D
D
D
B
Donderdag 8 Maart 1900
5 centiemen per nummer. 54st8 Jaar 3449
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst
Bij onze
tegenstrevers
MUD m DEN SCHOUT
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
Kiezingen voor den Werkrechtersraad van Aalst
DE
DE DENDER BODE.
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week
voor de Stad 5 frank; met de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden; fr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwitantiën door de Post ont
vangen zijn ten laste van den schuldenaar
Men schrijft in bij O. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat. N. 31,
en in alle Postkantoren des Lands.
Cut que luum.
Per drukregel. Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1,00; Vonnisse op
3* bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord, Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk legen deD
dijnsdag en vrijdag in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten Bureele
van dit blad.
Aalst, 7 Maart 1900.
Model van Stembrief.
van 11 Maart 1900.
Hier stemmen I
Reek* A
LIEBAUT
Noch God, noch Meester.
Reeks C
EYLENBüSCH
De verblinde werklieden
buiten wij uit.
't Zal 'ne slag geven de storm waar
mede de armtierige ons bedreigt
Wij kunnen, uit eerbied voor onze
lezers, de platte Vlaamsche uitdrukking,
op zijn uilenspiegelscb, niet weêrgeven
maar wij zullen ons bepalen dit spel te
bestempelen met wat het wezenlijk zijn
zal een tempeest in een glas water.
Wij willen tot dien storm een handje
toesteken en het volk, onze lezers, eeDS
zeggen waarmede de geuzerij dit tempeest
verwekken wil.
Eerst zullen zy de karakters veredelen I
Tot hiertoe hebben de catholieken ge
pleegd de stelselmatige dooding der
Karakters, de meedoogenlooze verdrukking
van al wat streeft naar onafhankelijk
heid.
Gy verstaat niet, lezers Wij ook niet.
Zou de armtierige misschien zijne vrien
den willen aan den schandpaal spijkeren
die hun vaandel in den zak steken en den
dorpel van onze catholieke mannen af-
loopen om een gunstje tc bekomen
Zyt dan al liberaal
Stelselmatig wierden onder liberaal
beheer de catholieken van de bedienin
gen in den Staat buiten gecijferd. Geen
Ïlaatsen voor hen, alles voor de geusjes I
'e catholieken integendeel zijn naïet ge
noeg geweest meer geuzen te benoemen
dan mannen hunner partij. Onze lezers
zullen zich de laatste benoemingen in het
ministerie van buitenlandsche zaken her
inneren. Op 13 verhoogingen waren er
10 geuzen
Arme geuzen I Alles zou voor u moeten
zijn, niet waar? Drij catholieken op 13 is
nog te veel I
De geuzen gaan het doen stormen
Maar met welk programma gaan zij dit
tempeest verwekken.
Hier is het ding
Zy willen het algemeen stemrechtde
herinrichting van het leger, het verplicht
onderwijs, de vrijheid van geweien.
Over het algemeen stemrecht hebben
wij reeds genoeg geschreven. Wij kunnen
het maar niet over ods hert krijgen dat
ei-n geleerd man, goed met de staatkunde
bekend, maar zooveel te zeggen zou heb
ben als een ocnoozelaar die noch A noch
B kent. Is dat spel zot gonoeg
Denken zij daarmeê het hoofd van ons
Vlaamsche volk, altijd zoo bezonnen en
bedaard, op hol te brengen, wij hopen,
voor het geluk van ons land, dat zij deer
lijk den bal misslaan.
Zy willen nog de herinrichting van
het leger
Wat is dat
Willen zij een vrijwilligersleger Oh
neen dat is van lang gekend dat de
geuzen zulks niet beoogen 1 Brialmont is
hierin hun groote Jupiter die 't orde
woord geeftAlleman naar de ka-
zern t
De militaire lasten zouden dan groote-
lijks verzwaren en België zou ouder dien
last bezwijken. Maar de geuten hopen dat
de kazerne onze brave buitenjonqens, vol
gens eene uitdrukking van een geus, zou
deniaiseeren dat wil zeggen hun geloof
ontnemen.
Het alleman soldaat zou dan ook het
E MARLITT.
(NA VERTELD).
24,u VERVOLG.
