Zondag 50 December 1000
3 centiemen per nummer
534,° Jaar 5355
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
Twee soorten
van socialisme.
DE
GIFTMENGSTER.
Voor niemand.
Pater Casnedi.
ONWETEND.
1
In 't jaar één
als d'uilen preêken.
DE DENDERBODE
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week
voor de Stad 5 frank; met de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden; fr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwitantiën door de Post ont
vangen zijn ten laste van den schuldenaar
Men schrijft in bij O. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat. N. 31,
en in alle Postkantoren des bands
Cu i Cf ue *uum.
Per drukregel. Gewone 15 centiemen Heklamen fr. 1,00; Vonnisse op
3* bladzijde 50 centiemen Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Hteeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiteriijk legen den
dijnsdag en vrijdag in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten Bureele
van dit blad
Aalst, 89 December 1900.
Er zijn menschen, eenvoudig en op
recht, die eens een socialistische visch-
vangor gehoord hebbende zeggen Het
socialism is eoo slecht niet.
Die socialistische viscbvauger heeft
hun gezegd dat de socios geen revolutie
wilden maken en ook tegen den Gods
dienst niet waren. Dat is op den buiten
en bij eenvoudige menschen hun gewoon
deuntje eu alhoewel het reeds afgezaagd
en versleten is, toch zijn er nog die er hen
laten aan vangen.
Er zijn geen twee soorten van socialisme,
zegt Le Peuple in zijn nummer van
maandag 10 november 1.1. Men moet dus
geen onderscheid maken daar waar er
geen bestaat. Het socialisme, zegt dit
blad, is omwentelingsgeeind van natuur
en overlevering.
Kan men eene historische daad meer
revolutionnair uitdenken dan deze
die strekt eene beschaving te vervan-
gen door eene andere, eene klasse te
onteigenen van het voorrecht!?) van den
eigendom, den economischen staatkun-
digon en zedelijkeu aanblik van het
maatschappelijk leven te veranderen. -
Zulke taal voert Le Peuple.
De socialisten zullen dus macht en ge
weld, moord en roof gebruiken om tot
hunne zoogezegde beschaving te komen.
En welke beschaving is dat
Zij zullen het huwelijk afschaffen en de
vrye liefde instellen. Do band van hot
huwelijk is hun hatelijk. Al de socialisti
sche schrijvers, zonder esne enkele uit
zondering zijn daarover 't akkoord.
Zü zullen de kinderen aan de ouders
afnemen en ze doeu opvoeden in de ge
stichten van den Staat. De opvoeding zal
rein goddeloos ziju. Nooit zal men hun
van God spieken en vau hunne plichten
jegens den Schepper.
Zij zullen de kerken afbreken en tot
schouwburgen vervormen. Allo uiliDg
van het godsdienstig gevoel zal streng
beteugeld worden.
Zij zullen den eigendom afschaffen en
iedereen gelijk maken in de armoede. De
naarstige, vlijtige arbeider zal altyd zoo
veel hobbeu en bezitten als de hue, de
vadsige, de verkwister.
Dat is de socialistische beschaving. Zoo
een stand van zaken zijn zij schaamteloos
genoeg nog met deD naam van beschaving
te betitelen t
Dat moet men weten, dat moet men
overwegen.
De vischvangers beweren nog den Gods
dienst te eerbiedigen.
Gauw gezegd maar zal nooit gedaan
worden.
Wij vragen onze lezers verschooning
voor de blasfemeerends taal die wij onder
hunne oogeu moeten brengen. Het is
o-ze plicht onze lezers te verwittigen en
hun wapens Ier hand te stellen,
g In hetzelfde nummer van Le Peuple
lezen wij
«Een god (met eene kleine letter schrij-
ven die eerbiedvolle socios dat woord)
die heel verlegen moet zijn is deze van
Kiüger. Hij is terzelfJertijd ook de god
van Victoria.
De laatste nieuwstijdingen laten ons
toe te zeggen dat hij zeer gekweld moet
zijn en Diet weet aan wien de zegepraal
toe te kennen. Zal het aan het prote-
stamiscbe Engeland of den protestau-
tischen Transvaal ziju
Men verwachte veel van de tusschen-
komst van den god vau Priester Dacus.
