Zondag 8 April 1900.
5 centiemen per nummer.
548te Jaar 5488
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
Het programma
der geuzen.
LANDROUW.
fs i ilgi 11 lil!
s ;i,- I'
DE
GIFTMENGSTER.
Overweegt,
Landgenooten
^Veekweek.
REURING fê
Role rverval sching.
DE DENDERBODE
uit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
lagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week
voor tie Stad 5 frank met de Post verzonden 6 frank 's jaars, ft. 3-25 voor zes
maanden; fr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwitantiën door de Poet ont
vangen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij O. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, N. 31,
en in alle Postkantoren des Lands.
Cuiqne supm.
Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1,00Vonnisse cp
3' bladzijde 50 centiemen Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moerten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
dijnsdag en vrijdag in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten Bureeie
van dit blad.
Aalst, 7 April 1900.
Volppns onzen armtierigen zal in de
school de wetenschap, in de kerk alleen
en uitsluitend den Godsdienst onder
wezen worden.
Dat wil zeggen Wij, geuzen, wij Tra-
gen de onzijdige, verwereldlijkte school.
at de geuzen hunne kinderen naar
onzydige scholen zenden, dat zij hen den
haat tegen God en zijn gebod laten
inpompen, wij hebben er niets tegen zij
zijd vry.
Maar de geuzen willen meer.
Zy willen naar die verderfelijke scholen
ook Ie kinderen sleuren der Catholieke
oudeus
Dan roepen wij DAT NOOIT
G*en goddelooze school voor een
cathcliek kind
Met welk recht willen zij de catholieke
kinders dwingen naar scholen te gaan
waar slechts de geuzen op hun plaats
zijn
Zeg gij, V didaatje, der zooge
zegd-: nar tij van licht en rechten
vrijLaid Mee welk recht wilt gij
den schooldwang invoeren voor
cathüiieke kinders naar goddelooze
scholen P Zeg met welk recht
Kiez vs bier volgen, ondereen, eenige
feiten die u zeggen zullen wat de onzij
dige school is en welk hare vruchten
zijn.
Eerst den meester
Zaterdag heeft te Namen liet burger
lijk huwelijk plaa»s gehad van eenen
gemeenteonderwijzeres, oud 24 jaar, met
eenen gewezen student der hoogeschool
van Luik.
Onnoodig te zeggen wélk onderwijs
door die vrijdenkster zal gegeven worden
aan de jonge meisjes welke haar toever
trouwd worden.
E<-ns te meer zyn de ouders gewaar
schuwd dat zij de denkbeelden moeten
onderzoeken van de leeraars en onder
wijzeressen, vooraleer hunne kinderen in
handen te stellen. {Dmdr.rbode 1 October
1891.)
De vruchten
Elk jaar worden in Ftankryk omtrent
12000 kinderen opgesloten daar, ter wille
van hunne slechte nemingen, men er
geenen uitweg mede weet De echtbank
aer Seine is zoo ciouw gierig geweest
eens to onderzoeken waa- de ouders die
haar kwamen vragen bunie kinderen op
te sluiten deze hadden djen opvoedeü.
De opgemaakte statistici gaf voor uit
slag Op 100 kinderen kw.men er 11 uit
geestelijke scholen en 89 ilt wereld
lijke 1 (Denderbode 11 juh 1895.)
De zedeleer in de onzij
dige school.
De bestuurder eener stadsschool van
Parijs betrapte op zekeren dag een kind,
bezig met aan zyne kameraden doorschij
nende kaarten te toonen.
Dadelijk wierd de vroegtijdige porno-
graphe uit de school gezet... Dat was
recht, zult gij zeggen.
Zoo verstond bet echter do vader niet.
Oogenblikkelijk liep hij by den bestuur
der om hem te dwingen op zijne beslis
sing terug te komeu. Deze weigerde. Op
een wenk was de vader bij den raadsheer
van zijn kwartier wiens invloedrijke kie
zer hij was. De raadsheer zond op zijne
beurt een bevel aan den bestuurder maar
deze bleef weigeren.
