Zondag 5 Februari 11)01 53ste Jaar 5343 Sparen. HET SPOOK 3 centiemen per nummer. 1 Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM. VADERLAND, TAAL, VRIJHEID. De Encyclii over de christen-democratie. Eene vrijheid- doodende wet, Alleman soldaat Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder lagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal Ier week voor de Stad 5 frank; met de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor xei maanden; fr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving eindigt met 31 December. De onkosten der kwitantiën door de Post ont vangen zijn ten laste van den schuldenaar Men schrijft in bij O. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, N. 31. en in alle Postkantoren des bands Guique auuna Per drukregel. Gewone 15 centiemen Keklamen fr. 1,00; Vonnisse op 3* bladzijde 50 centiemen Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. beeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk legen deD dijnsdag en vrijdag in den voormiddag. Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten Kureele van dit blad Aalst, 2 Februari 1901. Meer en meer worden er spaarbonden in ons Arrondissement gesticht. Dat doet ons deugd aan 't berte want telkens er een gesticht wordt komen wij een sprong nader tot de gelukkige oplossing dier vraag die ons sedeit jaren bezig houdt en zoovele aitikelen uitlokte. Wij zullen echter zoo vrij zijn nog hier en daar leemten aan te stippen ieder dorp moet zijn maatschappij hebben. Daarmeê zijn we nog niet tevreden. Ous ideaal ware in iedere school een bond te zien tot stand brengen voor de jongens, of liever kinderen, van af de zes jaar. Ware ik Burgemeester ziehier wat ik doen zou Hoe DUttig ik de prijsuitdeelingen van hoeken ook acht toch zou ik ze afschaf fen en uoor heel wat auders vervan gen. Na mijne onderwijzers aangezet te hebben eenen spaarbond te stichten zou ik aan ieder kind van behoeftige ouders een lijfreuthoekje geven hij zijne iutreê in de school en daarop een frank storten. Ik zou ook de ouders aanzetten te trachten dat er op het boekje van hui zoontje of'locbteike in de loop vau dit jaar nog twee frauk Idjgesioit worden. Wat zou dau reeds hekomen zijn Voor den frank dat ik, Burgemeester, gestoit zou hebben, zou het kind op vijf en zesiigjaiigen ouderdom bekomen een rente vau 1,61 fr. want ik zou hem stor ten met afgestaan kapitaal. De ouders storten ook twee frank maar met voorbeboudt-n kapitaal dat geeft eene rente van 2,23 fr. Maar Staat en Pio»iucie geven ook wat. Nemen wy eerst den Staat. Hij geeft drijmaal zestig centiemen of 1,80 fr. toelage en wordt gestort met af gestaan kapitaal; dat geift nagenoeg eene rente van 2,00 fr. Maar de jongeu stort als lid eener maatschappij en krijgt dus, in die hoe danigheid, uog 2 frauk dat de bond naar willekeur storten mag met afstand of be houd van kapitaal. Nemen wij aau dat ze ook met afstand gestort worden. Zij geven dus eene rente van 3,22 fr. De Provincie blijft niet achter. Oost- Vlaanderen geeft 3 fr. per drij frank maar Diet meer zij stort met afgestaan ka pitaal. Dat geeft eeno rente van 3,83 fr. Wat is er dus een jaar bekomen Tellen wy te zamen 1,61+2,23+2,00-1-3,22+3,83—12,89 franks. Voor itcce frank heeft dat kind eene \rente op vijf en zesligjarigen ouderdom 'tan twaalf frank negen en tachtig cen tiemen 12,80 Ir. Nu als dit kind, na de school te hei-bon verlaten en groote mensch geworden, jaarlijks persooulyk of liever van eigene penningen 3 franks blijft storten, zal bij op 38jarigeu ouderdom een pensioen ingescbreveu hebben te genieten op zijn 60 jaren van