Zondag 18 November 4900 3 centiemen per nummer 539le Jaar 3321 Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM. VADERLAND, TAAL, VRIJHEID. Opgelet Alwie zich voor een jaar aan DEN DEN- DERRODE abonneert, zal hem van nu tot Nieuwjaar gratis ont vangen. Men kan ons blad vragen in het Post kantoor waardoor men bediend wordt, aan den Postbode die de brieven brengt, of met naar ons Bureel te komen of te schrijven. Onnoozelheden DE GIFTMENGSTER. M. L. De Sadeleer. Verdraagzaamheid. DE DENDERBODE Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor de Stad 5 frankmet de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes maanden; fr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving eindigt met 31 December. De onkosten der kwitantiën door de Post. ont vangen zijn ten laste van den schuldenaar Men schrijft in bij O. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, N. 31. en in alle Postkantoren des bands Cuique Hiium. Per drukregel. Gewone 15 centiemen Heklamen fr. 1,00 Vonnisse up 3* bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen hij accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. lleeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiteriijk legen den o'ijnsdag en vrijdag in den voormiddag. Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten Bureel© van dit blad Aalst, 17 November 1900. Als d6 blinden over kleuren handelen dan kramen zij kolossale dwaasheden uit en als de armtierige over godsdienstzaken zaagt dan zoudt ge omvervallen. Wat verwaandheid Die geniale ver nuften, die niet eens weten of de mensch eene onsterfelijke ziel heeft, hangen nu den paus uit, den onfeilbaren I De armtierige schryft in zyn nummer van 21 October het volgende: En zoemin in princiep als in feite (groot vernuft, gij hadt moeten schrij- ven zoomin in feite als in princiep) Kan een Roomsch catholiek de grond- wet verdedigen immers de Paus is onfeilbaarzyne onfeilbaarheid is als - dogma door de Kerk opgedrongen. De - onfeilbare Paus heeft de vrijheden der Belgische grondwet als verderfelijk gedoemd. (Groot vernufi, in geen enkel dokument is de Belgische grondwet genoemd). Alle Roomsch catholieken moeten dus heden als strijden,zooniet loochenen zij de onfeil- baarheid van den Paus en houden op Roomsch catholiek te zijn. Dat zyn oude koeien door den arm tierige uit den gracht gehaald. Die kwestie is sedert lang afgedaan. Eerst en vooral moeten wij die groote geleerden doen opmerken dat de Belgi sche grondwet nooit in een pauselijk do kument is genoemd. Dus is door den Paus onze grondwet rechtstreeks niet ver oordeeld. Is zij onrechtstreeksch getroffen door den Syllabus gehecht aan de encycliek Quanta Cura - van 8 December 1864 Laat zien. Onze grondwet roept de vrijheid van denken uit. Om zijne gedachten mag dus ius de grondwettelijke vry- s verderfelijk aanzien en be- 42' VKRVOLG. Zy spraken nooit een woord zonder op het verleden te zinspelen, dat zij toch zoo gaarne zonden vergeten hebben. u Beschouw den schoonen hemel riep z jjom aan het gesprek een andere wending te geven. We «uilen vandaag eenen heerlijken avond hebben - Ja, zeide Lachenat, die niet den hemel beschouwde, maar over den tuinmuur op den weg zag. Gabriïlle volgde zijn blik en bemerkte een rijtnig, dat van de stad kwam en den weg insloeg, die naar het landhuis voerde. Beiden verbleekten. Waarom Zjj wisten het niet. Zij kregen wel zeldzaam bezoek in hunne eenzame woning en dit wa, reeds ge noeg om hun ongernst te maken. Waarheen rjjdt deze wagen vroeg Gabriëlle. Ik weet het niet, het is opvallend. niemand verontrust worden. Als