De ongelukkige Lang moest hij niet
wachteu om het gevaar te kennen dat er
bestaat, zoo te strijden, in naam der
zedeleer, tegen invloedrijke kiezers en
gekozenen 1
Op zekeren morgen wierd hij op bet
stadsbestuur geroepen en voor de derde
maal bevolen het kind terug te nemen.
Ik wil het niet, antwoordde de moe
dige man.
Gy zult dan gerevokeerd worden, zegde
zijn overste.
Voor die bedreiging was de arme man
wel verplicht van te zwijgen. De jonge
leerling hernam zijne plaats den volgen
den dag. Zeker zal die kleine snaak
schaterlachen als hij den onderwijzer
hooren zal over zedeleer sprelcen. Gedu
rende de les. zal hij uit zijuen zak zijne
kaarten trekken en gerust met de toela
ting van den raadsheer van zijnen papa
en sterke man, die zal hij ze aau
zijDe kleine vriendjes toonen I (Bien pu
blic 14 oogst 1897.)
Alle bedenkingen overbodig, niet waar
Onweerlegbaar
Een Franschraan, Henri Maret, schrijft
Ik beweer en houdt staan dat onzij-
dig onderwys een bedrog is. Men kan
niet onzijdig wezen, daar ook het
zwijgen voor eene meening geldt.
Iemand die in zake van Godsdienst het
stilzwijgen bewaart, geeft te kennen dat
hij niet gelooft. (Het Vlaamscüe Volk
4 januari 1897.)
Gy, kiezers, zijt gij voor den school
dwang
goede vruchtbaarheid de eene is leem-
zandaebtig en de andere leemachtig.
leder veld bad eene oppervlakte van
12 aren, verdeel! in zes perceelen van
2 aren, elk aang- duid onder du cijfers
I, II, III, IV, V eu VI. De perceelen
I en VI werden bebouwd zonder mest
stoffen de perceelen II, III. IV en V
kregen eene goede en gelijkmatige be
mesting opslorpbare phospbaat eo stik-
stofmest, en daarenboven werden aan de
perceelen III. IV eu V, nog de volgende
potaschmesten toegediend, per hectare
berekend
a200 kg. potascbsulfaat aan ieder der
perceelen III b200 kg. chloorpotascb
aan ieder der perceelen IV en c) 800 kg.
kaïoiet aan ieder der perceelen VDeze
meststoffen werden, in de Lente, bij de
laatste ploegiog geyeven, die de planting
voorafging, dus laattijdig toegepast.
Ziehier de bekomeu uitslagen, per hec
tare berekend
g f ff
sal i
Js.s
3 3
-A oo2k
S s* p
S H 3
1 slip
<3 s
1 1'
2 2 O 5 2 5»
Bemesting der beeten.
Laattijdige toepassing van potaschzouten
Ten einde den invloed te bepalen der
potaschmesten laattijdig toegediend, op
de opbrengst der beetwortel, hebben wij
in de gemeente Bloirs, bij Tongeren, in
de Lente van 1899, twee proefvelden in
gericht, een op landerijen van M. Rus-
meulen F., en het andere op die vau M.
Kenwa.
De grond waarop deze proefvelden aan
gelegd werden is gezond en vaD gelijke en
S o 2 5 go oo
Perceelen s
Uit het vergelijken dezer cijfers kan
men afleiden dat het gebruik vau potasch
zouten, zelf laattijdig toegepast op leem
grond, verre van uadeelig te zijn voorde
opbrengst in gewicht en in suiker ge
halte, integendeel eenen gunstigen in
vloed uitoefent, en op de opbrengst en op
de rijkheid in suiker der wortelen en, teu
slotte, geldwaarde van den oogst merke
lijk vermeerdert.
12* VERVOLG.
Uw vader moet groote geestesgaen Le-
aeten hebben, zei Landregarde op iikem
avond, toen hij alleen met Gabrielle, Lj
sluimerenden zieke zat. Het was de inlt-Tin
tot een dier vertrouwelijke gesprekken,dio
des te gevaarlijker voor het hart kunner j
als zij eenvoudig en onschuldig ges
worden.