Maar hoe waa deze vastberaden handel
wijze overeen te brengen met het gedrag der
jonge dame, die zich nog altijd als eene prin-
■ee door de kamenier liet bedienen
Hij verfrommelde laatig het onachnldige
schrijfboek in zijne hand, maar hij had ook
alle reden korzelig te zijn. In welk vraagpunt
was zijn kalm hoofd geraakt Hij die thuis
met ierer en stiptheid op zijn kantoor werk
zaam was, om daarna in zijne vrije aren het
genot des levens te smaken die zich ver
kwikte in hetgeen de aarde schoons en edels
aanbiedt, wien tot heden door niets het voor
recht van een gezonden slaap en een goeden
eetlust benomen was, hij zag zich zijn ver
blijf op het land, dat hem in den beginne zoo
aantrok, bederven door muizennesten, die hij
naar niet opzy kon zetten. Hij schoof de
délicatesse* van juffrouw Griebel misnoegd
tsrzy en had reeds dezen morgen slapeloos
het hoofd op zijne kusaens gewenteld, nog
voer de hanen op de achterplaats hnnne
morgen-fanfares lieten hooren.
Die pachthoeve, dat oude nest, met de
mystieke gouvernante en den half zinneloozen
stoeffer, de schout, het meisje met het onbe
grepen gelaat, dat hem aantrok en korzelig
maakte, zooals niemand te voren en den hu-
manen, weetgierigen boschwachter, den on-
nitataanbaran kerel, die zijne armen begeerig
naar haar uitstrekte, hij wenachte allen zon
der onderscheid naar het Moorenland, wegens
onrust, die hem pijnigde en welke hij maar
niet van zich af kon wentelen.
Hij zon vandaag naar de stad ryden en met
den bouwmeester, die ook den bouw van den
houtzaagmolen ter hand zon nemen, beraad
slagen. Het bestek van de nienwe pachthoeve
kon reeds de eerstvolgende dagen in zijne
hauden zijn evenzoo het bouwkontrakt tot
ïale vaststelling.
Al het andere kon hij gemat aan Griebel
en zyne wakkere vrouw overlaten, de aan
neming van nieuwe dienstboden, de ontvangst
van den schout, wanneer deze met zijne fami
lie zijnen intrek in het heerenhnia zou nemen,
de verkoop van vee, enz.
Om dit te regelen, had hij slechts weinige
dagen noodig dan zon hij het stof van zijne
Toeten schudden en er zonden dagen en jaren
aan werven der eeestplijkbeid, ik zeg niet
verhinderen maar grootelyks vermoei
lijken. En daar naar trachten de geuzen
dat is wat zy in bun schild voeren.
Maar ons volk zal klaar zien.
Zij streven nog naar het verplicht
onderwijs.
De Vlamingen zijn wars van allen
dwang zij houden aan hunne duurbare
vrijheid. Zij weten heel wel dat het ver
plicht onderwijs een stap is naar de ver
plichte school, de school van den
Staat, de verwereldlijkte. Verwe
reldlijkt onderwijs, dat is het voorwerp
van hunno droomen. Zij willen de kin
deren dercbristene ouders uaar de scho
len sturen waar er van God noch zijn ge
bod zou gr sproken worden integendeel
waar er mede den spot zou gedreven
worden.
De geuzen willen eene jeugd zonder
Godsdienst, zonder hooger ideaal dan het
stoffelijke leven 1
Neen, dat willen wij nooit en wij ver
zekeren dat bet dan nog eens om de
ooren onzer geuzen klinken zal bet mach
tige refrein waaronder ons Vlaamsche
land onder de geusche verdrukking ge
kneld eeus recht sprong
Zij zullen haar niet hébben
Be schoone ziel van 't kind
Een comblo I De geuzery strijdt voor
de vrijheid van geweten
Wij weteu welke vi ijheid zij bedoelen.
De geschiedenis vau 1879 tot 1884 heeft
ons daarvan menige staaltjens gegeven.
Daar hebben de geuzen hunne inborst
getoond en ons duidelijk bewezen welke
vrijheid zij begeeren.Hoeveel aanhalingen
over dit punt heeft Denderbode daarover
niet reeds gegeven. Zelfs in de serie heeft
onze armtierige zijne plaats gehad De
vrijheid voor hem bestaat in de priesters
ts verbannen.
Loochen die woorden als ge durft,
armtierige! De geuzen kennen nog andere
middelen De boeten, de gevangzetting
voor de catholieken
Dat is de vrijheid van geweten voor
onze walgende geuzerij
En dat is hunne overtuiging. Toen de
Paters in Frankrijk veroordeeld wierden
omdat ze in een klooster leven, dan
juichten de geuzen en de Flandre libérale
van GeDt zegde Frankrijk geeft ons
goede voorbeelden, wij moeten aie navol
gen
Niet waar lezers, de geuzen gaan een
storm verwekken door hun fameus pro
gramma
Wij zullen zien, zei de blinde.
Bieén. De bietjes
komen weêrom in trek en
eere, en 't zoete zeem
wordt voor ten allen kante
gevraagd en gezocht.
