Donderdag 24 Juli 1902 5 centiemen per nummer 56sle Jaar 5694
Over boord
de E.
V.
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst
GODSDIENST HUISGEZIN, EIGENDOM
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID
Godsdienstvervolging
in Frankrijk.
HET PORTRET
Sticht Syndicaten
DE DENDERBODE
Dit blad verschijnt den "Woensdag- en Zaterdag van iedere week onder dagtee-
kening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor
de Stad 5 frank met den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden fr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont-
Tangen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, Nr 31,
i in alle Postkantoren des Lands.
ClIIQUE Sl l M.
Per drukregel. Gewone 15 centiemenReklamen fr. 1-00 Vonnissen op
3de bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij accoord.
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Nota
rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dijnsdag en vrijdag
in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele van
dit blad.
Aalst, 23 Juli 1902.
Sedert hunne nederlaag van 25 Mei jl.
hebben de liberalen onophoudelijk naar
middelen gezocht voor hun kraam op
nieuw op te rechten.
't Is ongelooflijk wat zij al uitgedacht
hebben om aan hunne kliek nieuw aan
zien, nieuwen invloed te doen winnen.
Zij zijn zelfs zoo verre gegaan de E. V.
af te zweren en de revolutie aan te raden.
Onder dat opzicht is een schrijven van
M. Peigameni, leeraar aan de macon-
nieke hoogschool van Brussel, hoogst be-
leekenisvol
Men oordeele naar 't gene wij er uit
meêdeclcn
a Onder het huidig stelsel der E. V.,
zegt M. Pergameni, is de toekomst
voor ons gesloten. Men moet blind
zijn, om het niet te zien de cijfers
i spreken, de partijen zijn gerangschikt
i en voor lange jaren zijn' wij in het
MOERAS DER EVENREDtGHMT?TSEVANGEN
Hoe eruit geraken
i Ik zie slechts één middel, en dit is,
dat al de antiklerikale partijen in
i gansch België, een innig verbond slui-
ten om massa te vormen tegenover
i onze tegenstrevers dat zij een beroep
i doen op de openbare denkwijze, de tan-
i den toonen en het gouvernement be-
dreigen, dat zij hunne toevlucht zullen
i nemen tot het geweld, het is te zeggen,
i dat zij, wijzer geworden, ditmaal de
i werklieden niet meer alleen zullen
laten handelen, maar zich bereid ver-
i klaren om hen, in geval van botsing, te
i ondersteunen.
Dan zal, ofwel de klerikale meerder-
j heid, bevreesd, ons goedschiks de noo-
1 dige hervormingen schenken, de af-
i schaffing van het meervoudig stemrecht
en DE HERVORMING OF DE AFSCHAFFING
DER E. V. ofwel zij zal volharden in
i haar verblindheid, en zal doof blijven
voor onze eischen. In dit geval, doch
i in dit geval alleen, zal de omwente-
LING uiTBERSTEN.
En verder
ii Maken wij ons geene begoochelin-
i gen. De kiescijfers toonen ons met éene
schitterende zekerheid, dat noch de
socialisten, noch de liberalen mogen
hopen een enkel der denkbeelden, die
zij aankleven, te verwezenlijken, zonder
de volkomenste samenspanning. Wie
toch zou onnoozel genoeg zijn om te
gelooven dat het een liberaal minis-
TERIE ZOU MOGELIJK WEZEN VIER-EN-
TWINTIG UREN AAN 'T BEWIND TE BLIJVEN,
i) ZONDER DE HULP DER SOCIALISTEN, EN
OMGEKEERD
Welke ook onze bijzondere denk-
b beelden zijn, vergeten wij niet dat,
zooals Gambetta zegde, het kierikalism
de vijand is, en dat, zoo wij niet willen
dat België een capucienenest worde,
zoo wij de wetenschap willen redden,
den vooruitgang en de eet, het heden
i) en de toekomst van ons land, wij het
klerikalism moeten nedervellen.
Welnu, om het neder te vellen, is
het noodig dat wij de spokerij der
EVENREDIGHEID AFZWEREN, en dat wij
vereenigd blijven, niet alleen de libe-
ralen ondereen,maar met de socialisten,
met de Belgische werkerspartij. De
redding is daarin te vinden, maar
daarin alleen Ouf!...
