Donderdag 15 December 1900 5 centiemen per nummer 55ste Jaar 5528
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst
vaderland, taal, vrijheid.
Opgelet
Tegenstrijdigheden!
STAP voor STAP.
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week
voor de Stad 5 frankmet de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden; fr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwitanfiën door de Post ont
vangen zijn ten laste van den schuldenaar
Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens. Korte Zoutstraat. N. 31,
i in alle Postkantoren des bands
DE DENDERBODE
Cui<jtie auiiin.
Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklumern fr. 1,00; Vonnis»»-* cp
3* bladzijde 50 centiemen Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoorri. Niet opgenomen handschriften worG v 1 »«t teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uileriijk legen deo
•lijnsdag en vrijdag in den voormiddag.
Voor oe arivertent.iën uit vreemde landen ticb te wenden ten BureeJe
van dit blad
Aalst, 12 December 1900.
Alwie zich voor een
jaar aan DEN DEN
DERBODE abonneert,
s al hem van nu tot
Nieuwjaar gratis ont
vangen. Hen kan ons
blad vragen in het Post
kantoor waardoor men
bediend wordt, aan den
Postbode die de brieven
brengt, of met naar ons
Bureel te komen of te
tchrijven.
De armtierige met zijn groot verstand
wil per force ons als inconsequent doen
doorgaan, omdat wij onze Grondwet lief-
nebben en Docbtans goed catholiek, ver
knocht aan onzen Godsdienst en onderda
nig aan onze geestelijke Overheid willen
blijven.
Ware hij niet gansch onnoozel of ter
kwade trouw, hij zou moeten inzien hoe
uitzinnig de beschuldiging is en hoe wei
nig hij het recht heeft ze uit te spreken.
Wij mogen fier terug blikken op onze
vaderlaudscbe geschiedenis sedert 1830.
En dat mogen de geuzen niet. Wij gaan
hei bewijzen.
Iu September 1891 schreef de verdraag-
lame vrijheidslievende Dendergalm het
volgende
Welnu wij gelooven dat het honderd
maal beter is, jezuïten te verbannen en
geestelijken in dwang te houden.
Vanwege iemand die altijd van vrijheid
spreekt, die vrijheid wezenlijk lief heeft
lijn die woorden heel zonderling. Dat is
geene ware vryheid meer.
Denderbode deed zulks opmerken en
voegde daarbij de woorden van hooglee
raar Pergameni.
Boet, gevangverbanning zijn wetle-
iijie middelenwaarom ze niet op de
ntholiéken toegepast (Revue de Bel-
iique Oct. 1875).
De armtierige deed daarop do volgende
bemerking (Dendergalm 28 Augusti
1898
Zachtjeos aan, domperkes, zachtjens
aan, schreeuwt u geen bult, dat staat te
leelijkPergameni is er zoover niet
neven
In plaats dus ons, Citboliekeen, de
vrijheid te gunnen, zou by, de vrijheid
lievende man, ons verbannen, in 't gevang
werpen of in de boete slaan
Wij vreezen dat hy daarbij niet zou blij
ven en dat weldra andere middelen zou
den aangewend worden. Wij bedoelen de
guillotien I
In den grond van zijn hert is hij tegen
dat moordtuig niet. Ziellier wat hij over
zulk spel denkt.
Dendergalm 28 Mei 1893 schrijft
letterlijk
De groote Fraoscbe Revolutie heeft
veel onrecht uitgeri eid en 't mes van
van Guillotien heeft veel ongelijkheden
- geëffend.
Als de hoofden der Catholioken zouden
rollen, dan zou hij, de vrije denker, de
verdraagzame, de vrijheidlievende man,
blij uitroepen 't Mes van Guillotien
heeft veel ongelijkheden geëffend.
Eu de kerels die zulke barhaarscheden
hebben geschreven, zulke wreedo dingen
hebben gedroomd, durven de schaamte
loosheid zooverre drijven nog liefde voor
de vrijheid van geweteu te huichelen
Wij, Catholieken, kunnen de vrijheid
niet liefhebhen maar zij, de geuzen, heb
ben ze in pacht.
