Dondeidag 11 November
1901 S centiemen per nummer 56,e Jaar 3623
Waarheid
en leugen.
DIS MOORDENAARS
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
Eene stem uit Frankrijk.
LANDBOUW.
DE DENDERBODE
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onde*
agteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week
oor de Stad 5 frankmet de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor ze»
ïaanden; fr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
ndigt met 31 December. De onkosten der kwitantiën door de Post ont-
angen zijn ten laste van den schuldenaar
Men schrijft in bij O. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat. N. 31,
d in alle Postkantoren des Lands
Cuifjiie «mum.
Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1,00 Vonnisse op
3* bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord, Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
fleeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
dijnsdag en vrijdag in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden iod Bureele
van dit blad.
Aalst, 13 November 1901.
Een wijsgeer beweert in een rood blad
lat do toenemende karakterverslapping,
jnzedelijkheid en misdadigheid niet te
wijlen zijn aan mangel aan Godsdienst,
:ooals v.ij h'.t door w .l.-p k< Jc La-
ingen meer dan eens getoond hebben,
naar dat h 't kwaad in de capitaiistische
"chool met God of zonder God ligt.
Zijn artikel te lang om op eeos beaDt-
voord te worden, moet echter Dist vree-
en zoek te geraken, daarvoor is het te
ichoon.
Schrijver zegt dat godsdienstige, zoowel
ds ongodsdienstige scholen, wanneer zij
kapitalistisch ziju, op maatschappelijke
jngelijkheid, op ondeilingen broeder-
stiijd, op de zelfzucht steunen.
En inderdaad, iu beide scholen wordt
r geleerd dat de ongelijkheid in deze
Bereid te buis behoort, maar hier begaat
lit roode blad eene jammerlijke fout,
Banneer bij dit begiosel antisociaal heet.
lelijkheid is re chtveeidigln id, schiijfc bij
ater, en wij siemraen met hem iu, dat
eder mensch alsmensch, gelijke rechten
heeft, maar eeue gelijkheid, zooals de
socialisten ze droomen, 't is te zeggen
elijke toestanden voor allen, dat is een
room, dat is eene dwaasheid.
De godsdienstige school streeft zooveel
mogelijk om de ongelijkheid der maat-
sci appelijke toestanden te verzachten
zij bestrijdt den onderlim/en broederstrijd
en de zelf zucht en is gesteund op de lief
dadigheid.
Bemin God boven al, en uwen naaste
als u zelveD. Ziedaar de leer der gods
dienstige scholen. De egoïst integendeel
ontmoet uoch perk noch paal in de scho
len zonder God. Spionewc-bacbtige tbeo-
riën, broze redeneeriDgeu zijn niet in
staat den ons allen ingeboren zucht tot
ons eigen ik te overheerscbeD. Ziedaar
het verschil tusschen de scholen met of
tonder God.
Het is een feit, dat naastenliefde, zelf
verloochening sl< chts in den Godsdienst
geput wordt wie dat betwist heift geeu
gezond oog om de huidige en de verh-iiene
wereld in te staren, BewereD, dat de Kei k
het meuschdom in de elleude gedompeld
houdt is dom of boos immers, welke
eeuwen zageD de gezonde weelde in ban-
zehuis en beurs uitgestald en volksont-
E ZOON
naar het Engelsch.
46,u vervolg.
Ja, dat zijt gij, be-de man en wijl het
berouw alles vermag, zult gy bij God genade
vinden.
De grootste genade, het grootste geluk
»ou zijn, dood te wezen, hernam de ongeluk
kige man. Ik benijd Byres, den marskramer.
Lady Austin begon te weeneu. Haar echt
genoot, vortoornd over die tranen, gebood
haar barsch de kamer te verlaten.
Het lijdt geen twijfel of Austin had diep
berouw over de misdaad, welke hij bedreven
had, maar het was geen wuar, geen nederig
berouw. Zijn hoogmoed was onophoudelijk
in strijd in zijn binnenste en nog niet over-
wonuon en dit was het wat hem zoo lastig
en prikkelbaar maakte en zijn sterk gestel
sloopte.
