Donderdag 17 Januari 1901 3 eentiemcn per nummer. 55*" Jaar 3338
Vrij onafhankeiijk volksgezind orgaan van de Stad en Arrondissement van Aalst
Jnze Grondwel
)ti MOOUDl.NA A US,
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
De Zondagrust.
Wcrk-& Rroodroovers.
Dit blad verschijnt den Woensdagen Zaterdag van iedere week, onder
Igteekening van den volgenden da;:. De prijs ervan is tweemaal ter week
>or de Stad 5 frankmet de Host verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
kanden; tr. 4-75 voor drij maanden voorop te betalen. De inschrijving
ndigt met 34 December. De onkosten der kw'tantiën door de Host ont-
jngen zijn ten laste van den schuldenaar
Men schrijft in bij O. Van de Putte-Goossens. Kort* 7.i uitstraal. N. 31
<n die Postkantoren des l ands
Oul«fM«* «uum.
Her drukregel, Gewone 45 centiemen Reklamen fr. 4,(10 Vonnisse cp
H bladzijde 50 centiemen Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoora. Niet opgenomen handschriften worden met teruggestuurd.
Ueereo notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiteriijk legen oen
iijnsdag en vrijdag in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen xich te wenden ten Bureele
van dit blad
Aalst, 16 Januari 1901.
Het is eene bespottelijke ilrogrede te
prereu dat de Catholieken zonder on-
ouw aan hunncD Godsdienst te worden,
ize Grondwet, welke de vrijheid van
pken uitroept, niet kunnen liefhebben.
J)at is oene verachtelijke kwade trouw
[eene ongelooflijke bekrompenheid van
est.
loeien wij op die vragen zoo dikwijls
'ug komen dan is bet omdat onze vijan-
n, de geuzen, er huo stokpaardje van
iken en wij begcereu dat ieder iu staat
hun te wooid te staan.
Ziehier boe Mgr. de Segur die vraag
leen zet
Wat men de thesis over de vrijheid
beet, is de leerstellige ontwikkeling
der grondbeginsels welke die zaak be-
betrschen. Dc thesis of slolling vt-ron
Herstelt dat de meusch eu de samen-
(eviiig in bunnen gewonen, uatuu-lijkeu
toestand zijn, lijk /ij zouden moeten
liju, lijk God wil dat zij /iju tie stel
liög veronderstelt bijgevolg eeu samen
teving heel e.n gausch christen, een
jrercldsch gezag dat christen is, «le
)odergescbiktheid van bet tijdelijke
)sn het geestelijke Dat is een ideaal,
bet is de wetvergeten wij het ciet.
De veronderstelling is de toepassing
3cr stelling of thesis in de mate dat de
locstanden het toelaten. Men gaat over
tan de thesis tot de hypothesis, tot de
Veronderstelling, telkens men niet meet
ie enken in hun eigen eu lijk ze, iu de
toddelyke opvatting zouden moeten
tijn, beschouwt, maar iu den toestand
waarin zij zich voordoen in zekere lau-
ien, ten gevolge van omstandigheden
loms toevallig, dikwijls pliebtig maar
ioch altijd te betreuren. Alsdan valt
iet dikwijls voor dat, in zulk gegeven
teval, het algemeene pi inriep, alhoewel
vaar iu zyu eigen, maar een gedeelte-
ij ke eu zeer ouvolmaakte toepassing
tan bekomen in een ander geval zelfs
tan hot niet toegepast worden.
Die woorden zyu heel juist en wijjui-
in ze mot volle monden toe.
kilo menschen hebben niet allen de-
fde gedachten. Do vrede eischt weder-
lacbe toegevingen.
Dozc politiekers drukken die waarheid
in ile woorden Gouverner c'est
nsiger en ons volk niet slechter als
i zegt Men moet rijden en ommezien.»
De catholieken. alhoewel zij iu prin-
p de viylieid van deuken met aauveer-
i, hebbcu in praiyk die vrijheid bij
jereu altijd gcëei biedigd. Zij vragen
DE ZODM
naar het Engelach.
2d* vervolg.
üiet (lat Jozef een goed versmaadde; inte-
ideel, hij was een stevige drinker, maar in
lelscbap klaagde hij altijd over hoofdpijn
wilt het steeds zoo aan te leggen, dat men
a voor dronken naar huis bracht juist in
nachten, als hij het meeete werk had.