princiep beschouwd wil dit zoggen dat de waarheid zoowel als de leugen recht heeft, gelijk recht van bestaan. Waarheid en leugen hebben evenveel recht van bestaan. Is dit als leerstelsel aan te nemen In geenen deele. Als princiep be schouwd, heeft de mensch het recht niet de leugen aau te kleven. God schiep hem voor de waarheid, voor het goede. Doet hij het kwaad, hij maakt misbruik van zyne vrijheid. De menscli kau het kwaad doen omdat hij vrij is, maar hij heeft het recht üiet kwaad te stichten want God schiep hem voor de waarheid, voor het goed. Maar in onze samenleving denken niet allen alzoo. Zij zijn van de goeden weg afgedwaald. Zij hebbeu de leugen boven de waarheid verkozen. Zij hebben den mensch van schepsel Ut opperste wezen gemaakt die het recht heeft alles te wil len wat hem behaagt zoudere regel dan zijn persoonlijk verstand, dau zijn per soonlijken wil. Dit is mis dat is volkomen valsch. Wat wordt er gedaan Welnu Rome heeft gezegdOm in vrede te leven zal ieder wat toegeven de eene heeft de vryheid der leugen, de andure die van de waarheid. Als thesis, als leerstelsel, als philoso- phiebe denkwyze is het valsch dat de mensch vry is, volkomen vrij in zijn den ken. Hij moet, 'tis zijue plicht, de waar heid liefhebben maar om een grooter ongeluk te vermyden, kunnen de moderne vryheJen als eene daadzaak, als eeDe oog'nblikkelyke noodzakelijkheid uit droevige omstandigheden voortspruitende aangenomen worden. Dat heeten de catholieke schryvers de hypothesis, de veronderstelling. De hypothesis is door den Paus aan- veerd. De armtierigs zal de bewijzen vinden in de verhandelingen der Volkskamer, waar wij hem naartoe hebben verzonden. Da catholieken beminnen hunue Grond wet en zy bleven trouw aan 't woord des Pauzen. Alleen domme geuzen, die niet eens weten wat de onfeilbaarheid is, kun nen de taal voeren,die wij in Dendergalm aantreffen. Wij zullen eens de geschiedenis door- loopen en bewijzen dat de Paus do mo derne vryhoden als hypothesis als eene noodlottige daadzaak heeft aangenomen. Pius IX heeft ze zelfs, gedeeltelijk, toen hij nog Koning was, in zyne Staten inge voerd I Werkmanspensioenen. Ver schillende voorstellen betreffende de ar beiders pensioenen, zullen in de Kamer neêrgelegd worden. Vooreerst dit van de my nwerkersfede ratie, voorstellende een pensioen van 600 fr. te verleenen aan de werkers, in de mijn, van 50 jaar, en aan die van boven de mijn, van 55 jaar, alsook aan allo ny ver heids- en landbouwwerklieden. Dau het voorstel van M. Waroqué, die 360 fr. wil toekennen aan de 60jarige werklieden der groote nijverheid, do 66 Iemand «al hem gehuurd hebben om een uitstapje te maken, n Dat kan «ijn. n Of een bezoek aan eene pachthoeve n Ook mogelijk. Het rjjtuig kwam nader en Lachenal ver loor het niet uit het oog. Ik keu den koet sier niet, n «eide hy. Er is slechts eene vrouw in, ant woordde Gabriëlle. Lachenal bedaarde een weinig, doch eens klaps riep hij uit"O God, die wagen houdt hier stil u Nu, waarom verwondert u dat zoo zeer? Heb ik niet allerlei zaken in Caên, waarom ik geroepen kau worden. Deze vrouw komt waarschijnlijk uit het hospitaal voor eenen zieke of iets anders. Toch kon zij zelf de bedaardheid niet be waren, doch zy beheersebte zich meer, dan haar man. Laat u niet zien, als gy bang zyt, zeide ze, en ijlde weg om de onbeken de, die reeds uitgestegen was en de huisdeur naderde, te ontvangen. De bel weerklonk, Lachenal sprong op maar kon niet voort viel in zijnen leunstoel terug. De meid had reeds de vreemde geopend en toen haar Gabriëlle zag, week de laatste ver schrikt achteruit. Zij