Hij zou bewogen geweest zijn door het
adres vau dezen laatsten aan Kiüger,
maar het schijnt dat de H. Vader, ver-
tegenwoordiger van dien anderen god
op aarde, twijfelt of hij zich Albion
(Eugelaud) vijaudig zou durven maken.»
Hebt gij ooit zulke hoonende taal gele
zen, brave mensclieu Zij komt nochtans
van die kerols die zich als verdraagzaam
aanstellen en beweren dat zij alle gods
dienstige overtuiging eerbiedigen.
Zij komen u dus bedriegen om uwe
stem te stelen. Gij moet dit uiltreksel
bewareu en die huichelaars ontmaskeren.
Evenals het socialisme omwentelings ge
zind van natuur is, ovenals het droomt
van moord en bloed, zoo ook is en blijft
het immer vijaodig aan alle godsdienstig
gevoel. Zü hebben gezworen den Gods-
ilieust te verdelgen. Zult gij eenvoudig
genoeg zijn buu tut dit helscii werk de
hand toe te steken Zult gij het Geloof
uwer vaderen verloocheuende,u werpen in
een afgrond van oproer, bloed eu ellende?
Tot daar voert het socialisme.
Mijn vader zuobtte de dame en be
proefde voor den priester neer te knielen,
hoor mij aan Ik sterf en heb eene groote
misdaad begaan.
Weet gij niet, dat gij geroepen zijt,
om van de waarheid getuigenis af te leg
gen
Ik?!!
Zijt gij niet Mevrouw de Fainè-
res?n
Ja. Gij herkent mij en ik heb u Her
kend, toen gy bier preektet.
En waarom laat gij my roepen i
u Opdat gij mijne bekentenis loudt aan-
hooren. - Aan de beele wereld moet gij ver
kondigen, wat mijn gefolterd geweten met
meer kan verzwijgen. Neen, niet degene,
welke daar binnen op «Ie bank der aange
klaagden zit, heeft de Fairièr- s vergiftigd
neen, ik ben de moordenares, ik zyne vrouw
en die Lachenal mijn soon Doch gij wist
het reeds laug. Roep het den rechters toe,
opdat niet ecu onschuldig hoofd valle Wacht
gy nog 1 Ik zal *<df heensnellen en het
.o* Legerkwestie. De dagbla-
den hebben de beslissing gemeld
waarbij het bureel der Catbolieke
Vereenigiug van Ieperen zicb vijau-
'^■^'dig verklaard heeft aau alle ver
zwaring der -krijüslasten en hoofdzakelyk
aan deD persooulijken dienstplicht.
De Journal d'Ypres legt te dezer gele
geuheid de volgende gewichtige verkla
ring af
M. de baron Surmont de Volksberghe,
miuister van Dij verheid eu arbeid, heeft
op het onlaDgs gehouden banket der sa-
peurspompiers en dei stadsharmonie, dui
delijk doen uitscLynen dat bij van dezelf
de meedog is als het Comiteit der Catho
lieke Vereenigiug en dat zijne denkbeel
den van vroeger over de legerkwestie
hoegenaamd niet veranderd zijn.
Ooze lezers zullen met genoegen verne-
en dat M. de minister ons gemachtigd
heeft deze verklaring te doen.
geheim onthullen, eer mijne ziel van hier
scheidt
Zy deed eene geweldige poging om op te
staan, maar viel machteloos neer.
Ongelnkkige riep de Dominikaner,
haar opmerkzaam beschouwende. Gij hebt
n vergiftigd
- Jft.
Eeu gevoel van ontzetting greep hem aan.
Vergift, riep hij uit, altyd vergift
overal vergiftHoe wilt gij barmhartigheid
vun God verwachten, daar gij de hand aun u
zelve slaat
De angt maakte zich van haar meester en
zy riep uitO, vloek mij niet Ik vrees
dood I
- Ik u vloeken En warme tranen
vloeiden over zyne bleske wangen. Dan kniel
de hij neer naast de stervende, wier gerochel
den dood aankondigde. Hij nam hare handen
in de zijne om ze te verwarmen en bad.
