Zondag 15 December 1901
5 centiemen per nummer
56,te Jaar 5632
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
Leest en verspreidt
«Den Denberbode.»
BP' Alwie eeu abon
nement neemt op DEN
DENDERBODE voor
het jaar 1902 en vooraf
betaalt, zal hel blad van
heden af tot Nieuwjaar
GRATIS ontvangen.
GEVAT
HET SPOOK
EZELARIJEN
Hij is voor de waarheid.
Onnoozelheid der
onnoozelheden.
SpotternijGATT
De Zondagrust.
DEND
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onde-
agteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week
voor de Stad 5 frankmet de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden; fr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwü.antiën door de Post ont
vangen zijn ten laste van den schuldenaar
Men schrijft in bij O. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutst,raat. N. 31.
en in alle Postkantoren des Lands.
Cuique suiim.
Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1,00; Vonnisse op
3' bladzijde 50 centiemen Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord, Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
dijnsdag en vrijdag in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen ticb te wenden ten BureeN
van dit blad
Aalst, 14 December 1901.
Brave menschen, opgepastde roode,
groene en ook eenigo blauwe oproerma-,
kers gaan potten willen breken.
Zij gaan gewéld gebruiken, schreef de
eerlijke Klokke Roelanddie de gezwor-
nen van Westvlaanderen als voyoux
uitschold.
Zij zien dat het volk hen niet volgt, dat
ze dus op wettelijke wijze nooit de noodi-
ge meerderheid bekomen zullen om de
wetten te veranderen, en ze gaan doen
wat dieven cd moordenaars doen, zij gaan
nemenzegt M. De Backer.
Ditmaal durft hij niet meer zeggen met
gewéld lijk voor eenigc weken, want de
oproerstokers worden vervolgd. Eu alhoe
wel Plancquaert er met bidden en smee-
ken is van afgekomen toch zou het gebeu
ren kunnen dat de jury niet altijd toege
vend is.
Zij weten dat zij onder de toepassing
van de wet vallen, dat ze dus met allo
recht en reden zouden kunnen gestraft
worden.
Het schoonste bewijs daarvan vinden
wij in Klokke Roeland van 7 December
laatstleden.
De socios willen door allerlei middelen
gezel Smeets uit de klauwen van het
gerecht trekken.
Nu Plancquaert is vrijgesproken, zog
gen zij, moet Smeets ook vrijgesproken
worden.
Is bij niet plichtig
Dat is wat anders. Hoor eens Furné-
rnout volgens de reeds aangeduide bron.
Het achtbaar hoofd van 't Cabinet
beriep zich op de vraag, hier vooruit
gezet door den heer Smeets. Dat is een
blijk van moed van zijnen 't wege. Maar
wij hebben er hetzelfde belang niet
bij ons te willen berooven van de
medehulp van onzen coHega.
Ab zij zouden beroofd zijn van hun
nen collega
Dus zou die collega veroordeeld wor
den.
M. Furnémont bekent dus dat M.
Smeets plichtig is en zyue woorden onder
de toepassing van de wet vallen.
Als M. Smeets plichtig is, is het niet
rechtveerdig dat hij gestraft worde
Wie de wet overtreedt, moet gestraft
worden en dat is recht zoo veel te meer
dat iedereen bekennen moet dat de wet
rechtveerdig is.
Inderdaad. Wie zou durven bewe
ren dat bet geene misdaad is, op
zich zelf, anderen tot geweld, tot op
roer, tot misdaden aan te zetten en op te
bitsen
Welke rechtveerdige mensch heeft er
geen belang bij dat de vrede heersche, en
dat iedereen vreedzaam en stil moge
leven.
Zij zijn niet rechtveerdig, zij die ge
weid plegen.
Zij moeten dus gestraft worden.
De socios hébben zélf hunnen collega
veroordeeld. Zij hebben gezegdhij is
plichtig.
Is er uit de woorden van Klokke Roe
land iets anders af te leiden
Chelv\jnd-Park.
50"
volg.
