Zondag £3 September 1900 centiemen per nummer. 54s,e Jaar 3503 Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM. VADERLAND, TAAL, VRIJHEID. DE MIDDELEN DER SOCIOS. DE GIFTMENGSTER. DE VRAAG PENSIOENEN. Volkscatechismus. w Vroeger en nu. S Ee plicht van eenen katholieken huisvader. 0 DE DENDERBODE Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor de Stad 5 frank.; met de Post verzonden 6 frank 'g jaars, fr. 3-25 voor zes maanden; fr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving eindigt met 31 December. De onkosten der kwitantiën door de Post ont vangen zijn ten laste van den schuldenaar. Men schrijft in bij C. Van de Putte-Qoossens, Korte Zoutstraat. M. 31, en in alle Postkantoren des Lands Cuique suum. Per drukregel. Gewone 15 centiemen Keklamen fr. 1,00 Vonnisae up 3* bladzijde 50 centiemen Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij accoord, Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dijnsdag en vrijdag in den voormiddag. Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten Bureele van dit blad Aalst, 22 September 1900. Over den keus der middelen om hun aardsch paradys in te voeren zijn de so- cios niet heel delikaat. Zij verdeelen zich in twee hoofdrichtingen. De possibilisten willen tot het ge- wenschte doelwit geraken langs wettclij - ken weg. Vau den ecnen kant, zeggen zij, worden de rijkdommen saamgetrokden in betrekkelijk weinig handen; van den an dereu vermeerdert het getal dergenen welke in armoê vervallen gedurig. De wet die het nationaliseeren der ryk- dommen in dat geval zal uitroepeD, kan weinig tegenstand vinden on zal zc-lfs bij het volk, door de leering der socialisten zoowel als door de lessen en feiten der ervaring onderricht, goed onthaal vinden. Alzoo wordt de taak van het inrichten van den socialistischen toekomstaat zeer verlicht. Wij redeneereu altijd volgens de possibilisten of evolutionisten a la Bellamy, den schrijver van In 'i jaar twee duizend, Daar er hedendaags om zoo te zeggen geen gematigde socios meer zyn, die zich enkel met droomeu bezig houden, stappen wij alras over tot de tweede rij. Wat u hior tegenklinkt zyn kreten van haat, gehuil van moord en omwenteling. Men heet die lieve jongens: Marxisten aanhanger vau den Duitscben internatio nalist Karl Marx, schrijver van een be roemd werk - Das Kapital. Hij is de vader van dien fameuzeu stelregel die den grondslag uitmaakt der zedeleer van den waren socialist; Men moet het volk den haat aanleeren. Wy stellen ons voor al onze citaten waarin de Marxisteu over de middelen handelen waarmede zy hunnen Eden in wezenlijkheid zullen breugeD, af te kon digen ouder bovenstaande hoofding met het gedacht dat ze aan onze propagandis ten ten nutte zouden komen. Wij roepen er ook de aandacht op in der liberalen, die door partijzucht Diet verblind, naar waarheid trachten en der werklieden die genegen zouden zijn geloof te hechten aan de uitzinnige beloften der socios. Daar de socios de gowooDte hebben naar de bladzyde te vragen wanneer zij door 't een en ander citaat op den rooster gelegd worden zij vei loochenen alles zoo gemakkelijk zoo zullen wij telkens de bron aanduiden voor zooveel het in onze macht is. 1) Wat is do omwenteling Het is de triomf van den arbeid over het kapitaal, van den werkman op den parasiet, van den mensch op God Houden wy dus niet op met btnderpu- len weg te nemeD, dammen te verbrij- zelen Mm moet haten't is bewyzen dat men bemiDt... Wij zijn menschen. Eh wel laat ons haat zweren aan de 34" VERVOLG. Des morgens, eer nog de zieke wakker was, ging zij met hoar kind in de vrye natuur en vergat een oogenblik haar leed. Dan keerde