onderdag 18 Juli 1901 5 centiemen per nummer 55ste Jaar 3589
MOORDENAARS
Liberaal.
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst
JODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
ijdigheid
der school.
IL
De cholora der hoenders.
DENDERBODE
blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onde-
H kening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week
-Ie Stad 5 frank; met de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
en; fr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
met 31 December. De onkosten der kwit.antiën door de PovSt ont-
zijn ten laste van den schuldenaar
schrijft in bij O. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, M. 31,
11e Postkantoren des Lands
Cuique Hüum.
Per drukreyel. Gewone 15 centiemen Heklamen fr. 1,00Vonnisse op
'i' bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
aecoord, Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Deeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk legen den
dijnsdag en vrijdag in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten Bureele
vaD dit blad
Aalst, 17 Juli 1901.
geliefkoosd deuntje onzer geuzen
!e school moet onzijdig zijntoe-
Ih voor iedereen al de scholen
van den Staat afhangen, geene
(stichten.
l1 kunnen de catholieken nooit aan-
Hunne leus is Dc Staat buiten
ooi. Al de welingerichte scholen
idoor den Staat ondersteund wor-
Isdan zijn er geuzenscholen voor do
en catbolieke scholen voor de
»e menschen.
kunnen maar niet begrijpen hoe
ed rrchtvèerdig als billijk stelsel
revers kan vinden. Catbolieke
«in catholicke scholeD, geuzenkin-
geuzenscholen. Allen ondersteund,
[ondersteund in proportie
zij gelijke dieosten bewijzen,
alt in de goesting der geuzen niet,
:jj Diets tot stand kunnen brengen
«en geld zij behoeven daarvoor
liugen der Staatskas,
ragen eene onzijdige Staatsschool
lereen. Maar zulke school, strikt
n, is, op zijn minst, een broei-
in onverschilligen. Ansecle beeft
!dat er socios uit voortspruiten,
nzijdighcid der school is gcwoon-
aar huichel. Hoe volmaakt een
ijzer ook weze, heeft Dendergalm
«zegd, hij heeft voorkeur voor het
mdcr.
zij met der daad is, is gebleken
ündag 7 Juli to Dixmude op eou
tl feest.
vertalen uit de Réforme
at op de toeschouwers het meest
ik maakte was een groep van een
'ital kleine meisjes uit de offl-
i scholen, gansch in 't wit ge-
met blauwe band om de lenden
der droeg een ruiker voor de hel-
ran dit onvergetelijk feest bestemd.»
lezen in La petite Republique
iereen erkent heden dat hei stelsel
)olitieke onzijdigheid aan burgers
egd onder voonvendsél dat zij r
ing hebben de jeugd op te voeden
11J e onderwijzen, niet meer overeen-
al
st met. de zeden van eene volksre-
ing die reeds in haar 32' jaar van
bliek is.
D K ZOOM
naar het Engelsch.
29*" vervolg.
i verliezen wij wel eens wat gjld, maar
laatste komt dat toch weer goed
ik verlies meer met het gekochte niet
schrijven dan op eenige andere manier,
mtrozen betalen altijd als zij geld heb-
it is te zeggen als de arme lieden ooit
imon. Nu Peter
fat heet hij ook Poter sprak Wil-
E. lat bevalt mij.
Zoodus, Peter, ging vrouw Chopper
gij moet goed oppassen want, dik-
word ik boven geroepen voor wasch-
en dergelijke zaken en dan moet gij
ba, en zoo men iets neemt, moet gij het
inda opschrijven. Gij zult gaandeweg
eeren wie gij kunt vertrouwen en wie
want ik ken meest al mijne klanten,
vrouw moet gij nooit vertrouwen, ik
eene van de inatrozenvrouwen, of
inte 861 ,iet 11 ze8Sen 8Ü m°et bijzonder
haar opletten, want zij hebben
f-j «nde streken gij moet naar alle kanten
ietÏSk«ien.
nd
i i
Dus geen onzijdigheid meer maar open-
looze goddeloosheid.
