Donderdag 26 April 11)00. 5 centiemen per nummer. 54ste Jaar 5465 Schooldwang IIEIII m DEN SCHOBT Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM. VADERLAND, TAAL, VRIJHEID. DE Vergoeding der Geestelijkheid. Communisten en Commuards. Vrienden van het onderwijs. DE DENDERBODE Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor de Stad 5 frank met de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes maanden; fr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving eindigt met 31 December. De onkosten der kwHantiën door de Post ont vangen zijn ten laste van den schuldenaar Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat. N. 31, en in alle Postkantoren des bands Cuique suum. Per drukregel, Gewone 15 centiemen fteklam^n fr 1,00 Vonnisse cp te bladzijde 50 centiemen Dikwijls te herbalen bekendmakingen luj iccoord. Niet opgenomen handschriften word 'n •■iel teruggestuurd. i leer en notarissen moeteD hunne inzendingen doen, uiterlijk legen den •njnsdag en vrijdag in den voormiddag. Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten Kiire*le van dit blad Aalst, 25 April 1900. In haar nummer vau '20 M^art 11. legt de moedige Gazet van Antwerpen uit waarom zij tegen <ku school!waug is. Onze lezers moeten dat aitikel over wegen, daarom drukken wij het over Waarom wij tegen den schooldwang zijn. Niet omdat wy vrcezen dat het ver lichte volk tegen ons, catholieken, keere. Dat behoeven de socialisten te duch ten, wij niet. b Inderdaad, zij vinden hunne r/elrou- tcen grootendeels onder lieden die noch geleerdheid, noch redeneering bezitten onder koolgravers, fabriekwerkers, dok- arbeiders. eDZ. Dezulken zijn het die men gemakkelijk wijsmakeu kan dat kiekens hooi eten, en 's lauds schat welhaast onder hen zal verdeeld worden. b Wie is 't die bij kieziug en manifes tation tegen ons en onze eigendommen, tegen kerken en kloosterlingen wordt opgejaagd Eet is het ongeletterd, onna denkend grauwdat slechts vraagt kwaad te doen, schade te plegenen met een glas genever zich genoeg beloond acht. Dergelijk goedje, zullen wy nooit onder onze kiezers tellen. Dezulken zijn en blijven het uitsluitelijk deel der par tijen van wanorde eu omwenteling. Onge letterd, zijn zij tegen ons, en zij zullen het blijven, al pompte men hun zelfs Latijn eu Griekach in. Neen de reden onzes tegenweers ten aanzien van den schooldwang is elders gelegen. Hoor Indien de uitvoerende macht nog ooit in liberale banden komt, zal de officiëele school opnieuw vergoddeloosd worden. Het vrij onderwijs zal zich alle hulp geld zien weigeren, en kan wellicht het voortbestaan onmogelijk worden gemaakt, of minstens zeer vermoeilijkt. b Aldus zouden wij zelfs de wet tot stand hebben gebracht, die ons dwingt onze kinderen aan een ongodsdienstig onderwys te vertrouwen. En of de liberalen wel zullen han delen gelijk boven gezegd is i) Leest daarover La Liberté, het bab- belkind van 't liberalismus dat al de ge heimen der partij op straat brengt. Zie hier wat wij er verledene week in vonden De klerikalen willen de vrij heid van onderwijs goed, die vrijheid zullen wij hen geven. Zij E MARLITT. (NA VERTELD). 31,l< VKRVOLG. Maar daartoe zou hij ternauwernood den tijd gehad hebben zij scheen eensklaps tot zichzelven gekomen te zijn, had met vlugge hand het deksel over de vlam gelegd en was met een schotel dampende spijs achter de naastbij zijnde deur verdwenen. De man buiten waa nog een oogenblik blijven staan daarop bad hij, zich hoog op richtende, als het ware het stof van zijne voeten geschud en was met vasten stap langs ds vensters verder gegaan, zoodat de hond achter de huisdeur zich nu luid deed hooren. Men had het gerammel van een venster ge hoord, zeker had iemand naar buiten gezien, maar M. Markus ging reeds voort op den rijweg, als ware hy een van de voetgangers, die het huis links lieten liggen, zonder er mogen scholen openen naar onze voorschriften, maar geenen cent subsidie krijgen zij nog. n Welke catboliek zal, ten aanzien van zulke tegenstrevers, zoo deloyaal, zoo haarzak zoo sectaris, welke catholiek zal door bet wettigeu van den school dwang, den eersten stap willen zetten op den afschuwelij keu weg, die het verplich tend goddeloos ouderwijs heet Ziedaar waarom wij tegen den school dwang zijn. Vergeusd en verbeest men later bet onderwijs van den werkman wéér, wij zullen, zoolang