Kon ik maar iets anders beginnen, waar
toe geene getuigschriften vereischt worden?
Kunt gij goed naaien of kleereu maken?
Niet D^.n staan uwe zaken slecht en ik weet
niet, wfc er van u komen zal. Gij begrijpt,
dat ik u niet langer kan houden, dan gij
geld hebt.
Zeker niet. n
Ik kan geen mecsoh voor niemendal her
bergen, dat doe ik niet.
Ik zou gaarne werken, juffrouw n her
vatte Beruice treurig, kan ik dan geen hand
werk leeren
«Wie zou het leergeld betalen Ik zie
geen anderen uitweg, dan dat gij in dienst
gaat. Zijt gij nooit op eeue vakschool ge
weest
Nooit juffrouw, antwoordde Bernice,
ik heb geen tehuis en geen vrienden meer,
daar mijne ouders dood zyn. O, de wereld is
Knoop aan een. Wij lezen in Dender -
galm in uov. 11. art. Overtuiging Men
weze liberaal in zijne woorden als in zijne
daden, het omgekeerde als men bij de
japbende 't huis hoort.
In ander woorden wil dat zeggen Zet
een masher op en huichelt. Daad en woord
zijn in tegenstrijd.
Een weinig verder in hetzelfde artikel
Ten slotte zeggen wij nadrukkelijk
tot onze lezers weest altijd en overal op
de bres voor de liberale zaakweest steeds
kampioenen voor licht en vrijheid. Weest
voorzichtig maar krachtdadig iu handel
en wandel maar weipt verre van u het
masker der valschheid en der huichelarij 1
Recht voor de vuist weze de leus
Hier wordt de hu'chelarij veroordeeld
die een weinig hooger is aangeprezen.
Knoop dat een. Dat is echt geuzenwerk.
Deu 18 Juli 1898 schreef de armtierige
Wij zullen de dogmas niet aanranden.
Eu in ieder daarop volgend nummer
heeft hij de eeue of andere waarheid ge
loochend.
jEr is geen hemel (15 Juli 1900).
Dus is God niet de Looner van het goed
en de Straffer van het kwaad. Op deze
wereld wordt alle goed niet beloond nocb
alle kwaad gestraft.
Het mirakel is onmogelijk want an
ders zou er geen natuur wezen (15 Juli
1900). Nu als God is, is hij Almachtig eu
kan hij mirakelen doen.
De armtierige Dendergalm protesteert
als wij hem als een goddelooze bestem
pelen.
hard met armen en ongelukkigenvoor mij
schijnt er geen plaats meer te zijn
Voor hulpeloozen is plaats in het armen
huis n zei de huisvrouw bits. Uw geld zal
spoedig op zijn en dan moet gij of wel naar
het armenhuis gaan of naar uwe vrienden
terugkeeren, indien gij er hebt. Overleg nu
maar wat u te doen staat,
De heele week stelde zij vergeefsche pogin
gen in het werk, om eene betrekking te krij
gen. Hare schoenen waren versleten en zij
moest zich nieuwe koopen, hoe slecht zij ook
het geld missen kon. Zij gebruikte alleen
brood en thee en maakte geen vuur «f licht
meer aan, ofschoon het vertrek koud en voch
tig was.
Zoo kwam de laatste dag der week. Vrouw
Sharp was vast besloten Bernice geen uur
langer in het huis te houden, dan zij betaald
had, want zij had van haar dienstmeisje ge
hoord, dat de beurs van juffrouw Gwyn bijna
plat was. Derhalve ging zij naar de kamer
van Bernice en beval haar to vertrekken.
Ik kan niet gaan, zei deze met smee
kenden blik. O juffrouw, laat mij toch blij
ven, nog dezen nacht. Ik ken niemand in
Londen en heb geen geld zie maar.
Zij nam het eenige geldstuk, dat haar voor
den hongerdood bewaren moest, uit hare
beurs en legde het op hare vlakke hand.