omtrent 190 fr. indien bij met voorbehouden capitaal heeft ge stort en indien hij hot met afgestaan capitaal heeft gedaan 210 fr. Deze som bereikt het maximumpeusioen door de wet bepaald. Hij mag nog voortstorten zijne stortingen tegen 3 ten houdenl gere kend zullen zijn peusioen altijd vermeer deren, doch op die stortingen ontvangt hij geene toelagen meer. Hij mag uitstellen van zijn pensioen onder d« zelfde voorwaarden te genieten op zijn 65* jaar, dan zal het pensioen be- loopen tot 337 fr. Ware ik Burgemeester ik zou nog meer doen op dat terrein. De schoolmeesters klagen nu dat de kindereu Diet oppassen. Weluu als het schooljaar uit is, zou ik voor de best op- passeude kinderen nog een frankskeu storten op hun lijfrentboeksken. Dat nog maals als helooning en in plaats van prij zen uit te deeleu welke zouden bestaau in hoekdeelen. M tar zie in de verte komt een school- pedaut aangestormd. Hij zwaait de armen in de lucht als molenwieken en tiert en schreeuwt reeds van iu de verte dat ik 'ne f.uneuzeu domper ben die niet verdragen kan dat de kinderen een boek in de hand uemeu. Gij zijt roept hij mij toe 'ne pai asiel die leeft op de onwetendheid van 't volk. Als 't manneken tot bedaren zal geko men zijn zullen wij hem in een volgend nummer antwoorden. Chelwynd-Park. 2' vervolg. II. - DE BRUILOFT. Het waa eene treurige dag, de bruiloftsdae van lord Chetwynd en Bernice Owellan hat regende aanhoudend uit de wolken en woe dend aioegen de golven tegen de rotaen, Bijna alle dorpsbewoners waren om tien uren iu de kerk en de kinderen hadden den weg met bloemen bestrooid. Om half elf sou de plech tigheid plaats hebben. De jonge bruidegom was vergezeld van zijn ilumman en vier ma trozen. Owellan n zijne vrouw zagen er bleek en ontroerd uit blijkbaar baddon zij een slapeloozeu Dacht gehad. Bernice stond met gebogen hoofd voor Gods altaar. Hare kleediug was uiterst eenvuudig en bestoud uit een wit mousseline kleed eenige witte rozen sierden hare lokken. De oude donnné van het eiland, die Bernice had zien opgroeien, voltrok i et huwelijk en richtte etnigo Hellende woorden tot het jeug dige paar. De Eücycliek over de christen demo cratie is Zaterdag te Rome uitgedeeld aan do Cardiualen, de gezanten en de hooge personages der Curie. Het is eene bro- chuur van 20 bladzijden. De Paus begint met de herinnering aan zyne twee vorige Encyclieken, gewijd aan de catbolieke sociale kwestie, name- lyk QuodNumeri eu Rerum Nova rum. Iiigevolge dio Encycliokon wijdden de calholiekeu heel hunne werkzaamheid aau de socialo werken om de werklieden te helpen. De Paus noemt alles op wat er iu dien zin gedaan werd stichtiug van het werk lieden-secretariaat, landelijke hulpkas sen, economische- eu workliodeuvereeni- giugeD van allen aard. De Paus is vau oordeel dat de bena ming van christen socialism niet onjuist is. Men past verder op de catholieken, die zich met de sociale kwetie bezig houden, den naam toe vau christen demo- ciaten, maar deze betiteling wordt zelfs door sommigen aangeiaud als slecht klin kend. Daar er te dien opzichte verschil van meening is ontstaan, heeft de Paus het Na de plechtigheid omhelsden de heer Gwellan eu zijne vrouw het bruidspaar en toen ds oude heer zich boog om Bernice te kussen, maakte zich een bang voorgevoel van hem meester hij hadde zijn leven gegeven indien hij 'thuwelijk onaaugedaan kon maken. D^ stuurman en matrozen brachten ook hunne geluk wenschen en verliet >n onder diepe buigingen de kerk om naar het schip terug te keeren. Weinig uren later was het oogenblik van scheiden gekomen. Allen hadden zich op het Strand verzameld, ook