Donderdag 6 Februari l'J02 3 centiemen per nummer 36sle Jaar 5647
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst
En nu
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID
W
Gouden Jubelfeest
Electriciteit
en Groenteteelt.
DE DENDERBODE
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee-
kening van den volgenden dag. De pry's ervan is tweemaal ter week voor
de Stad 5 frank met den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden fr. i-7p voor dry maanden, voorop te betalen. De inschryving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont
vangen zyn ten laste van den schuldenaar.
Men schryft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, Nr 31,
en in alle Postkantoren des Lands.
CUIQUË SLLM.
Per drukregel. Gewone 15 centiemenReklamen fr. 1-00Vonnissen op
3de bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij accoord.
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Nota
rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dijnsdag en vrijdag
in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele van
dit blad.
Aalst, Februari 1902.
Zij zijn bijeen gekomen, de groote
helden, wij bedoelen de schrijvers van
onzen armtierigen, om te beraadslagen
wat zij toch op de herhaalde slagen no
pens den vrijen wil, zouden antwoorden.
Denderbode beukte er te hevig op.
Zouden zij den vrijen wil van den
mensch loochenen Zouden ze de RÉ-
forme, de Chronique, geuzenbladen van
Brussel, volgen welke vlakaf zeggen
- Vrije wil is eene uitvinding der
PAPEN -
Zij hadden liet graag gedaan, maarzij
hebben niet gedurfd. Vrije wil immers
wordt zoo duidelijk bewezen door de ge
tuigenis van het geweten.
Loochenen was verder alle huiche
larij, ten tijde van kiezingen op den bui
ten, onmogelijk maken.
Zij hebben dus gedaan wat niet te be
letten was. Zij hebben den vrijen wil
erkend, tegen dank.
Zij hebben, als weerwraak, den vrijen
wil willen klein maken, oh zoo klein
zoo onbeduidend
Maar, heeren, dat is in kwestie niet.
\Vy hebben u nooit gevraagd door welke
invloeden de wil van den inensch wierd
gericht, maar dees is de mensch vrij
Het quantum der vrijheid blijft buiten
kwestie.
De armtierige heeft geantwoord Ja
Wij gaan daaruit eens eenige gevolg
trekkingen afleiden.
Ware de mensch een rein stoffelijk
wezen dan kan hij onmogelijk vry zijn.
Vrije wil en reine slof. uitsluitend stof
zijn niet te vereenigen.
Vrije uitingen, vrije werkingen der
stof maken de wetenschap, hoor Den-
dergalm, de wetenschap onmogelijk.
De wetenschap steunt op het noodlot
tige der werkingen van de stof.
Er is dus in den mensch iets van an
der natuur dan de stof, verheven
boven de stof.
Dat iets heeten wij de ziel.
De ziel is een zelfstandig, verstandelijk
en vrij wezen. Zij is onsterfelijk.
O E ZOON
naar het Engelach.
60"* vervolg.
lieven vriend.
Bg eenig nadenken heb ik ingezien, dat ik
n onrecht heb aangedaan. Ik was voornemens
n dit te zeggen, zoodra ik er de kans toe had,
toen gij ons zoo haastig hebt verlaten. Sodort
dien tgd drukt mg steeds mijn misslag en ik
kan de eerste de beste gelegenheid niet laten
voorbijgaan, om n vergiffenis te vragen- in
de hoop dat, als wg elkander weder ontmoe
ten, bot zal zijn in dezelfde vriendschappe
lijke verhouding, waarin wg altijd verkeerd
hebben voor mgne ongelukkige vlaag van
lastigheid.
Uwe liefhebbende,
Emma. t,
Het is gemakkelijk te begrijpen, hoe geluk
kig Jos met dezen brief was. Hg vernam na
opeeusvan haren oom, zonder tegenspraak
van den kant van Emma, dat hg haar mocht
beminnen en naar hare hand dingen.
