)ckl Donderdag 28 Juni 1900. 5 centiemen per nummer. 34s,e Jaar 3481 Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst III) Vilt 110 SCIIMT nul Ima- alle n te tiuil i eg I ti -/ GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM. VADERLAND, TAAL, VRIJHEID. VRIJHEID ONDERWIJS. D E De Pastoor en de Commissionnaris HERLEVING i De weldaden der geestelijke vereenigingen. Ander publiek, andere houding, DE DENDERBODE Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor de Stad 5 frankmet de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes maanden; fr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving eindigt met 31 December. De onkosten der kwitantiën door de Post ont vangen zijn ten laste van den schuldenaar Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat. N. 31, en in alle Postkantoren des Lands. Guique suum. Per drukregel. Gewone 15 centiemen Reklamern fr. 1,00; Vonnisse op 3* bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk legen deD dijnsdag en vrijdag in den voormiddag. Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten Bureele van dit blad. Aalst, 27 Juni 1900. Een der aartsvaders van 't roode socia lism, gezel Deslinières, legt in een soort Tgn catechism uit waarom de vrijheid van onderwijs zonder vertoef moet worden afgeschaft. Luistert hoe die roode ster het uitlegt Hoe zou men aan den socialisten Staat, die aan elk zijner leden eene be- trekking geeft, ïd verstandhouding met >zyne geestvermogens en zijne werk- zaambeid, die in al de noodwendighe den voorziet, en namelijk het kind tijdens zijne schooljaren voedt en onder houdt, wie zou dau aan den Staat het recht kunnen betwisten van zelf de jeugd te onderwijzen Het onderwijs is een der werktuigen van den gemeenzamen arbeid en van de vruchten die hij voortbrengt, 't Is dus coodig dat de Staat het ouderwijs zulker wijze inrichtte dat het aan die nood wendigheden beantwoord, en de jonge kinderen, in evenredigheid der min of meer belangrijkheid der nationale ar- beidsvakken waarvoor zij bestemd zijn, itusschen de verschillige daartoe inge richte scholen te verdeelen. 'tls dan niet aan te nemen dat, door eene vreemde concurrentie, in zake van onderwijs, het evenwicht gebroken en de regeling zou ontredderd worden. Men begrijpt dat zulks eene schreeu wende tegenstrijdigheid zou zijn, en dat de socialistische Staat den dienst van 't onderwijs evenals al de andere dien sten, zou op zich nemen. Men begrijpt de socialistische Staat zou zich onder alle opzichten van de kinders meester maken de ouders zouden niets meer te zeggen hebben. En als men van de kinders geen last meer zal hebben wat zal de vrye liefde dan bloeien Onder zedelijk en godsdienstig oogpunt leert die roode aartsvader Iedereen blyft vrij eenen of geenen eeredienst te belijden. De onzijdigheid van den Staat is stellig in dat vak, mits zy in de school begint, waar men al de godsdienstige en wijsgeerige stelsels zonderonderscheid en zonder een enkel aan te bevelen, zal aanleeren. Al de godsdienstige en wijsgeerige stel sels onderwijzen Wel die onderwij- E MARLITT. (NA VERTELD 39"' VERVOLG. "Wij zullen het afwachten sprak hij, kort en barsch hare woorden afsnijdende terwijl hij naar de boeken tastte, die het meisje gebracht had. Ja, er zal wel niet anders overblijven, maar veel gednld zullen we niet noodig heb ben, zegde zij droog, terwijl zij, het hoofd schuddende, hem nazag, toen hij met de boe ken het trapke afging naar huis, en haar met al hare lekkerijen in het paviljoen liet staan. Later werd zij ernBtig boos. want de land