In verscheidene streken van Holland
E is men er vooral op geluimd om den bie*
- kweek te doen herleven.
Er is daar, nu over kort, eene Ver-
eeuiging tot bevordering van den Bie-
tcelt ingericht.
i Er werden prijskampen uitgeschreven
voor de beste biehouders en alom hebben
voordrachten plaats,
r! Men zoekt, op nieuwe en keurige wyze,
r het zeem te zuiveren, in de potten, en
l 't aldan diere te verkoopen.
Kortom, op alle manieren wordt er ge-
ieverd om 't ronkend en neerstig bietje
weêr in de mode te helpen.
verloopen, eer hij weer in het Hertenveld
kwam.
De leste schikking van de overleden hout-
vesteriu bleef voorloopig zijn geheim, tot hij
kalm geworden was en iD den loop van den
tijd bleek, aan wiens hoede het onbezorgd
bestaan der zieke vrouw op de pachthoeve
toevertrouwd kon worden.
Hij wierp het schrijfboek op de steenen
tafel en verliet den hof waarvan het onde,
nitgediende deurtje met gekraak toeviel. Met
dit stervend geluid dacht hij de reohtstreek-
sche aaurakiug met de menschen, die hij daar
achterliet, nu voor goed afgebroken. Hij was
er verre van verwijderd, te bekeunen dat hij
zelf hals over hoofd op een hem geheel vreemd
terrein geland was; dat het zijne schuld was,
wanneer de draden van het lot der vreemden
zich aan hem vasthaakte, evenals op dit
oogenblik de taaie grasranken, die hem op
den weiuig beganen weg omstrikten, en tegen
welke hij zich niet verweeren kon, dan door
ze te vertrappen
IX.
Twee dagen waren sedert verloopen.
Gisteren was de bouwmeester in 't Herten
veld geweest; hij was het met de bedoelingen
van M. Markus eens geworden eu had het
uitzicht op een spoedige voltrekking ge
opend.
1nnrvtpf De groenen van
WUUnsiei. ,fc Arrondissement
Dendermonde, zoo leest men in - Klokke
Roeland hebben aldaar een voorstel van
bondgenootschap aan de catholieken ge
daan. Maar de groenen moeten de tweede
capdidatuur hebben met volledige vrij
beid van hunnou candidaat aan te duiden.
De roden van hun voorstel zyn van
louter belang f I
Van godsdienstig belang dus gewagen
zij die onophoudelijk H.H. onze Bisschop
pen en Eerw. dienstdoende Priesters be
liegen, bespotten, beleedigen, versmaden
lasteren om ze aldus hij de goloovigen
hatelijk te maken... Onafmetelijk is het
kwaad voor de Religie dat aldus wordt
gesticht...
Gaan wij voortTegen de radikale
candidatuur van M. Van Damme die
de scheiding van Kerk en Staat en het
wereldlijk onderwijs vraagt, is het
plicht dat de catholieken van alle
kleur samengaan. Aaustaande week
zullen wij den brief meêdeelen. Wij
zijn benieuwd het antwoord te verne-
meu. Dan zullen wij weten langs waar
de scheurmakers en de slechte christe-
nen ziju, die de verkiezing van een on-
godsdienstigen radikaal mogelijk zou-
den maken, als ze geen vrede willen
tcekenen, terwijl door de voreeniging
aller catholieken dit gevaar niet zou
- bestaan.
Zoo, zoo, de groenen willen te Dender
monde vrede maken met de catholieken,
maar op voorwaarde dat, alles oorlog
schatting, de tweede plaats aan Du Catil-
Iod verzekerd worde, in andere woorden,
dat de vette brok of de groote pot van
4000 ballekens hem niet kunne ontgaan.
Niet dom, niet waar
Maar wij begrijpen dat voorstel van
vrede niet I... Pas twee of drij weken ge
leden kondigde 't Land van Aelst aan aat
de verkieziüg van Du Catillon te Dender
monde onbetwistbaar verzekerd i».... En
men twijfelt nu
Nog meer, hebben de groenen dan
hunne princiepen in zake van E. V. over
boord gesmeten
De E. V. was er dringend noodig om
alle monsterverbonden te vermijden, om
aan alle partijen en kliekjes toe te laten,in
volle onafhankelijkheid en vrijheid,onder
hare vlag in 't strijdperk te kunnen tre
den Wat politieke hansworsten toch
Wij hebben ons met de kieszaken in
't Arrondissement Dendermonde niet te
bemoeiën maar dat belet niet dat we toch
eens ons gedacht mogen zeggen:
Volgens ons hebben onze Dendermond-
sche catholieke vrienden er geen belang
bij dat Du Catillon ter Kamer zou zetelen
in de plaats van Van Damme.