Ik geloof, antwoordde zij met fierheid,
dat myn vader onder de merkwaardige man
nen van zijnen tijd kan gesteld worden. La
advokaat en rechter heeft hij zich zeer onder
scheiden. Vele werken, welke hij geschreven
heeft, worden door zijne ambtgenoten en in
geleerde kringen gebruikt en by de recht
spraak geraadpleegd. Ik durf wel beweren
dat mijn vader niet alleen aan het gerechts
hof, maar ook in de samenleving het beste
aandenken van zyn degelijk karakter en
edelmoedige gezindheid achterlaat.
Wanneer ik eene dochter had wenschte
ik, dat zij zoo van mij kon spreken. Een lof
van zulke lippen moet voor het hart eens
vaders zeer weldadig wezen.
Och mijnheer, laat ons niet overdrijven
Ik vind het zoo zoet, als ik mijnen armen
vader kan prijzen.
Is mijnheer de FairièreB reeds lang her
trouwd
Sedert vier, bijna vijf jaren.
Dan hebt gy uwe moeder nog goed ge
kend en de smart van haar verlies onder
vonden
«Ik herinner my haar nog zoo leven
dig, alsof zy eerst gisteren gestorven ware.
Mijne smart by haren dood was grenze-
iov maar later heb ik nog meer reden gehad
1c: baar te beweenen. O wat was zij goed
u lief, mijne arme, lieve moeder Haar beeld
z eeft my immer voor den ge*-st. Zy was
aei» groote schoone vrouw, een weinig bleek,
met w&rte d mige oogen. Ik weet, dat zij
tot df.ueu U-boorde, welke eenen kouden
indruk inkei als men hem niet keut. Hare
oogeu ,rden onder de lange wenkbrau
wen, elke L>gewondenheid wierp donkere
plooien op h»r voorhoofd, maar zoodra de
aandoening wm, helderde een zachte
glimlach haar ge^e], onvergelijkelijk schoon
gelaat weêi op. tiovoudige en edele woor-
Gewichtig. In alle laudeD en stre
ken verklaren de Bisschoppen, dat de
kiezers voor God en hun geweten zullen
moeten rekening geven over bunne stem
en verantwoord! lijk zyn voor de slechte
gevolgen hunner stem.
Kiezen is een daad van groote aangele
genheid. In het kieskotje moet een chris
ten kiezer luisteren naar de stem zijns
gewetens.
Lc Peaple, het orgaan der roode socia
listen schreef over eenige dagen het vol
gende
De liberale partij zal zich wel moe-
ten gewennen aan het collectivistisch
programma van het socialism, indien
zij niet voor eeuwig door het clerica
lism wil overheersebt wordeD. Zij kan
het bewind niet meer veroveren, ten zij
in deeling met het socialism of met den
steun van dit laatste, 't is te zeggen,
mits er breede toegevingen aan toe te
staan.
Io de veronderstelling dat de cleri-
cale regeering aan 't bewind kunne
s blyveD, zal de socialistische afveerdi-
- ging eene talrijke, wellicht de talrijkste
- groep iler oppositie uitmaken. Nu, het
socialism alleen is in staat eenen veld-
tocht te leiden, die den aanstaanden
s val van het clericalism verzekert.
Indien integendeel, de clericale re-
geeriog moest vallen, er is geene regee-
ring mogelijk tenzij in overeenkomst
b met het socialism.
Zullen de liberalen nu bekennen dat
Le Peuple de waarheid schrijft, na
melijk, dat zij onmachtig zijn om alleeu
het beheer des lands in handen te
nemen
Zullen de liberalen bekennen dat zelfs
in geval van allergunstigen uitslag der
kiezitigen in hun voordeel, zij bet gezag
mot de roode socialisten zullen te deeleu
hebben
Ah die vragen zullen de liberalen wel
oubeantwoord laten. Maar wij zeggen tot
onze catholi>-ke propagandisten, tot al
onze vrienden, herhaalt het luide aan de
kiezers, roept er gestadig hunne aandacht
op in.