Ouders vergeet het nooit. Onzijdigheid
dekt goddeloosheid. Zaait geene winden,
ouders, opdat gij geene stormen moget
Dit is het opschrift van een artikeltje
uit de gazet van dien naam, te Leuven
verschijnend, en hetgeen wij gevonden
hebben in het nummer van 4 Mei laatst
leden oen nummer dat ons bij toeval
iu handen viel. Daar dit artikeltje wel
zou te pas komen om in tooneelmaat-
schappijen als kluchtige alleenspraak op
gevoerd te worden deelen wij het (met
hier en daar een woordeken uitleg) letter
lijk mede
a Een liberaal dat is een goed mensch
met een gevoelig hert velen hebben
twee magen en geen hart dat van
naastenliefde klopt op den rug der
catholieken zooals te Brussel met de
groote betooging en goed doet waar
het kan maar nergens kan men goede
werken vinden door beu gesticht met
oigen centen in een woord een men-
schenvricnd behandelt de dieren met
zachtheid die alle dwang en slavernij
onder de voeten treedt, maar altijd
geerne anderen dwingt zooals onder de
ongelukswet van 1879 hongerlijden of
uwe kinderea naar onze geuzenscholen
zenden eene goede ziel zoo, dan
hebben ze toch eene ziel en komen niet
voort van de apen die onverschillig
blijft aan laster, zie volgend artikel
van dit blad of leest eens Gazette van 20
Oct. 1900 Boerenkiezers zijn een hoop
lamme, blinde, kromme, mismaakte,
kreupele, een uitgelaten kot rotte dieren,
en vervolging hem persoonlijk van
wege zijne tegenstrevers aangedaan. Een
liberaal streeft naar zijn ideaalGelijk
heid Broederlijkheid Vrijheid Ver
draagzaamheid daarom helpen zij de
socialisten de commune ophemelen die
deze leuze zoo schoon eerbiedigden, en
zouden zij de sans-culotten weêr eens wil
len aan 't werk zien.
Wie liberaal is, dit toil zeggen vriend
der vrijheid, vrij in zijnen handel en
xdel spytig dat zo de catholieken
ook niet vry laten in hunnen handel en
wandel, wij hebben een schoon voorbeeld
in Frankrijk waar de kloosterlingen ver
dreven worden, de processiëu verboden,
enz.... Hier schreeuwen do liberalen ook
al omdat de soldaten huone christene
plichten mogen volbrengen, die blijft
- Maar wie moet ik dan vertrouwen
- Wel, kindlief, gij zult dat gauw genoeg
ondervinden maar onthoud eene zaak, ver
trouw nooit een langen mageren matroos, als
zijn naam niet op de boeken stuat, de mannen
betaleu nooit. Hier is liet boek, hetwelk de
arme Peter hield en gij ziet do namen boven
iedere rij. Ik geloof ten minste dat het zoo is,
ik heb zelf geene geleerdheid, maar ik bezit
een goed geheugen ik kan lezen noch schrij
ven en daarom was Peter mij zoo van
dienst.
Nu waren zy tegen een schip gaan liggen,
en de matrozen kwamen in de boot en namen
verschil] ige zaken op krediet, terwijl Jos het
regelmatig opschreef.
Zoo ging het den heelen dag voortde boot
voer van schip tot schip om verschillige be-
noodigdheden te leveren in vele gevallen
werd er gereed geld voor betaald, in andere
moest Job zijne bedrevenheid toonen en ze in
het boek opschrijven. Eindelijk, omstreeks
5 ure was het bier ledig, de inhoud van de
verschillige manden nagenoeg verdwenen en
de boot volgeladen met waschgoed, scheeps
beschuit, ledige flesschen, en beval vrouw
Chopper aan schipper Willem om naar wal
terug te keeren.