Dit is alles wat ik nog op de wereld be-
Hy weet dat de leer van den Bijbel
valsch is betreffende den oorsprong van
den mensch maar hij kan dien oorsprong
zelf niet verklaren. Hij heeft geloochend
dat de mensch van den aap afstamt.
Van waar komt hij Er zijn geen vijf
en twintig wegen mogelijk.
Van waar is het leven op de wereld ge
komen vermits hij zoo luidruchtig heeft
verklaard dat een mirakel onmogelijk is.
Hij heeft den vrijen wil aaDgeDomen maar
weet niets over de zelfstandigheid der ziel.
Deukt hij dan dat een rein stoffelijk we
zen vrij kan handelen En de wetenschap,
de gansch natuurlijke wetenschap berust
op het noodlottige der natuurverschijn
selen.
Een vrij rein stoffelijk wezen maakt de
wetenschap onmogelijk.
En hy roept luide de wetenschap alleen
te vereeren.
Knoop aan een wie kan.
Verdraagzaam. Hij roemt op zijne ver
draagzaamheid en hij heeft gewenscht de
priesters aan de grenzen te kunnen zet
ten.
Zijne vrijheid van geweten bestaat in
het invoeren van het verwereldlijkt god
deloos onderwijs, in het verwijderen en
verbaunen der catholieken uit al de be
sturen.
Hij is vrijzinnig en hij verwenscht de
kloosters Zij hebben geen recht van be
staan. Waarom
Omdat de wet ze niet erkend. Maar hij
vergeet dat de wet ook rechtveerdig moet
zijn. Zou hij niet roepen en tieren zoo
eens de geuzerij door de wet niet erkend
wierd. Met zijn stelsel knoopt men op
wie men wil. Men moet aan de wet ge
hoorzamen.
Den 22 Januari 1893 schreef hij
Weest streng tegenover de gekruinden
(sic) zoo gij wilt dat zij ootmoedig jegens
u zijn. O vryziunige
Dat beweert de armtierige. In Zwitser
land kost het leger maar 25 millioen per
jaar heeft hij gezegd.
Dat is niet juist.
Wij hebben van die bewering het on
ware doen uitschijnen.
In 1892 bedroeg de Zwitsersche oor-
logsbegrooting 46 millioen.
Dus 20 millioen meer. Dat is een merk
baar verschil welke mag geweten worden.
En tot hiertoe heeft hij zijne lezers
niet ingelicht.
Wat zou hij nu niet doen, streed hij
niet voor de waarheid
Mogen zijne lezers ook niet weten wat
er van deu schrijver over 's menschen
vrijen wil is geworden? Hij strijdt immers
voor de waarheid.
zit, zei zij, ik heb heden nog niets gegeton.
Stuur mij niet weg, juffrouw, eer ik eene
plaats heb ik weet niet, waar ik heen ga
Ga daarheen, vanwaar gij gekomen
zyt.
Bernice verbleekte en begon te beven.
Geen geld en gij draagt een horloge met
ketting? Gij zult niet verhongeren, als zegt
gij ook zoo vreeselijk onschuldig te zijn,
spotte vrouw Sharp.
Bernice beschouwde haar horloge, doch
wist er de waarde niet van; zij begreep de
bedoeling der vrouw.
Wilt gy myn horloge nemen in plaats
van geld, vroeg ze, terwijl een sprankje hoop
haar gelaat verholderde.
«Neen, ik zeg u, dat ik u voor geen geld
meer in mijn huis wil hebben. Verstaat gij mij
niet Wij zijn klaar, juffrouw Gwyu, indien
dit uw naam is, waaraan ik nog twijfel; ik
verzoek u onmiddelijk mijn huis te verlaten,
anders laat ik u door de politie buiten
zetten
Deze bedreiging miste hare werking niet.
Zonder een woord te zeggen, verliet Bernice
de kamer on snelde de straat in.