heer was, na even op de boven-verdieping vwtoefd te hebben naar beneden gekomen en rechtstreeks naar het bosch gegaan, zooals de meiden zegden. En Pieter Griebel meesmuilde hy zette óch juist aan de tafel onder den pereboom op de voorplaats om zijn avondmaal te gebrui ken en draaide met de dnimen rond elkaar, toen zyne vrouw voor hem heen trad en in «enigszins verhaast tempo zegde zers zullen bollen van geleerdheid en be kwaamheid moeten zijn En op 3 of 4 jaren schoolgaan zullen de kinders dat alles kennen en weteu.... Wat verlichte mannen zullen die leer meesters dan toch zijn 1 De groene helden van Chipka die aan allen de les voorspellen zullen er niets aan hebben. De aartsvader zegt verder Het kind heeft recht op dc vrije ont- wikkeling van zijnen geest. Als hij man geworden is, moet hij het godsdienstig of wijsgeerige stelsel kunnen kiezen dat het best met de neiging zijner natuur overeenkomt. Hij moet, in dat geval, tegen de willekeurige eischen zijner ouders beschermd worden. Dit is eenvoudig een leerstelsel aan de liberalen ontleend, de grootvaders der socialisten. Immers reeds meer dan 40 jaren hebben zy ze toepassing gebracht waar zij meester zijn. De onzijdige school, de school zonder God en zonder stelligen Godsdienst en bijgevolg zonder zedenleer is, volgens de liberale oude pruiken, het volmaakste onderwijsstelsel. Men kent de gevolgen van zulk een onderwijs 1 Het was eeu man van rond de 60jaren, hij kwam uit de statie en, zonder naar iemand om te zien, trok bij stillekens, met zijnen reiszak aan de hand, de stad in. Die zwartrok zou geen mensehen laten leven, hoorde hij achter zijnen rug roepen. De goede man zag om en gaf zynen reiszak aan den commissionnaris die hem had beleedigd. Zoudt gij niet zeggen, roept nu een fiesken, die luie paap is te grootsch om zijn pak zelf te dragen. De pastoor liet het fiesken staau, eD zei bij ziju zclven Doe wel en zie niet om, dit zal van nu af mijn spreekwoord zijn. Dit historieken komt alle dagen van pas de priester, altijd gezien, kan bij veel menschen onmogelijk wel doen. Be moeit bij zichntef, om do tydelijke zaken der menschen vooruit te helpen, 't is mis; bemoeit hij zich wel met die zaken, 'l is weèr mis. Er zijn werklieden-vereenigingen, hoe rengilden, veeverzekeringen waar hy zijne geleerdheid, zijnen iever,zyn werk en tyd aan gebruikt De priester is geen werkman, geen boer, geen stieldoener, zeggen zij, dat hij in zijn kerk blijve. Hij blyft in zijne kerk, hij laat de menschen alléén doen, zy verstaan Hij denkt zeker, dat Jufvrouw Griebel expres voor hem op de wereld gekomen is. Hartelijk dank. Ik heb bij die gloeiende hitte zijne koffie klaar gemaakt, ben naar den kel der gevlogen, om Seltzerwater te halon, heb voor hem een eigene gesponnen nog heel goed beddelaken verknipt, dat spijt my het meest, om in alle kasBen en kisten naar woudkruid gezocht en dat alles voor de kat Hij moet me nog eens komen X V Eene Zinguenerin zou ze zjjn, de raadsel achtige Zy zou in het kamp der wilden zijn opge groeid Met deze stoute onderstelling had jufvrouw Griebel als het ware eene bal opge worpen, dien de landheer bijna tegen zijn wil had opgevangen en waarom hij sedert giste ren en heden half laohte, maar dien hij toch ook met een verbaasd oog onderzocht. Hy lachtte, wanneer hy aan de bevalligheid en schranderheid, aan de duidelijk sprekende karaktertrekken van het meisje dacht, die bewezen, dat zij goed onderwijs ontvangen en in beschaafde kringen verkeerd had hij lachte bij de gedachte dat de bruine oogen jufvrouw Griebel had ze in