Zoodra de manden en andere artikelen in
huis gedragen waren liet vrouw Chopper vol
gens hare geregelde gewoonte het eten uit
eene nabijgelegen gaarkeuken halen. Jos at
niet werkeloos wanneer rondom hem die
vrijheid verkracht wordt, wanneer eene
politieke geestelijkheid politiek opgees
telijk gebied verpaapsching en sla
vernij rond zich strooit, zij zullen
geene verpaapsching rond zich strooien
zij zullen hunne leering Diet gaan verkon
den in China, Brazilië, enz.... er is niets
meê te winnen 1 wanneer hij zijnen
evenmensch in naam van de schoone
christenleer ziet verdrukken. die zoo
dom niet is als onze Pbénix van dit arti
keltje weet wel dat de christenleer do
verdrukking heeft verbannen en dat vol
gens die leer alle menschen kinderen zijn
van denzelfden God dat het eerste punt
van die leer zegt Bemint uwen naasten
als u zeiven I wanneer hij anderen
om hetgeen hem boven alles lief is zijne
vrijzinnige gedachten ziet vervolgen en
lijden zijne vrijzinnige gedachten zijn
hem boven alles lief en daarom offert bij
ze zoo goedwillig op en legt zich onder
den hiel der socialisten om een plaatsken
op een fluweelen bussen en.... 4000 frs.
's jaars.
Wie liberaal is, is vriend der gelijk
heid in rechten en plichten maar an
deren krijgen de plichten en de rechten
houden de liberalen voor zichen kan
niet onverschillig blijven aan den grooten
eeonomischen strijd dien wij door de
werkende klas leveren Dit is 'twant
de liberalen hebben al de wetten die er
ten voordeele van de werkende klas ge
maakt ziju tegengewerkt, zij stemden tegen
de wet op de betaling vau het werkloon,
op de vrouwen- en kinderarbeid, het toe
zicht over deu arbeid, enz.
Een liberaal dat is een volksvriend,
hij slaapt niet wanneer rondom hem het
volkskind strijdt en lijdt. Neen hij
waakt bij zijnen coffre-fort ommeer
stoffelijk welzijn, en het zedelyk wel
zijn wat is daarvan meer menschelijke
•echtvaardigheid
Een liberaal heeft een programma
Art. 1. papeneten, is gemaakt van over
50 jaar «ie andere artikels kunnen niet
gereed geraken, hetwelk hij onver
schrokken ti genover dit der clerikdle
en de socialistische niet zeker I partij
durft stellen, als ze dit gekuDncn had
den was hunne partij niet naar den die
perik gegaan tegenover hen die slechts
in schijn het algemeen welzijn behartigen
daar hebben de liberalen oen handje
van weg om het algemeen welzijn te be
hartigen overal waar zij den baas zijn
trekken zij naar het bankroet, vele landen
en gemeenten hebben het ondervonden,
om hunne heerschappij en hunnen win
kel recht te houden, die nochtans door
geene socialisten moet ondersteund wor
den.
Een liberaal ziet klaar zonder bril
hoe men de reine leer van Christus
door den modder sleurt om politieke geld
zucht. Zeker dit doen de liberalen tot
ze op 't sterven liggen
Een liberaal kent de menschelijke waar
digheid dit heeft hij in den catechis
mus geleerd begrijpt wat zijn recht
is, wat zijne plichten als mensch, zou
De Liberaal ons die niet willen leeren
kennen, hij schijnt ze toch zoo goed te
kennen en burger, en beseft hoe laag
en schandig het is dit heilig recht, die
gewetensvolle plicht voor goud te verkoo-
pen, en tegen dit geweten in blijft hij
handelen.
Ziedaar een Liberaal met eene
hoofdletter als 't u belieft en hoed af.
Militaire duiven. Onze genie doet
op dit oogenblik proefnemingen met dui
ven, behoorende tot het duivenhok van
Antwerpen-Berchem, die men naar Ver-
viers brengt om op te laten en de dieren
zoo verplichten, tegen hunne gewoonte
iD, naar het westen te vliegen.
met haar en na den maaltijd gaf zij hem ver
lof te gaan wandelen en zijne beenen eens uit
te rekken als hij lust had, terwijl zy het
waschgoed verzorgde. Jos voldeed hieraan
met genoegen, want zijne beenen wareu ge
heel stijf van zoo lang vastgepakt te zitten
tusschen manden met eieren, gerookte harin
gen en wie weet wat nog al meer.