de heer Gwellan en zyne vrouw stonden er inet betraande oogen. Wees goed met ons kind zei mevrouw Gwellan, den lord de hand drukkende. u Moge God met u handelen, gelijk gij met haar doet, voegde Gwellan er zuchtend bij. Op het schip donderde een kanonschot, het teeken van vertrek, want 't weer word aan houden i slechter. Aan den mast van 't schip werd een lantaarn aangestoken, die een rood licht over de stuimige zee wierp. De lord brac'it zijue jonge vrouw iu de boot. Vaarwel God behoede en zogene u, klonk het nogmaals van 't strand en pijlsnel vloog de hoot over de golven naar het schip. Scheiden valt toch hard, zuchtte me vrouw Gwellau, "doch Mij zijn oud, David, eu wat er met ons ook gebeure, ous kind is bewaard. ter harte genomen ze uit den weg te ruimen. Men dieut met zorg bet onder scheid vast te stellen tusscbea bet socia lism en de christen democratie. Het eerste houdt zich enkel bezin met h t stoffelijk welzijn en zoekt altij l de volledige ge lijkheid tot staud te brengen van de gemeenschap der goedereu De christen democratie daareutegeu eerbiedigt de grondbeginselen der godde lijke wet en heeft het geestelyk welzijn des volks voor doel. Men verwarre ook niet de christen democratie in t de politieke democraiie. (Door politieke democratie wordt het Daensisme bedoeld, dat wordt afgekeurd.) De democratie moet daarenboven de rechten eerbiedigen vau de wettige bur ger lyke overheid, iu de geheele uitge strektheid vau deze benaming. Dat verschil van zienswijze uit den weg geruimd zijnde, moeteu de catnolieken voortgaan bunne zorgen te besteden aan de sociale kwesties eu aan de Terbeteriug van het lot der werklieden. De Paus moedigt deu iever en de wer- der catholioken aan, welke zich aan dit uiterst nuttig werk wijden. De Eücycliek maakt deu lof van de aalmoes, die de roode en groene socialis- teu ten om echte als beleedigend voor den arme aan/icc. De aalmoes integendeel, dient oin de banden der sociale liefdadig heid nauwer toe te halen. Weinig komt het er op aau of die wer king der catholieken tou gunste der werk lieden, sociale werking der catholieken of der christen democratie genoemd wordt, het voornaamste is dat de catho lieken eensgezind optreden en gemeen schappelijk blyren in pogingen en ge voelens. Iu dagbladen en openbare vergaderin gen dienen dus geeu ydele, nuUelooze kwesties opgeworpen te worden, maar men moet bandelen in plaats van te twisten. De Paus besluit met de catholieken aan te zetten zich van deze grondbeginselen te doordringen en ze in te piaDten. Zij moeten bet volk en de werklieden aanzetten alles wat een omverwerpt nd en revolutionnair karakter heeft te ontvlie den,het recht van anderen te eerbiedigen, zich eerbiedig te toonen jegens de patroons, sober te zijn en de grondbegin sels van deu godsdienst te vervullen, 't Is aldus dat de sociale vrede zich overal zal opploeien. De Encycliek is gedagteekend van deu lSJauuaii 1901. mooi J Dendergalmers bla- zen den aftocht, de fierejan- upd 1 zij zoo ijdel op de vruebteu van hen eigen denkvermogen 1 Zij weten niet vanwaar de mensch komt, zij weten niet waar hij heen gaat welke zijne bestemmiug is? Dat zijn geheimen zeggen zy, die nie mand kan ontsluieren Maar hoe n zei Gwellan. Ik heb weêr een droevig, schrikkelijk voorgevoel. Zij is toch zoo jong. De markies is goed en elel, doch de wereld is vol slechtheid, waarvan Bernice in hare onschuld niets weet. Mij dunkt, dat zy ongelukkig wordt. Ik wilde, dat ik meer wist van den stiefbroeder en zus ter van lord Chetwynd Gilbert en Sylvia Monk. Ik gevoel dat haar gevaren dreigen had ik maar met meer overleg