Austin ontbood dun geneesheer voor zijne
vermeende ziekte. De plxttelaudsdokter, die
niets kon ontdekken, verklaarde dat het eene
hartkwaal was. Hij was inderdaad niet ver
misen overal werd nu het gerucht verspreid,
t wikkeling in kunstgewrochten van steeD
en kleureu pronken Wanneer de Gods
dienst de maatschappij steeds naar zijn
woord luisterend vond toen de Gods
dienst °ene maatschappelijke deugd was.
Vijanden sedert dien zijn opgestaan en
hebben eene roekelooze baud aan de Kerk
geslagen men heeft de Redster uit de
school gebaunen, en du het akelig werk
half gelukt is, ziet men de puiuen, en de
monsterige misdaden steken alom het
bet hoof l op, begeerig het maatschappe
lijk lichaam ta hesprin?nn. Men beeft in
ha'e plaats een steifilijk wezen geplaatst
Wetenschap, en men doet die wetenschap
eene rol spelen die de hare Diet is, eene
ontzedelijkende rol, en de wetenschap,
heeft mea eenen blinddoek vóór het oog
gebonden, en toch, toch tast die geblind
doekte schier dagelijks op hetgene, waar
van zij dan getuigt dat is do Godsdienst.
Wetenschap zoo veranderlijk als het
schubbig kleed van het cameleon, dat
morgen zijne ontdekkingen van heden zelf
zal verbiijzelen, die Wetenschap, welke
zich niet gelijkelijk aan elk kan meêdee-
len wil men in de plaats der eeuwige
onveranderlijke Kerk stellen 1
O dwaasheid O moedwil I De school
der Wetenschap is tegenover de school
der Kerk geplaatst, en de lofrede van het
roode blad klinkt ons toe als het schorre
zegegotoet van eene vertrappelde klaroen
op een doodenveld.
Het menschdom is wakker geschoten
de bedriegelijke droom, die bet naar oen
noodlottig strand stuurde, is gevallen
bet ziet En door den mond van Richard
Grand White, van Puybaraud, van Jules
Simon, van M. Arts, vragen zij den Gods
dienst, in stede der Wetenschap, in de
school terug. Het menschdom begint in
te zien, 'at de K;ik, w>. Ike z gt doe het
goed en mijd het kwaad uit liefde tot God,
den stempel eener echte en verhevene
zedelijkheid draagt, terwijl de school der
Wetensch. p met ie leus laat het kwaad
zooniet st aft u de gerechtsdienaar
geenszins aanspraak mag maken op de
hoedanigheid vaD deugdzame zedeleer.
De tijd nadert dat iederen erkent dat
het getrouw naleven der kerkelijke leer de
maatschappelijke zaak oplost, eD dat en
kel deze leer in staat is de gelijkheid, de
rtchtveerdigbeid, de liefde in de wereld
te vestigen dat zij manneD vormt met
een edel hart en dat het licht van viij
onderzoek en Wetenschap die weldra zou
pralen met eenen ouuitbluschbaren
gloed boven het ontvoogde Meuschdom
slechts een electrisch licht zou wezen, dat
met eenen vingerdruk uitgedoofd wordt.
dat lord Austin ziek was. Van alle kanten
kwam men nu naar zijnen toestand vernemen
en Austin was nu werkelijk een gevangeue
in z\ju eigen huis geworden. Zijne paarden
blevi-n iu de stallen, zijne honden in hunne
hokken, en iedereen was van gevoelen, dat
lord Austin aan eene ziekte leed, waarvan hij
niet meer zou opkomen
In het begin was dit zeer onaangenaam
voor Austin en was hij zeer ongeduldig, maar
langzamerhand werd bij er meer aan eewoon
en gul zelfs de voorkeur aan zijn eenzaam en
zittend leven. Boeken waren ziju voornaamste
verzet, doch niets kon de stem des gewetens
tot zwijgen brengen. Austin werd dagelijks
somberder en meer en meer menscheDSchuw,
en wilde eindelijk niemand meer by zich
hebben dan zijne vrouw en zijuen knecht.
Zoo was de toestand van zijne ouders, toen
Jos op weg was naar hnnne woning.