de schooldwang willekeurig blijft, dezen laatste kunnen toeroepen - Houdt uwe kiudereu thuis bon- derdduizendmaal lever geen onderwijs, dan datgene gesteund op do miskennis van God de eenige bronne van licht en beschaving. Onze bemerkingen. Sedert de Gazet dit schreef is de toe stand duidelijker geworden. Niet alleen de Liberté van Brussel maar al de geuzen hebben verklaard de verplichte en god- delooze school te stemmcu. Een groot gevaar dreigt dus de catho- Heken een vreeslijk onweder hangt boven de hoofden der catholieke ouders. Wij mogen niet vergeten dat de onge lukswet van 1879 onzaliger memorie met eene stem meerderheid is gestemd ge weest eD wat rampen zij aan het land heeft gekost. Wordt de geuzerij meerderheid dan wordt in oos land de goddelooze verplichte school ingevoerd. Gij, kiezers, die dwaas genoeg zoudt geweest zijn naar de bedriegelijke be loften der geuzerij to luisteren, zoudt van ilieu ougelukkigen toestand de verant woordelijkheid dragen en weest er van overtuigd gij zult tranen van bloed storten. Ouders, ziet toch uit uwe oogeu. In de beraadslaging over 't wetsontwerp van vermeerdering der vergoeding aan de Geestelijkheid, gaf M. Picard, de mil- lioenrijke socialist, een schoon voorbeeld van verdraagzaamheid en tevens eene les aan do blauwe eu roodo bassers tegen de priesters. Naar aanleiding van de vermeerdering der vergoeding voor do mindere Geeste lijkheid gevraagJ, zegde hij Vroeger heb ik verklaard dat ik de jaarwedden voor lagere geestelijken te acht op te slaan. Neen, hij mocht niet langer de jammerlijke speelbal van den rampzaligen drift zijn, die zijn hoofd benevelde. Alles moest voorbij zijn, als ware het roode huis met degenen die er in warenin een afgrond gezonken De sterren waren Blechts bleek aan den nog tamelijk lickten hemel opgeko- maar zij Bikkerden toch door de toppen der hoornen, zij stonden op baren post en zagen neêr op den voortsnellenden man, zoo als ze reeds voor jaren op zijn kinderhoofd hadden geschenen. Zoo was de leste dag dezer ontstuimige week, de Zaterdag, gekomen, en met dezen de bouwmeester, die «le schets van de nieuwe pachthoeve bracht. Hij moest op den molen zijn, waar M. Markus hem vergezelde, en bleef op den Hertenkamp eten. Maar nauwe lijks was zijn rijtnig uit de poort verdwenen, of zijn gastheer giug de trap af, om de schets naar de pachthoeve te brengen. Daar zag hij nn niet tegen op hij was immers sedert gisteren avond volkomen kalm geworden, zoo kalm, alBof zijn hart nooit ontstuimig geklopt had. En al vond hij, dat de zon niet meer zoo helder de aarde bestraalde, dat het zoo onge woon stil om hem heen geworden was, even alsof de donkere aarde alle leven, alle vroo- lijke bedrijvigheid had opgeslurpt, hy moest sering achtte. Hier te lande is de gods- dieust, op maatschappelijk en zedelijk gebied eene overgroote macht voor de meerderheid des volks is de godsdienst eene behoefte voor de ziel ingegeven door de innige overtuiging dat eene on- bekende macht oos beheerscht zie- daar h°t geloof. n Welnu waar de godsdienst aldus be- staat, daar is het plicht dat de Staat er zich meê bekommere, inzonderheid wat betreft de bezoldiging der geeste- - lijken. Sommigen verlangen dat de ge- j loovigen in de behoeften van hun eigen eerediepst voorzieu. Maar uat stelsel ware in strijd met aloude overleverin- I geu of gewoonten. Wat bestaat kan men - zoo maar niet op eens afschaffen, want dan houdt de wyzigiog geen stand. Overigens naar luid der Grondwet is het noodzakelijk dat de Staat voor- zio in de noodwendigheden van den 1 eeredienst, en moeten de burgers zich aan de wet onderwerpen en ze eerlijk i aannemen, b M Picard stemde dan ook de vermeer- dering aldus logiek blijvende met zijn programma vau loonsverbetering voor al dezen die onvolooeude betaald zijn. De socialisten Bertram! en Vauder- velde bekenden dat <le vergoedingen der mindere Geestelijkheid belachelijk gering wareD, maar stemdcu niet miu tegen, onder 't belachelijk voorwendsel dat zij voorstaanders zijn der scbciTiug van Kerk en Staat. Belachelijk voorwendsel voorwaar als men bekent dat de vergoe ding te klein is, moet men den moed heb ben te handelen gelijk M. Picard. Lijk de vorige jaren hebben de socia listen, die vredelievende mannen, de ha telijke, bloedige tooneclen opgehemeld, gevierd en bezongen, die over 29 jaar te Parijs