Van Damme is een openbare vijand
van God, Kerk en Priesters, volgens
Klokke Roeland en Du Catillon is een
voudig een plaatsekensjager, een visschor
naar eene vette brok, die dan nog de
rechtgeaardheid in zijn schild niet voert.
In alle geval het zijn twee tegenstre
vers.
Hoe dikwerf hebben wij niet gelezen in
de groenen organen dat er 6 of 8 groene
democraten ter Volkskamer moeten zete
len om het mes op de keel der catholie
ken le kunnen zetten
Hier te Aalst wilt men van zulke bond-
genooten niet die u later het mes op de
keel zouden zetten 1
De heer van het Hertenveld had hem bij
het bezichtigen van de gebonwen der pacht
hoeve vergezeld, het sprak van zelf, dat hij
den drempel der huisdeur niet overstapte
daartoe was hij vesl te standvastig in zijne
besluiten maar hij kon toch niet beletten,
dat de Bchout aau het venster kwam, om hem
voor de mand wijn, die hij na zy ne thuiskomst
gezouden had, in hoogdravende woorden
dank te zeggen. Hij had het ook beleefd moe
ten aannemen, dat hem een tegenbezoek
wachtte, en de oude heer was ook, eenige
oren later, zoo tusschen licht en donker, n
gekomen.
M. Markus had in het paviljoen op den
muur gezeten en toen warea twee gestalten
aan den rand van het boschje verschenen,
eene mannelyke, die met een stok in de hand
aanstrompelde, en eene vrouwelijke, op wel
ker arm de onde man leunde... Had juffrouw
Griebel uiet gezegd, dat mejuffrouw de gou
vernante precies zoo'n boonstaak was als de
vreemde meid
Na ja, zy was het geweest, eene groote,
ranke dame in een donker kleed, dat elegant
pastevan den kleinen witten strooihoed
waaide een grijze sluier en dekte als een
bestoven Bpinneweb het aangezicht.
Het was bespottelijk geweest, te zien, hoe
de verbitterde schoone dame, toeu de heer
Markus op het buitentrapje kwam, haren
oom haastig iets had toegeiioisterd, daarop
Brouwerijen. Gedurende het jaar
1899 zijn 3.181 brouwerijen in werking
geweest, die 190.756.859 kilogr. meel
aan den ficus aangegeven hebben.
Het grootste getal brouwerijen bevindt
zich in Heuegouwen (651), Oost-Vlaan-
deren (634) West-Vlaauderen (555) en
Braband (502). De provinciën Antwerpen.
Luik, Limburg, Luxemburg en Namen
tellen resp. 327, 127, 141, 63 en 181
brouwerijen. De brouwerijen in Braband
hebben 55 millioen kilogr. meel aange
geven, die vau Henegouwen ongeveer 37
millioen,die van Oost-Vlaanderen 31 mil-
lioeQ, die van West-Vlaanderen ongeveer
28 mi Hoen en die van Antwerpen meer
dan 22 millioen, gemiddeld hebben de
brouwerijen van Braband 110,000 kil.
meel opgegeven deze van Antwerpen
70,000 kü.
in het hont te vluchten en spoorloos te ver
dwijnen... En de onde heer had zijnen stok
midden op den weg neergezet, met styf omge
keerden hals de vluchtende nagestaard en
baar een niet beel vriendelijk woord had
nagezonden, tot dat de toegesnelde heer van
het Hertenveld hem den arm aanbood en op
de kleingeestigheid der jonge dame volop
Bchimpen kon.
Het bad heel wat moeite gekost, hem het
trapke op te helpen, maar boven gekomen,
had hij zich gemakkelijk in den divan gezet
en met genoegen het koepeltje op den muur
in oogenschonw genomen.
Daarop waren sigaren en twee groene
romers ep de tafel gekomen en de geur van
den edelen Rijnwijn ontsnapte aan de lang-
halzige ffesch, Markus had de nieuwe hang
lamp van het paviljoen aangestoken, en met
het opflikkeren van het licht werd het ook
duidelijk waarom de onde heer het oogenblik
van licht en donker had gekozen, het was de
kale, zorgvuldige gelapte frak, die over de
magere sctiouders van den onden heer hing,
als over eeneu kapstok Maar de witheid en
zuiverheid van het linnen was onberispelijk
en op het overhemd blonk eene doekspeld
een valsche steen, op ouderwetsche manier
ingezet.
(Wordt voortgezet).