stiet eenen gil uit viel bewusteloos neer. jarige der kleine nijverheid en de 70 jarige land bon/rarbeiders. De Staat, de patroon en de arbeiders zouden gelijke stortingen doen. Onze achtbare Volksvertegenwoordiger, M L. De Sadeleer, is bij bet «penen van den wetgevenden zittijd 1900-1901, op nieuw Voorzitter der Volkskamer verko zen geworden mot 118 stemmen op 126. Wij herhalen het de eer die oozcu acht baren Volksvertegenwoordiger to beurt is gevallen,straalt terug op het catholieke Kiezerskoips van ons Arrondissement. Wij, catholieke kiezers, mogen er fier over wezen denVoorzitter dor Volkskamer onder onze maudatarissen te zien verkie zen. Wy laten hier de redevoering volgen welke onze zoo verdieustryke Volksverte genwoordiger uitspraak bij bet plaats nomen aan het bureel met de MM. Fran- cotte en Defuet secretarissen en na M. Tack,Deken van jaren, te hebben omhelsd onder de algemeene toejuichingen der vergadering Mijne Heeren, Nu mij opnieuw de groote eer te beurt valt, deze vergadering voor te zitten, moet ik u in de eerste plaats daarvoor mijuea iunigsten dank betuigen. Wanneer ik, voor do eerste maal, bezit nam van dezen zetel, was ik zoo vry te wyzeu op de grootheid vau de plicbtoD, op de uitgestrektheid van de moeilijkbe deu die aan het voorzittersambt verbon den zijn ik beloofde u myn best te doen om uwe beraadslagingen met de meeste onpartijdigheid te leiden ik herinnerde boe noodig het is, in het belang vau al de leden evenals voor de waardigheid onzer beraadslagingen, .lat de voorschriften van het reglement, die het werk zyn van de Kamer zelve, nagekomen worden. Tevens deed ik een oproep op de mede hulp van al mijne collegas, en, wat mij betreft, ik beloofde met de volstrekste toewyding te bandelen. Zoo het, tijdens onzen korten maar werkzamen zittijd van de maand Juli, in menige omstandigheden gebleken is boe zwaar eu kiescn de taak van het bureel is, ook heb ik kunnen vaststellen dat ik niet vruchteloos een boioep deed op de vergadering. Gy hebt my de uitoefening myoer plichten willen vergemakkelijken. Ik'ben er U zeer dankbaar voor. De ondervinding dezer laatste jaren heeft geleerd, mijne heeren, dat de dag orde van de Kamer dikwijls overlast is, zelfs wauneer de zittyd op zyn einde loopt. Talrijke wetsontwerpen betreffende de bcgrootiug van den Staat, zijn lang in 't slepende gehouden geweest. Het mee- rendeel dezer konden behandeld worden slechts wanneer de kredieten reeds groo- tendeels waren gebruikt. Op dien toestand werd zoowel door leden vau de velschillende groepen der Kamer als door de Regeeriog gewezen. Eene onlangs ingevoerde wet, die van 24 Juli jongstleden, bepaalt dat de ont- NEGENDE HOOFDSTUK. Het was een tooneel van verwarring. De verschrikte meid snelde hare meid ter hulp. De onbekende, die nog meer getroffen scheen, bad duizendmaal om vergiffenis en was zeer bedroefd de oorzaak van dit tooneel te zijn Lieve Juffrouw, riep zij, Gij weet, ik ben nooit voorzichtig Bedaar toch bid ik u. Zy was eene groote flinke persoon, van ongeveer dertig jaren, met levendige oogen en goedhartig gezicht. x Lieve Juffrouw, r ging zij voort, ik ben zoo gelukkig u weder te zien, ik... Toen sloeg Gabriëlle de oogen op, zag ve ward om zich heen en vroeg Wat wilt gy hiar Kent ge my dan niet meer zeide de aangekomene. Toen vermande zich Ga briëlle, zond de meid weg en was dus alleen met de vreemde. Kom binnen, weg van de deur n .prak «ij, men kan u hier zien «Eu indien men u ook zag n hernam deze verwonderd. Gabriëlle wilde haar door eenen kleinen gang leiden, maar het meisje liep recht door en bevond