1 Hg kon nochtans dien brief niet terstond
Als de Dendergalmers dat loochenen
zullen wij de bewijsvoeringen der ziel-
leer uiteen zetten. Althans achten wij liet
overbodig.
In den beginne was de aarde een damp
achtige warklomp die door achtereen
volgende vervormingen tot den huldigen
staat is gekomen.
Op en in dien warklomp was het leven
onmogelijk want de temperatuur was
zeer laag. Sommige geleerden zeggen
8000 centigraden.
Hoe is het leven op de aarde ge
komen
Dat is een eerste stronkeisteen voor de
goddelooze wetenschap voor welke onze
Dendergalmers in bewondering staan,
Door het aannemen van een vrijen wil
hebben zij een tweede onoverkomelijke
afgrond gegraven.
Om de eerste moeilijkheid van kant te
stellen hebben geleerden aangenomen dat
alles wat bestaat leeft; zoo leefde de rots,
het water, de damp enz. net lijk de
mensch leeft.
Dat is kinderachtig.
Voor hen is de mensch oen vervormd
dier en velen houden staan en beweren
dat we in den aap onzen voorouder moe
ten begroeten.
Doch die goddelooze geleerden nemen
geen vrijen wil aan in tegenstelling met
Dendergalm, en dus ook geen zelfstan
dige ziel.
Zij zijn logiek.
En nu vragen wij aan Dendergalm
Van waar is de ziel gekomen -
Toch niet van de stof.
Niemand geeft wat hij niet heeft. De
stof kan geen onstoffelijk wezen voort
brengen.
Het gevolg kan niet volmaakter zijn
dan de ooi-zaak want dan zou er iets in
het gevolg zijn dat geen oorzaak heeft.
Een gevolg zonder oorzaak
Maar de wetenschap spreekt dat tegen,
logenstraft dat stellig. Het gezond ver
stand ook ontkent het en onze hoeren
roepen luid Alle dood iieeft een oor
zaak.
Van waar dus mag de ziel komen
Zeg, Dendergalm, van waar
Hier houden wij u vast. Op die vraag
moet gij antwoorden.
beantwoorden. Had droefheid en angst zgne
ongesteldheid veroorzaakt, de vreugde sloeg
hem nn nog meer neder en hij was gedwongen
zich naar bed te begeven; hij wasechter ge
lukkig eu sliep eindelijk in met zulke aange
name droomen, als iemand slechts kan heb
ben, die op het paut staat al zijue wenscben
vervuld te zien.
's Anderendaags antwoordde hij op den
brief van M. Small, beleed openhartig zijne
gevoelens jegens diens nicht, welke een besef
van zijne eigene onwaardigheid en nederige
afkomst hem tot dan toe belet hadden te open
baren hij verzacht hem zijnen invloed te
zijnen gunste aan te wenden, daar hij zelf
niet durfde spreken voor hij zulke bevesti
ging van zijn onverdiend geluk ontvangen
had, dat hij moed zou hebbon dit te doen.
Aan Emma schreef hg eeuigo regelen bij
dankte haar voor hare voortdurende goede
meening over hem, wijl de gedachte, deze
verloren te hebben, hem zoo ougelukkig had
den gemaakt; hg verzekerde haar, dat hij be
schaamd was over de govoelighoid, welke hg
getoond had en dat het aan hem was verge-
viug te vragen en niet aan iemand, welke
zich zoo vriendelijk jegens hem betoond had
en zoo lang zijne beschermster was geweest
Jat hij zich reeds veel beter gevoelde en
hoopte weldra bij haar te zullon zgn.
Na deze brieven geschreven en verzonden
te hebben, ging Jos eene wandeling door de
stad doen.
Wij zeggen God heeft de ziel ge
schapen. Maar Dendergalm erkent geen
scheppende God. Hij houdt de schepping
voor onmogelijk omiiat zij een mirakel
is.
Den 15 Juli 1900 schreef bij immers
- Een mirakel is onmogelijk, kan
NIET BESTAAN of ANDERS ZOU ER GEEN
NATUUR MEER WEZEN.