zy terug de zieke was wakker en reeds op, -Zij moest hem in den leunstoel zetten en met hem allerlei diugen bespreken, iets wat veel geduld en liefde vorderde. Ook wandelde zy met hem aan het strand, waarbij zij hem aan den arm leidde. En dan die vreeselijke nach ten van delirium, als zij altyd op de heen moest zijn, list en geweld moest gebruiken. De arme man, die zij no vrouw zoo vurig be minde en het haar wel twintigmaal op eenen dag verzekerde, verbreidde eene hel om zich heen, ofschoon hem een engel van reinheid en geduld verpleegde. Gabriëlle was guarne iu Villerville. llare gezondheid werd beter door reine, krachtige lacht. De lange wandelingen iu de bosschen deden haar en haar kind goed. burgerij, haat aan het kapitaal, recht op werk, neen dat is en absolute op- vatting, recht voor de werkers. Redevoering uitgesproken door soc. Casso op het congres saamgcsteld uit socialisten en vrijmetselaars to Brussel vergaderd in 1865. Verslag van - Rive Gauche van 5 November 1865. Wij hebben dat gelezen in Charles Woeste Vingt ans de polémique t. Ill La mo rale neutre bladz. 152. s 2) Is de guillotine er noodig wij zul- len niet achteruit wijken. Ik ben kwaad op de kapitalistische en aristocratische burgery die de wetteu maakt en de schuld is van onze armoê. Die moet vergaan Redevoering van socialist Brismêe. Zelfde bronnen. 3) Men heeft van guillotine gespro- ken: wij willen slechts de hinderpalen wegruimen Indien honderd duizend hoofden tegenstand bieden dat zy val- len, ja 1 Redevoering van socialist Pellering uit gesproken op dezelfde plaats. Zelfde bronnen. Vervolg. DER Wij lezon in de Etoile Beige - een geuzen blad van Brussel. Heel onze polemiek tijdens de laatste kiezingen berustto op het belachelijk maken der pensioenwet, 18 centiemen daags Och wat hebben wij er hartelijk meê gelachen en wat zijn wij er deerlijk meê geklopt geworden. De geuzen hebben den spot gedreven met de edelmoedige poging der catholie- ken om den toestand der oude werklieden te verbeteren. Een blad van Brugge is verder gegaan. Het heeft getracht zijne lezers op te hitsen tegen de catbolieke partij omdat deze met het geld van ieder een ten voordeele van bijzondere personen een pensioen inrichtte. Dat heette dit geuzenblad het geld der schatplichtigen op kolossale wijze verspillen I Dus, be sloot het, moesten de fameuze liberalen weêr aan 't roer komen om wat orde in de finantien te breDgen en de verspilling te keer te gaan 1 En de geuzen zeggen dat zy de eenige, wezenlijke vrienden van den werkman zijn. De spotternijen der geuzen, rooden en groenen hebben niets geholpen. Het volk heeft begrepen wat edelmoedige stap ten zijnen voordeele wierd gedaan. Is 18 cen tiemen daags weiuig 65 frank in 't jaar is toch al iets dat deugd doet en do armoede wat lenigt. Do anderen deden niets I Dus leven de catholieken. Zoo redeneerde het volk en het heeft gelijk. Het.is echter dwaas de overgangsmaat regelen eener wet te verwarreu met de wet zelve en dan er op los te gaan, lijk De zee sprak tot haar eene en goddelyke taal en bare ziel kon deze taal verstaan. «Wat is de mensch in de wereld? vroeg zij vaak zich zelf af. In het gevoel harer nietigheid vergat zij haar lijden en de duistere toekomst. Met welk recht bestorm ik den hemel met mijne klachten, terwijl millioenen menschen ver van hun huis en hunne bemin den zijn en in gevaar verkeeren Up zekeren dag zeide Luchen&l tot haar op den toon van een bedorven kind Ik ben weêr geheel hersteld en wil naar Caën terug- keeren. Gij vergist u, vriend, hernam zij, als gij werkelyk beter zijt, hebt gij dit te danken aan de zeelucht en het zou slecht zyn, als