Voor vele huizen, waar kamers te huren
waren, bleef ze staan, maar al haar vragen
zoeken was vruchteloos. Zij slenterde voort;
't werd namiddag, avond, nacht. Toen zij tien
uur hoorde slaan, verschrok zij,
Men moet denken wat men zegt, schreef
hij ook.
Nu wat denkt Dendergalm over den
vrijen wil
Die schrijver is daarom aan de deur
gezet wij weten dus niet wat het blad
denkt.
Vrijheid van wil eischt eene zelfstan
dige zielverschillend van de stof.
Van waar is die spiritueéle zélfstan
dige ziel gekomen
Toch niet van de stof. Want dan zou he
gevolg de ziel volmaakter zijn dan
de oorzaak, de stof. Dus is er in het
volg iets dat geen oorzaak heeft.
Een gevolg zonder oorzaak is de ver
gruizing van wetenschap en verstand.
Dus is de vrije ziel geschapen.
De schepping is een mirakel 1
En Dendergalm heeft gezegd Een
mirakel is onmogelijk. (15 Juli
1900).
Armtierige voor de pin, met uwe waar
heid I
Twee tooneelën uit een echt comme-
Wij knippen uit Kloklte Roeland het
volgende
A. Delporte (een socialist). Indien
het Hof van Assisen van Brugge Plane
quaert haddt veroordeeldwas het parket
van zin een ander lid dezer vergadering,
den heer De Backer, te vervolgen.
Waarom zou M. De Backer vervolgd
worden
Wat heeft bij misdaan
Hoe kan de vrijspraak van M. Planc
quaert het parket het recht ontnemen
M. De Backer to vervolgen? M. Planc
quaert heeft nooit gezegd dat M. De
Backer om zijn artikel, waarvoor hij ver
volgd wierd, heeft ingegeven.
M. De Backer is plichtig of hij is het
niet.
Is hij niet plichtig hoe kon de veroor-
deeling van M. Plancquaert hem door het
parket doen vervolgen
Is hij plichtig hoe kan de vryspraak
van M. Plancquaert maken dat hij M. De
Backer niets heeft misdaan
Zou het parket van Gent M. De Backer
niet mogen vervolgen omdat de jury van
Brugge M. Plancquaert vrijspreekt voor
een feit waaraan M. De Backer niet heeft
Dat is onbegrijpelijk.
Zoover de impressario nu de held
zelf in eigen persoon.
M. De BackerDe heer Delporte
zegde daareven dat ik op het punt ben
geweest vervolgd te worden door het
paiket. Inderdaad werd ik gisteren ver-
wittigd door een telegram van een der
advokaten van M. Plancquaert dat ik
zou bedreigd zijn geworden met vervol-
ging voor een art. van Klokke Roeland
waarin ik den burgerstand aanrand-
Zoo laatfluisterde zij. Waar zal ik
heden nacht al apen n
Zij keek om en zag, dat zij in een der vuile
achterbuurten der stad verdwaald was, waar
't gemeen van alle natiën zijn schuilhoeken
heeft.
Ik kan niet verder gaan, zuehtte zij,
ik moet wat rusten.
Zij giiig op eene trap zitten en wierp haren
sluier van het gezicht, waarop juist het licht
eener gaslamp viel.
Mannen giogen haar lachend en schertsend
voorbij en spraken haar ruw aan, doch zij
sloeg geen acht op hen.
Daar kwam een man aanslenteren, die vol
gens zijn uitzicht geen vreemdeling, maar een
Engelschman was. Hij hield zich in de scha
duw, als vreesde hij gekend te worden.
Hij ging Bernice voorbij, maar iets in de
kleeding en houding vau de arme verlatene
scheen hem bekend te wezen; hij zag nog eens
om en trad toen snel op haar toe, vatte haar
bij een arm en riep met heesche stem
Ha, eindelijk heb ik u gevonden juffrouw
Gwynn
Met een luiden kreet stond Bernice op liet
afschuwelijk gezicht van den man joeg haar
vrees aan. Zij maakte haar arm los en riep
op fleren toon
Gij vergist u; hoe durft gij mij aanra
ken n
Hij zou dus vervolgd worden om den
burgerstand te hebben aangerand.