XX VI
Jos was met zyn wagen op weg naar zijns
vadors huis. Om de waarheid te zeggen, deed
hij het geheel en al tegen de goesting. Nu
hij echter bezit had genomen van de goede
ren van Spikeman en van Mary had verno
men dat hij nog 350 pond sterling meer bezat,
had hij er eenen bepaalden afkeer van gekre
gen. Het vertraagde zijne bewegingen, en het
was hard werk als hy er zijnen kost niet mi-ê
wilde verdienen. Meer dan eens kreeg hij het
Neen, de Kerk is Diet de eeuwige bond-
geDOOte van alle verdrukking, van alle
uitbuiting, van alle ODrecht zij is de
redding? Wee degenen, die baar verstoo-
ten 1
Wanneer een stelsel begraven is, hoeft
men er geen argumenten noch getuigenis
sen meer t< gen in te brengen.
Ik weersta DocbtaDS Diet aan het ver-
lünopn crhrüft Hp corrpsnnn-
dent van Het Handelsblad oitè te deeleü,
wat een redelijk Frauschman denkt van
de gevolgen, die de wet, welke al de jonge
liedeD door de kazerne doet passeereD,
voor zijn land heeft gehad.
M. Jules Delafosse drukt zich, iu een
onlangs verschenen werk, dat veel op-
opscbudding heeft gemaakt en dat voor
titel draagt Théorie de l'ordre, als volgt
uit over den algemeenen dienstplicht
Hij is èn een« oorzaak van militair
en nationaal verval, èu een vreesehjk
agent van maatschappelijke declasseering
en algemeen bederf.
Van die jongelingen, welke aan
hunne familie outnomen worden, be
bouwden de eenen het land, de anderen
otfenden eenen stiel uit.
De krijgsdienst legt er de hand op en
drie jaarlang ('t is de duui tijd van den
dienst in Fiaukrijk) ontwendt hij ze aan
het werk, waarvan zij leven moesten.
Tusschen de oefeningen door laat bij
zich inwijden in de verstrooiingen der ste
den, in de plezieren der kroegen, in de
smerige zatlapperijen, in het vernederend
alcoolism, in de krapuleuze uitspattin
gen. -
Hier onderbreek ik do aanhaling om te
doeu opmerken hoe goed het tafereel,
door d»-n Franschen schiijver geschetst,
overeenkomt met de erge beschuldigin
gen, door M. Coifs uitgebi&cut tegen den
bederven deu invloed der kazerne.
Men heeft met hevigheid den afgeveer-
digde van Brussel tegengesproken.
Maar dat men eens de pastoors onzer
dorpen ondervrage, zij zullen u zeggen
dat het schandaal en de geesel hunner
parochie de jongelingen zijn die, kuisch
naar de kazerne vertrokken, terug zijo
gekeerd als libertijnen, vrijdenkers en
maar al te dikwijls als socialisten.
Dat men de rechterlijke statistieken
raadplege en men zal verschrikt zijn te
zien hoeveel misdadigers door de kazerne
gepasseerd wareD.
En zelfs de registers der openbare wel
dadigheid zijn treurig welsprekend te dien
opzichte talrijk inderdaad zijn de onge-
lukkigen, die in de uiterste ellende ge-
gedacht hetzelve in eene gracht te rijden of
in den modder te laten steken maar dan
bedacht hij. hoe het eene zekere bescherming
was tegen onbescheiden vragen en ook tegen
aanrandingen, want het was een teekeu van
armoede en van eerlijken arbeid en zoo
kruide Jos maar voort, ofschoon zonder eenig
gevoel van genegenheid voor zyuen gezel.
Wat al kasteelen bouwde hij in de lucht
terwijl hij zoo over den weg ging De som,
welke hem was nagelaten, scheen hem ont-
zaglijk groot toe. Hij vormde allerlei plan
nen, en, gelijk het meestal gaat, op het einde
van deu dag was hy nog even besluitloos al6
in het begin. Nochtans bij was zeer gelukkig
en verblyda zich reeds op voorhand.