Onze liberalen werpen dus de E. V.
over boord in de welke zij al hunne hoop
hadden gesteld om aan 't bewind te ge
raken.
Maar zie de E. V. heeft aan hunne
verwachting niet beantwoord zij voor
zien dat ze hun nog in vele jaren de
ministerieele' portefoliën niet zal verze
keren en van dit oogenblik is ze zoo
slecht in hunne oogen dat ze niet vlug
genoeg kan afgeschaft worden Bij de
liberalen is 't atlijd eigenbelang scheer-
draad en partijberekening inslag
Ziehier de klinkende protestatie, in den
Gaulois afgekondigd door graaf de Mun,
baron de Mackau, Denys Cochin, Le-
rolle en abbé Gayraud, tegen de jacht op
geestelijken en 't gewelddadig sluiten van
christene scholen
Indien de toegang tot de parlemen
taire tribunen ons door u ook al onmo
gelijk is gemaakt (tengevolge van de slui
ting der Kamer. Red.), toch blijft ons
nog de pers over, en daarom willen wij,
die op bijzondere wijze hebben deelgeno
men aan de verdediging der vrijheid van
godsdienst en van onderwijs, onze stem
verheffen en aan het land ons protest doen
hooren tegen daden, welke door niets te
rechtvaardigen zijn
Gij hebt brutaal de scholen gesloten
krachtens een dekreet van 27 Juni vrou
wen zijn, zonder voorafgaande waarschu
wing, gedurende den nacht op straat ge
zet, terwijl men haar niets kon verwijten
dan dat zij religieuzen waren.
Gij hebt de wetten geschonden der
menschel ij kheid, maar daarenboven ook
de meest onbetwistbare rechten van den
eigendom miskend. Want die scholen
waren bijna alle gesticht en werden bij
na alle onderhouden door particulieren
zij konden dus onder geen enkel opzicht
beschouwd worden als a congreganisti-
sche stichtingen.
d Alle of bijna alle zijn geopend in
overeenstemming met de opinie van den
minister-voorzitter Waldeck-Rousseau, die
daarin geen instellingen vermocht te zien,
bedoeld door art. i3 van dë wet van 1
Juli 1901.... Gij verkracht het recht tot
het geven van onderwijs... gij zet vrou
wen, alleen wijl zij behooren tot een con
gregatie, vrouwen, die krachtens haar
brevet en haar hoedanigheid van burge
res, het recht hebben om onderwijs te
geven, zonder eenig middel van bestaan
op straat. Gij zet het land een halve eeuw
achteruit, en dat nog- wel in naam dei-
republiek en der vrijheid
Wij weten wel, dat gij deze vervol
ging zult voortzetten in eiken vorm, daar
gij het niet enkel gemunt hebt op de con
gregaties en het catholiek onderwijs, maar
op de christelijke gedachten zelve.
De Staatsraad heeft van een zelfde
gezindheid blijk gegeven tegenover de
protestanten. Uw sectarisChe geest ont
dekt eiken dag nieuwe gevaren hij is
anti-liberaal, atheïstisch, jacobijnsch.
b Pas op, mijnheer de president, de
regeeringen, die zich door zulk een geest
laten bezielen, sterven er aan in dit edele
land, zoodra dit het kwaad en de on
rechtvaardigheid ervan heeft ingezien.
v
Een 2otal geestelijke orden, die scho
len hebben in de steden Saint Omer,
Saint Pol, Arcques, Aukher, Fouquières,
Alblain en Saint Nazaire, zich onderwer
pend aan de voorschriften van den mi-
nisterieelen omzendbrief, hebben hunne
scholen gesloten zonder incidenten te
verwekken.
De nonnen in de gemeenten Rocher,
Prunet, Chassiers, Solmilhoc, Montreal,
Vivezac en Joyeuse hebben aanzegging
ontvangen van het decreet, tot sluiting
hunner scholen.
Verscheidene kost- en ondere scholen
te Amplepuis, Labresle, Moruent, La
demi lune, Villeurbanne, Montchot en
Francheville hebben van zelf gesloten.