wij nu reeds vertrokken. Ik wil mijne werkzaamheden aan de recht bank weêr hervatten. Daar is nu weinig te doen wacht den winter af. Overigens zou u dit te meer af matten. Ik verveel mij hier de ledigheid doodt mij. Ik ben voor het werk geboren en de rnst is voor mij het ergste kwaad. Menigen dag verzette zij zich nog tegen zyn voornemen. Eindelijk zeide hij Ik wil vertrekken, ik ben vast besloten. Goed, hernam zijmaar zeg my c don, n En hy gaf zulke zonderlinge reden op, dat de politieker fin de-siècle Daens hot deed te Gosselies en waar hij van eene kale reis terug kwam. De pensioenwet is heel wat anders en wij willen er nog twee woorden over zeg gen en de volgende vraag beanlwoorden. Op welken ouderdom moet men storten om de toelagen der openbare besturen te bekomen Men is lid eener maatschappij of men is het niet. Is meu geen lid eener erkende maat schappij dan eerst bekomt men de toela gen op den ouderdom van 16 jaar af als men stort om een pensioen te hebben vastgesteld op den ouderdom van 55 tot 65 jaar. De werklieden alleen kunnen de toela gen bekomen. Hoe om dit punt vast te stellen, meu te werke zal gaan moet nog Joor bet goevernement bekend gemaakt wordeu. Men mag alsdan storten zooveel men wilt, men kan altijd de uitgeloofde pre- bekomeu. Is men lid oener maatschappij, dan kan men zijue stortingen beginnen van af 6 jaar. Men behoeft geen werkman te zijn om de toelagen te genieten maar men mag per jaar niet meer dan 60 fr. storten of meu verliest zijn recht op do premiën. Hoe vroeger men begint hoe min men storten moet om een groot en voldoende rustgeld se bekomen. Wij roepen daarop de aandacht der ouders, omdat dit een goed middel is aan hunne kindereu de spaarzaamheid in te printen van joügs af. Welke partij doet de werklieden veel kivaad De roode partij of de partij der socia listen, omdat zij gedurig de werklieden opjagen om iu werkstaking to gaan I Zijn de werkstakingen niet goed De werkstaking is een burgeroorlog in klein. Bijna al de werkstakiugen vallen tegen deu werkman uit. Het is raar dat wij eens booren dat ze goed is gelukt. Het is altijd een groot tijdverlies en geld verlies. Er wordt niet gewerkt en er moet toch geëten worden. De werkman verliest, de patroon verliest en dikwijls wordt den bloei der nijverheid geknakt. Wat volgt daaruit Daaruit volgt dikwijls dat de patroon erplicht wordt een weinig later de dag huren te verminderen. Waarom jagen de socialisten de werk lieden dan op Als de werklieden den ai beid staken dan komen zij altijd uf wij zijn do vrien den der werklieden I Zij zeggen huu: gij moet dit, gij moet dat euz. Dat is heel gemakkelijk. De menschen worden alzoo zeem aan aan deD baard gestreken; zij gelooven de socialisten en laten zich inlijven bij de rooden. Wat is er daarbij gewonnen zijne vrouw verschrikte en bij haar zelve dacht Zouden de doktoren gelyk hebben en mijn mau werkelijk kraukzionig worden Hugonet is, zooals gij weet, voor eenige dagen hier geweest en heeft mij van een Pa ter Dominikumer gesproken, die tydelyk in Caën verbliji houdt en in de kerk S' Etienne predikt. Wel. Wel, deze monnik moet een buitenge woon man zijn. Hij reist door noordelijk Frankrijk en predikt in iedere stad of dorp, waar hij komt. Hij leeft als een kluizenaar, voedt zich met vruchten en wortelen, driidct nooit wijn, slaapt op een hard bed, wyst alle gastvrijheid af, verkeert met niemand en spreekt alleen tot de menschen op den pre dikstoel. Hy is dus een heilige, zeide Gabriëlle, maar ik zie niet in wat zijne tegenwoordig heid in Caën... Doch hij viel haar hardnekkig iu de rede en bleef zyne ineening volhouden Iedereen spreekt