Eindelijk bevond Jos zich weêr in de her
berg, waar hij en Mary den tijd hadden
doorgebracht, vóór het meisje eene betrekking
op het kasteel gevonden had. Hij schreef haar
terstond een briefje om haar van zijne aan
komst te verwittigen. Hij zou zelf den brief
wel gebracht hebben, maar hij herinnerde
zich de behandeling, welke hij daar ouder
gaan had en vond eenen gewilligen bode iu
den beeuhouwerskuecht, die juist naar het
kasteol gaan moest. Deze berichtte hem bij
zijne terugkomst, dat Mary nog denzelfden
avond zou komen. Zij deed zoo en beiden be
groeten elkander hartelijk als broeder en
zuster, welke elkander sedert geruimeu lyd
niet meer gez
vallen zyn, omdat zij in het garnizoen»
leven den lust hebben verloren voor bet
uitoefenen van bun ambt en omdat zij
zonder hulpmiddelen in de straten der
steden geworpen zijn.
Ik zou rreezen te lang te worden,
moest ik bier nog de getuigenis inroepen
van deu Franschen schrijver, booger aan-
Slechts ééoe opmerking nog zal ik hem
ontleenen zij heeft betrek op de weerde
van den gedwongen soldaat, in vergelij
king van Hen vriiwilüver.
Ia Frankrijk beeft men beide kunnen
beoordeelen, want zij hebben de oorlogs-
proef onderstaan.
M. Delafosse zegt bet ons. Daar waar
het regelmatige leger mislukte, op Mada
gascar bijvoorbeeld, heeft het vreemden
legioen wonderen gedaan.
De huurlingen (anders gezegd de
n soldaten van beroep, de vrijwilligers)
hebben overal weerstaan en gezege-
a praald, en men mag zeggen dat zij in
ons leger het meest militaire, het best
op den oorlog voorbereidende korps
vormen, hetwelk door geen ander in
beroepsweerde wordt geëvenaard.
't Is een Franschman die aldus spreekt,
iemand die liever de waarheid zegt, dan
de chauvinistische vooroordeelen zijner
landgenooten te vleien.
Ik veroorlof mij het boek van M. Dela
fosse aan te bevelen 't is eeu werk van
overtuiging en oprechtheid, dat dieut ge
lezen te worden door onze staatslieden,
die nog zouden aarzelen tot grondslag
onzer militaire instellingen den eerbied
der vrijheid aan te nemen.
Besmettelijke veeziekten gedurende de
tweede helft van October. Snotziekte
werd vastgesteld op één paard, te Schu-
leu (prov. Limburg), dat op bevel der
overheid werd afgemaakt. Mond- en
klauwzeer deed zich weinig over, uitge
nomen in Luxemburg in 11 gemeenten
op 73 erven. Iu de provincie Antwerpen
werd de ziekte geconstateerd op 1 erve
in Brabant, op 5 erven in Wesi-Vlaan-
deren op 1 erve in Oost-Vlaanderen op
3 in Henegouwen op 2 iu Luik op 3.
De provinciën Limburg en Namen bleven
verder van de ziekte geheel verschoond.
Van koolziekte vergingen 47 runddiereu,
waarvan 29 ten gevolge van bacteridiaan-
sclie koolziekte en 18 ten gevolge van
bacteriaansche koolziekte.
Warmtegradeti der stallen. Te
warme stallen zyn verslappend voor dé
dieren en zij stellen deze gemakkelyk
Wel, Jos, wat zijt ge gegroeid sprak
Mary. Mijn beste jongen, ik ben zoo bly u
weêr te zien.
En gij, Mary, gij ziet er ook zoo goed
uit. Zyt gij toch waarlijk zoo gelukkig in
uwe betrekking als gij mij geschreven hebt
Zeker ben ik gelukkig en volkomen te
vreden. Maar vertel mij nu, Jos, wat zijt gij
van plan te beginnen Gij hebt nu de mid
delen om u ergens te vestigen.
Ja, ik heb er al over gedachtmaar ik
weet met wat te aoen.
Gy moet maar eens goed rondzien en u
niet al te veel haasten, En denk er aan Jos,
als er zich eene goede gelegenheid aanbiedt,
dan kunt gij over mijn geld beschikken even
goed als over bet uwe.
Maar, Mary, waarom zou ik uw geld
nemen
Omdat ik het toch niet noodig heb en
het hier niet renteloos hoeft te blijven liggen.