Eene doodsche stilte beerschte. Toen begon
Mevrouw de Fairières weer met afgebroken
woordenIk neem niet alleen den vloek
mede in het graf van haar, die ik schandelijk
behandeld heb, maar ook van den ongeluk
kige, voor wien ik moordenares werd en die
ongelukkige is mijn soon. O ik weet niet wat
de hel voor mij bewaart; maar grootere straf,
dan deze, heeft zy niet voor my
De priester aanschouwde do ellendige Wouw
i sloeg de oogen hemelwaarts. Gij awygt,»
Toen de door hoogmoed verblinde Lu
ther de banier van den oproer tcgon de
H. Kerk van Roomen ontroeide, toen ook
was ziju wachtwoord, toen ook ripp hij
uit Voor niemand dan voor God.
Om aanhaugers voor zijnen opstand, om
bescherming voor zijne dwaliugen te vin
den vleide hij de lage driften der grooteu
en baatte op schandalige wijze de onwe-
tei dheid vau bet volk uit.
Nieuwe Luthers zijn opgestaan. Nieuwe
hoogmoedige, heerschzucbtige mannen iü
wier hart do wraakzucht brandt, hebben
ook den oorlogskreet geuit tegen de catbo
lieke Partij, de eeuigo steun van orde en
vrede, de tenige hoop van voorspoed voor
ons laDd. In hunne hoop bedrogen hebben
zij den oproorskreet doen weêigalmen,
maar wienlen veoordeold door het catbo
lieke, christ.ene volk, door hunne wettige
geestelyke Overheid.
Dat heeft hen hunne dwalingen Diet
doen inzien zy zyu op den weg van het
verderf voortgosukkeld en komen nu ook
den ongelukskreet van den rampzaligen
Luther te herhalen.
De Volksteever van dijnsdag 18 Decem
ber schrijft
Komt u scharen, vrij en vol strijd-
lust bij de democratische Jonge Wacht,
die iu fraai schild een machtige spreuk
voert
Wij knielen voor niemand dan voor
God.'»
Moeten zij dau aan de H. Kerk niet
gehoorzamen Als geloovigeu, ziju wij
niet verplicht naar den raad van Jesus
Stadhouder op aarde le luisteren, ik zeg,
uiet zijne geboden te ouderhouoeu
Neen, de groenen doen het Diet moer.
Twee verdwaalde priesters bcwijzeu maar
al te wel hoeveel eerbied zy hebben voor
hunne Kei kelyke Overheiu. Zij spreken
nooit vau hunne plichten als piiesters
maar van hunne rechten als burgers
juist alsof een priester tegenover tijneu
Bisschop, ziju burger-lijn mag doen
gelden I!
A-me verdwaalden I
Laug beriepen zij zich op den Paus. Hij
was huu leidsman, bun geleider.
Doch over zekeren tijd ging de mare
rond de nieuwe encycliek tal dc groe
nen veroordeelen.
Wat deden zij
Zij schreven eerst dat die nieuwe om-
zeudbrief het werk Diet was van den Paus
maar wel dat van onzeu Bisschop. Daar
na, dorsten zij zeggen dat de Paus oud
wiord en zijne krachten te loor gingen,
dat hij omringd was van vijanden, dat hij
do eucycliik uiet las, dat ze hem slechts
bij stukkeu en brokken wierd voorgelezen
eu hy niet wist wat ze behelzen zou voor
hij ze goteekend had I
Onze groeueu veroordeelden de Ency
cliek voor zy verschenen was.
Daarom, cbristene menschen opent de
oogen. het is maar al te waar Zij knie
len voor niemand Jan voor God. - Zy
verloochenen Kerk en Paus 1
zeide sij, en gevoelt afschuw, omdat ik een
ellendeling het leven gogeveu heb.
Neen, sprak hij zacht en bewogen,
neen die ellendeling is uw zoon niet
Wat.... wat zegt gij O, herhaal
dat, bid ik u Zy vouwde de handen en
haar gelaat kreeg eene uitdrukking van groo
te vreugde.
