S
)onderdag 6 Juni 1901
3 centiemen per nummer
5Sste Jaar 3378
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst
ODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
s geldwezen.
van
t, 7. Ie verdienen ia.
Hij redeneert
Statistiek jaarboek
van België.
'T IS SCHANDE
>lad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
iening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week
Stad 5 franïmet de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
fr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
met 31 December. De onkosten der kwitanties door de Post ont-
ïijn ten laste van den schuldenaar
Ichrijftin bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, N. 31,
le Postkantoren des Lands
Cuicfue muum.
Per drukregel, Gewone 15 centiemen Kek-tarnen fr. 1,00; Vonnisse <jp
3* bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen by
accoord. Niet opgenomen handschriften word m niet teruggestuurd.
lleeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk legen der»
dïjnsdag en vrijdag in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te «enden ten Buret-Ie
van dit blad.
Aalst, 5 Juni 1901.
i al niet zonder belang zijn een
te werpen op den schitterenden
waarin onder ons catlioliek mi-
lands financiën zich bevinden.
enkamer heeft bepaaldelijk de
ig van 1893 nagezien en goedge-
lon gewonen dienst is er uitge-
1 millioen, terwijl deoutvaugs-
pen tot 439 millioen. Dus een
van 12 millioen.
1899 zal de boni 17 millioen en
J 8gen
1900 insgelijks zal de boni 12
bedragen.
iakt zoo op drij jaar iets van 42
franks gespaard. Ea nochtans,
>t het rechtzinnig bekennen, de
n niet verzwaard; wel iotegen-
eoorzaken tot uitgaven zijn ver-
Men vergete niet dat jaarlijks,
n centiem lasten, ons catholiek
12 millioen, uitgeeft voor de
lalf millioen keeren terug tot
worden besteed aan bet geluk
olk.
itterendo toestand is te danken
wijs beleid, aan bet vaderlijk en
ig bestuur der catholieke partij.
186 is de boni de regel en beloo-
idane besparingen, gerekend als
tot de verbazende som van
oen
obeurde er integendeel onder de
ren zat het ministerie in 't krot
e kwam het te kort, niettegen-
tlle jaren nieuwe lasten en rech-
■den gestemd om bet budjet in
tte brengen.
ieft de hatelijke rechten op den
rgeten Wie heeft ze ingevoerd
Wie heeft ze afgeschaft De
chtans ons geldwezen was in
toestand toen de eeuzen aan
d kwamen. Van 1870 tot 1878
ialou meer dan 40 millioen ge-
879 tot 1884 zijn die 40 millioen
en in 1884 lieten de geuzen nog
er dan 58 millioen schuld; die
door de catholieken betaald,
matig was er een te kort ieder
tegenstaando zy uit alles geld
de rechten aanzienlijk waren
DE ZOOM
naar het Engelsch.
[>nzei
22,u vervolg.
ik weet het en ik wenschte, dat gij
|et vergeten ik geloof niet dat gij
Wezen hebt. Er is geene belooning
8 voor uwe aanhouding, maar wel
van mijnen armen jongen, die nu
I wijde wereld rondzwerftniemand
p doen om u aan te houden, wanneer
fis zoo maar helaaB, ik ben nu een
S3 («worden ik zal schrijven.
pook schreef dorhalve en ontving tot
u oenen brief en een bankbliljet van
jiterling, met verzoek onmiddellijk
•den ttfkomen. Hij deed dit en vond
I groote verwondering dat by erfge-
M geworden van eenen verren bloed-
i welke hem een jaarlijks inkomen
|D 7000 pond sterling, onder de eenige
Me van diens naam aan te nemen en
•tin te noemen. Na alle wettelijke
folbracht te hebben, welke zyn ndvo-
Dcdeu zij nuttige uitgaven
Niets bijzoaders, lieve lezer. Maar zij
leverden een hatelyke strijd tegen den
godsdienst. Zij richtten een afschuwelijk
schooien k west in om de priesters en
brave catholieken te plagen en om hunne
vrienden toe te laten hun zakje te vullen.