Daarom roept De Denderbode heden
tot alle ernstige bezadigde Landgenooten,
tot alle ware Vaderlanders
Stemt ge voor liberale candi-
daten, helpt ge hunne zegepraal
verzekeren, ge werkt meó om
roode socialisten, vijanden van
Godsdienst, Samenleving, Vader
land eu Koningdom aau 't roer te
breugen.
Waarde Landgenooten, moeten wij
zeggen wie de ioode socialisten zijn en
wat ze in 't schild voeren
Ge kent ze reeds, doch wij willen U
nog slechts herinneren dat ze volgelingen
ziju iler communards van Parijs die al die
akelige moorderijen, brandstichtingen,
pluuderingen en rooverijen pleegden, ja,
die Parys in bloedbad en vuurpoel her
schiepen.
Hunne oorlogskreet is Leve de Com
mune
Gezel Vandervelde, in eene meeting
zeer oulangs te Brussel gehouden riep
uit
Herinneren wij ons de les van 1871,
lateu wij practisch wezen en ons aau de
tucht onderwerpen.
Zijn wy tezelfdertijd practische man
den, een medelijdend hart en eene milde hand
vergoedden ruimschoots het al te fiere van
haar uiterlijk. Men moet bedenkendat de
natnnr niets volmaakt scheptZij had mijne
moeder te mild bedeeld.
Hoe zeer moet uw vader zulk eene vrouw
bemind hebben.
Dat kunt gy niet voorstellen En zij
beminde mijnen vader misschien nog inniger.
Haar eenig streven was hem gelukkig te
maken, en al de hnlde die haar gebracht
werd. legde zij aan zijne voeten.
Gy bewondert de eigenschappen uwer
moeder te zeer, dan dat gy ze niet zoudt ge
ërfd hebben, n
Ze lachte treurig. Ik neem het compli
ment aan, zeide zij, maar ik twijfel of het mij
toekomt. Het wilt mij niet gelnkken, hare
kleederdracht na te volgen. Sedert reeds
©enige maanden beproef ik te vergeefs mij te
kleeden zooals zy.
Dat zal wel komen, als gij minder be
zorgd zult zijn.
Bezorgd.... '/.eg liever wanhopig. Toen
mijne moeder leefde, kende men hier geene
tranen. Alles was geluk en zonneschijn,
elke dag was een feestdag in 't huis en in
't hart.
Maar uwe stiefmoeder, zeide de jonge
man langzaam, dis zijn dosl in 't oog hitld on
nen en idealisten, bestuurders en revo-
lutionnairs, dan zijn wij rijp om de
wereld te beheerschen.
Daarom stel ik u voor met mij te
b roepen wat ik te Charleroi uitriep by
b 't aanvangen van den kiesstrijd Leve
de Commune
Laten wij, zonder vrees voor de
b schuchteren en de tegenstrevers van
kwade trouw, de worsteling openen
b beginnen wij oDzen strijd met dezen
kieet, die eene hulde aan 't verleden
en eene bewonderiüg voor de toekomst
- uitmaaktLeve de Commune
Waarde Landgenooten, ge kent den
oorlogskreet der roode socialisten, over
weegt nu
van Dijnsdag 3 April
TE AALST.
Stieren met tanden
1' prija. Gustaaf Matthys, Hoftade, met
Osman.
2* prijs. Florent De Smet, Moorsel, met
Cies.
3" prijs. Victor Van Bever, Nieuwerker
ken, met Major.
4' prijB. Frans De Meyst, Herdersem, met
Jan.
Plaatsvervangers
Jos. Cobbaut, Aalst-Mijlbeke, met Jan.
Kinderen Doelman, Hofstade, met John.
Stieren zonder tanden
1* prijs. Gustaaf Matthys, Hofstade, met
Mamix.
2' prijs. KindereD Daelman, Hofstade, met
Louis.