plaats hebben gegrepen. De socialisten, die beweren dat zij voor vrede rust en voorspoed zijn, hebben da gen herdacht van oorlog en wreede woe lingen, van moord en vernieling. De Com mune van Parijs is voor hen een toon beeld de communards zijn de helden wier daden zij later in ons arm landeken zullen navolgen 1 Zulke handelwijze van wege dio fa meuze sociaalhervormers, moet het hart vaD eiken weidenkenden burger met droefheid eu wee, verachting eu misprij zen vervullen. Over 29 jaar beleefde Parijs rampvolle dageu. Het schuim was er volop meester en baas het voerde er den hoogen toon. Moord, brand en diefte, was er aan het orde van den dag. zich daarover heen zetten beter in een graf te zien, dan zich door betooveriug te laten misleiden en zichzelf tot spot te worden. In den hof van de pachthoeve was men begonnen het gras te maaien tot op het smalle pad lagen de met bloemen doormengde bosjes verspreid. Maar er lag ook een zak doek M. Markus raapte hem op Mejuf- vrouw de gouvernante had hier gewandeld, en bet was zeer wel mogelijk, dat hy baar ginds in het prieel met haar werk of een boek <n de band verraste. Dit liet hem echter ge heel koel hy verlangde haar niet te ontmoe ten en zon in bet voorbijgaan eenvoudig den hoed afnemen, maar ook dit bleef achterwege. De maister stond aan de tafel in bet lom mer der linden. Zij had waarschijnlijk, ver moeid en verhit, voor eenige oogenblikken de koele schaduw opgezocht. De sikkel lag voor baar op het steenen tafelblad naast een handvol gras, waaruit het meisje de bloemen trok. Zonder te groeten legde de heer Markns den gevonden zakdoek op de tafel en zijn oog zag spotachtig op de smalle bruine handen hij dacht onwillekeurig aan de nieuwe meid, dio met zwarte werkhanden de bekoorlyke bezigheid van het bloemtuilmaken voortzette. En hij ging voort als ware 't prieel volko men ledig geweest. Brusk had de boBch- Pas was do commune geboren, of op de muren van Parijs kou men bet volgende dekreet lezen -Aangezien de priesters bandie ten zijn, dat hunne kerken moord kuilen zijn, waar zij de menigte zedelijk vermoorden, bevelen wij de sluiting der kerken en de aan houding van de priesters en ge- loovigen. Die verordening wierd ten uitvoer ge bracht, geen priester was te Parijs veilig en zoover ging hun haat, dat zelfs de gijze laars aan hunne dolle cn uitzinnige woede wierdeu geslachtofferd. Wie gevonden werd, werd onmecdoo- gend door den kop gestooten. En zulke minnen worden door onze socios gevierd, worden door hen als toon beelden tot navolging vooruitgezet I De burgers evenmin, waren vrij en veilig. Dorsten zij verroeren, de geweren der bloeddorstige commuoards waren op ben gericht. - Wij burgerlijke gedelegeerde, bevelen van door de wapcDS ter dood te brengen, elke persoon «lie zou pogeo uit Parijs te gerakeD. Geteekend Ch. Riel. Was hun leven bedreigd, hunne eigen dommen waren het niet min. Den 28 Maart, zegde Ferré in volle Brad Als het noodig is zullen wij Parijs in brand steken: ik beken dat het sterk is, maar de nood dwingt, b Die onmenschelijke bedreiging, wierd dan ook gedeeltelijk ten uitvoer gebracht. Don 23 Meide commune was alsdan op haar einde beval Bergeret: al de gebouwen der Tuileriën met pe trool i e doorweeken en er ontplof bare stoffen neer te leggen. De wie ken zullen op zulke wijze aange stoken worden, dat de brand en de ontploffing te gelijk uitbarsten, Terzelfder lijd, zond ook hetcomiteit van Openbare Iiedding het volgende bevel aan het opgeruimde schuim: Verbrandt en doet het ministerie van zeewezen springen. Boeken zyn er geschreven over de ijselijke daden der communards, dio niets eerbiedigden, noch weerlooze wezens, noch de grijze hairen van afgesloofde ouderlingen. Een onmenscbelijk vermaak, schepten dio monsters in de klachten en weeroepen van ongelukkige vrouwen in een brandend gebouw opgesloten. Minachtend zegden die wreedaards Het zijn maar de wijven der gendar men - Zulke mannen durven ouze communis ten verheffen cn vieren 1 Zulke gedach- tenisseu ziju hun duurbaar Naar zulke tooubeelden, zullen zij hunne werkingen richten I Lieve lezer is het wreed genoeg wachter hem genoemd, en dat was hij op het oogenblik in zijn geheele doen, brnsk en een voornaam heer voor wien de dienst boden van het huis, dat hij bezocht, niet be stonden... Maar reeds op de voorplaats stapte hij als een