Gekkernij.
De socialisten hebben van in den be
ginne af den burgerstand aangerand, en
hevig zelfs, heviger als ooit M. De Backer
het deed, en zij zijn niet vervolgd.
Mag men den burgersstand niet aan-
rauden
Waar staat het geschreven, in welke
wet is het dat de burgerij geheiligd is
en dat zij niet mag aangevallen worden
Hoe dikwijls wordt de burgerij niet ge
lasterd als niemand persoonlijk is aange
duid 1
Maar Klokke Roeland doet niets anders
hc-t geheele. jaar door. Wat heeft dat blad
al niet uitgekraamd tegen de Catholieken,
zoogezegd bewaarders
Wat al lasteringen heeft het niet uit
den duim gezogen
Ten bewijze alleenlijk de walgende ge
schiedenis van het wijf
De burgerstand, in H algemeen, is dus
niet geheiligd hij mag aangerand wor
den zoolaug als bijzondere personen uit
deu stand niet worden gemikt en go-
getroffen.
Dat mag men niet en Klokke Roeland
weet dat reeds door ondervinding.
Maar dat is geen voorrecht voor de bur
gerij. Niemand mag persoonlijk aange
rand worden, den eenvoudigsten
werkman niet zoowel als den rijk
sten burger.
Men mag, aan niemand, wie het ook zij
schade berokkenen door laster of kwaad
sprekerij.
Onze wetgever heeft daar dus wat uit
gekraamd Voor algemeen, niet persoon
lijke aanvallen wordt men niet vervolgd.
Dal is te begrijpen.
Die algemeene aanvallen zijn gewoon
lijk dwaasheden en die vallen terug op
den rug van hen die ze uitwierpen. Daar
ligt hunne verdiende straf.
M. De Backer beeft dus in volle ka
mers een gaai geschoten. Hij heeft zich
den straalkrans van martelaar willen op
het hoofd zetten omdat dit in 1894
het wijf zoowel is gelukt.
M. De Backer dat gaat niet meer. Men
laat zich geen tweemaal beet nemen.
Ook uwe lompe vrienden uit Klokke
Roeland zijn met dat lichtzinnig en roeke
loos spol veel te vroeg begonnen.
Aelst van lïteu December 1901
a Algemeen Stemrecht is de recht-
veerdigheid, is vrede, vrede is vriend-
schap en welvaart voor elk.
Bittere spotternij
Zie eens naar Fraukrijk. De klooster
lingen worden er getroffen en verbannen
terwijl het goddelooze grauw zich alle
buitensporigheden mag voroorlooven.
Is de verbanning der kloosters mis
schien de rechtveerdigheid
Vergeef mij, juffrouw, n zeiFlack, weder
om in zijne rol als bediende hervallend
waar waart gij zoo lang De heer Monk is
wanhopig en vrouw Crol is bijna ziek van
leed. Zij en ik wachtten hier in Londen om u
te vinden. Onze woning is hier kort by, laat
mij er u heen brengen.
Neen, neen; ik ga daar niet heen
Waar wilt gij dan heen gaan vroeg
Flack eerbiedig, die zeer goed inzag, dat zij
arm en verlaten was.
Ik weet bet niet, zei Bernice, maar
niet daarheen n
De heer Monk is te Chetwynd-Park, zei
Flack, wilt gij dan voor dezen nacht naar
vronw Crol gaan? Indien gij soms geld noodig
hebt, juffrouw, zal zij er n geven; gij behoeft
den heer Monk niet te zien, indien gij niet
wilt. Kom mee naar vrouw Crol, gij kunt er
een goed avondeten hebben met brood en
Zij kon niet op straat blijven, want zij
afgemat en bad honger ook wist zij niet, dat
Gilbert Monk en zijne handlangers bare vijan
den waren.
Ik zal naar vrouw Grol gaan, maar enkel
voor dezen nacht. Morgen ga ik weer weg
ga maar voort, ik volg u.