Vrouw Chopper was de weduwo vau eenen
bootsman, die haar eenigen tijd voor zijnen
dood met zijn spaarpenningen in die zaak
had gezet en sedert was zij op den zelfden voet
voort gegaan. Men zegde dat zij rijk was,
doch rijkdom is betrekkelijk, en wanneer
iemand van haren stand in een zeostadje 200
of 300 pond sterling op de bank heeft staan,
wordt die voor rijk gehouden. In alle geval
wij zij rijk iu slechte en twijfelachtige schul
den, want zij had wel zeven of acht van die
groote boeken, gelijk dat, welk Jos voor haar
den ganschen dag volschreef en waarin zeer
veel rekeningen waren opgeteekend, die wel
altyd onbetaald zouden blijven maar zoo er
al vele oude schulden waren, zoo was de
winst naar evenredigheid, en met de oude
rekeningen, die somwijlon betaald werden,
het gereed geld, dat zij iederen dag ontving
en haren voordeeligen ruilhandel, scheen zij
eene winstgevende zaak te hobben, alhoewel
het zeker is, dat bijna de helft van hare arti
kelen weggegeven werden.
Het is de vraag nog, of die boeken met
Besmettelijke ziekten onder de kiekens
doen zich tegenwoordig veelvuldig voor
niet alleen in België, maar ook in het
buitenland. Vooral de kippencbolera doet
veel van zich spreken.
Deze ziekte doet zich onder twee vor
men voor onder apoplectischen vorm en
acuten of hevigen vorm. In het eerste
geval, is het dier treurig, slaperig, ver
liest zijne krachten, zoekt zich te ver
schuilen, blijft beweegloos en onverschil
lig voor wat om zich heen gebeurt. De
vlerkens zijn afhangend, de kop helt naar
het lijf over. De veders staan recht, de
oogen zijn half toe. De lichaamswarmte
stijgt, de kam eu de vliezen worden
violetkleurig slijm met brokjes eten
loopt uit den bek. Eenige stuiptrekkin
gen doen zich voor en de zieke vogel
valt en sterft. Al deze teekens doen zich
in eenige uren voor.
Onder den hevigen vorm doen dezelfde
ziekteteekens zich voor, maar het verloop
is veel trager een, twee of drie dagen.
Deze teekens gaan vergezezeld van diar-
rhee, eerst grijsachtig en vast, daarna
schuimig, vermengd met bloed en witach
tige brokken die op gekookte eiwit gely-
ken.
Het eenige zekere teeken van het be
staan der ziekte wordt geleverd door het
microscopisch onderzoek van het bloed
waarin de specifieke bacil zich in sterke
verhouding vertoont.
kwade schalden geene bron van genoegen
voor haar waren, want eiken avond nam zij
een van die boeken voor zich, en ofschoon zy
zelve niet lezen kon, waren zij haar zoo aan
houdend voorgelezen, dat zij ieder blad van
huiten kende en bijna regel voor regel kon
opsommen, wat iedere rekeniog bevatte dan
volgde er altijd een verhaal omtrent den
schuldenaar, aan wien zij werd herinnerd en
toen zij eenmaal met Job eigen geworden
was, brachten zij gewoonlijk zoo de avonden
door, zij met vertellen, en hij met luisteren.
Jos maakte van zijn verlof gebruik om zoo
spoedig mogelijk den weg op te loopen, vóór
zijne kleine vriendin, Emma Philips, de
school had verlateu. Hij zat daar weder op
dezelfde plaats te wachten. Deze plek werd
dierbaar aan den armen jongen, welke daar
iemand had aangetroffen, die hem medelijden
betoonde, toen hij het meest troost noodig
had. Hy gevoelde zich nu gelukkig, want hij
was niet langer bezorgd op wat manier den
kost te verdienen zijn eerste verlangen was
dit blijde nieuws aan zijn vriendinnetje mede
te deelen. Het duurde niet lang of zij ver
scheen met haar strooien hoedje met blauwe
linten. Jos sprong op en vertelde haar dat
hij een heel goede plaats gevonden had, legde
haar uit wat het was en wat hy den ganschen
dag gedaan had.
En ik denk dat ik om dezen tyd dikwyls
zal kunnen uitgaan, voegde Jos er by, en dan
De ziekte gaat van den eenen tot den
anderen vogel over door de uitwerpsels
welke zich vermengen met de graankor
rels en het mest waarop de vogels azen.