Iks was ook uu het geval geweest.
De kleine Jos, ban eenig kind, was het
■te jaar na hun huwelijk geboren. Het
een stille, bedachtzame jongen, die even
zijn vader, eene bijzondere voorliefde had
's nachts ait te guau.
Set is waar dat zijn vader hem vroeg go
rd had om de strikken te onderzoekeu en
i wild te verbergen, hetgeen een kleine
felui als Job zonder argwaan kon doen,
igezion men hem verdacht van bruambe-
n te zoeken.
Alvorens hy zeven jaar oud was, kon hy
maar een ding, dat men ook de hunne
eerbiedige.
Welke optochten hebben zy ooit aan
gevallen
Wanneer hebbeu zij, bij manifestaties,
de orde verstoord en het recht geschon-
dea.
Integendeel, bouderden malen zijn zij
het slicbtoff-r geweest van biutal - aan
vallen vau wege die manoeu die zoo zeer
op de viijheid van denken roemen.
XKf a o PATTl waarom ('u,f'
VV (X(Xl uiil Dendergalm ons uiet
eens zeggen wat men door het goede ver
staan moet
Hoeveel maanden hebben wij dat niet
reeds viuchteloos gevraagd. Moeten zij
zoolang tijd hebben om dat ei uit to
broeien wij vrcezeu gewis dat 't een
zwalpeiiyn zal.
Ondertusscheu gaan wij aantooren dat
Pol en Scant in goede gezelschap is als hij
toout dat de vrees den hemel te verliezen
en in de hel te recht te komen de
m nsch van veel kwaad verwij lort.
Wij j^ereu h^t g-dacht vau Pater Devi-
vier S. J., eeu gekend scbrij er
Win do liof.Je God» niet. meer heeft.
noch de vrees van zijne rechtvoerdig-
hei I, noch het vooruitzicht van een
eeuwig loon, wacrom zou hij zich niet
overleveren aan de woede zijner drif-
ten De mensch is dorstig naar hot
geluk indien Lij het daar niet meer
zoekt waar hot iu wezenlijkheid it, in
de edelmoedige ouderwet ping aan God,
in de vrede vau het geweten eu iu de
raste hoop der eeuwige goederen, is hij
gedwongen het op dees aarde te zoeken
in het verzadigen zijner driften, zelfs
de brutaalste. Do ervaring spreekt
- luid. (La Libcrtéelc. p. 53.)
Het gedacht der eeuwigheid heeft op
het gedrag van den mensch een grooleu
invloed. Dendergnlm zou hem willen loo
chenen dat temt hoe rechtzinnig hij is.
Voor Dtndtrgalm is er geen eeuwigheid I
Droeve tijden.
't Zijn droeve tijdeu als de oorlog loeit,
Als menschen men slacht lyk dieren,
Als raeuscbenbloed hij beken vloeit
Als vrede en liefde liggen geboeid.
Als baat
Eu kwaal,
Als nood
En dood
Giynzeu eu vloeken en tieren
(Antheunis).
Het vraagstuk van de invoering der
Zon iagrust maakt uauhoudea i groote
vorderingen.
Bijtredingen, waarop men vroeg r nooit
zou hebben duiven bop< u, doen zich
ibaus voor. Al ius w.-i l op een Congres
der socialistische sy idicat-o, voor eeni-
geu tij l te Brussel gehouden, de volgende
wensch zonder bi sprrkiug en met eenpa
righeid aaugi nomen
H-'t Congres zet al de democraten
aan om overal, m-t uadiuk en aanbou-
dendbeid, en e ernstige wetgeving te
eisch'-u op do bepi-r king der wi rLuren,
- namelijk de wekelijksche rustdag bij
- voorkeur den Zondagalsook <ie traps-
gewyze vermindering der werkuren, om
eindelijk dou achturen arbeid te bcko-
men.
Het ware wellicht niet onaardig te we
ten, om vrelko redenen de socialisten den
Zoudag als wekelykscben itlstdagi ver
kiezen. Jammer genoeg, dat er geene l>e
sprekiug over gezegden wensch plaats
had deze hadde ous wuatscbijolijk daar
over ingelicht.