Indien 'zij geweigerd had mee te gaan, zon
Flack geweld hebben moeten gebruiken. Hij
was echter blij, dat de zaak zoo goed afliep,
Onze werklieden worden in Frankrijk
door allerlei soorten van taksen en andere
middelen geplaagd.
Is dat misschien vriendschap
Dagelijks breken in Frankrijk ontzag
lijk groote werkstakingen los.Blo3d wordt
er vergoten.
Is dat vrede
In Frankrijk heerschtZ. A. S. en noch
tans wij zien er niet een van al die won
deren.
Hij liegt dus onbarmhertig.
Waarom
Om het volk op te hitsen en zijne garens
te lokkea. Hij verlangt alleen gekozen te
geraken. Dat alleen verlangt hij en denkt
dat met Z. A. S. hij het zeker zijn zal.
En waarom liegt hij tegen de sterren
op.
Straks zal hij zeggen dat Z. A. S. het
middel is om van driftige menschen de
belangenloosste engeltjes te makeu.
Tot waar eigenbaat iemand brengen
kan 1
De liberale zijn duivel en dul omdat
het goüvernement eene wet gaat doen
stemmen over de Zondagrust.
Laat ons zien hoe het met die zaak
gelegen is ia andere landen van Europa
In Denemarken, volgens aene wetge
ving van 1891, moeten de handels- en
nijverheidsgestichten 's Zondags om 9
uren gesloteu zijn.
In Noorwegen is de rust verplichtend,
van 's Zaterdags 's avonds 6 uren tot
's Zondags 's avonds 10 uren.
Iq Zweden wordt alle werk, niet nood
zakelijk geoordeeld, gestraft, wanneer het
geschiedt tusschen 6 uren 's morgens en
9 uren 's avonds.
In Hongarië vangt 's Zondags, 's morgens
om 6 uren de rustdag aan, die 24 uren
moet duren, dit volgens eene wet van
1891.
In Rusland is insgelijks den rusttijd
van 24 urea voorgeschreven voor de
Zon- en Feestdagen.
InRumenië moetende nijverheids-en
handelsgestichten gesloten blijven tot des
België blyft niet lang meer achter om
den gezegenden rustdag te handhaven, en
waar hij geschonden is, te herstellen.
Melk in poedervorm. Dr Eiken-
berg heeft volgens Svenska Dagblad,
dezer dagen, in de Zweedsche landbouw
hogeschool eene voordracht gehouden
over een, door hem uitgevonden toestel,
waarmede melk in poedervorm gebracht
kan worden, op zulk eeu wijze dat het
poeder geheel in water oplosbaar wordt
en de vloeistof dan, naar men verzekert,
niet van de oorspronkelijke melk te onder
scheiden is naar voedingswaarde, smaak
en geur.
en zoo Blenderde hij langzaam naar de
van vrouw Crol, terwijl Bernioe volgde.
HET ONDERZOEK BEGINT.
Toen de markies met zijne gasten teChe.
twynd-Park aankwam, voerde hij Tempest en
en den politieagent naar de bibliotheek. Op
verzoek van Bisset herhaalde hij de heele ge -
schiedenis tot in de minste bijzonderheden.
De agent verried door zijne opmerkingen een
scherp verstand, zoodat Chetwynd achting en
vertrouwen voor hem begon te gevoelen.
Dus zal ik als uw gast doorgaan, lord,
zei de agent, toen Chetwynd zjjn verhaal
geëindigd had. Hoeveel personen in 't huis
kennen mij in mijne hoedanigheid
Juffrouw Monk en haar broeder, de heer
Tempest en ik, antwoordde hij. Het heele
dienstpersonneel kent noch uw naam, noch
weet wat gij komt doen. Bekend is het dat ik
een gast verwachtte.
(Wordt voortgeaet).
CHOCOLAT CACAO
des PPTRAPPISTES
d'AlGUEBELLE
M. DEVALQUF 129. rut Raqie-. MliXEUE'