gehandeld doch 't is te laat. Wy moeten haar in Gods steun aanbevelen en de sterke band van den lor 1 zal haar beschermen. Het schip verdweon in de duistjrnis en met hein Bernice en lord Chetwynd. Het tot nu toe onbekende meisje had een fleren naam ontvangen eu zou een Imogen rang ia de aristocratische wereld innemen. Maar zal de toekomst zoo helder zijn, als zij ze zich voor spiegelde Zou h-'t geluk der jeugdige liefde altijd blijveu duren Of zon het bange voor gevoel van den heer Gwellan waarheid ge worden. III. - AAN BOORD DER SYLVIA. llet was eene onstuimige reis naar de kus ten van Schotland voor het jonge paar. Den heelen nacht hield de atorm aan, geen enkele ster schitterde aan den hemel. Het lichte schip vloog snel over de schuimende golven Zoo Hij weet nochtans dat er geen tooverij bestaat, dat de mirakelen on mogelijk zijn. Hoe weet hij dat Zijn dat £.een gehei men Hoe is hij tot die overtuiging gekomen Door zijn verstand met die dingen te overwegen Maar sedert hoe lang denkt hy Diet over de natuur van den mensch. Groot genie, is het volgende eeD ge heim De mensch denkt ons geweten stelt Jat vast. Nu die werking van denken wordt ge daan uitsluitend door de stof- en door een wezen, de ziel, dat zich bedient van zintuigen. Een van beide. Durft de groote Dendergalmde fiere held, nu niet zeggen wat bij hem de voorkeur heeft? De goddelooze kwast heeft toch het bestaau van God geloochend met de mira kels oumogelijk te verklaren, waarom durft hij nu niet zijn masker gansch afrukken Hy zal ons niet meer ant woorden. zegt by. In een pennetwist moet iemand onder liggen maar op die wijze vallen, dat be taamt illeen een geus en onder de geuzen de fiere, groote Dendergalm IJ! O partij van licht 1 Wat Dendergalm, die nochtans zoo beweert de vrijheid lief te hebben en de vei draagzaambeid te beoefenen, eens wensebte de paters aan de deur van 't land te zetteD, gaat door de vrijheidlie vende geuzerij vaa Frankrijk voltrokken worden. De vrijmetselarij die er volkomen baas is, heeft den val eu den ondergang der kloosterordes gezworen. De hatelijke en ourechtveerdige aangroeiingswet waa üiet voldoende, zij hebben een ai der vrijbeid- doodend tuig uitgevonden. Men bespreekt er de wet op de vereeniging. Er bestaat iu Frankrijk geen vrijheid meer maar wilkeur van het goevernement. Terwijl Je vrijmetselaarslogien onder- steuuif en aangemoedigd worden, zijn de kloosters getroffen en wordt hun het leven onmogelijk gemaakt. Vele kloosters, iudien de wet gestemd wordt, zullen onthouden worden en de bezittingen lijk voor ruim 100 jaar ver beurd verklaard worden, met een woord door den Staat, liever door de Vrijmet selarij geroofd worden. Immers art. 2 van titel III zegt Zijn verboden a). De vereenigÏDg tusschen Fransch- maus waarvan het bestuur in den vreem de is of aau vreemdelingen is toever trouwd. b). De vereeniging wier leden te tarnen leven. toon 's anderendaags t vriendelijk aonne- licht door de grauwe wolken brak, waren zij reeds ver van S' Kilda. Niet lang na zonsopgasg waren Bernice en lord Chetwynd reeds op het dek. Zoo ver als de oogen reikten, was er geen eiland of schip te bespeuren, men zag niets dan water en lucht. Toch gevoelde het jeugdige paar niets van die eenzaamheid voor hen was het eene wereld van hoop en liefde, van vreugde en geluk. Na het ontbijt deed lord Chetwynd eene tent op het dek opslaan, waaronder zij den tijd meestal doorbrachten. De jonge markies beschreef zijne bruid het gioote slot, vertelde haar veel uit zijne jeugd en zocht al hare wenschen te voorkomen. Op een regenaohtigen morgen landden zij Edinbnrg, waar lord