3* prijs. Severien Van Wezemael, Erembo-
degem, met Leon.
Plaatsvervanger
Job. De Boeck, Aalst-Schaarbeek, met Minos.
Koeién
1° prijs. Qiloné De Cocq, Erembodegem,
met Rosa.
2' prijs. Emiel Buysse, Nieuwerkerken,
met Paulina.
Plaatsvervangers
Joannes Deprez, Lede, met Koha.
Hiloné De Cocq, Erembodegem, met Béile
grise.
Veerzen
1* prijs. Gust. Matthys, Hofstade, met
Alice.
2' prijs. Kinderen De Schryver, Erembo
degem, met Nette.
Plaatsvervangers
Kinderen Daelman, Hofstade, met Bertha.
Prosper Van Landuyt, Nieuwerkerken, met
Paulina.
Mr Lod. De Wilde van Erembodegem heeft
eenen prachtigen stier aangeboden die verle
den jaar de 1* Cantonale en Arrondissemente-
premiën heeft behaald dit dier is bestemd
voor de Brusselsche tentoonstelling en zal er
met eere prijken.
Men kweekt soms lang zonder er in te ge
lukken zulke dieren te kunnen aanbieden.
Zonder twijfel zullen ook zijne afstammelin
gen van waarde zyn.
Die stier was van goede afstamming, halve
broeder van den prijsstier van Mr Gustaaf
Matthys en van dien van de Kinderen Dael
man, gekweekt in 't Syndicaat van Aalst-
Schaarbeek, door Domien De Buysscher van
De daghuur ™>fr '-65voor
vrouweu eu fr.
1.80 voor manuen eu 12 uren arbeid is
niet voldoende om een huisgezin te laten
leven, schryft suikere Pie
'fc Accoord, maar wij herhalen onze
vraag
Waarom, suikere Pie, hebt ge uwe
werklieden dan altyd min betaald dan de
andere boekdrukkers der Stad, waarom
deed go de menschen werken bij de week,
mits 6 tot 7 fr. voor 6 dagen van veelal
13 a 14 uren lang?... 't Mocht er nog-
thans af, want 't waren de vette jaren
voor u Ge zult zwijgen nietwaar,
suikere Pie
na iedere wending er weer op terugkeerde,
uwe stiefmoeder bemint u toch ook
Neen, zij was altijd onverschillig, of
schoon ik haar door mijn gedrag daartoe
geene reden gaf, maar mij veeleer bereid
toonde haar te beminnen. Mijn vader was te
jong om alleen te blijven, en ik begreep zeer
goed dat hij hertrouwde. Maar hij, noch ik
zijn daardoor gelukkig geworden en ik geloof,
dat hy eene vrouw kon vinden, die beter aan
zijne wenschen tegemoet kwam dan deze.
Ach, hoevele tranen heb ik sedert gestort
Hoe eenzaam schijnt my dit hnis
Wellicht komt spoedig de dag, dat gy
het verlaat.
Waar zou ik heengaan Hier ben ik ten
minste beter dan op eene andere plaats.
Als gij dan troawt.
Ik. tronwen Daar is geen sprake van,
zeide zij levendig en voegde er langzaam en
nadenkend by Ach, ik raad uwe gedachte.
Gij meent met den heer Lachenal
Ie hij niet uw verloofde vroeg Landre
garde op schijnbaar onverschilligen toon.
Maar tegen wil en dank beefde zijne stem, en
juffrouw de Fairières bemerkte het.
De heer Lachenal zeker niet Zij
had hare oogen ter neergeslagen en dnrfde
niet opzien.
Ik dacht het, dus heb ik my vergist.
Het gesprek wilde niet verder, doch Lan
dregarde kwam weêr op de gedachte terng.
Mijnheer Lachenal is dus alleen een vriend
in de familie
Hij is het langzamerhand geworden, n
Daar zij het onbepaalde van dit ant
woord gevoelde, voegde zij er bij Mijn
God, het is immers geen geheim. Do heer
Lachenal heeft werkelyk voor drie maanden
mijne hand gevraagd.