Vrijheid, wezenlyke vrijheid, verdraag
zaamheid van anderen, neen geuzenvrij-
heid, ja I
Geuzenvrijheid lijk ze in Frankrijk, rijk
van Z. A. S., wordt toegepast. Daar zien
wij den Aartsbisschop van Reims veroor
deeld worden om met het kruis op het
kerkhof op 2deD November te zijn geweest
Daar zien wij den gemeenteraad van Sens
het afbreken van het kruis op het kerk
hof bevelen Daar zien wij de ambtenaren
vau den Slaat verplicht worden huune
kindereu uit de vrije scholen te trekken
zij mogen kiezen tusschen broodroof en
afstelling of hunne plicht van huisvader.
Daar zien wij op verscheidene plaatsen
het dragen der soutaau verbieden.
Dat is de vrijheid van Dendergalm
Eu hij heeft de grondwet lief I
Begin altijd met God, zoo kiest gij
't beste lot.
Alwie met God den dag begint, die
is 's avonds wel gezind.
EEN VERHAAL
5* Vervolg.
Men kon Frans hooren knarsetanden.
Hij wou de kleine woning zelf betrek
ken, het groote huis heeft hij verhuurd, want
het brengt hem meer op. Uwe moeder nam ik
tot mij en ik deed voor haar wat ik kon. Ik
was haar dat dubbel schuldig, omdat ik u
toen niet tegengehouden heb.
Frans stond op.
Ik dank u voor alles wat gij voor haar
gedaan hebt. Geven kan ik u niets ik ben
een arme vluchteling, die niet weet waar hij
zijn hoofd neêrleggen moet maar wat ik
ooit voor u zal kunnen doen, dat zal ge
beuren.
Ik zou zeggen Blijf by mij, maar hier
sjjt gij niet veilig men zal u overal *zoe
Gij moet in 't gebergte op. De kloof aan den
Kreuzbühl kent gij, daar zoekt u niemand,
ga daarheen ik kom tegen den avond naar
boven en dan spreken wij nader. Neem hier
dit meê. Hij drong hem een stuk zwart brood
Landbouwgroep. Dijnsdag heeft,
in do vergaderzaal van de tweede afdee-
ling der Kamer, eene talrijke vergadering,
van de parlementaire landbouwgroep
plaats gehad.
De bijzonderste landbouwvertegenwoor- t
digers, ongeveer twintig in getal waren
aanwezig.
Na eene langdurige woordenwisseling
heeft men besloten een parlementaire
landbouwgroep in te richten. Het doel f
vau deze groep is tweeledig al do land- t
bouwvraagstukken bestudeeron en be-
spreken, en in zekere omstandigheden,
zouder het gebiedend mandaat te eischeu,
by de regeering aandringen om de ver
wezenlijking vau zekere bestuurlijke eu
wetgevende maatregeleu te bekomen.
Eene commissie is aangesteld, mot last
een inrichtend reglement op te stellen.
Met eenparige stemmen werd het bureel
samengesteld uit MM. C. Cartuyvels,
voorzitter Thienpont en Pitsaer, onder
voorzitters eu Maenbout, secretaris-schat
bewaarder.
In eene aanstaande zitting zal men de
kwestie der stokerijen,het regiem vau
h t vee op de grenzen, do reklamaties der
hofbouwers tegen de belasting op do
broeikassen, de afschaffing van het recht
op de gemengde paarden en de vermin
dering der lasten op den landbouw we
gende, bespreken.
Veiligheid
op den buiten.
Een blad uit Oost-Vlaanderen, de - Ga-
zotte van Eecloo, maakt over de vei
ligheid en den politiedienst op den buiten
eenige goede opmerkingen, die niet
alleen in de Vlaamsche dorpen maar ook
in de Kempen, in Brabant eu overal
elders goed te pas komen.