Denderbode heeft vroeger afgekondigd
wat aan sommige vriendjes wierd betaald.
Zij, ile geuzen, brachten twist en twee
dracht in defamiliën door hun hatelijke
schooloorlog.
Zij bouwden scholen als paleizen zij
besteedden daarin schromelijk veel geld,
alhoewel zij het met veel miu ook zouden
gedaau krijgen; met een woord, zij wier
pen het door de venster lijk, in het ver
telsel, de aap het deed met de goudstuk
ken van den gierigaard.
De kiezers mogen bet nooit vergeten
van 1870 tot 1878 hadden de catholieken
40 millioen overschot. In 1884 hadden de
geuzen 58 millioen schulden en hadden
aanzienlijk de lasten verhoogd. Van 1884
tot 1900 hebben de catholieken reeds
meer dan 150 millioen gespaard en de
lasten aanzieulyk verminderd.
Waarmeê, Landgenooten, zyt gij hot
beste
Menschen, spriDgt uit den weg, de
armtierige is aau 't redeneerea en hij
breekt 'tlogiek den nek.
De dompers beweren dat hun gods
dienst hun een pantser is tegen de zoude
(sic). Dan moeten we zeggen dat hun
godsdienst weinig waard is en hunne
zedeleer evenminwat wij van die dom
pers to Aalst zien is er het klaarste be
wijs van.
De Ghronique is de loef af.
Armtierige, zij logiek en zegtNiet
tegenstaande het strafwetboek worden
dagelijks misdaden van alle soort bedre
ven. Dus is het strafwetboek weinig waard
en daar het weinig waard is laat het
ons afschaffen t
Indien de armtierige bekwaam ware
iets te overwegen dan zouden wij hem de
volgende woorden van M" de Staël eens te
mediteeren geven.
Men brengt aan den godsdienst eene
zonderlinge hulde door de eischen die
men stelt aan al de godsdienstige men-
n schcn zoodra men ze kent. Men viudt
ze inkonsequeut zoodra zij zwakheden
n aan den dag leggen, en nochtans ni( ts
kau in haar geheel de mensehelyko
n natuur veranderen Indien de gotls-
dienst altijd de zedelijke volmaaktheid
gaf, en indien de deugd altyd tot het
geluk leidde, de keus van den wil zou
niet meer vrij zyn want de beweegre-
<lie hem zouden beïnvloeden, zouden te
machtig zijn.
Het is ongelooflijk wj>t al geestigheden
met eene b. zulde de armtierige in
zake van godsdienst op een zomerschen
dag uit kan kramen.
In kiezingstijd is het anders; dan han
gen zij den cbristene uit en gaan lijk
Vandervelde, de socio, met een bijbel
naar de kerk, groot genoeg opdat ieder
een hem zou kunneu zien Huichelaars.
XXXI'U JAAR 1900.
I.
Grondgebied en bevolking.
B»-laië heeft eene oppervlakte van
2,945,589 hectaren 64 aren 63 centiaren.
De bevolking, op 31 December 1899,
bedroeg 6.744,532 invroneis, 't zij 229
inwoners per vierkauten kilometer.
Brabant telt 390 in w. por vierk. kilom.
Oost-Vlaanderen 345 n
Henegauw 305
Luik 291
Antwerpen 291
West-Vlaanderen 251 n
Limburg 101
Namen 9G
Luxemburg 50 n
Er zijn 41 arrondissementen. Het
dichtst bevolkt is Brussel met 787 inwo
ners per vierkanten kilometer, het minst
bevolkt Neufcbateau raet 39 inwoners per
vierkanten kilometer.
In 1899 klom de bevolking des lands
met 74,800 inwoners.
