 1°°. 1 besPot,!f' b.e'a.steJ
taars en vervolgers van al wat katholiek
en christelijk is, te worden opgehemeld,
dat zijn lof tot verguizing zyner arabtge-
nooten en oversten strekken moet, dat is
wel het klaarste bewijs van de vernede
renden val, waartoe hij gekomen is.
Het bespreken van den maatregel tegen
priester Daens genomeD, geeft natuurlijk
tie antiklerikale gazetten gelegenheid om
allerlei boosaardige beweringen vooruit te
zetten. Zoo vertelleu ze v»u geestelijken,
die door 't gerecht getroffen werden en
door de geestelijke overheid niet zouden
gestraft worden, erger nog, die door haar
in kloosters ofcollegie.s zouden verborgeu
worden onder valsche namen, om ze aan
den arm der Justitie te onttrokkeu. Wel
nu, dit zijn slechts gemeene logens, welke
dooi geen enkel feit gestaafd werden of
bet ook zullen worden. Dat zijn van die
deftige middelen, welke de geuzenpers
gemeenlijk aanwendt om de Kerk in min
achting te brengen. Iets zeer alled&agsch
dus.
Onze confrater der Gazet van Lier
deelt de volgende bemerkingen meê over
't geval van den afgestraften priester
Daens, bemerkingen, welke wij reeds
meermalen hebben gemaakt maar die bet
hoegenaamd niet ougepast is eens te her
balen. Zij zijn van aard om de oogen te
doen openen aan dezen die do helden van
Cbipka door hunne schijnheiligheid om
een dwaalspoor hebben gebracht
Eene geuzengazet, die lof spreekt van
eenen priester, dat is zeker wel een der
zeldzaamste verschijnselen, die men kan
tegenkomen. Eu toch gebeurt zoo iets
van tyd tot tijd, doch haasten wij ons
Ja, bet begint te spooken bij de socia
listische leiders uitwendig schijnen zy
nog aan een en hetzelfde zeel te trokken,
doch iowendig heerscht er twist en twee
dracht onder hen. Langs deu eenen kant
bevinden zich de zoogenaamde inteUec-
tuels, diegenen welke geen handenarbeid
verrichten, zooals Vandervelde, Anseele,
Grimard, Bertrand, enz. Tegen die man
nen komen de vroegere handwerkers,
vooral de manoen uit de kolenmijnen, nu
op. Iedere dag brengt een nieuw bewiia
bij van de verdeeldheid die tusschen beide
groepen heerscht. In de Kamer wordt
Vandervelde door zyne vroegere makkors
duchtig tegengesproken, en thans is er
sprake van bet stichten, door de socialis
ten van Bergen, van eene vrije sociali
stische partij.
Zoo, zoo I De socialisten richten eene
vbijb socialistische partij in zij beken
nen dus daardoor dat zij tot nu toe niht
vbu waron. Die bekentenis is kostelijk.
In elk geval, weldra zal bet blyken
dat de socialisten steeds appelen voor
citroenen hebben verkochtde cogen van
ons volk, van dat volk dat zich door
de ronkende woorden en beloften van de
socialisten heeft laten verleiden zullen
opengaan en het ryk van de roode man
nen zal een einde nemen. Zoo gaat het
altijd wie wind zaait, moet storm oog
sten.
Het meisje aarzelde een oogenblik met haar
antwoord.
Nu ja, wij waren in éón huis in het
huis van generaal von Guseck, te Frankfort,
zegde zij en greep met afgewend gezicht,
werktuigelijk in de golvende korenhalmen.
Ik ben altijd met haar geweestik bewees
haar als kamenier al de diensten, welke zulk
een verwend gouvernanto-julferke noodig
heeft, en omdat ik •nafscheidelijk van haar
ben....
Zijt gij meê naar hier gekomen, recht
streeks in de ellende, voegde hij er bij Gij
zyt een wonderlijk meisje gy beweert, dat
gij met nwe jonge meeeteres niet ingenomen
zijt en toch gaat gij, om het maar eens plat
weg te zeggen, met haar door dik en dun.
Zij moet zeker een soort van betoovering op
u uitoefenen. Is zij schoon
Zy bukte over eenen bos aren. die zij in de
hand samengevat had en haalde de schouders
op.
Wat iemand zoo na is, beoordeelt men
juist.