En zij is hem geweigerd
Met uw verlof hernam Gabrielle lachen
de. Gij gaat te snel te werk. De zaak is
slechts uitgesteld.
Ah, zeide Landregarde, dan kan de
jonge man zich ale uw verloofde beechon-
wen
Ik geloof het niet.
Dan heeft hy minstens het recht om
eenige hoop te koesteren.
Zeer weinig. Het nitetel dat mijn vader
grondde op mijne jeugd, mijne ziekelijkheid,
de smart eener scheiding van mij en op zijn
eenzamen ouderdom, is volgens mijne opvat
ting eene vriendelijke bedekte weigering, die
hare oorzaak heeft in het gebrek aan fortuin
Tan den jongen man en eeue vaste betrek
king
De heer Lachenal is toch advokaat 1
Zeker, en in weinige jaren kan hij de
Dezer laatste dagen stonden verscheidene
kooplieden in boter voor de boetstraffe
lijke Rechtbank van Gent te recht, be
schuldigd vau boter vervalscht met mar
garine verkochten geleverd te hebben.
De Rechtbank riep de hulp in van den
heer Schwartz, ieeraar aan de Gentscho
Hoogschool.
De scheikundige verklaarde dat, ten
gevolge der nieuwe wetenschappelijke
ontdekkingen, het onmogelyk is met ze
kerheid vast te stellen of de boter ja of
neen vervalscht is met margarine. Do
Rechtbank sprak dan ook de beschuldig
den vry.
De vervalschers, de bedriegers hebben
dus vry spel en het is dan dringend nood
zakelijk dat het wetsontwerp op de ver-
valscuiug der boter gestemd worde.
Onze catholieke Senateurs en Volks
vertegenwoordigers dringen er gedurig op
aau, zij lateu geene gelegenheid ontsnap
pen om eene spoedige beraadslaging to
eischen.
MM. De Sadclcer, Bethuue en Vander-
linden drougen over een tiental dagen
kraebtdadigiyk aan en in zitting van 3
April 11., bij de regeling der werkzaam
heden van de Volkskamer, was het onze
achtbare heer Woeste die aandrong met
niet min krachtdadigheid.
Eu wie komt er tegen eene wet op die
de vervalscbing der boter bij middel van
margariue zou beteugelen?...
De socialisten en do liberalon, maar
geen wouder het geldt immers de be-
laugen der landbouwers en de buitenlie
den worden door hen veracht en ver
smaad....
Te recht deed onze achtbare heer
Woeste bemerken dat neven de mijnwer
kers, mou ook de landbouwers aantreft,
wier belaügen de catholieke Volksverte
genwoordigers te verdedigen hebben
eerste in de provincie zijn, wanneer hy voor
spoedig is, want hij bezit aanleg genoeg.Maar
toch blijft het eene onzekere berekening en
een vader zal niet gauw zijne dochter daarop
wagen. Lachenal is ook nog maar twee jaren
in Caëu en, geloof ik, maar acht-en-twintig
jaar ond.
Is hij hier geboren
O neen. Niemand kent hier zijne af
komst en familie. Ik geloof dat hjj in Paryz
geboren is dat hij daar studeerde, weet ik.
Daar hij echter weinig by val in de hoofdstad
had, verruilde hij deze voor de provincie.
Zyne geschiedenis heeft veel overeen
komst met de myne, zei Landregarde.
Inderdaad, hy is ongeveer op dezelfde
wijze als u in Caën aangekomen. Niemand
kende hem, of wist van waar hy kwam. Ik
zie hem nog by ons binnentredon. Het was op
oen Zondag morgen. Myn vader ontving
hem in zijn studievertrek, waar de jonge
man hem onderscheidene brieven van aanbe
veling voorlegde, die door onde collega's en
vrienden mijns vaders onderteekend waren.
Zij praatten oDgeveer een kwartier samen,
en toen stelde vader hem als toekomstig
advocaat onzer stad voor, en verzekerde hem
zynen gehoelen invloed.
(Wordt voortgezet.)