hare gramschap voor zwart verklaard de ernstige meisjes blik, de blanke huid van kindsbeen af in het dwalers leven den frisschen glans bewaard zouden hebben neen, een wilde bloem was zy niet. malkander niet, de eene is jaloersch op den andere, hetgeen zy willen stichten valt in duigen 't is weeral mis dan zou bij zich moeten bekommeren met het tijde lijk welzijn ook. Wat moet de priester dan eindelijk be slissen als hij die tegenstrijdige bemer kingen hoort Gelijk de pastoor met zijnen reiszak Doe wel en zie niet om.» Bij de menschen die weldenkend zijn en recht van hart, zal hij wel gekomen zijn by dezen alleen die altijd krom zien waar het recht is, en recht waar het krom is, zal hij beknibbeling en lastertaal ont moeten. De priesters in Duitschland zijn overal aan 't hoofd bij hun catholiek volk om het vooruit te helpen; daar waar zij het doen, hebben de vijanden der maatschappij weinig kwaad kunnen verrichten God geve dat onze priesters in België oos ook altijd en overal in den goeden strijd ge leiden Het is uitzinnigheid, de ziel van bet lichaam te willen scheiden, zei Proudhon, en het is dwaasheid, voegde hij er bij, te vragen dat de Kerk voor het lichaam ook niet zorge waar zy kan.» Sommige liberale gazetten gaan voort met den uitslag der kiezingen van 27 Mei als een goed voorteeken van de herleving der liberale partij te aanzien. Het doctrinair blad La Libertè van Brussel, is niet van hun gedacht. De toekomst, zegt dit blad, schijnt ons eene aanwinst te voorspellen van de politiek der partijen, eene versterking van de machtigsten onder ben. Het dient zelfs zonder omwegen gezegd to worden de liberalen zullen veel moeite hébben om te voorkomen dat zij door de socialisten en clerikalen worden opgeslurpt. De cij fers toonen aan het Journal de Liége erkent het dat onze gelederen afbrok kelen, en zoo wy niet op onze hoede zijn, zullen wij ze zien smelten als sneeuw voor de zon, ten voordeele onzer twee mach tige tegenstrevers. Die taal gelykt, ons dunkens, bitter weinig op eenen zegekreet. Voegen wij hier nog bij, dat de socia listen er juist over denken zooals La Libertè. Alleenlijk viodt burger Van de Velde dat de liberale partij smelt als suiker. Nu, smelten als sneeuw voor de zon of smelten als suiker, 't is al net eender 't is toch altijd smelten en dat is eene bewerking, waar men niet sterk bij wordt, meenen wij. Wie van een ander gedacht is, gelieve het te zeggen. In de laatste vereeniging van het inter nationaal Catholiek congres, te Parijs ge houden, heeft de E. P. Godeau de dien sten vermeld, aan Frankrijk bewezen door de geestelijke vereenigingen, wier onder gang de vrijmetselarij heeft gezworen - Wij zijn, zeide hij, ongeveer 35,000 kloosterlingen en 125,000 nonnen, te samen 160,000 burgers en burgeressen, geboren op den grond van Frankrijk, die hier willen sterven, of zoo wij hier niet sterven, in verre streken sterven voor kaar. Wij onderwijzen meer dan twee mil- lioen kinderen eD jongelingen,'tis te zeg gen, niettegenstaande vervolgingen en mededingingen van allen aard, het derde deel der kinderen van Frankrijk. -Wij verzorgen meer dan 200,000 zie ken, ouderlingen of gebrekkigen. Wij huisvesten meer dan honderd duizend weezen, ongeveer vijftien duizend boe tende zondaressen en bestrafte jonge lingen. - In het buitenland zijn wij negen dui zend priesters Fransche missionnarissen, vier duizend Broeders Fransche mission narissen, vier-en-dertig duizend nonnen Fransche missionnarissen, die op de vier hoeken der wereld, byna alleen, trots alles, het aanzien en den invloed