Te Lyon zijn al de scholen gesloten
zonder incidenten alleen hebben de
ouders der leerlingen bloemen geschon
ken aan de nonnen tot haar vertrek.
18 nonnenscholen moesten zaterdag
sluiten, doch allen waren open als naar
gewoonte. Heel de bevolking omringde de
schoolgebouwen en onthaalde den com
missaris met het geroep a Leve de vrij
heid Smijt hem in 't water
Hij kon de gebouwen niet benaderen.
Cardinaal Richard, aartsbisschop van
Parijs en cardinaal Perraud, lid der
Fransche Academie en bisschop van Au-
tun, hebben brieven gericht aan president
Loubet.
In hunne brieven vragen de beide Pre
laten vrijheid en gelijkheid voor alle bur
gers en doen gelden, dat ontelbare fami-
liën hunne kinderen zien berooven van
het onderwijs, dat de vrije scholen hun
verzekerden.
Cardinaal Richard vraagt de tusschen-
komst van M. Loubet, om bevrediging te
brengen, het eenige wat Frankrijk ver
langt en noodig heeft.
M. Jacques Plou, voorzitter der Action
Libérale, heeft zich aangesloten bij de
protestatie van graaf de Mun.
Hevige incidenten werden gemeld van
uit de departementen. De burgemeester
van Villedieu (Indre) is afgezet omdat hij
geweigerd heeft, aan de zusters het de
creet van uitdrijving te beteekenen.
Te Bain (Vogezen) hebben de boerin
nen, met pieken gewapend, de school der
nonnen verdedigd tegen de gendarmen.
Te St Ambroix (Gard) hebben personen
de vrije school bezet om haar te verdedi
gen.
Te Parijs houden de Zusters vanSt-Vin-
cent krachtdadig stand en het is waar
schijnlijk dat hunne scholen zullen mogen
open blijven.
Te Lyon hebben de Zusters, die van
zelf gesloten hadden, den prefekt laten
weten dat zij op hun besluit terugkeeren,
en zij hebben hunne scholen heropend.
De dagbladen melden dat de minister
van eeredienst eenen eed van trouw aan
al de wetten der republiek, ook de wet
tegen de geestelijke orde, ontwerpt die
alle leden der seculiere geestelijkheid
moeten afleggen bij hunne in dienst tre
ding.
Men weet dat hij beschuldigd is van
aanhitsing tot oproer en andere overtre
dingen, in betrek met de onlusten van
April laatst.
Zijne zaak moet den 24 Juli worden
opgeroepen voor de boetstraffelijke recht
bank.
Men denkt dat hij zal wegblijven en hij
bij verstek zal geoordeeld worden.
DOOR
8TRAMIERO.
88 vervolg.
Na het avondeten keerden wij naar het
salon terug, hetwelk verlicht en op orde
gebracht was als verwachtte men een tal
rijk gezelschap. De leuningstoelen waren
in een halven cirkel om den schoorsteen
geplaatst en een vuurscherm, met goud en
met purperen zijde geborduurd, met de
Wapens der Malpeire's in het midden,
stond voor den haard. Het klavier was
open en de speeltafel uitgehaald. Me
vrouw de Malpeire zette zich voor het
speeltuig en bracht eene gemakkelijke,
lichte sonate ten gehoore, met de oogen
naar de zoldering gericht en haar hoofd
heen en weêr bewegend op de maat der
muziek. Intusschen viel de Baron in
slaap en Freule de Malpeire naderde lang
zamerhand het venster en verschool zich
ten laatste in het kozijn, waar zij bleef
staan, half door het gordijn verborgen.
Ik kon haar juist van terzijde zien. Zij
leunde met haar voorhoofd op de hand en
staarde door de half gesloten blinden in
rie duisternis daarbuiten in het midden
waarvan enkele lichten in de richting van
het dorp toonden, dat sommige bewoners
dier hutten nog niet te rusten waren ge
gaan.
Wilt gij een kaartje met mij leg
gen vroeg Mevrouw de Malpeire mij,
terwijl zij van het klavier opstond. Wat
dunkt u van een spelletje piket Ik vrees
alleen dat ik het reeds vergeten ben.