Iu 1898 - 83,139
In 1897 90,707
In 1896 - 85,103
In 1895 68.825
Iu 1894 - 79,686
Iu 1893 66,917
In 1892 - 58,911
Iu 1891 67,123
Do gemiddelde aangroei der bevolking
per jaar is «lus 75,051 inwoners.
Sedert 1831 is het getal inwoners van
het land verhoogd met bijna 3 millioen
inwoners.
Gemeenten.
H-'t totaal gemeenten bedroeg in 1899
juist 2614.
Iu 1830 had België er 2739. Krachtens
het tractaat van 1839 stondeu wij 243 ge
meenten af aau Holland 4 gemeeuten
werden afgeschaft, en 122 werden bij ge
sticht.
In 1899 waren er nog 447 gemeenten
met minder dan 500 iuwoners in 1846
waren or 547 van dien aard.
In 1846 haddon wij maar 31 gemeenten
die meer dan 10,000 zielen teldenin
1899 hadden wij er reeds 84.
1428 gemeenten hebben eeue bevolking
van meer dan 1000 zielen, 1186 minder
dan 1000.
De Brusselsche omgeving telde 188,458
inwoners ia 1846 zij bevat nu 570,844
inw.; bijna het driedubbele. De bevolking
van St-Gilles en Schaarbeek is op 50 jaar
vertieudubbeld.
De gemeente, die de grootst bebouwde
oppervlakte beslaat, is Gent (532 hectaren
34 aren), Antwerpeu komt in tweede orde
met 522 hectaren 60 aren en dichtste be
volking des lands, namelijk 531 inwoners
per hectaar.
Burgerlijke Stand.
Sedert 1866 is de verdeeling tier inwo
ners, onder oogpunt van burgerlijken
staud, onveranderd gebleven.
Op 100 inwoners telt men 32 getrouw-
den, 68 ongetrouwden of weduwenaron.
Op 100 sterfgevallen in 1899 waren er
153 geboorten het getal geboorten over
trof het getal der sterfgevallen met67,396.
Ia 't geheel, in 1899, waren er 194,268
geboorten, 't zij 28.80 per 1000 iuwoners.
kaat hem aanried, keerde by naar Yorkshire
terug mat 500 pond sterling op zak, om het
nieuws aan zijne vrouw mode te doelen, en j
toen hy zulks deed eu haar omhelsde, barstte
zij in tranen los.
Rushbrook, meen niet dat ik door deze
tranen u eon verwyt wil doen maar ik kan
niet nalaten te denken hoe gelukkig wy zou
den zijn, als dat nooit voorgevallen was. Uw
leven zal ons nu voortdurend kwellen. Denkt
gij dat gij gelukkiger znlt zijn
Beste Jano, ik heb er over nagedacht
zoowel als gij maar alles wel ingazin denk
ik dat ik veiliger zal zijn. Wie zal den stroo.
per Rushbrook herkennen in den edelman
met een jaarlijksch inkomen van 7000 pond
sterling, Austin geheeten Wie zou hem
durven beschuldigen, zelfs zoo men hem ver
dacht Ik gevoel dat ik, eens in eene andere
streek, onder oenen anderen naam en in eene
andore bediening, veilig zal zijn.
Maar onze arme jongen, zoo hij ooit
Zal ook vergeten zijn. Hij zal een man
geworden, en ondor eenen anderen naam zal
hy nooit herkend worden men zal zelfs niet
te weten komen hoe onze vorige naam was.
Ik hoop dat het moch t gaan gelijk gij
zegt. Wat zyt gij voornemens te doen
Ik zal zeggen dat ik eenen eigendom
van vier of vijfhonderd pond sterling heb
geërfd, en dan ik naar Londen ga wonen.
Ja, dat is voorzichtig het zal een voor
wendsel zijn om deze plaats te verlaten en
niemand zal weten waarheen wij gaan, sprak
Jane.
Rushbrook bedankte voor zijne betrekking,
verkocht zyne meubsleu en verliet Y'orkshire.