van Frankrijk bandhaven. En wij zouden het recht hebben, aan het gouvernement te zeggen Voor welke dezer weldaden gaat gij ods slaan De E. P. Jaudean heeft vervolgens met groote welsprekendheid bewezen, dat de vrijheid van allen in de vryheid der gees telijke vereenigingen is bedreigd. He den gelijk gisteren, riep hij uit, zijn wij de eerste kar. (1) Belet ze door te gaan, trans te Soissons reden de socialisten met een rijtuig, in galop, door de processie met gevaar de jeugdige juffers en kinders te dooden te St. Vallier hebben de roode gemeentebestuurders, in hunne laatste vergadering besloten dat al de godsdienstige zinnebeelden van 't grond gebied der gemeente moeten verdwijnen en open baarlijk zuUen verkocht worden. En dan durven de liberalen en socia listen beweren dat zij den R. K. Gods dienst niet vyandig zyn... Wat schyn- heiligen toch (11 De eerste slachtoffers der Fransche revolutie, die op eene kar naar de guillotien werden gevoerd, waren priesters. Tegen Christus Te Reims deed de liberale maconnieke Burgemees ter de Christusbeelden van de poorten der kerkhoven verwijderen te Roubaix terwijl de Eerw. Deken Berteaux uen zegen gaf aan de biddende cbristene me nigte die geknield zat voor de St. Marti- nuskerk wierpen de socialisten met steenen naar 't Allerheiligste Sacrament te Nice gingen de roode sectarissen Z. H. den Bisschop te lijve welke het Allerhei ligste Sacrament droeg, poogde Het hem te ontrukken en spuwde op de remons- En toch kwam meer dan eens een vaag vermoeden bij hem op waren de raadsel achtige bezoekers van het boschwachtershnis wellicht elementen van een levenskring, waar aan zij ontvlucht was Hadden zij haar op gespoord en dedea zij nu hunne rechten op haar gelden, en beschermde de boschwachter, de kameraad, trouw als goud, de licht schuwe samenkomsten van het dwalers valk in zijn huis misschien alleen, om de stamge- nooten tot bedaren te brengen en het meisje mettertijd los te maken Dat was avontuurlijk, en wanneer hy aan haar dacht, aan haren harden arbeid, aan de voorbeeldige opoffering en plichtsbetrachting jegens hare meesteres, dan verwierp hij deze gedachte als dom, als belachelijk. Maar hij had haar gisteren avond wéér in het bosch- wachtershuis gezien. Na lang ronddwalen in het bosch was hynatuurlijk geheel tegen zyn wil, op den ouden rijweg teruggekomen deze was voor hem de toovercirkel, dien de geesten van afgestorven bruiden, de Willis, by nacht om haar offer trekken de Herten kamp waarbinnen het dier tevergeefs met zyne takken tegen het traliewerk stoot, bui ten het gebied, dat het Herten veld en het Gravenhout insloot, kwam hij ook niet meer. Na, hij had haar beloerd en wel in de late avondaren. Voor hij het zelf wist, stond hy op de bank onder de twee met rolgordijnen behangen hoekvensters maar van die ven sters ging oek een blauwachtig bleek licht uit, een tooverschjjnsel, even verleidelijk en aantrekkelijk voor hem als voor de zwermen motten en muggen, die uit struik en moeras te voorschijn kwamen. De eene, een weinig verschoven gordyn, had hem een oogslag in een gedeelte van de geheimzinnige hoekkamer veroorloofd, en omdat hot zoo stil in het bosch was, zoo dood stil, alsof leven en adem onder de drukkende hitte verstikten, had hy duidelijk het mom pelen vau eeue mannenstem achter de ruiten kunnen hooren. Het klonk eentoonig en werd herhaaldelijk door zwaar ademhalen of door een smartely- ken zacht afgebroken. Het schijnsel der lamp kon niet heel de ruime kamer verlichten, de grootste helft lag half in de schaduw, en daar zat het