Hoe 'i zij, ééne ta ik blijkt uit de stera-
miofj van tu l «■•ei#1 uolf"CóuKrw, i.
dal de roo ie klink min dweepzuchtig is
dan de geuzenpartij Immers, de liberaleu,
onder vooivreudsel do geheiligde rechten
uu den arbeid te verdedigen, hebbon
jaren lang len weki-ly kscmii rustdag, eu
vooral de Z mdagrust tegengewerkt.
Men is wellicht nog uiet vergeten,
welke veldtocht van beschuldigingen, op-
werpingon eu spotteruyeu door do geuze-
rij werd op touw gezet, en jarenlang vol
gehouden, wanneer, vóór 15 jaar, een
catholi'-k minister do stoutheid beging,
i aan de 50,000 bedienden van zijn depar- -
letnent, iu dc maat van het mogelijke, do j
Zoudagi uit te verzekeren. Elk ongeval op
den ijzerenweg, elke oun-t...'matigheid in
ilen dienst, elke moeilijkheid, waartoe
vervoer eu verkeer aanleiding konden
j geven, 't werd alles, meestal zonder den
miusten grond, aan de invoeiiug van de
Zondagrust toegeschreven.
Al dit geweld eu lawijl is echter deer
lijk uitgestorven. Dc Zondagrust heeft
immer veld gewonnen in de openhaie
deukwyze, eu ue hevigste geuzenscbreeu-
weis wag- u het zelfs niet meer ze openlijk
te bestiijJou. Enkel gebeurt het soms
nog eens, vau tyd tot tyd, dat eeu keffer-
ken hier of daar, eene of andere onvol
maaktheid in den dienst op de kap vau
het catholiek ministerie schuift, mul heel
bedeesd de - de outredderiug vau den
dienst door het invoeren der Zondagrust -
vooi uit le zetten. Doch nieiaand geeft
daar nog acht op.
Wat echter ook blykt, 't is dat de in
voering d'-r Zoudagiust iu het maatschap
pelijk levpii, met Let stelsel der vrijheid,
nimmer volledig zal zijn. De mededingiug,
de «ewoontf, de gesteldheid op zekere
«emakkelijklie len en genoegens, zullen
altijd een hinderpaal blyven, waarop de
eenparige verwezeulijkiug van de vrij-
■villigi- arbeiiis 'pse mrsing slui en zal.
D j ti om ook wordt schier algemeen ge-
wensebt en gevraagd, dat een gematigd
wetsvoorstel dit vraagstuk tot ia Iers vol
doening op degelyke wijze regelen zou.
Laat ous hopen dat wij die regeling
met rasse schreden te gemoet gaan
Werk- en Nijverheidsraad. M.
do miuistor v<m ai Leid heeft besloten dat
dp mandaten der leden van deD Hoogeren
Werk- eu Nijverheidsraad voor een jaar
verlengd zijn.
zoo coed oen strik leggen als zijn vader, en
was hij in al de geheimen van het stroopen
onderricht. Hij was zijnen vader vangroot
nut. en kon doen wat deze niet had kuunen
verrichten zonder kwade vermoedens te doen g
ontstaan.
Teroorzake van zijn veelvuldig nachtwa
ken was hij waarschijnlijk zoo klein gelde-
ven, dat niemand erg in hem had.
J..s ging dagelijks bij M. Furn<*88 ter
school, en was een zijner beste en ieverigste
leerlingen. Niemand kon vermoeden dat die
kleioe, blonde, stille knaap, die zoo in zyne
boekeu verdiept zat, den hal ven nacht op een
gevaarvollen tocht was uit geweest.
Jos bezat nog eene andere goede eigen
schap, namelijk dat hij goed kon zwijgen
zelfs Mum, de hond, kon niet beter een ge
heim bewaren.
Wanneer hij met zijne makkers speelde,
kou hij even laid en vroolijk lachen als de
overigen, doch nooit zou hem een woord ont
snappen over hetgeen hij en zijn vader gedu
rende uen nacht deden. lederen zondag ging
hij met zijne ouders naar de kerk, want
Hushbrook en zijne vrouw beschouwden het
stroopen als geeue zondalhoewel de wet
zulks op zware straf verbood. Jos deed alleen
wat zyne ouders hem bevolen.
Hij vond het soms wel vreemd dat iets,
wat niet slecht was, in het geheim moest ver
richt worden, maar verder dacht hij niet. Hij
was dus een eerlijke jongen met een onschul
dig hart.
Wij zullen nu onze stroopers opvolgen.