van hem, hij maakt buitengewonen opgang, waar hy ook venchijut. Hy spreekt met eene overtuiging en eene welsprekendheid, die den sterkste aangrijpt en de zwakken doet beven ik wil wel hoo- ren. Gij, zoo ziek, als ge zijt?... Gy hebt behoefte aan rust voor geest en liehaam. Voorde werklieden niets maar de socios krijgen wat aanhangers meer, in de stem ming wat meer stemmen ou dank, aan dat, is er misschien een groote gekozen aan 4000 fr. per jaar. De werklieden hebben niets maar een groote en invloedrijke socialist heeft wat hij wilde een kamerzetel, rykdom en eer. Zij planten dan hun vaaudel op de forteres eu roepen Wij zijn er en blij ven er! De partij der socialisten doet dus meer kwaad dgn goed aan de werklieden Zekerlijk. Zij buiten de werklieden op alle raogeiijko wijzen uit. Huu ordewoord is voor de propaganda eu de eenvoudige sukkelaars deuken dat dat ten hunnen voordeele is en het en is maar voor de groeten. Vanwaar komen de socialisten De socialistische partij vloeit recht streeks voort uit de leeringeu der geuzen. Kunt gij dat bewijzen Heel gemakkelijk. De geuzen beweren dat er gben hemel is. Dus wij mogeu op het eeuwig geluk niet hopen. Er is ook geen hel, wij moe ten dus het eeuwig kwaad niet vreezen. Nochtans ieder gevoelt in zijn eigen hart de strekking, de zucht naar het geluk. Er is geen hemel, dus bepaalt alles zich tot het tegenwoordigo leveu. In dit leven zien wy gelukkigen en on- golukkigen, rijken en armen. Als er geen hemel meer is waarom moeten de eenen rijk zijn en de auderen arm vermits al do meoscheu van natuur gelijk zijn Laat ons dus, zeggen de socios, den hemel op aarde inrichten. Gij hebt gelijk. Als gevolgtrekking is dit juist, maar kunt gij geen andere be wijzen geven Ja, wel. De geuzen hebben ook gehei ligde rechten niet erkend. Ten tijde der Frausche omwenteling hebben zy ou- schuldigcn naar 't schavot gesleurd, om dat zij aristokraten waren en dit was, zegden zij, (Dendergalm 28 Mei 1893; ongeUjkheden vereffenen. Dus de reebteu van den persoon zijn niet erkend. Hébben de geuzen immer de rechten van dm eigendom erkend In geenen decle. Zij stoleu in 1789 de eigendommen der Kerk en verkochten ze. Wie steelt moet weergeven. De geuzerij deed liet op zekere wijze, door bet sluiten van het concordaat. De Staat zou de geestelijken eene vergoeding geven en daarom het kapitaal houden. Eu wat willen de geuzen nu? Zij willen het concordaat eenvoudig opzeggen. Eerst het kapitaal stelen en daarna de intresten weigeren Gij hebt gelijk. Geuzerij voert tot socia lism op het gebied der priuciepen lijk op dat van het pratijk Het is dus een comble vau dwaasheid wat in fzeker geuzenblad stond De liberalen alleen zijn een dam tegen het sociaUsm. Ik wordt door twijfel gekweld en wel licht redt mij het woord van dien man Ook ben ik nieuwsgierig naar zijne welsprekend heid. Ik moet hem hooren Welaan dan, zeide de joage vrouw ge laten, we zullen morgen vertrekken Den volgenden nacht sliep hij niet, om vier uren was hij reeds op. Volgens zijne bereke ning kou men om twee uren te Caën zijn de Dominikaner preekte ou drie, dus kon Lachenal hem dadelyk hooren en deze hoop wekte hem geheel op. Om vijf uur kwam de wagen eu ze vertrok ken. u Wy zullen terugkomen, zeide Gabriëlle, weemoedig omziende, ofschoon zij zelf niet aan hare woorden geloofde. Ja, ja, bevestigde Lachenal, die zich met koortsachtigo beweging in den wagen wierp, wy komen terug'na het vertrek van den monnik. Die monnik, dacht Gabriëlle, wie is die man, wat wil hij van ons, dat bij zoo onze ruBt verstoort n Doch zij gevoelde onwillekeurig ook den wenscb, bet machtige woord van den Domi- kanor