Chetwyud reeds kamers voor zich en Bernice besteld had. Zijne vrouw zag nieuwsgierig rond, want alles was voor haar nog nieuw. Hoe zonderling schijnt mij alles tos, Max hoe vreemd zie ik er it in vergelykiDg met die Engelsche dames De jonge lord glimlachte en omhelsde zijne jonge vrouw. n Ik heb een jnweel van zeldzame waarde gevonden, a zeide hy, "en voor my zyt gij altijd even bekoorlijk, al is uw kleed ook niet kostbaar. Doch wanneer meu in de wereld Dit laatste is bijzonder naar 't hert der kloosters gericht. Om te mogen opgericht worden of in leven te zijn beboudeD zal er voortaan eene wet noodig zijn. Ieder klooster zal, volgens de kernachtige uitdrukking van een Franscbe redenaar, de Kamer als meter en den Senaat als peter hebben. Nooit zal de toelatiug gegeven worden door de geuzen der FraDsche kamer die op een honderd uitzouderingen na, allen razende antiklerikalen en godshaters zyn. Terwijl een maatschappij van vogelpik, gelijk welke, een wettelijk bestaan heeft en daartoe voldoende is de wetgeviug te verwittigen, zal een klooster nooit zulk bestaan kunnen krijgen want daarvoor is eene bijzondere wet noodig die onze Franscbe geuzen nooit zullen aannemen. De catholieken worden dus buiten het gemeen recht gesteld. Hunne rechten worden met de voeten getreden. Wanneer zullen ze vogelvrij verklaard worden Want indien menzo, volgens Dendergalm, (sept. 91) volgens Pergameni ei duizen den andere geuzen, naar willekeur, omdat ze catholiek zijn, in 't gevang werpen mag of buiten 'c lacd sleuren, wat belet ze vogelvrij te verklareD Waarom te halverwege blijven steken Daartoe zullen de verachtelijke kerels komen, die gedurig het woord vrijheid vau geweten ia den mond hebben en voor wien dat gemeen recht zelfs ten voordeele der catholieken niet bestaat. Lezers, opgepast. Wilt ge van ons hoofd de sombere dagen der hatelijke kerkvervolging afweeren luistert nooit naar de vy-mden der catbolieke partij. Vergelijk B-lgie met Frankrijk en zie wat geluk door catboliekeu bestuurd te worden 1 Vergunningsrecht. Het wets ontwerp van MM. Maeohout en Van Biussel stelt mot aanvang 1902 een pa tentrecht voor van 27 tot 73 fr., g >ëven- redigd naar de bevolking, voor alle per sonen, die alcoolische of andere dranken verkoopen. In dit patent zou mi e de verkoop van tabak en cigaren begrepen zijn en alle ander patentrecht uitsluiten. Wij roepen de aandacht onzer lezers op eeD schrijven van Dendergalm wiens na tuurlijk besluit is iedereen naar de kazerne. Wij moeten, zegt hy, be kwaam zija onze onzydige onafnankelyk- heid te verdedigen. Verdedigen tegen wie f Tegen Frankrijk en Duitschland, niet minder dan dat Is Jat niet belachelijk Indien een van die twee rijken Belgie in palmeu wil, kunnen wij dat beletten leeft, moet men ook de mode volgen wij zul- len eene week in Edinburg blijven en hier onze inkoopen doen. Ik zal naar hnis schrij ven, opdat zij ons eene feestelijke ontvangst bereiden de maikiezin van Chetwynd zal in het hnis van haren man niet als eene vreem- deliuge aankomen. De markies zette zich dadelijk aan tafel en begon den brief, waarin hij aan Sylvia en Gilbert Monk zijn huwelijk bekend maakte. Wat zullen zij verwonderd zijn te hooren, dat ik getrouwd ben, zei de lord. Hoe zul len zij zich met ons verhengen Voor Gilbert Monk heb ik geene bijzondere voorliefde, doch hij is mijue belangen taegedaan en mijne moeder hield veel van hom Sylvia bemin ik, alsof zij mijne zuster ware. Is zij schoon vroeg Bernice met belang stelling. Algei. een roemt men haar zeer schoon, doch ik vind in haar de ideale schoonheid niet. Zij is een lieftallig en