Deze menscli ging de monnik voort,
heeft u bedrogen, lly zelf heeft het mij be
kend en ik wil n niet met deze dwaling uit
het leven laten scheiden. Hij heeft de papie
ren van den notaris, die de identiteit van
van uwen zoon vaststelden, te zijnen nutte
aangewend.
Schandelijker dan ik ooit gedacht
had n
Zijt ge streng jegens de gebreken van
anderen
Zy zag voor zich. Dank, o dank voor
deze tijding n riep zy. Maar waar is myn
zoon Wat is er van hem geworden Wel
licht was by ongelukkig door mijno schuld of
een misdadiger zooals zijne moeder
Neen, n sprak de priestirniets van
dat alles, de hand des Almachtigen heeft hem
beschermd. n Eu terwijl hij zich over de
stervende heenboog, drukte hij zijne lippen
op het met koud doodzweet bedekte voorhoofd
en zeide Zoo ga dan tot God en moge het
gobed van zijnon dieoaar en de vergiffenis van
uwen zoon u begeleiden
half jaar, hebben wij toch den mond van
den armtieiige kuuuen openpraugen. Het
beeft moeite gekost.
Wij hebben hem werk en bladtijde ge
vraagd. Hij zegt dat dit staat iu Crisis
theologica. Dat is Diet voldoende. Wij
kuuneu wij heel dat weik niet lezen wij
vragen de bladzijde. Denderbode duidt ze
ook aan gij moet ook uw bronnen geven.
Met pater Casnedi speelt ge eene farce,
juist dezelfde als met een artikel -Ier
Revue de Belgique, die gij uitleggen kond
zonder or eeu letterken, een enkel lettcr-
kon van gelezen te hebben.
Dat komt ergens van de Chronique
of ander vuil papierkeDS aan 0,10 cen
tiemen (dit boeksken versmaadt hij uiet,
maar wel de catechismus 1
Als Dendergalm eerlijk is zal hij de
gausche broD aanduiden, werk en blad
zijde.
Komt nu met de bladzijde voor den dag
en laat ons geen jaar nu wachten.
Diantre I die kerel is belezen 1 Hij zal
ons veel citaten gcveD, zegt hy, als 't ons y
plezier kan doeu.
Zekers man I Komt er meè voor de j
pio,... maar do bladzijde en bet werk
aanduiden, hoor, of wy hebben bet recht
u toe te roepen Leugenaar Gij tuigt
het uit uwe duimen Gij legt weêr dingen
u .r die ge niet gelezen bebt.
Allo man f Kom maar voor den dag jj
met uwe theologanten
De opstellers vau Dendergalm zijn felle
kleppers. In een vorig artikel schreven
wc Welnu Rome heeft gezegd Om
in vrede te leveu zal ieder wat toegeven
de eeue heeft de vrijheid der leugen, do
andere die der Waarheid.
De armtierige antwoordt daarop 25 no
vember l,u bl. 2d# kol.
Nooit heeft Rome zoo gesproken.
Zoo Zoo I Hebben die hoeren, die eeu
syllabus vau Leo XIII hebben ontdekt,
die de artikels der Revue de Belgique
konden uitleggen zonder ze gelezen te
hebben, dan al doorbladerd wat Bome
schreef?
Zij spreken stout. Nochtans wy hebbeD
de gewoonte Diet bevestigingen uit de
luebt te grypen, lijk dc armtierige het
gewoonlijk doet. Wij lezen in de Eucy-
cliek lmmortale Dei van Leo XIII.
Zoo de Kerk oordeelt dat het niet toe
gelaten is de verschillige godsdiensten op
denxelfden weitelijken voet als de war e
godsdienst te plaatsenveroordeelt zij
daarom de Staatshoofden niet die, om een
goed te bereiken of een kwaad te vermy-
den in de praktijk dulden dat deze ver
schillige godsdiensten ieder hunDe plaats
in den Staat hebben.
Wat belieft er de armtieiige? Hij durft
zoo stout -preken I
O groote geleerde 1
RpPïfpn Weet ge, lieve lezer.
lteesieil lj0e Dendcr(jaim vaQ 2
december 2de bl. laatste kol. degenen be
titelt die hunnen Schepper en Zaligma
ker, do Fontein vau alle goed, aanbidden.