meisje, stil, met het hoofd tegen de hooge rugleuning van haren stoel en den linkerarm uitgestrekt; het was even alsof iemand hare hand vast hield menigmaal zag men den arm lichtelyk schudden. M. Markus gaf zich alle moeite om te ontdekken, wie daar op zy in den donkeren hoek zat, die onafgebroken tot het meisje sprak en hare hand vast hield, als ware zy zijn onbetwist eigendom, maar het venster raam was hem in den weg en de onzichtbare was niet zoo beleefd geweeet, om zich slechts een enkel maal voorover te buigen. Hoe donker het ook was, het bleeke meis jesgezicht was altyd verlichtde uitdrukking Wanneer de socialistische aanvoerders zich in eene volksvergadering bevinden, kosten de beloften hun niets. Indien wij de meerderheid hadden, zeggen ze tot hunne goedgunstige toehoorders, met een eindje wet, zouden wij aan de werklieden goede dagloonen voor korte werkdagen verzekeren. - enz. enz. Wanneer diezelfde aanvoerders zich in eene vergadering bevinden, samengesteld van personen die hen zouden kunoen vra gen, hoe zij het zouden aanleggen om de gouden eeuw op de aarde doen weêr ie komen, dan voeren ze eene gansch andere taal. Zoo heeft, Woensdag in den Provincie raad van Brabant, M. de Brouckère, een van de bekwaamste oversten der sociali stische party, de volgende verklaring af gelegd, die de ontkenning is van het pro gramma der onverwijlde socialistische hervormingen De socialisten weten zeer goed, dat een eindje wet niets vermag tegen de on wrikbare wet van het aanbod en de vraag.- Welke uitbersting van uitjouwingen zou degene zich op den hals halen, die in eene socialistische meeting de taal zou durven spreken, die M. de Brouckère in den Provincieraad heeft gevoerd 1 In dezelfde zitting heeft men het ver schil van houding der socialistische lei ders jegens de koninklijke familie besta- tigd. In de gemeenteraden hebben meest al de socialistische raadsleden verklaard, dat - hun republikeinsch geloof bun verbood deel te nemen in de gelukwen- schen aan prins Albert. In den Provincieraad, toen M. de Gou verneur lezing gegeven heeft van dsn heil- wonsch, aan den Graaf van Vlaanderen, namens den Provincieraad, door de be stendige deputatie gezonden, heeft geen enkele socialist den mond geopend. Waartoe die comedie Om de burgers niet af te schrikken. was angstig, en de eogen, van welke gezegd was, dat ze geen tranen zonden hebben, hin gen droevig en treurig aan den sprekende. Daarna had zy zich eensklaps opgericht, een naderend getrappel van peerden, dat den heer Markus reeds lang geërgerd en verontrust had, had zeker nu ook haar oor bereikt. Het was hoog tijd, dat hij zich weg maakte. Nau welijks had hij eene schuilplaats in het dicht geboomte gevonden, of een ruiter was den hoek van den weg omgekomen. Met bedaarden stap uit de duisternis van het stille bosch in het twijfelende licht van den met sterren bezaaiden hemel te voorschijn tredende, had de ruiter overgroots omtrekken en eene geheimzinnige deftigheid aangenomen en het zon niet moeilyk geweest zyn zich bjj den flaphoed, dien de groote man te peerd droeg, zich ook het met zilverstukken be dekte wambuis van eenen Zigeunerhoofdman te denken. Bij zijn naderkomen was de huisdeur zon der geraas opengegaan, en even zacht was de boschwachter de trappen afgekomen. Op fluisterenden toen had hij den ruiter begroet, het peerd by den tengel genomen en een paar maal op- en neêrgeleid, terwijl de andere af* gestegen ea in huis gegaan was. (Wordt voortgezet).

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Denderbode | 1900 | | pagina 1