Eenige weken later bewoonde hij een prach
tig kasteel, gelegen in het Weston van Dor
setshire. De faam was zijne komst voorafge
gaan eenigen vertelden dat hij als eenvou
dig landman deu eigendom had gekregen,
andcron zogdon dat oen persoon was van zeer
geringen stand gelijk gewoonlijk werd dit
gelogenstroft door een derde, die beweerde
dat het een gepensionneerd officier was.
Rushbrook was er in gelukt zijnen advokaat
omtrent zijnen stand te misleiden hij zegde
hem dat hij in het leger gediend had en nu
van zyn pensioen leefde, en het was op het
verslag van den advokaat, aan wien sommige
der aanzienlijkste familiëu inlichtingen had
den gevraagd, dat dit derde gerucht ver
spreid en algemeen geloofd werd. Wij hebben
reeds vermeld, dat Rushbrook een lang
schoon man was toen zij dus op het kasteel
hunnen intrek namen, was iedereen over
tuigd, met deftige, aanzienlijke lieden te
doen te hebben. In het begin wat terugge
trokken en ingetogen, waren zij verstandig
genoeg om de handelwijze en gebruiken hun-
Vrouwelijke vrijdenkers. De
vrijdenkerij beefc veel vertakkingen in
het vrouwelijk personneel, gehecht aan
de Brusselsche stadsscholen.
Dat legt den veldtocht uit, die met zoo
veel ievor wordt gevoerd tegen het wee-
zenbuis van do Cortenberglaan, door de
onderwijzeressen, die bet laatst in dat
gesticht zyn getreden.
Gij moot weten dot er in dat gesticht
eenige klappijen zijn binnengedrongen,
welke geheel doortrokken zijn van do
grondbeginselen d«r zoogezegde onafhan
kelijke zedeleer.
Zij hebben zich nu tot taak gesteld het
bestuur te bewaken, dat in hunne oogen
het groote ongelijk beefc bij de opvoeding
der meisjes, eene plaats in te ruimen aan
de geboden Gods, het gebed en de sacra
menten.
Men vreest dat dezo vervolging, die
medeplicotige vindt iu den raad der
godshuizen, uitloope op het hervormen
van dit weezenhuis in eene soort van we
reldlijke kazerne,waar de grondbeginselen
zouden heerscheu, die M.Gatti de Gamond
inblies aan hare leerlingen en welke zij
nu openlijk verkondigt in het Maison du
Peuple.
nor geburen op to merken on na te volgen,
zoodat zy spoedig met even veel gemak in
hunne nieuwe betrekking omgingen, alsof zij
er geboren en grootgebracht waren.
Austin, gelijk wy hem voortaan zullen
noemen, vond bezigheid genoeg met op zijBe
uitgebreide goederen te jagen. Er was eene
eigenaardigheid, welke de edellieden verwon
derde, namelijk dat hij, ofschoon eon h irts-
tochtelijk jager, er nooit wilde in toestem
men eenen strooper te doen verbannen. Hij
werd tot distrikt-rechter benoemd en daar hij
zich zeer vrijgevig toonde, werd hij weldra
door iedereen geacht. Ook zyne viouw stond
hoog in aanzien men merkto op d&t zij
altijd de oogen vol tranen had wanneer zij
kinderen zag. Uitwendig scheen dit een ge
lukkig en tevreden echtpaar, dat door menig
een benijd werd. Austin werd echter door den
kuagenden worm zijns gewetens gefolterd eu
Jane, door hare onophoudelijke zorg over
haar eeuig kind, door hare droefheid over
zijne verdwijning en door haar smachtend
verlangen om hem weer te zion zij hadden
gaarne in armoede te Grasford willon leven,
zoo die rampzalige daad maar niet hadde
plaats gegrepsu
XVII.
De kostschool, in welke Jos was opgevoed,
was gelegen bij Clapham. Jos rond het
En zeggen dat dergelijke geest heerscht
in de normaalscholen van Brussel, waar
het onderwijzend personeel van de stads
scholen wordt aaogeworven I Handelsbl
Waarlijk schande zoo te spreken.