Dat is de goddelooze wetenschap, hot
gedacht van een godloochenaar.
Dat zijn en blijven de Dendergalmers
en al degenen die hun steunen dragen
hun aandeel in al het kwaad dat zij
stichten.
HEERLIJK
van de
Eerbiedw. LIBERMANN in Belgie.
De Paters van den H. Geest die eene
Apostolieke School te Lier bezitten, zullen
dees jaar de vijftigste verjaring vieren
van het overlijden van hunnen Stichter.
Op 2 Februari 1852, stierf de Eerbiedw.
Libermann. Na aan allen den iever, do
liefde, do zelfopoffering aanbevolen te
hebben trad hij als in zielsverrukking.
Na de vespers, op het oogeublik dat men
in koor de woorden - et exaltavit
iiumilis - uit het Magnificat zong, blies
hij den laatsten adem uit. God heeft den
bekeerden jood verheerlijkt. In 1876werd
hij Eerbiedwaardig verklaard, en zijne
Zaligverklaring is op goeden voet te
Rome.
Zijne Congregatie, die zich aan de be
keering der Negers toewijd, is met reu
zenstappen vooruitgegaan. Zij heeft
menigvuldige Missies in Afrika Senegal,
Guinea, Sierra-Leone, Liberia, Ondcr-
Niger, Fransche Congo, Portugeesche
Congo, Duitscheen Engelsclie Zanguebar,
Madagascar, Malgasche Eilanden.
Zij was de eerste in den Belgischen
Congo, en is bereid er terug te koeren.
Zij vindt hare leiders in Frankrijk, Italië,
Portugal, Duitschland,Ierland,en nu ook'
in België. Sedert 1844, had de Eerbiedw.
Libermann aan België gedacht. Hij wilde
het Noviciaat, gelegen hij Amiens ver-
grooten en wachte op nieuwe helpers.
Ik hoop, zegde hij. dat het Belgen
zullen zijn. Hij bezat reeds P. Warlop,;
van het bisdom Gent. Weldra kwam een-
geestelijke Belg, P. Mazuy, hem ook toe.
Deze wierd weldra de vurigste helper
van den eersten Missionnaris, Pater Laval.
Terwijl Jos doelloos door de straten wan
delde, had or eensklaps een groote toeloop
van volk plaats. Nieuwsgierig om te weten
wat hiervan wel de oorzaak mocht zgn, richt
te hij zijne schreden daarheen en was het ge
drang reeds genaderd, toen eensklaps oeno
vrouw met loshangende haren zich door de
menigte eenen weg baande en in de armen
van den verschrikten jongeling viel met den
uitroep Help, help mijuhoer Hij wil mij
vermoorden
Zij werd op don voet gevolgd door een ste-
vigen kerel, die dreigend eeu groot mes
zwaaide. Haar ziende in de armen van Jos,
sprong hij op do vrou w toe, ou zou haar zeker
doorstoken hebben, zoo Jos zijnen arm niet
had afgewend. Da menigte, welke hem ge
volgd was, maakte zich nn van hem meestor
en leverde hem aan de politie over, welke in-
tneschen was toegesneld.
De vrouw was in bezwijming gevallen en
Job wilde baar in eenen naburigen winkel
dragen, toon een der politieagenteu hem ver
zocht dit aan anderen over te laten en hem
naar het politiebureel te volgou om zijno go-
tuigenis af te leggen.
Daar aangekomen, vernam hij, dut het zoo
even beschreven voorval een huiselijke twist
was tusschen man en vrouw en reeds her
haalde malen was voorgevallen. Dezen kcor
Dan deed P. Visserand, apostolisch prc-
fckt van het eiland Haïti met P. Warlop
eene omreis in België. Bij hunne terug
komst schreef de Eerbiedw. Libermann
- Reeds lang denk ik er aan om een
studiehuis in Relgië te stichten. Een aan
bod doet er mij meer aan denken. In 1845
zond hij versehiilïge verslagen, die be
waard gebleven zijn, aan priesters, een
kanonik van Luik, aan de Bisschoppen
van België. Hij doorliep in persoon de
verschillende streken van het land wilde
de Missie van Haïti aan België overlaten
en de menschen met waren iever der
Missies ^bezielen.