Bovendien, indien gij goede zaken maakt,
zult gy in staat zijn mij intrest te betalen en
dan win ik er evengoed aan als gij. Gij moet
dit aan uwe «uster niet weigeren, mijn jon
gen.
Beste Mary, hoe gaarne zou ik bij u
woneu.
Dat kan niet. Gy zijt boven den Btand
in welken ik op 't kasteel woon, aangenomen
dat gij daarzoudt w illen komen.
Dat wil ik nooit, zon ik het kan gebe-
bloot aan verkoudheid. Te koude stallen
zijn ook zeer nadeelig niet alleenlijk voor
de gezondheid, daar zij leidiDg geven aan
ongesteldheid voorkomende van bekoe
ling, maar zij brengen eene verkwisting
van voedsel te weeg in andere woorden
gezegd, een grooter gedeelte van het rant
soen is verbruikt door de dieren om de
warmtegraad van het lichaam te behou
den. Ook ia te koude stallen, mestende
dieren minder goed en de melkkoeiëu
gevcu minder melk.
Ziehier voor onze huisdieren de meest
auuoen.-ien8>vadialge
stallen gedurende den Winter.
Honderdeelige graden
Vee op mesting 12 h 14
Oageschoren schapen 12
Geschore schapen op mesting 14
Pluimgedierte op mesting 14
Werkende paarden 15 k 16
Rij- en koetspaarden 18 a 20
Merries met zoogende venleDS 18 k 20
Melkkoeien 18 a 20
Schapen zonder wol 18 a 20
Zeugen met biggen 20
Pluimgedierte voor het eier-
leggen en het fokken 18 20
Merken wij op dat deze gemelde warm
tegraden Diets volstrekt hebben men
moet enkel trachten ze in de stallen, zoo
veel mogelijk, te bekomen
Vaderlandsche betoogingen.
HH. Hoegw, de Belgische Bisschoppen
heiiben besloten, zegt de Courrier de
Bruxelles, dat ter gelegenheid van bet
naamfeest des Kooines dat den 15 dezer
gevierd wordt, bet Te Deum, dat gezon
gen wordtin de bijzouderste kerk van elke
gemeente, zal gevolgd word' door de
uitvoering >au de Brabangonnc, cp
bet orgel, hetzij op hetharmouium of het
orkest al volgens de speeltuigen waarover
iedere berk beschikt.
De Bisschoppen verlangen de deelne"
miug der Kerk in de groote vaderlandsche
feesten van het land meer tastbaar te
maken. Ook is het waarschijnlijk dat deze
eerste maatregel door andere zal gevolgd
worden.
By voorbeeld, in de geestelijke kringen
is men, voor 't algemeen, guustig gestemd
voor het deobeeld aan alle kerken van
het land, hoe klein zij ook wezen, eene
driekleurige vlag te bezorgen.
Thans wapperen dc nationale kleuren,
op de vaderlandsche feestdagen slechts
op eenige groote kerken. Waarom zou dat
niet op alle kerken gebeuren
teren niet dat ik er nog kwaad om ben,
maar ik ben gaarne onafhankelijk.
Dat is natuurlijk.
En wat dien echareslieperswagen aan
gaat, ik kan hem niet meer zien. Spikeman
is er goed bij gevaren maar dit zal bij mij
nooit het geval zijn.
Gy stemt dus niet overeen met uwen
vorigeu gezel, dat de betrekking van ketel
lapper die van heer het dichts nabijkomt,
lachte Mary.
Noen, zcaer niet en ik Hen iot..-
mogelijk van dat ding af te komen ik heb
hem gekruid tot hier toe, maar veel verder
zal ik hem niet varen. Wist ik maar waar
naar toe te gaan
Ik heb hier iets in mijnen zak, wat mij
herinnert aan het nieuwe, hetwelk ik eenigen
tijd ua mijne terugkomst vernomen heb.
Vooreerst echter moet ik u geven wat ik in
den zak heb, en Mary haalde het zilveren
poHood voor deu dag. hetwelk Emma PhilipB
haar voor Jos had meegegeven.
Daar, sprak zijgij weet reeds van wie
het komt.
Ja, en ik stel er hoogen prijs op, want
eij was een lief en goed schepseltje zij ver
troostte mij toen ik diep ongelukkig was.
(Wordt voortgezet).