zich plotseling in tegenwoordig heid vau een bleeken, bsvendsu man, die op werpen van hegrooting zullen gedrukt en rondgedeeld worden ten laatste 31 Octo ber van het jaar dat do openiog van het dienstjaar voorafgaat. Gij hebt reeds al de wetsontwerpen in handeu. Ongetwijfeld zult gij beslissen, dat zij binnen kort door de afdeelingen zullen onderzocht worden en het is wen- helijk dat de middenafdeelingeu er zich op hare beurt mede ouledig houden, op dat de Kamer, wauucer zij het oogeubhk gepast zal achten, met de beraadslaging over de verslagen kunne beginnen. Met dat doel neem ik do vrijheid eon beroep te doen zoowel op den ijver der leden, die door het vertrouwen hunner cullega's tot verslaggevers aangesteld zijn, als op dien vau de Regceriug, welke de vragen zal moeteu beantwoorden, die men tut haar zal richten. Het valt uiet te betwijfelen, myne hee ren, dat laattijdige behandeling van de begrootingen eene van de voornaamste oorzaken van 't getal vragen om inlich- tiug was. Sommige vragen om inlichting zyn van driugenden aard en vau dadelijk belang vele zouden natuurlijkerwijs moeten ge steld worden by de behandeling vau de begrootiog waarmede zy in verband staan; volgaaruo zouden zy, die inlichtingen verlangen, ze daaraan verbinden, zoo er voor beu gegronde hoop bestond dat het onderzoek van de begrooling niet op de lange baan geschoven zal worden. Ongetwijfeld, mijne heeren, moet de vergaiieriug immer hare werkzaamheden naar goedvinden kunuen regelen en de mogelijkheid te beraadslagen over begroo- tiugeu zal baar uiet verhinderen mocht zy zulks raadzaam acLten den voor- raug aan audcre wetsontwerpen te geven.. Doch het is my voorgekomen, dat, zoo we meer orde in onze werkzaamhedon brachten en nuttelooze uitweidingen uit ouze debatten verbanden, deze voor bet land meer vrucht zouden opleveren. Zoo wij, anderzijds, van in den beginne beter gebruik maakten van den tijd der Kamer, wellicht zouden wy eenen wensch kuuuen verwezenlijken die herhaaldelijk werd uitgedrukt, namelyk den zittyd niet uitermate te rekken en de leden vau de wetgevende Kamers van de verplichting te outslaan de meest gewichtige wetten te behaudelen gedurende de meest ongunsti ge weergesteldheid. Mijue heeren, sedert onze laatste by- eenkomst heeft het land met vreugde 't huwelyk begroet van Z. K. H. Prins Albrecht. Reeds bij baar eerste verschijnen in ons midden, beeft prinses Elisabeth aller go- negeubeid weten te verwerven de betoo gingen van liefdevollcn eerbied, haar ten deele gevalleD, hebben baar aangetoond met hoeveel oprechtheid de natie bet ge luk harer Koniuklyke Hoogheden be tracht. Levendig wensch ik, Myne heeren, dat, met de hulp der Voorzienigheid, dit zit tingsjaar, hetwelk aanvangt op het einde eeuer eeuw die, ouder alle andere, groot was op elk gebied der menschelijke be drijvigheid, gedurende welke de parle mentaire instellingen werden bevestigd haar gezicht een gil liet hooren en zijn gelaat met beide handen bedekte. u Myn God, wat beteekent dat alles dacht zij. Ongelukkige riep de man. Ga briëlle trad op hem toe en fluisterde hom in het oor Zwijg dan toch Zij weet niets, en gij zult u nog verraden. Hoe ontvaugt gy mij toch, juffrouw», zeide het meisje. Ik, die znlk eenen verren weg gemaakt heb, om n te zien Vergeef mij, hernam deze. u Mijn heer Lachenal, mijn man... O, ik heb hem niet gekend, zeide de vreemde verwonderd. «Is nauwelijks van eene zware ziekte genezen, ging Gobriëlle voort. Het ge. ringste voorval doet odb vreezen, dat de ziekte weer zal terngkeeren. Ja, ja, bevestigde Lachenal, die van angst en schrik geheel