te hooren zij had behoefte aan woor den van troost, het zachtzinnige slachtoffer De kleine wagen reed in galop weg en om twee uren waren ze reeds in Caën. Lachenal waa doodmoe, toch wilde hij geene rust ne- M. Daens den kop verdraaid en dan sprak hij heel anders dan nu over den kracht- dadigen eu talentvollen leider der catho lieken. Nu is M. Woeste de vijand der werk lieden, de stronkeisteen van alle maat schappelijke hervormiog ten voordeele der arbeidende klas. Dat is voor de waarheidlievende man ALLES IN EEBLIJKHEID 1 ALLES IN DEF TIGHEID Alle rechtzinnige menschen hebben die politiek geoordeeld en ook met klank veroordeeld. Thans moeten wij nog toonen dat M. Daens van heden door M. Daens van vroeger wordt afgekeurd. Hy zegde den 6 Februari 1900. -Ja, sedert lang heeft hij, M. Woeste, de sociale qumstio diep eu grondig geslu- dcerd eu do toekomst gepeild. Veel tvoor- den heeft hij gesproken, veel voetstappen gedaan om wetten te verkrijgen voor 't stoffelijk belang der werklieden, wetten lijk er overal bestonden voorde Frausche Revolutie doch M. Woeste zegde het zoo wel en zoo krachtig laat ons geeue begoochelingen hebben, al die wetten zul len niet baten indien men de zielen niet geneest. Is het niet gek na dat en meer over M. Woeste geschreven te hebben hom nu aan te klagen bij eeuvoudige, ongeleerde menschen als hunnen onverbiddelijken vijand Wat moet men ovor maunen denken die tot kolossale tegenstrijdigheden zijn bekwaam Hoogmoed heeft er velen tot val ge bracht eu ongelukkiglijk zal de diepge- zonkene M. Dacus er het rampzaligo lachtoffer eens van zijn 't Is eene der voornaamste plichten van den christen huisvader, dat hij do voor schriften der catholiokc leer als grond slag neme bij de inrichting en regeling van zijn huisboudeu. De Waarheid, die eene gunst des Hee ren hem heeft leeren kennen, dient hij, met. de grootste zorg, tond zich te behou den eu te verspreiden. De godsdienst zal de eereplaats bekleedeu aau zijuen haard; de eerste opvoeding zijnor kinderen zal er van doordrongen zijn en, waar huuue stu diejaren hen later ook brengen mogen, hij zal zorgen dat de geest van geloof hen overal vergezelle. Voor den katholieken huisvader kan er geene spraak zijn van onverschilligheid of toegevendheid tegenover zaken of perso nen, die afbreuk zouden kunnen doen den godsdienstzin, waarin bij zijne liuisgenooleu wensebt te zien leven. Tegenover de drukpers dient bij vooral zich streng te toonen slechte boeken men, maar verkleedde zich dadelyk. Zijne vrouw wilde eten voor beni opbrengen, doch hij zeide Neen, neen, later als wy terug komen De kleine llené werd aan de zorg van een bediende toevertrouwd en de zieke reed met zyne vrouw naar de kerk van S' Etienne. De kerk lag kort bij hunno woning doch eer zij konden binnengaan moesten zij lang wachten, want eene menigte menschen be twistten elkander den toegang. VIJFDE HOOFDSTUK. Do kerk was inderdaad eivol, zooals men het alleen ziet in de Notre Dame te Parijs, wanneer het boeiend woord van een redenaar door hare gewelven weergalmt. Lachenal en Gabriëlle bereikten na veel moeite het inwendige van het gebouw en wa ren zoo gelukkig een plaatsje te vinden in de nabijheid van den preêkstoel. J)e klokken, die men in't gewoel van Pa rijs nauwelijks hoort en wier tonen toch zoo diep tot 'tbart spreken, weêrklonken hier statig en feestelijk en op hun harmonisch ge lui, dat langzaam iu het luchtruim wegstierf, volgden de plechtige tonen des orgels. Eens klaps verstomden ook deze en een ernstige stilto heerschte in het kerkgebouw. Aller blikken richtten zich nieuwsgierig naar de plaats, waar de Dominikaner verschijnen