Wij laten het hier in zijn geheel
volgen
De policie op den buiten laat veel te
wcnscheu hoe kan dat anders Een
enkele veldwachter, soms oud of krank,
moet over eene ganscbe gemeente waken.
Meermaals reeds werd de aandacht
van den wetgever op dezen gebrekkigen
toestand gevestigd onlangs nog drong
M. Verbaegen, onze volksvertegenwoor
diger in de sectiëu der Kamer, op eene
hervorming aan.
Het is hoogst tyd.
Aan landloopers ontbreekt het Diet.
Nacht en dag zwerven zij rond, liefst in
den buiten, omdat zy weten dat de bui
tenlieden niet alleen goedhartig zijn,
maar nog meer bang voor hen.
In steden en groote dorpen loopeD,
over dag, gewapeode policiemannen, eu
's nachts, nachtwakers, hoekon eu kanten
af. Het verkeer is er over dag druk tot
laat in den avond brand en overal licht.
In de buitengemeenten, vooral in de
boerenstraten, ook al in deze die van ste
den en groote dorpen afhangen, ziet men,
over dag, weinig of geen volk te been
eens avond, is het er helledonker.
a Alle aanslagen togen personen en
eigendommen, kunneD, om zoo te zeggen,
veilig worden gepleegd. De veldwachter,
al badde by nog het oog vau Argus, kan,
in een oogopslag, noch de velden over-
zien, noch de duisternissen peilen.
Hij is daarbij goed voor alle diensten
briefdrager, commissionaris, en.... boer
voor ziju eigen, als hij geen anderen stiel
uitoefent.
Heeft hij de handen viij, betgeen niet
altijd het geval is, dan laat de burgemees
ter, die gf erne wc-1 staat met de dorpelin
gen, hem niet altijd handelen. Een jongen,
die rapen steelt, mag hij pakken als
het eeu dompelaar isboovele andere
ergelijke feiten worden, eilaas I begrijpe
lijk genoeg, niet.door de viugers gezien
Dit kwaad moet men uitroeien.
De landloopers zullon, eerst en vooral,
in de plaats van warm weggedoken to
worden te Hoogstraten of to Merxplas, op
strafdivisie worden gezet. Zij moeten voor
die verblyven afschrik gevoelen.
Nu zijn zij blijde, er den winter te
mogen doorbrengen meermaals steken
zij di uguieterij uit om zoover te geraken.
De gendarmen zullen de policie doen
in al de gemeeuten van bij voorbeeld min
dan 5000 inwoners. De brigaden zal men
verdubbelen of althans versterken.
Gendarmen, gewoon aan tucht, in
opzicht voor huune oversten, zonder ge
meens met het volk, vandaag hier en
morgen daar, zouden niemand sparen, en
rechtzinnig huu plicht vervullen.
De burgemeester, kapitaal feit, voor
al op den buiten, werd onverantwoorde
lijk hij kon zich, alt Pilatus, van alles
de handen wasschen 't zijn de gen
darmen die 't deden bij heeft aan de
gendarmen niets te zeggen 1...
Den veldwachter moet men daarom
niet afdauken hij wordt schepenbode.
Frankrijk lijdt aan dezelfde kwaal.
Er zijn daar 32,000 veldwachters, die,
per jaar, al te sameu, zoowat 10,000 pro
cessen-verbaal durveu opmaken, 't is 1/3
proces-verbaal voor olk hunner.
Er zijn er zestien honderd by van
70 tot 80 jaar; nog zooveel gaan krank
of mank.
België staat er niet beter voor.
De wetgever moet dus andere maat
regelen voorschrijven de beste waren die
door ons opgesomd.
op en eene flesch brandewijn. En nu weg,
voor dat nog velen in het dorp u gezien
hebben.