outsteld was. x En wij hebben u sedert twaalf jaren, sedert die vreeselijke gebeurtenis niet meer gezien. x Twaalf jaar Hoe zoo lang reeds Wat de tyd toch voorbijgaatHet komt mij voor, alsof 't eerst gisteren gebeurd was. Lachenal sidderde. u Om 's Hemels wil, wees toch voorzichtig fluisterde zijne vrouw, ik Mg u, zij wset niets. en ontwikkeld, een heilzaam en vrucht baar spoor achter zich moge laten in de geschiedenis van de nieuwe eeuw. (Levendige toejuichingen). Ik heb de eer U voor te stellen onzen dank te betuigen én aan onzen geachten dekea van jaren, dien wij gelukkig ziju hier telkens jeugdig en moedig terug te vindeD, éu aan de overige leden van het voorloopig bureel. Ik verklaar de Kamer voor wettig en voltallig. Daarvan zal kennis worden ge geven aan Koning en SeDaat. (Herhaalde toejuichingen). De geuzen zyn verdraagzaam wij kennen dat liedje, ongelukkiglijk zoo valsch gezongen. Honderden feiten bewijzen dagelijks dat mon van een geus noch verdraag zaamheid noch recbtveerdigheidsgovoel verwachten mag. Het volgende speelt te Molenbeek by Brussel waar catholieke menschen het kruis op den doodenwagen maar niet krijgen kunnen. Vragen, bidden, smeo- ken, al of niet, roept HollevoetGeen kruis O die verdraagzame, rechtveerdige geuzen Dynsdag 30 October was het vergade ring van don gemeenteraad. De begroo- tingen wierden besproken en 800 fr. wierden toegekend als toelage aan de maatschappijen van ouderlingen bystand. M. Magdelyns doet opmerken dat al de catholieke maatschappijen die zoo wel als de blauwo en roodo evenveel aan bet volk diensten bowyzen geen deel in de toelagen genoten 1 Hy deed een oproep op de verdraag zaamheid en het recbtveerdigheidsgevoel der geuzen en der socialisten. Het was op doovemansdeur 'geklopt, want met 18 steramen tegen 7 en 1 ont houding besloot die groote geuzen- en socialistenraad dat de catholieken niet tot het volk bebooreu dat zy geen recht hadden dat zy buiten de wet gesteld wierdeu. Eeu groote hooge geus wilde do catho lieken verbannen, io 't gevang werpen, in de boete slaan 11 En ze beweren voor de vryheid te zijn. Een tweede tooucel speelt in een land van zuiver A. S., die ons, beweren de groene zotten, algemeene deugd en alge meene vreugd brengen moet l In het departement der Ardeuen, in Franktyk, heeft de meyer van Devin ver boden aan de bedienden van Gemeente en Staat hunne kinderen naar de vrye scho len te zenden. Wie niet gehoorzamen zou, stelt zich bloot aan de volgende straffen De bediende der gemeente aan de af straffing. Dc armen en behoeftigen op de lijsten van het bureel van weldadigheid ingeschreven aan de afschrabbing. De bedienden vau den staat zullen aan hunne oversten overgedragen worden. x Maar waarom is zy hierheen geko men? x Dat zullen we dadelijk hooren. n x Ja, ja, vraag het haar n stamelde hy. x Zet n, Cathariua, zeide Gabriëlle. welke hare aandoening zocht te verbergen en hare vroegere bediende eenen stoel aanreikte. En vertel mij nu, hoe het komt, dat gij op eena in Frankrijk zyt. x Maar, juffrouw vergeef mij, Me vrouw O, ik zal me nog dikwyls vergissen, ge weet wat de gewoonte doet. x Ja, ja, zeker I x Ik was hier in de streek en ik wilde u x Ah, daarom Om mij te zien vroeg ze, alsof ze nog uiet verstaan had. x Natuurlijk. Gy zyt altyd zoo goed voor mij geweest Ik ben ook geene ondank bare, juffrouw, en denk aan het goede, dat gij mij bewezen hebt. x Goed Catharina Maar hoe komt het, dat gij in Frankrijk zyt x Dat zal ik u zeggen, ik wil gaan trou wen. Ik ben wel niet jong meer, maar ook nog niet te oud, niet waar Gabriëlle was buiten haar