zou. cn slechtte dagbladen brongeu op korten tijd de huisgezinnen, waar zij vrijen toe gang hebben tot het verdorf. Wio zich inbeeldt dat hij straffeloos, zichzelveu en zijne kinderen dagelijks met de dwaling en de ondeugd iu aanraking brengen kan, zonder dat hij te vreezen hebbe voor besmetting, bedriegt zich grootelijks. Niet alleen in zijn binnenste, maar by al ziju doen en laten, ia zyue betrekkin gen met zijne omgeving evenals iu den kuiselijken omgang, moot een christon huisvader catholiek wezen. Zooniet is zyne handelwijze niet inovor- eeustemming met zijne grondbeginselen. Weèr eens zijn de kleine Belgen de slimme Franscken vóór geweest. Minister Millerand heeft nu in Frank rijk de arbeidsraden ingevoerd. In zijn verslag aan den president der republiek heeft M. Millerand deu groot sten lof gemaakt van de Bulgiscko wet van 1887, eu voegt er bij, dat Frankrijk zich het voorbeeld vaQ België ten nutte zal trekken. Leugenaar Toen we schreven Dendergalm loochent het bestaan van God, dorst hij ons toeroepen Gij zijt een leu genaar. Schoone taal ea hoe beleefd I Wij hadden nochtans zyne woorden aangehaald, letterlijk lijk wy ze iu zyue kolommen hadden gevonden I Hoe hébben wij alsdan kunnen liegen Liegt men als men iemauds woorden letterlijk aanhaalt cn daaruit gevolgtrekkiugou alleidt. Wat meer is, bij heeft onze aanhalingen vau 15 Oogst niet besproken ovonmin hot gevolg. Het is dus juist en hij bekont het. De Chronique (16 Juni 1876) gaat onze armtierige de les spellen, Meu heeft gezegd dat het liberalism de vrijdenkerij is op straffe niets te zijn. Dat is de waarheid. Indien gij geen partijgangers zijt van het vrije onderzoek, treedt terug don schoot van uwe moeder de II. Kerk biu- uen. Zoo gij de vrijdenkerij wilt handelt bijgevolg. Het vrij onderzoek komt hier op neer ieder gelooft wal hem aanstaatieder denkt wat hem bevalt. Waartoe leidt dat vry onderzoek Hoort de Chronique van 4 juni 1875. De klerikalcn zwaaiou de brandende toortsen boven buskruitboopen. 't Is hunno zaak. Men zal moeten zien, wio, als de giiuster valt, springen zal. Het zal heet zijn. - Maar ten minste zullen wij eens ons ran onze schuimloopers ontmaken kun- nen, zoo niet voor altijd ten minste voor - lang. - Men weet dat do Chronique onze gees telijkheid bedoelt I De redenaar, die Caën zou hooren, was niet alleen priester en monnik, maar ook iemand, die gei»td, ondorvonden en geleden had. Sedert twee maanden reisde hy door Nor- mandië en in alle steden, waar by kwam, was een schitterende roep hem voorgegaan. Ver der wist men niets van hom, niet eens zijn naam men noemde hem eenvoudig den Do minikaner. Ily nam zijn weg door de velden in zyn langen witten mantel gehuld en do kap diep over 't gezicht getrokken. Nauwe lijks was hij verschenen of hij verdween ook weêr, alsof hij vreesde zich aan de oogen van 't publiek te vertoonen. Doch overal verkon digde hy Gods woord en zijne boeiende rede liet eenen diepen indruk in ieders hart achter. Toen hij verscheen, volgden hem aller oogen naar dun kansel wiens trappen hy lang zaam beklom. Hy knielde neder, bad en ver hief zich dan iu zijne volle lengte. Het zon moeielijk geweest zijn, zijnen ouderdom te schatten, llij kon veertig, ook vijftig jaar oud zija. Ziju voorhoofd was ge groefd en ziju zwart oog had eene sombere uitdrukking. In dit oog echter lag zyne ge- heele ziel. Hij begon en zijn geplooid voor hoofd werd glad, er had een heele ommekeer met hem plaats. Nauwelijks had hij eenige woorden gesproken of allen hingen aan zijne lippen. (Wordt voortgezet;.

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Denderbode | 1900 | | pagina 1