Frans bereikte gelukkig den hoogon den.
neuboscb. Zyue gedachteu wareu bij het graf
van zijne moeder. Hij... bij zelf bad die onder jj
do aarde gebrachthij was een moedermoor
der bij voelde hetCaïnsteeken opzijn voor
hoofd branden. En dan mompelde hij eeuB
weêr
Haar het huisje uitgezet Hij heeft haar
buiten de deur gestooten, de arme oude zieke
vrouw
Er spookten hem wilde, donkere gedach
ten in het hoofd.
17.
't Was avond. De heldere hemel tintelde
van sterren de maan stond hoog boven het
dorp, en hare stralen vielen op de breede
wieken van den windmoleu, die als een reus
achtig spook met dreigend uitgestrekte armen
op het dorp Deêrzag. Daar sloeg op eens een
vurig schijnsel uit het kleine wevershuiske
op eu kleurde den windmolen met akeligen
rooden gloed.
Brand Brand klonk het door het
dorp.
De menschen verzamelden zich in dichte
hoopon rondom den heuvel en gaapten het
sehouwspel aan, hoe de vonken in de heldere
lucht opstoven, hoe het flikkerde, flonkerde
en vlamde iu de drooge daksparren, en hoe de
m nlder, handenwringend en jammerend als
een bezeten mensch, op en neêr en om het
huiske in het rond liep, en gierde en gilde
Helpt, vriendenhelpt dan toch Al
wat ik in de wereld bezit, gaat ten gronde
Slechts weinigen waren evenwel tot helpen
te bewegen, want de oude was als de pest
gehaat in het dorp, en voor henzeive was niet
te vreezen, daar er bijna geen wind was, en
de naaste huizen op veiligen afstam! stonden.
De roode gloed sloeg tot den blauwen avond
hemel op. Het kleiue huiske stortte krakend
in, zoodat de vonken ver wegstoven. De
wind dreef deze naar boven, en uit het dak
van het huis des mulders sloeg iusgelijks de
vlam op.
Op eon kleinen heuvel niet ver van de
hrandplaats stond een jong man, eu staarde
het werk der vernieling met strakke oogen
aan. Het was Frans. Hij had de brandstof in
zijn ouderlijk huis geslingerd want de man,
die zijne armo moeder van alles beroofd, die
hem gemaakt had tot wat hy nu was, mocht
dat niet rustig bewonen. ToeH het woonhuis
van den mulder instortte, keerde hij zich af
en verdween in het donker.
De morgeud vond eenen puinhoop, de rijke
mulder was een bedelaar. Zijne roerende have
en ook al zijn geld eu papieren, die hy altijd
in huis had, alles was verloren.
Ling-Hans had den ongelukkigen B'rane
geraden het smokkelaarsbedrijf bij de hand
te nemen. Daartoe kon hij hom echter niet
bewegen. Frans had aan zijne moeder be
loofd, dien weg nooit meer te betreden, en dit
gegeven woord breken wilde hij niet. j
Maar gij moet toch ergens uw brood
meê verdienen
Ik zal mij als knecht verhuren.
De smokkelaar lachtte hitter.
Denkt gij, dat men den voortvlnchtigen
tnchteling, den brandstichter niet vervolgen,
dat men hem ergens opnemen zal
Maar wat dan
Hoor, Frans, terug kunt gij niet meer
gij moet voort. De mulder mag eens verant
woorden wat gij verkeerd doet, hij heeft u
daartoe gedwongen, wordt wilddief. Ik zelf
heb daar vroeger mijne kostwinning van ge
maakt, en geerue w il ik 't weêr opvatten. Het
wild dat wij vellen, wil ik over de grens
brengen, waar ik liefhebbers ken die 't goed
betalen. Wat is die booge heerschappen aan
esnige herten gelegen en leven moet gij toch
Hij stak Frans de hand toe deze aarzelde,
want hij dacht aan zijne moeder, en aan haar
vermanend woord Mijn zoon, houd uw ge
weten zuiver maar aan de andere zijde ston
den nood eu ellende, hij sloeg toe.