Een tiental jaren is het geleden dat de
fameuze Alfred Dcfuissaux te Parijs op
een congres van socialisten uitriep «Het
is goed het volk eens te doen bloeden,
dat brengt ieder ia onze bonden en maakt
ze gereed voor de omwenteling.
Bebel drukte nagenoeg hetzelfde ge
dacht uit te Brussel.
Nooit heeft Bebel zélf die woorden ge-
loocbenstrafr. Als de vrienden het te be
nauwd kregen in de twisten nopens dit
punt dan deden het anderen voor hem.
Nu komt de schatrijke Singer van Ber
lijn een soortgelija schandaal uit te
brallen op eene vergadering van partijge-
nooten.
Indieu, zegde hij, wij den werkman
gerieflijke en aangename woonhuizen ver
schaffen is bij verloren voor onze
strekking en onze politiek.
Dus de winkel der socios voor alles
Is dat niet schandalig
De socios zeggen dat zij de eenige
vrienden, de ware beschermers der werk
lieden zijn, wat zoudeu die rekels nu eens
zeggen en schryven zoo zy niet de goede
vrienden waren.
Eo toch zijn er nog verblinde menschen
aan wie de socios appelen voor citroenen
kunnen verkoopen on ze in een zak ste
ken waar ze met hunnen neus bijstaan
Esn groen congres. De christene
demokraten hebbeu maandag, te Rotter
dam, een congres gehouden waarop ook
eenige Belgen hot woord gevoerd hebben.
Een der nederlandsche sprekers, zekere
M. Visser vau Scheveningen, dierf er
zeggen dat Victor-Emmanuel en Garibaldi
groot gelijk gehad hebben het tijdelijk
gezag van den Paus af te schaffen, want
dat de Kerk geene gehoorzaamheid kau
eischen in zaken die haar volkomen
vreemd zijn
Eu geen der verdwaalde priesters, die
zich christen demokraat noemen en die
op het congres aanwezig waren, heeft het
woord gevraagd om tegen die ongehoorde
taal te protesleeren. Zullen zij nu nog
durven zeggen dat zij het volkomen eens
zijn met den Paus Zij weten nogtans wel
dat de Paus niet ophoudt tegen de af
schaffing van het tydelijk gezag te pro
testeeren 1
onvoorzichtig de richting van Londen in te
slaan daarom liep hy in eene tegenoverge
stelde richting voort, zoodat hij, omstreeks
zeven ure 's morgens, zich niet verre van
Gravesend bevond. De nacht was stil en
schoon geweest, want het was in de maand
Augustus de lachende morgenzon was reeds
lang aan de oosterkimme verschenen, toen de
knaap, die vijftien tot zestien mijlen geloopen
had, wat ging zitten rusten. Terwijl hij daar
stil aan den rand van den weg zat, dacht hij
aan zijnen vader en zijne moeder, aan de
goedheid van M. Shane, aan zijn eigen hard
lot, tot hij bedroefd werd en begon te weenen.
Nog zat Joa te suikken dat de tranen langs
zijne wangen stroomden, toen een meisje van
omstreeks tien jaar, zeer net gekleed en van
deftigen stand, langs den weg kwam met zoo
lichte stappen, dat hy het niet hoordezij
bezag hem onder 't voorbygaan en bemerkte,
dat hy weende. Jos zag niet op, na een oogen-
blik geaarzeld hebben ging zij eenige schie-
den voort en zag om. Ziende dat hij bleef
weenen, stond* zij stil, keerde zich om en
kwam bij hem terng. Eenige minuten bleef
zij voor hem staan, maar hij bemerkte haar
in 't geheel niet en was in de volle uitbarsting
zijner smart, tot hij eiudelijk zyne toevlucht
nam tot God, op de knieën viel en bad.
Wordt voortgezet).