zeer ontwikkeld meisje ik hoop, dat gij haar lief zult krij gen. Na den dood harer moeder krygt Sylvia elk jaar vau mij twee honderd pond,(*j daar haar inkomen nog niet de helft bedraagt. Ik geloof, dat Sylvia mij zoo lief heeft als haar echten broeder. Zeker zal ik haar lief krijgen zei Ber- Engelsche munt, een pond is 25 frank. zelfs als al de Belgen tegen wil en dank naar de kazernen gesleurd worden In miu Jan een slok zija wij bioaeo ea verzwolgen onze legers zijn machteloos. E?n tegeu honderd I Als een andere mogendheid er tus schen komt, zullen,onze'oost of zuidburen wel stil blijven. En wat zou de uitslag zija Wel wy zouden ons arm gemaakt heb ben, zoo arm als Job op den mesthoop. O Dendergalm De groote genien zeggen, misschien Wij zullen Belgie zoo mager maken als een graat en aan zalko beenen zal geen hoDd komen knagen Merci, man. Wij zijer Diet neven. Het ileaal van een land voor Dendergalm is Italië. Voor hem is dai een land van belofte 1 Ebwel hij mag het hebben. Wij zullen echter aanstippen dat bij de militaire lasten wil vermeerderen der wijze iedereen onder last te doen bezwij ken. Kiezers, onthoudt dit. Geuzerij Dendergalm^en is J niet te vreueo -er minister de Trooz en do circulaire Lij heeft aangehaald en welke luidt - De plicht vau het gouvernement gansch de vryheid van geweten van al de staatsbeambten te beschermen. - De wijze waarop dat wordt toegepast valt in zijn smaak Diet. De vrijheid voor onzen armtierigen bestaat in de staatsbeambten te dtcingen hunne kinderen naar de offxeieile scholen te zenden Wat doen integendeel de catholieken ZÜ z°ggei Zendt uwe kiad^rs naar de school waar het u lust naar de staats scholen indien gij wilt, naar de vrye scholen als gij het verkiest. Waar is dus de wezenlijke vryheid Dat is klaar, niet waar Dendergalm huichelt als hij van de vrijheid spreekt. Volgens hem ook was het zot schooloukwest ook eene uiting der v ni beid. Wij vragen welke Hij vergelijkt de houding van den heer studieprefekt aan een bakkersgast die zijn brood op een ander koopt. Die vergelijking is dwaas. De studie prefekt bestuurt wel de school maar is volstrekt niet meester over alles wat in de klassen wordt gezegd. Hij bakt zijn brood volstrekt niet alleen. Hij heeft zelf maar een bitter kleiu aan deel in de bakkerij, zooveel als niets, als alles in orde is. Kennen dc Dsndcrgalmers het vlug schrift niet van M. Moiitor waar de Po- triote van sprak. Dendergalm zeevert dus. Wij weten waar hy die ziekte heeft betraapl. Wel besteed. nice. Ik heb nooit eene ruster of vriendin gehad Max, en steeds naar eene getracht. Het verwondei d mij dat gij miss Monk niet bemint rooals mij en dat gij niet met haar getrouwd zijt, voegde zij er lachend bjj. Lord Chetwynd bloosde, toen hy ant woordde Voor Sylvia had ik slechts eene broeder lijke liefde. Na den dood mijner moeder was ik dikwijls op reis en zag mijne stiefzuster zeldsn. Hoezeer ik haar hoogacht, zij was voor mij niet '1 ideaal eener vrouw dit heb ik in n gevonden, lieve Bernice. a Vier dagen waren voldoende geweest om de noodige inkoopen te doen en het toilet van Bernice in orde te brengen. Wij zullen morgen naar Londen vertrek ken, n zei Max tot zijne vronw ik verlang, dat gij schitterend toilet maakt, want ik ge loof, dat Gilbert Monk ons zal tegemoet reizen, a Op dit cogenblik werd aan de deur geklopt een bediende trad binnen met een tele gram. Het is zoo, a zei de jonge markies na het geopend te hebben Gilbert is reeds op reis en zal binnen een nor hier zyn. a (Wordt Toortgezet).

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Denderbode | 1901 | | pagina 1