Hy leefde in 't bosch, hij woonde in 't
Nieuwe koninklijke gift. Do
koning heeft besloten aan het land den
eigendom te schenken, die op do plaats
van het oud Observatorium voor prins
Albert wordt opgericht.
Hy heeft den volgende brief gericht
aau M. deSmet do Naeyer
- Waarde minister,
De Kamers hebben ter beschikking
van Z. K. H. prios Albert, de gebouwen
van het oud Observatorium gesteld.
- Het was allernoodzakelijkst stallen
te bouwen in de nybyheid Ader woning
van mijnen wel beminden neef.
- Met dit doel heb ik eenen eigendom
aangekocht. Merdiaaustraat.
Te Tervuereu bezit ik 12 hectaren,
om zoo te zeggen ingesloten in het doma-
niaal park.
Ik verzoek u, waarde minister, deze
twee eigendommen te voegen by de gift,
in mijn schrijven van 9 April vermeld.
Geloof mij enz. -(Gei) LEOPOLD.-
Onze Missionnarissen.
Drie nieuwe martelaren van
Scheut in Mongolië.
Er zijn tijdingen aangekomen, meldende
den marteldood der eerw. paters Dobbe,
Zijlmans en Abbeloos, missionnarissen
vau het apostolisch vicariaat Midden-Mon-
golië. Zij werden met hunne christenen
vermoord of verbrand, in de kerk der
resi leocie T'ie-Ko-Tan-Koe, in Hou-Pe,
op 22 Aug. laatst.
Het district, waar zij huiyie missie ver
vulden, telt meer dau 10,000 christenen
en 5000 catechumenen.
Al de kerken en residenciön, schrijft
Mgr Van Aertselaer, ziju vernield, en men
kan het getal vermoordden op 5000 reke
nen.
De paters Abbeloos en Zylmaus waren
sinds de eersto dagen vau Juli naar de
residencie van pater Dobbe gevlucht en
leefden daar tamelijk rustig. In 't begin
van Augusti gaven zij schuilplaats aau 13
protcstautsche Zweden (3 mannen, 3
vrouwen en 7 kinderen), loebehoorende
aan ceD Amerikaausch huis, die van alles
beroofd waren, terwijl zy naar Europa
meeuden te vluchten.
Pater Abbeloos was geboortig van As-
sche, pater Dobbe van 's Hertogenbosch
en pater Zylmans van Waalwijck (Noord-
Brabant.)
Paler Van Dorpo, van Cruyshautem,
bestuurder van het Seminarie van Si-
Wan-Zieo, is aau de typhuskoorts over
leden.
bosch, hy Bliep in 't boech, of liever is eene
grot aan den KrenzbUhl, waar niemand hem
zocht. Over dag rustte hij met Ling-llane, die
zich trouw aan hem sloot 's nachts gingen
zy op roof uit. De smokkelaar kende alle
plaatsen waar het hoogwild wisselde, en
menig vet dier viel door hunno kogels, en
kwam over de grens.
Voor het verdiende geld kocht llans over
de grens de noodige levensbehoeften in. Zel
den waagde Frans zich buiten het bosch.Een-
maal slechte had hij de hut opgezocht, waar
het meisje woonde, dat zich eens zoo liefde
rijk over hem ontfermd had, doch de hut
stond leeg, het meisje was met het vee reeds
dalwaarts getrokken, want de zomermaanden
waren voorhij.
Het ruwe jaargetij whs in aantocht. De
grot aan den Kreuzbühl bood slechts weinig
bescbuttiug tegen het gure weêr aan, eu ge
durende den winter konFrans het onmogelijk
uithouden. Daarom kwam hij nu den nacht
in de hut vau Ling-liuns schuil zoeken.
Sluiken brengt in den winter veel meer
dan stroopen op; doe meê 't Is immers geene
zonde, 't is maar eene strafwetniet God ver
biedt het, maar de Staat, eu wat raakt het
dat de Staat die weinige guldeus minder
trekt NV ij moeten toch leven had de oude
smokkelaar tot hem gezegd.
(Wordt voortgezet.)