gewoon tuensch. De oude damo op bet ziekbed mocht niet bemerken, dat hij een onverwinnelijken afkeer van de pachthoeve had. Hy spreidde de teekening op baar bed uit en 't deed hem innig genoegen te ontwaren, met welk een blijde verrassing zij 't ontwerp van 't schoone gebouw beschouwde. Ja, daar waren schoone hooge vensters on glazen deu ren, die op de veranda uitkwamen. Een wilde wijnstok zon zich om het ijzeren traliewerk en de kleine pilaren der veranda slingeren, en in de plaats van de kale voorplaats ver toonde de schets eene schoone met accacia's bezette grasvlakte. Hy beschreef haar. die in éénen adem weende eu lachte, de geheele inwemlige, doel matige verdeeliug van het huis, en bleef naar het uiterlijke te oordeelen, volkomen bedaard bij de bespottelijke aanmerkingen en eiscben van den schout, in wien eensklaps de groote mijnheer wakker werd. De onverbeterlijke stoeffer was dadelijk weêr meester van het terrein, hij bouwde bet huis, Hy sprak van parketvloeren, van met fluweel overtrokken Onze tegenstrevers, vrienden van het onderwijs met andermans geld durven de catholieken de vijanden noe men van het onderwijs. De catholieken «lie op eigen kosteu bloeiende hoogoscholeo onderhouden De catholieken die miljoenen en steeds miljoenen voor het volkson derwijs ten offer brachten Volgende statistiek aan officieele bron nen outleend bewyst integendeel waar de ontredderaars vau het volksonderwijs nestelen. In 1878, vóór den schooloorlog telden de officieele en de aangeuomen scholen van België te zamen 598,213 leerlingen, In 1883, ua zes jaren liberaal gou vernement en schoolocrlog was die school bevolking geuaald tot 386,012 leerlingen. Vermindering 212,201 leerlingen. De catholieken kwamen aan het be wind en maakten de officieele scholen toe gankelijk voor iedereen; eenieders wijs- geerige overtuiging werd geëerbie digd en ua eeuige jareu keerde de in wendige vrede in het land terug. In 1896, na 12 jaren catholiek bestuur telden de officieele en de aangenomene soholen van België 643,095 leerlingen. De vrije aanneembare, geïnspecteerde scholen telden eene bevolking van 108,967 leerlingen. Totaal der schoolbevolking de niet gesubsidieerde scholen niet meêgerekend 752,062 leerlingen. De toestand der officieele onder wijzers werd door de catholieke regeering merkelijk verbet-rd Ziedaar die vijanden van het onderwijs? Die feiten zullen de gepatenteerde leu genaars niet beletten voort te liegen. Alle middelen zijn hun goed 1 Oh I Zij zijn zoo eerlijk in hunne han delwijze ouze armtierige geuzen. De gemeenteraad vau Seraing, die ge meente, welke zoo goed bestuurd wordt dat do armen er zonder schuilplaats zyn, heeft een crediot gestemd van 500 fr., om de reis te betalon van oude werklieden die op Zondag 29 April komen mauisfes- teeren te Brussel, ton voordeele van de werkmanspensioenen. De leiders van de socialisten partij slaan geweldig op de trom ten voordeele van deze wandeling en kondigen aan dat zij dien dag 80,000 worklieden te Brussel zullen bijeenbrengen. M. De Mot is verwittigd aau hem het onzijdig grondgebied te doen eerbiedigen. meubels, die hy voor het salon zon aanschaf-, fen en had heel wat te zeggen, dat er geen eigenlyke oprij was, die de aankomst van eene fatsoenlijke ekwipagie toeliet. En daar- by binkte hij in opgewonden stemming door de kamer en sloeg zyn gelapten kamerjapon, uit welker zak een verschoten katoenen zak doek hiug, op majestueuse wijze als een kost bare pels over de borst samen. De heer van het Hertenveld glimlachte en drukte de zieke, die hem bij deze uitlatingen angstig aankeek, geruststeltend de band, waarbij bij haar zegde, dat hij in Berlijn naar een gemakkelijken rijstoel zou omzien, waarmee zij naar zijn huis kon overgebracht worden. Daarna stond bij haastig op. Het was zeker de gedempte lacht der woonkamer, die hem kloppend en prikkelend het bloed naar de slapen joeg en hem naar buiten dreef, hy giug alleeu, om frissche Incbt te kannen in ademen, ja, eenigen alleeu daarom... Hij kon ook door de poort van de voorplaats naar huis terugkeeren maar daar brandde de zon op den verwaarloosden, met steenen bezaai den ry weg, terwijl de tuin met zyne boomen koele schaduw aaubood en waarom zou hy dus niet door den tuin gaan (Wordt voortgezet).

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Denderbode | 1900 | | pagina 1