Eeu troep iu lianen Zou een spoor niet
beter kuunen volgenden onze drie bekenden;
Hushbrook ging voorop, gevolgd door Jos cu
Muin, den houd.
Geen eukel woord werd er ueiprok m, en
zij vervolgden hunnen weg over weiden en
bou-lamt, langs heggen eu sloten, Git zij
eindelijk aau een dicht bosch kwamen.
De wind gierde door de hoornen, eeu koude,
dichte mist hing evi r het landschap en om
hulde hen, terwijl zij voorzichtig voort gin
gen, tot dat zij aan de andere zyde van het
bosch kwamen, wuar het huisje van den
bo8chwuchter stond. Eeu zwak licht sche
merde door het venster.
Kusbbiook gul even buiten het bi ach en
de hoogte, om te weten
:wain.
tegenovergestelde richting
ihbrook zyu geweer naar
mdat de loop maar twee of
grond af bleef,
kwurt uurs te zijn voort-
_^he^ekhngel vau untaal,
eu oogeublikkelyl^.. Bj stil staan; de
loop van het geweer had tegeu eeneu ijzer-
draad geschuurd, die vastgemaakt w as aan
On Ier dezen titel bevat hul Fondsen
blad, naar aanleidiug van zekere feiten
van gnwi ldplHging, die zich te Antwerpen
voordeden tijde ns de werkstaking, bet
volgende artikel
Kort voor het eindigen van de werk
staking der dokwerkers te Antwerpen,
meldde Le Peuple met geuoegen en met
volle goedkeuiiog, dat de werkstakers
eenige werklieden, welke den arbeid der
werkstakers oveigeuomen hadden, eone
goede afranseling hadden toegediend.
Ten einde dien aanslag tegen do vry-
heid van den krbeid te verschooneD, zegde
Le Peuple dat geene boloediging te grof
was vuoi beu die, in de weikstakiugen, de
plaats der werkstakers iunemeu en zoo
iiUn werk en hun brood stelen.
Het socialistenblad voegde erbij
Het werk van den v. c; iman is een
eigendom en hij die hem dat outrooft, is
eeu diei. Hel gebeurt dat de bestolene
zich uiet veigeno»gt met woorden en dat
by dien dief afrost. Dat is zeer natuurlijk.
Zeker is het na'uurlijk dat iemand die
aau zyaen eigendom houdt, den dief, dien
by betraptj bezig met hem dien te ont-
rooveu, eene goede afrosiiüg toediene.
Maar is dat hier wel het geval
Wat zou Le Peuple zeggen van-eeuen
verhongerde, die eeneu boterham of een
stuk vleescb, dat door oenen anderen
wordt weggeworpen, opraapt en opeet
Zou by uien maa eeuen dief durven
noemen
Welnu, iedereen weet dat er altijd een
zeker getal werklieden zijn die, ofwel zich
zonder werk bevinden, ofwel zich moeten
stuk zy
Nu gingen zy
voort, terwijl
beneden nchtt
ine tluim van
UI U'Virr
Lian tiour.ie
eene springbus, om de stroopers te betrappen.
Hushbrook hu-f zijne linkerhand op als
een teeken aan J >s om zich niet te verroeren;
hij volgde langzaam den draai door er aan
bou i' ml met zyn geweer langs te schuren, en
kwam voo na eenigen tijd by de spriogbns.
Hy deed de pan van het geweer af en
haalde voorzichtig de lading nit, welke hij
op den grond uitgoot.
Nu floot hij zacht op Jos en den hond,
want hij wist zeer goed dat de springhns ge
woonlijk gezet wordt op de plsats, waur de
fezanten des nachts koinen slapen. Hij deed
slechts eene kleine lading op ziju jachtgeweer,
om de diereu niet te zeer te verminken en
ook omdat dan het schot minder gernht zon
maken.
Hy loerde nu onder de hoornen, had spoe
dig de vogels op een eikenboom ontdekt,
hief ziju geweer omhoog en vunróe.
Onmiddellijk viel een donker voorwerp
snel naar beue&en ei. werd door Jos in den
zak gestopt. Het eene schot volgde op het
ander en ïeilere losbranding bracht een fezant
in den zak vau Jos. Zoo waren er i eeds ze
ventien buit gemaakt, toen Mnm begon te
brommen. Dit was eeu teeken dat er volk
aankwam.