Geneesmiddelen zijn tot hiertoe niet
bekend. De zieke vogels moeten onmid
dellijk gedood worden. Als hot vleesch
genoegzaam gekookt is mag men er zon
der gevaar, van eten.
Voor wat de voorbehoedende middelen
betreft, er bestaan er twee de eene is de
inenting, de andere is het gebruik van
gezondheidsmaatregelen van aard de ziek
te te voorkomen.
In België wordt er weinig of niet tegen
de hoendercholera gevaccineerd.
Eene eerste voorzorg is van geen vogels
in het neerhof los te laten zonder dat ze
eene tamelijk lange quarantijn hebben
ondergaan, vooral als er cholera heerscht.
Zoodra men voor het bestaan der ziekte
vreest, wat het geval is wanneer een of
meer vogels aan een verdachte oorzaak
sterven moet men de vogels uit het
neerhof verwijderen en ze zooveel moge
lijk afzonderlijk opsluiten. Men moet dan
het neerhof en het kiekenhok kuischen,
het mest er uithalen en de mureü, de zit-
stokken, eetbakken en den grond duchtig
wasscheD. In het waschwater zal men, per
liter, vijf gram vitriool doen en voor dit
wasschen zal men gebruik maken van een
groven horstel of bezem. Tien dagen
daarna, indien er zich geen gevallen heb
ben voorgedaan, zal men de kwaal kunnen
aanzien als verdwenen zijnde en men zal
alleenlijk nog opgesloten houden die
vogels welke er treurig of slaperig uit
zien.
Om ernstige uitslagen te geven moeten
deze middelen zoodra mogelijk na het
eerste verschijnen der ziekte toegepast
worden.
Om geestdriftig; te zijn. De
volksdfgeveeiiiig.len in onze Kamer ge
bruiken middelmatig 175 tassen thee per
zitting. De Grenadine en Memhesiroop
bekomen meer succes. Van deze worden
er regelmatig een zestal flesschen per zit
ting gebruik. De fleur d'Oranger
wordt weinig gesmaakt. Van al het ver
bruikte gaat ruim 2/3 aan de socialisten
dit zal niemand verwonderen
Hoeveel dit wel kost Welnu, dit is
gemakkelijk te rekenen. Iedere flesch
siroop kost 5 frank, hetgeen op 30 fr.
komt voor dezen drank alleen.
Tengevolge der morgenzittiugon en het
warm weder is het verbruik nog gestegen.
Dat men nu nog zegge dat de socialis
ten de belangen des volks niet behertigen.
kan ik n thuis brengen en zorgen dat u niets
kwaads geschiedt.
Maar, antwoordde het meisje, moeder
zegt dat zij u wel eens gaarne zou zienwant
zij wil mij geen kennis laten maken met
iemand, dien ik maar bij toeval ontmoet heb.
Vindt ge niet dat moeder gelijk heeft
Zekerlijk, zij heeft groot gelijk, sprak
Jos, ik had daar niet meer aan gedacht.
Wilt ge haar dan komen bezoeken
Nu niet, want ik zie er niet erg proper
nit. Zondag zal ik komen, als ik vry ben.
Zij namen afscheid en Jos keerde naar de
stad terug. Onder het wandelen overlegde hij
dat hij voor het geld, hetwelk hij had, zon-
dagsche klocren kon koopen, beter dan die,
welke hy aanhad, en welke van zeer grove
stof waren. Bij nader denken besloot hy
vrouw Chopper te raadplegen, daar hij niet
juist wist waar ze te krijgen, en vreesde be
drogen te zullen worden.
Wel, Peter, sprak zijne nieuwe meeste
res, is de wandeling n aangenaam geweest
Ja, madam, dank u.
Peter, ging vrouw Chopper voort, gij
ziet er een handige, goede jongen uit, en ik
hoop dat wij lang bij elkander zullen blyven.
Hoe lang zijt gij op zee geweest
Ik meende op zee te gaan ik ben nog
nooit op zee geweest, en verlang ook niet er
heen te gaan ik blyf veel liever bij u.
(Wordt voortgezet.)