Lees dit met verstomming en herinner
ii dat de armtige protesteereo dierf toen
we schreven dat hij goddeloos was
- 'k Ben doof voor uw geloof van
spoken
- 't Is een dood geloof, vau geesten en
geraamten cn schimmen in 't koken
van uw horseuhasten ontkiemd,
beesten die knielt en bidt voor
uw God. Dendergalm 2de" decem-
ber 1900).
Wij ziju beesten Wat een keurige
uitspraak wij verachten zulke taal te zeer
om daar op te antwoorden. Wij stellen
alleen vast dat Dendergalm ons als beos
ten uitscheldt, om dat wij in God geloo-
ven, voor Hem knielen, Hem aanbidden
Ons geloof is een dood geloof I
Een dwaze alleen kan zulke taal voe
ren. als hy ziet wat wonderen van zelfs-
opoffering het christen geloof rond ons
zaait
De gouzery heeft eene levende overtui-
Pas ecuige weken heeft de armtierige J
zelf geschreven en bekend dat het libera- j
lisme koud was I
Wij zouden over dit thema eens MejI
Gaiti do Gamond moeten hooren die
gauseh baar !c-v®a aau de gc - :iak
heeft besteed en door de gcuzeDpers tot
in den boogen geuzenhemel is verheven
Wij halen bij de beschuldiging van den
armtierige de schouders op 't is het
eenig antwoord dat bij verdient en zeggou
met den dichter
Maar wat baleD kaars of bril
Als de uil niet zien eu wil 1 I
Wij zegden dus in ons nr van 11 no
vember II.
Pol en Stant zal niet gezegd bobben
alleen noch wijselijk. Wij hadden
gelyk.
Inderdaad Dendergalm herhaalt eene
derdo maal dat ge-lacht aan ou voegt er
bij -lat hij letterlyk afschrijft. Dendtr-
galm 18 nov. 11.)
Indien ik niet benauwd ware van de
hel waarom tou ik niet stelen en moor
den. -
Hij citeert 3 maal een gedacht en -li ij-
maal verschillend. Weten die vernuften
dan niet dat een gedacht zoovelo nuancen
bevatten kan. Zoo onwetend dorsten wy
hen niet veronderstellen.
De schrijvers van Dendergalm hebben
zich dus gratis oen certificaat van eerlijk
heid afgeleverd wy zullen dit slecl ts
doen wanueer by eens Denderbode letter
lijk zal aanhalen, die doelen van ons
artikels die bij bespreekt. Hij volgt ons
nooit in heel ons schrijven, evenmin geeft
hij ons gedacht eerlyk weer.
Toen richtte zich deze vronw ofschoon
halfdood op, staarde den monnik aan en riep:
Hoe, zijt gij hem n
Ja, ja....
O mijn God men roept my. Ik
sterf, ik sterf
Neen, gij moet leven voor de overwin
ning der gerechtigheid Sta op, ga tot den
rechterstoel en beken uwe misdaad De
menschen vermogen niets meer over u en
God zal u vergeven n
Wilt gij het, mijn zoon n
Ja, het moet. uw eenwig heil vordert
het
Zy richtte zich op, doch zy viel meer neer
en stiet eenen gil nit.
De dame bevindt zich op 't oogenblik
zeer onwel, n meldde men den rechter, die
deze gewichtige getuige verlangde. Goed,
wij zullea op haar wachten, zeide de voor
zitter welwillend en riep eenen andereD
naam. Een zacht gebrom liep door de rijen,
de Dominikaner, n fluisterde men. Alle
blikken richtten zich op de hooge magere
gestalte. Mot wankelende schreden trad hij
nader en hief de hand op voor den gevorder
den eed-
«Uw naam vroeg de voorzitter.
u Alphonse Landegarde. n antwoordde hy
hij luide en dnidelyk.
Men begrijpt de verbazing der menigto, die
in den persoon van den beroemden monnik
Eerlijke doenwijze
Wij lezen in Dendekgalm 18 nov. 1900
De klerikale schrijvélaars meenen dat
andere doen gelijk tij teksten vermin
ken.