Hij mislukte, men had met te groote
mocielijkhcden te kampen. In 1846, op
aandringen van Kardinaal Fransoni.deed
de Congregatie der Propaganda, nieuwe
pogingen zonder meer uitslag.
Wie weet of dio menigvuldige pogingen
van den Eerbiedw. Libermann liet begin
niet geweest zijn van het stichten der
Missies waar België magoproemen. Ein
delijk over 2 jaar, heeft een mildadige
Belg een lokaal aangeboden om het zoo
getrachte studiehuis te stichten. Het was
Gods uur. De Apostolische School bloeit,
onder Gods zegen. De Paters van den H.
Geest hebben het vertrouwen dat België
hun ten minste zooveel zal leveren als do
andere catholiekc landen, menigvuldige
hulp, en talrijke Missionarissen voor
hunne groote Missies van Afrika.
Een groentenkweeker in Pennsylvanië,
zoo verhaalt The Electrical Review,
was bijzonder gelukkig met zijne groen-
tcnteelt. Alles stond bij hem even frisch
en weldig en zijne moestuinen leverden
meer op dan oenige andere in den omtrek.
Zijne gebaren waren er jaloersch over.
Langs zijne velden liepen de geleidings
draden van eenen trolley tramweg en
de beambten van de Trammaatschappij
begonnen op tc merken, dat er sinds
cenigen tijd buitengewoon veel electrici
teit werd gebruikt voor de wagens en de
verlichting. De dynamos moesten langer
werken.
Nu trof liet toevallig, dat hoe, meer de
Trammaatschappij te kort kwam, des te
grooter do groentenvoorraad van den
hovenier was.
Eindelijk riep de Trammaatschappij do
hulp van wetenschappelijke mannen in,
om het raadsel op te lossen. Een dier
heeren, die gehoord had van den buiten
gewonen voorspoed van den groenten-
wilde de rechter nochtans een voorbeeld stel
len en verzocht daarom Jos, nadat hij zgne
getuigenis had afgelegd, zich gereed te hou
den-óm die over acht dagen iu het gerechtshof
te hêrhalen, wanneer de zaak in openbare
rechtszitting zou behandelJ worden.
Jos beloofde zulks en begaf zich voor die
week naar Richmond, om aldaar de frisscho
buitenlucht te genieten. Hij bracht zijnen tijd
door met roeien en visschen, en schreef naar
Mary en naar Portsmouth, om van het go-
beurde kennis te geven. Zijne gezondheid
ging met rasso schreden vooruit en hij was
zoo goed als hersteld, toen hij de tgding
kreeg zich naar Loudeu te begeven.
Hij kwam in de stnd en ging un>ir het ge
rechtshof. Eeuigen tijd nadat do zaak was
voorgekomen werd hij als getuigo opgcroo-
pou. Toen hij dit op het politiebureel had ge.
daan, had hg or niet aan gedacht dat hg van
naam veranderd was maar na dat hg zijnen
oed had »fgel«gd eu verklaard dat hij de
waarheid zou zeggen en niela dan do waar
heid, antwoordde hij, toen do rechter hem
vroeg of hij niet ü'Donahue heette, dat zijn
naam was Joseph Rushbrook.
Wat beteekent dit nn? sprak de rechter;
onder uwe oorste getuigenis staat Joseph
O'Dona'me.
Mijn ware naam is Joseph Rushbrook,
maar Bedort eenige jaren heeft men mij Joseph
ü'Dquahhogenoeiud, hernam Jos.