Sphinx sprak hij, terwijl hij nader
kwam. Gij wilt haar bij mij met uwe duistere
antwoorden belangwekkend maken. Hij lachte
helder maar spottend. De moeite, door uwe
liefde ingegeveu, is te vergeefs, kleine. Haar
gouvernantes-onbegrijpelijkheid prikkelt mij
niet aan ik zal voor haar uit den weg gaan
waar ik kan. Maar ik heb een ander verlan-
Guldensporenalag. Naar het
schijnt zal het niet eene kapel zijn. die op
den Groeningerkoutor te Kortrijk zal ge
sticht worden tot herdenking van den
Guldensporenslag, maar wel een stand
beeld.
Er zal een wedstrijd geopend worden
tusschen beeldhouwers.
gen ik zou hare onafscheidelijke schaduw
wel eens vlak in de oogen willen zien.
Voor zij er op bedacht was, had hy met
stóntte hand hoedrand en doek van haar aan
gezicht opgeheven, maar op hetzelfde oogen
blik trad hy met eene soort van verwondering
achteruit hjj had eene verrassende aehoon-
heid gezien.
Zij trok met eenen gil van verontweerdi-
ging haar hulsel weêr over 't voorhoofd en
snelde hem voorby. Op eenigen afstand bleef
ze iutusechen staan, en riep hem over haar
schouder met bevende stem toe
Gij bespot de dame op de pachthoeve,
om haren geestesarbeid, en my hebt gij door
uw gedrag getoond, hoe diep de vrouw ver
nederd wordt door het werk, dat ik op my
neem ia dat mannenoordeel
Daarop keerde zij hem den rng toe en ging
ijlings verder, zoodat zy binnen weinige
oogenblikken uit zijne oogen verdwenen was.
Hij beet op de onderlip en wierp zijne si
gaar weg op bet gras hij begreep zichzelven
en zijn gedrag niet meer.
Zoo vlug alB hij beneden gekomen was, zoo
vlug snelde hij de trap op, wierp de glazen
deur driftig achter zich tee en trad mokkende
aan een der vensters.
Hoeveel moeite hij ook deed, om de zaak
van den vroolyken kant op te nemen en er
ten slotte om te lachen, hij kon toch het on
aangenaam gevoel niet overwinnen, eene les
MAATSCHAPPIJ
Het Komitcit herinnert
.zijneleden dat de 33" ver-
'jaring der Maatschappy
De Bokkenrijders zal
gevierd worden op Maan
dag 27 Novekbbb aan
staande.
Om 10 uren 's morgenda,
plechtige Zielmis voor de
overledene leden, bijeen
komst Kring l'Union Merkt, om 9
uren.
Om 7 uren 's avonds, Avondmaal ten
Lokale Katholieken Kring, Merkt.
De nieuwe pasmunt, die in ona
munthotel voor het ottomaausch gouver
nement g> slagen wordt, is in Dickel, zoo
als er reeds geslagen werd voor Rusland,
Portugal, Brazilië enz.
De vroegere turksche munt bestond uit
eene mengeling van zilver en koper.
ontvangen te hebben, die hem zyn leven lang
hinderen moest. Voor heden wai hjj ten min,
ste uit zyn humeur.
V.
Peter Griebel stoorde hem in dit onpleizie-
rig gepeins. Hij kwam van het veld en ver
telde, terwijl hij zich vergenoegd de handen
wreef, dat de richtingspalen der ingenieura in
het weiland werden geslagen de bouw
grond bleef onaangeraakt. Daar waa de achout
Franz met alle macht en geweld tegen opge
komen Peter Griebel had op behoorlijken
afstand zyn protest vol gift en gal, zyn razen
en tieren gehoord.
De rails zonden ook recht door den hof
van de pachthoeve en zoo dicht aan den zui
delijken hoek van het woonhuis loopen, dat
het oude gebouw binnen weinige jaren, ala
een puinhoop zou in storten.
Bij deze meédeeling herinnerde M. Markua
zich den brief, dien hij in zijn zak gestoken en
door de ontmoeting met 't meisje vergotan
had. Hij bral$ hem open en doorliep al mor
rend den inh6nd. Die menschen op de pacht
hoeve waren toch allemaal, van den heer af
tot de meid toe, met den duivel des hoogmoeda
bezeten een merkweerdig gezelachap, «eu
bespottelijk mengsel van zwendelary, aanma
tiging en pruderie I
(Wordt voortgaaet).