Speelt gij dan nooit, Mevrouw t
vroeg ik, terwijl ik de kaarten schudde.
u Neen. ten minste geen piket,
was haar antwoord. De Baron kan na
het souper nooit zijne oogen open houden
en wat mijne dochter betreft, haai heb ik
nooit het verschil kunnen leeren tusschen
harten koningen ruitenboer. Daar ik nie
mand heb om meè te spelen, houd ik,
voor tijdverdrijf, mij soms alleen bezig
met het spel, Het is een soort van kaart-
leggen.
Wilt gij mij dan de toekomst eens
voorspellen uit de kaarten vroeg ik.
«O, met genoegen, gaf zij nnj
lachend ten antwoord, terwijl zij hare
dochter aanzag. Wij zullen de kaarten
eens raadplegen om te zien, hoe spoedig
een zeker schoone jonge man, donker
van uitzicht, zal huwen met eene zekere
blonde jonge dame.
Freule de Malpeire bloosde bij deze
rcchtstrecksche toespeling en met een
licht fronsen trok zij hare teekenachtige
wenkbrauwen samen. Een oogenb ik
daai 11a verzocht zij hare moeder verlof
zich te mogen verwijderen en, eene bui-
Het congres der jonge socialistische
wachten, dat gehouden wordt in het
(i Maison du Peuple n, is ingericht door
gezel Volkaert.
Toch zal hij er zelf niet verschijnen,
want het Gerecht zou hem bij den kraag
pakken.
Onder dezen titel bevat het Antwerp-
sche werkmansblad De Volksklok, het
volgende artikeltje.
Naar aanleiding van de jongste gebeur
tenissen. schreef den 19 April laatstleden,
Onze Tijd dat het volstrekt noodig is,
overal syndicaten tot stand te brengen.
Geheel de macht van de socialistische
partij steunt bijna uitsluitend op de syn
dicaten, die zij in onze steden hebben ge
sticht. Willen wij deze macht breken, dan
moeten wij catholieken, ons vastberaden
op hetzelfde gebied bewegen.
Zoo luidde een eerste artikel terwijl
verder een tweede artikel, luidde
i) Zullen wij nu eindelijk inzien dat het
stichten van christen syndicaten brood-
noodig is En door christene syndicaten
bedoelen wij hier geen louter politieke
syndicaten, maar wel echte, degelijke
syndicaten, waar de werkman in volle
vrijheid handelt en beslist.
Met genoegen stellen wij vast dat die
gedachten nu ook voorgestaan worden
door mannen, zooals M. Arthur Verhae-
gen, Volksvertegenwoordiger en Voorzit
ter van den Belgischen Volksbond.
In een flink beredeneerden brief, op 29
April door Le XX* Siècle opgenomen,
zet M. Arth. Verhaegen dezelfde gedach
ten uiteen als deze, die reeds den 19 der
zelfde maand in Onze Tijd werden meê-
gedeeld.
Laat ons, schrijft M. Verhaegen, wet
telijk erkende syndicaten tot stand bren
gen, waar men slechts de vakbelangen
behandelen en geene politiek voeren zal.
In alle opzichten zullen de werklieden
er voordeel bij genieten, en ten slotte zul
len zij den rug keeren aan het socialism,
zooals dat zich reeds voordoet te Gent,
waar omtrent 3.5oo leden deel uitmaken
van de anti-socialistische syndicaten.
Handen uit de mouw, wereldlijken en
priesters 1
Nu de verkiezingen achter den rug
zijn, hoeft gij met kracht op te treden tot
het vereenigen van onze werklieden in
dergelijke syndicaten, zoowel op den bui|
ten als in de stad
ging voor mij makende, ging zij zonder
spreken henen.
Ach, Mevrouw, riep ik uit, a ik
ben maar bang, dat de kaarten mij geen
gunstig antwoord zullen geven.
0 In dat geval, hernam zij snel,
u zeggen zij de waarheid niet. En mij
de kaarten voorhoudend, voegde zij er
bij a Trek, als 't u belieft, waarde
schoonzoon.