Wanneer heeft bij in zyne polemiek
ooit letterlijk Denderbode aangehaald
In het nummer waar do vernufïe een
artikel der Revue de Belgique kon uit
leggen zonder er eeu lettertje van eclezen
te hebben schreef bij (23 sopt. 1900).
De pastoor enz. zegde indien ik
niet benauwd ware den hemel te ver
liezen of in de hel terecht komen
waarom zou ik niet stelen en moorden.
Hij verminkt do texten niet, maar dat
wordt in zyn nummer van 4d,n november
1900
De vrees voor de hel alleen is do
wijselijke reden waarvoor ik rechtveer-
dig eu eerlijk ben.
Dat gedacht scheen ons verdacht
want zoo op het eerste niets of weinig is
af te dingen, was het tweede verder van
du waarheid.
den geleerden geneesheer weerzag. Ilij was
dus de jongo dokter, die de vergiftiging ont
dekt had en sleohts met ondank beloond
werd,
Wat weet gij vroeg hem de voor
zit! er.
Weinig en veel, hernam hij. Als
geneesheer heb ik het vergift dadel yk ont
dekt, mnar als vreemdeling in de familie en in
de stad heb ik nooit iets anders ontdekt.
De akten werden voorgelezen en de monnik
zeide Ik heb niets bij te voegen en niets
weg te laten, want myne overtuiging is niet
veranderd.
«Ik moet. u opmerken, sprak de
voorzitter dat gij nog nooit van de aange
klaagde gerept hebt.
«Ik kan ook geen verdere inlichtingen
in de zaak geven, want de aangeklaagde is
gisteren by my te biechton geweest en ik
maak hiervan gebruik om dn getuigenis to
weigeren.
De Dominikaner verwijderde zich lang
zaam.
Mevrouw de Fairióres beval de voorzit
ter. De monnik die reeds aan de deur van de
zaal was, waar hem een ander geestelijke in
den weg trad en hem iets in fluisterde, keerde
terug.
Is de dame nog niet in staat om te ver
schijnen vroeg de voorzitter.
Mevrouw de Fairiirea is dood, ant-
Lezers lief
Honderd jaren is 't geleden
Dat de uilen bier verbleven
En hun goddelooze streken
Luide kwamen aanprecken.
—o
Opnieuw zijn zo verrezen
Hi'-r to lande verschenen
Volksverleiders, go verstaat
Voor eigen eer en baat.
—o
Laat u dan niet foppen
Door die styve koppon
Goon grooter foppers zyn voorwaar
Dan de helden der groene schaar.
o
Luistert dan naar d'uilen nimmer
Wezen wij toch wat slimmci
Of Dolf en Pie, naar geuscben zin
Voeren ons, ja, den afgrond in I
woordde de priester, zoo meldt mij een col-
leg"-
Bij deze tijding beerschte een diep zwijgen
do zaal. Eene rilling doorliep do menigte
i het gerechtshof scheen een oogenblik bo-
sluiteloos.
Een oogenblik later dacht men niet mei r
ai Lachenal, aan den monnik of aan Me
vrouw de Fairières men dacht sleohts aan de
aangeklaagde. Deze ongelukkige was ten
slette de treurige heldin van het proces. De
voorzitter vatte de aanklacht in korte woor
den samen.
Hy begonsde zyn voorhoofd.Ilij sprak,j«f
liever hij beproefde te spreken, want zyoe
doffe stem was in den beginne byna onhooi-
baar, de woorden vloeiden hem ondnidelyk
en onzeker van misdaad te bewyzen, 't geen
niet moeilijk was, daar de bewijzen talrijk
waren. Immers wie was de dader? Wani-
schijnlijk de persoon, die zoo op eens op de
vlucht ging, zulke sprekende bewijzen hart r
schuld achterliet en eerst vergeten was en
veilig te zijn vooralle gevaar. Het lag immeie
voor de hand de brieven, die zy niet ont
kende, de Bporon van vergift in hare kleedo
ren, har6 vlucht en haar lang wegblijven uit
het en haar lang wegblijven uit bet vaderlan l
en hare onzekere antwoorden by het verhoor.
Wordt voortgezet.