Hushbrook kuipte met zijnen vinger, en de
hond kwurn met ^espusie ooreu nevens hem
staan. Ecnige uogenhlikken daarna boorde
vergenoegen met eenen arbeid, die te
weinig winst afwerpt om in bunne nood
wendigheden te voorzien.
Wat is, voor die meiiscben eene werk
staking, vooral in een vak, waarin de
Iooneii betrekkelijk hoog zyn Eene gele
genheid om, ofwel aan werk te geraken,
't is te Zeggen, aan brood voor zichzelven,
voor vrouw en kinderen, ofwel aan beter
werk dan zij voorbanden hebben, 't is te
zeggen, aan eene verbetering van hunnen
toestand.
Dat er bazen zijn, die van deze omstan
digheid misbruik maken om sells de bil
ly ke eiscben van hunne werklieden af te
wyzin, dat moet voorzeker afgekeurd
worden. Doch dat de werklieden, die deze
gelegenheid te baat nemen om hunne
toestand te verbetereu werk- en brood
dieven zouden zijn, dat nemen wij niet
aan.
Een handelaar, die eeuen koop kan
sluiten waarop bij eene zekere winst zou
doen, maar weigert omdat de winst hem
tc klam is, haudelt volgens ziju recht.
Maar dc handelaar die, ua hem komt en
den koop sluit, is daarom geen dief.
De dieveu ziju elders; zy zyu zelfs niet
verre van het opstel bureel vau L» Peuple.
De liberale Journal de Liége duet het
opmerken en zegt
-Welke scheldnamen verdieneu zij uiet,
die anaere vrrraurewju, uaiueiija, u*
cialisiische leiders, die de werklieden
aandiijven tot onvoorzichtige werkstakin
gen en, zoo doeude, hun werk en hun
brood stelen.
Zouden zij niet beter dan de werklie
den, die hun brood zoeken in 't werk,
door anderen verlaten, verdieneu door
hunne slachtoffers platgeslagen te wor
den
Zooals wij hierboven doen uitschynen
hec ft het Journal de Liége het goed voor,
doch 't is spytig dat hy en zijne liberale
vrienden, m tyd van kieziugou, zoo spoe
dig vergeteu wat de socialistische leiders
ziju en arm in arm loopcu met die man
nen, die aan de werklieden hun werk on
buu brood ontstelen, terwyl zy zelvon
buiten gevaar zyu.
De drankwet. Op aandiiugen der
herbergers uil het gehoele land zal M.
Maenhaut bij de heropeuiug van den zit
tijd eeu wetsuntwe p neerleggen, wijzi
gingen bmugeud aau de drankwet.
Volgens deze wet zulleu al de herber
gen, of er alcool verkoopt of niet, of zy
jaren beslaan of nieuw zyn, belast wor
den.
De taks zou voor eeu jaar en op voor
hand betaald worden, vulgeus de belang
rijkheid der gemeente.
men hst geritsel vau tak keu en twijgen en
naderende voetstappen. Hushbrook sioad be-
weegloos en wachltu op een toeken vau Mum,
want hy had den hond geleerd aan zijn been
te krabben ids de naderende personen oenen
5 hond bij hun hadden.
Toen Mum geeue enkele beweging deed,
j legde Hushbrook zich plat op den grond, ter-
i wij 1 Jos eu de hond zijn voorbeeld volgden.
Nu hoorde men fluisteren en op geen 4 meters
afstand van hunue schuilplaats kwamen de
vormen van twee manueu te voorsohyu.
Het is hier ergens inden omtrek, zegde
de eene.
Zoo denk ik ook, maar het kan verder
zijn, daar de wind het geluid heeft overge
bracht, antwoordde de andere.
Dit is mogelijk; laat ons dan verder
gaan, misschien loopen zij tegeu de springbue.
De beide schaduwen gingen heen eu ver
dwenen wel tra in het bosch. Hushbrook
bield zyu oor tegen den wiud en overtuigd
dat bet oogenblik gunstig was, trok bij naar
huis en kwam zonder eenige moeilijkheid aan,
na Jos van den zwaren zak te hebben ontlast,
zoodra zy in open veld waren.
Tegeu drie uren klopte hy aan de achter
deur van zijn huisje, June opende terstond en
nadat men den buit iu eene veilige plaats
had verborgen, waren all u weidra iu de
uiojjsto rust gouompeid. ordt voortgezet).
8