Wij speelden zes spelen piket. Mevrouw
de Malpeire was in verrukking het kwam
haar voor, dat zij zich weder in Parijs
bevond. Toen de klok twaalf sloeg, ont
waakte de Baron en zeide, terwijl hij naar
het uurwerk ke» k
Gij zult ongetwijfeld vermoeid
zijn. Wij hebben u te lang opgehouden,
't Is geheel te wijten aan Mevrouw. Wij
hebben de gewoonte aangenomen om al
te laat op te blijven.
Volgens de oude begrippen van gast
vrijheid, lichtte hij zelf mij voor naar
mijne slaapkamer en alvorens afscheid
van mij te nemen, drukte hij mij aller
vriendelijkst de hand en sprak met ont
roering
(I Ik gevoel mij zeer gelukkig, dat
gij hier gekomen zijt, waarde Graaf. Mor
gen spreken wij over de toekomst.
Niettegenstaande de vermoeienissen
van den dag, sliep ik dien nacht niet veel.
Het beeld van Freule de Malpeire bleef
mij bij en scheen te zweven achter de
gordijnen van mijn ledikant. Het lieflijk
droomgezicht verdween bij de eerste stra
len van het morgendlicht en de zoete
hoop en de blijde voorgevoelens, die ge
durende den nacht mijnen geest hadden
vervuld, maakten plaats voor een onweèr-
staanbaar gevoel van neèrslachtigheid. In
dien toestand bevond ik mij, toen de Ba
ron vroegtijdig in mijne kamer kwam.
Schoon het nog geen zeven uur had ge
slagen, was ik reeds op en gekleed. Hij
nam een stoel, kwam bij mij zitten en
ving aan zonder eenige inleiding.
u Waarde Graaf, de wijze, waarop
wij u ontvangen hebben, moet u volko
men hebben overtuigd, welke onze ge
voelens zijn aangaande het doel uwer
komst. Gij hebt het hart mijner vrouw
gansch voor u ingenomen zij is opge
togen over uw verschijnen, uwe manie
ren, uw onderhoud. Wat mij betreft, ik
gevoelde aanstonds behoefte u te bemin
nen, om uwe sprekende gelijkenis met
uwen vader, den voortreffelijksten man,
dien ik ken. Nu hangt het alleen van u af
te zeggen, of er in het uiterlijk mijner
dochter iets is, dat u minder aanstaat, en
of gij haar lief en bekoorlijk genoeg voor
u vindt.
O, mijnheer de Baron riep ik
uit zij is het beminnelijkste en meest
betoovcrend wezen, dat ik ooit heb ge
zien Als ik hake hand kan verkrijgen,
zal ik mij voor den gelukkigsten sterve
ling ter wereld houden, n
Als het zoo gesteld is, hernam
de Baron inet een vriendelijken glim
lach, hebben wij niets te doen dan de
zaak als klaar te beschouwen en den
trouwdag te bepalen. b
u £n gij voorziet verder geen enkel
beletsel vroeg ik met eene stem, die
van opgewondenheid getuigde.
Neen, b was zijn antwoord, welk
beletsel zou er kunnen zijn Gij bezit
mijne toestemming en die van Mevrouw
de Malpeire. Watzoudtgij nog meer ver
langen b
Ik greep de hand, die hij mij ten teeken
van belofte toestak en vroeg hem vervol
gens als eene gunst, mijn geluk nog
eenigen tijd te willen uitstellen.
Ik bid 1:, a zeide ik, de Freule
niette zeggen, dat gij mijn verzoek voor
haar hebt aangenomen. Verleen mij en
kele dagen, gedurende welke ik wil be
proeven de toestemming van haar zelve
te verkrijgen, b
Hij lachtte en antwoordde
O, zeker, waarde Graaf, ik kan
geen enkel uwer verlangens weigeren.
Maak mijne dochter het hof, schoone
Amadis. Haar hart zou van staal moeten
zijn, als het zich niet op genade of onge
nade overgaf. En nu, voegde hij er bij,
kom meé naai 't ontbijt en daarna zal ik
u het kasteel laten zien. Wij hebben tijd
in overvloed mijne vjouw komt eerstoni
half twaalf bij het diner te voorschijn, n
(Woidt voortgezet).