"Na eenïgover en weer spreken werd hem
kweeker, stelde een onderzoek in en be
vond, dat de toevoerkabel van den tram
weg behcndiglijk werd - afgetapt -> en
dat een net van draden door den grond
van de groenluinen liep. Zoo was het
raadsel van het verdwijnen der elektrici
teit opgelost.
Naar men zegt zal de Trolley-maat
schappij nu den groenfenkweeker een
proces aandoen wegens het ontvreemden
van elektriciteit.
HET PUBLIEK WIL DE OFFICIEELE
ZONDAGRL'ST. Dit heeft het getoond
bij de vertooning van eene revue in
eenen der Brusselsche schouwburgen.
In dit stuk wordt namelijk, in een too-
neel, dat speelt in een coiffeurssalon, zoo
wat den spot gedreven met de toekomende
wet op de Zondagrust.
En het publiek heeft het tooneel uitge
floten en gejouwd, zoodanig dat de policie
moest optreden om de rust te herstellen.
De menschen zegden dal zij het niet op
het stuk, noch op de acteurs gemunt had
den, maar dal zij daardoor hunne gene
genheid wilden betuigen voor hel ontwerp
op de Zondagrust, die door den schrijver
in een bespottelijk daglicht was gesteld.
BETOOGINGEN EN BURGERWACHT.
Zeer strenge maatregelen zijn te Brus
sel genomen met liet oog op de dreige
menten met woeling van do socialisten.
De dienst der burgerwacht is tot iu de
minste bijzonderheden ingericht de
posten van elk korps, de vraagpunten
van bevoorrading van vernachtiug zijn
geregeld.
Men heeft in sommige kringen gezegd
dat het gouvernement ongelijk had zoo
veel maatrogclcn te nemen als stonden
we voor eene revolutie.
Welnu, 't is juist omdat do socialisten
eentandjo hebben datloutertom ditmaal.,
nog wat verder tc gaan dan vroeger, dat
men voorzorgen neemt.
Het gouvernement weet heel goed hoe
de socialisten in zeven brigaden zijn in
gedeeld, beweert de Soir, die ieder op
beurt moeten manifcstecre».
Zoo doende zou men onophoudelijk
woelingen hebben.
Nog ar.dere meer bepaalde inlichtingen
zijn ingewonnen door de overheid.
De Brusselsche handel weet nu wie,
door dreigementen, de vreemdelingen zal
doen wegblijven de Brusselaars weten
wie hen dagen lang do burgenvacht-
corvée.ziil opleggen.
Gaan w ij ons nu lal en voor den aap
houden door een kliek bezetenen en
lawijdmakers
zijne getuigenis gev. nag 1, en toen deze gege
ven was, verzocht men hstu iu de getaigen-
kamer te willen gaan, in geval mon hem op
nieuw zou uoodig hebben.
Jos vol Joo l hieraan met een somber voor
gevoel, dut do openbaarmaking van aijnon
naam misschien noodlottig-) gavolgo zou
hebben.
Hij was nog niet lang in do gutuigonkamor,
toen een agent binueiik.iHni eu lieiu zngdo:
Mijnheer, kom eens langs hier; ik heb
u iets te vragen.
Jos volgde hem tot buiten de deur on nu
zag do politieagent hem strak ia do oogea en
vroeg
Uw naam ia Joseph Rushbrook hebt gg
zooeven aan don rechter gezegd
Ja, sprak Jos, dat is otijn ware naam.
Waarom hebt gij dien naam veraudord
Ik had daar b j«oudere reden voor.
Ja, eu ik z»l u dio roden zeggen, sprak
de andere. Over eoi.igo jaren waart gg be
trokken in een inuml; eone bolooniug werd
uitgeloofd voor nvo gevangenneming en gij
zijt aau hel gerecht ontsnapt. Ik zie dat gij
de persoon zijt uw gezicht verraad mij dit.
G|j zijt mijn gevangene. Kom nu stil mede,
mijnheer, het zal u toch niet helpen tegen
stand te bieden en gij zondt er alleen slechter
om behandeld u orden.
(Wordt Vvortgozet.)