zelve. Behoorde dit meisjn hoe onbekend zy was met het ge vaar, dat haar dreigde, ook niet reeds -aan Het ryk dor overdragers, der judassen, der verraders I O geuzerij lil O algemeen stemreebt I Wij hebben iu België dat regiem ook gekend van 1874 tot 1884 onder het la it- ste geuzenbestuur was bet volop in voege. Nu nog zien wij dergelyke feiten ge beuren. Een socialist uil de W.ileu, lid van eeu gemeenteraad heeft dit ondervon den hoe vrij men is in het goddelooie kamp. Dendergalm, de armtierige, wilde er ook bij ziju hij juichte toe dat hooren en zien verging en wenschte uiets beters d.m bet middel te bezitten die plichtvergoten geuzen en socios to dwingen bun kinderen goddeloo8en goJhatend op to brengen. Lezete, ziet roudom u water gebeurt. Overweegt do gebeurtenissen en denkt goed na wat or van ons Landeken gewor den zou indien de geuzen en de socios er baas speelden. Welnu tot dat is Z. A. S. de korste wog. Wilt gij ervan Op zijn Dendergalmsch Priester Dacns randt hevig het catho liek goevornemont aau omdat, zegt by, het twee ontijdige boeken deed vervolgen. Ge moet welen, geachte lezer, dat het parket van Brugge tweo slechte boeken bad vervolgd. Eerst en vooral wat schuld heeft het ministerie daaraan Het was de procu reur die do vervolging had ingespannen. Is do mi uister daar veranlwoordelyk voor? De tribunalen zijn souverein, priester Daens, weet gij dat niet 1 1 Demblon is vervolgd geworden niettegenstaande de beele Kamer had gevraagd de beschuldi ging te laten rallen. Onze ex-vioide weet dat niet en hij wil per force wetgever worden 1 Wij nemen acte dat Priester Daens oneedige boeken verdedigt. Denkt bij misschien, evenals Dender galm, dat het lezen van onzedige boeken geeu gevaar oplevert voor de algemeeae zedelijkheid 1 Denkt hij dat onzedige dingen welke bert en geest bederven niet mogen ver volgd worden om de vrijheid van denken eu sahrijven te eerbiediegen Bestaan er dau geeu palen aan die vryheid Of denkt by misschien dat men het eene niet vervolgen mag als het andore niet kan vervolgd worden 1 Welke theorie I En dat voor eon ex- wetger I Eeue moord mag niet gestraft wordm als al de moorden niet gestraft kunnen zijn 1 I Wat blief, priester Daeus Eu die man is wetgever geworden on heeft ons meer dan 16000 fr. gekost 1 Vader overste, ge zult toch vau uw hert moeteu 'ue steen maken. Was dat alles P Bij de laatste socialist'ubetoogiug to Antwerpen w is eene greep, die voor opschiift droeg Bond der eerlijke lieden. Eu er waren er veertien, juist getell. den benl Zweefde haar de dood niet boven het hoofd? En daar «at zy, lachende onbe zorgd 1 Waarschijnlijk was ze eorst in Caon geweest, dicht by de politie en by de gevan* genis en ze sprak van haar aanstaande huwe lijk Gabriëlle deed haren man opstaan, schoof zijnen leunstoel in een klein zijvertrek en liet hem daar zitten. Kom hierheen, zeide ze toen tot Catharina. x We kannen hier beter ik vreee de avondlucht voor mynon De vreemde gehoorzaamde en Gabriëlle, die tegenover haar plaats genomen had, be gon opnieuw x Luister eu versta me wel Twaalf jaren geleden waart gy in dienst van den heer de Fairières mijn vader. u De arme heer 1 zuchtte het meisje. x Gij bemindet en achttet myn vader, niet waar, Catharina x Dat was geene verdienste, juffrouw, ik wil zeggen, Mevrouw, want bij was een beste man, maar niet gelukkig, onder ons gragd. x Waart ge tegenwoordig by zynen dood n Eeu dikke traan kwam Catharina in 't oog. x Spreek daar niet van Mevrouw, ik bid er u om. Wordt voortgeiet.

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Denderbode | 1900 | | pagina 1