Donderdag 31 Juli 1902 5 centiemen per nummer 368lc Jaar 3696
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst
De schoolstrijd
in Frankrijk.
ffi
GODSDIENST HUISGEZIN, EIGENDOM
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID
HET PORTRET
DE DENDERBODE
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee-
kening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor
de Stad 5 frank met den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden fr. 1-75 voor dry maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont
vangen zyn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in by C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, Nr 31,
en in alle Postkantoren des Lands.
CKJIQUE 81'L'M.
Per drukregel. Gewone 15 centiemenReklamen fr. 1-00 Vonnissen op
3de bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij accoord.
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Nota
rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dynsdag en vrijdag
in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele van
dit blad.
Aalst, 3o Juli 1902.
De handelwijze van het vrijmetselaars-
ministerie in Frankrijk, tegenover het
vrije onderwijs, herinnert ons dèn akeli-
gen schoolstrijd die, van 1879 tot 1884,
in ons land heeft gewoed en zoo veel
bloed heeft doen vloeiënzoo veel tranen
heeft doen storten en zooveel millioenen
nutteloos heeft verzwolgen.
De vrijheid van onderwijs welke als
een der voornaamste, als eene der be
langrijkste van een volk moet gehouden
worden, wordt in Frankrijk verkracht,
vernietigd.
25oo scholen door Priesters en Reli
gieuzen van beide geslachten bestierd
gaan in Frankrijk gesloten worden..
i5o duizend kinderen gaan van het
onderwijs beroofd worden dat hunne
ouders, gesteund op hun onbetwistbaar
recht en de vrijheid, voor hun verkozen
hadden.
Doch de weêrstand der catholieken ge
holpen door de gematigde liberalen laat
ons verhopen dat zij eindelijk gelijk wij,
cathoheke Belgen, onder de kreten van
Zij zullen haar niet hebben
de schoone ziel van 't kind
zullen zegevieren over de maconnieke
vrijheids verd rukkers
Immers de vrijheid wordt op eene zoo
ongéhoorde wijze miskend en met de
voeten getreden dat liberale organen
gelijk Le Temps n en tal van liberale
hoofdmannen de politiek van den wegge-
loopen seminarist Combes openbaarlijk
en luidruchtig afkeuren.
Nu dat eene regeering van maconnieke
godsdiensthaters is opgetreden om de vrij
heid van onderwijs te wurgen zijn de
Fransche catholieken ontwaakt en van
noord tot zuid, van oost tot west opge
staan.
De Vendeëers en de Bretagners, twee
geloovige volkeren, staan op gelijk hunne
voorvaderen tot behoud van hun geloof
en zeden.
Overal stroomt het volk samen onder
den kreet van Leve de vrijheid!
Zelfs te Parijs in dit moderne Babyloon
hebben duizenden christene moeders zich
ter straat begeven om de geheiligste harer
rechten, het recht op de opvoeding harer
kinderen, teeischen.
Onze Belgische liberalen jubelen....
Hip 1 hip hoera 1 Leve de apostaat
DOOR
8 T R A N I E II O
9® vervolg.
Een weinig voor etenstijd zond me
vrouw de Malpeire juffrouw Boinet om
oij te verzoeken in hare kamer te willen
komen. Tot mijne groote teleurstelling
trof ik haar alleen aan.
Goeden morgen, waarde Graaf, n
zeide zij. De Baron heeft mij in kennis
gesteld van wat er dezen morgen tusschen
u beiden verhandeld is. Ik was verlan
gend u te zeggen, hoezeer het mij heeft
verheugd in u zulk eene kieschheid van
gevoelens aan te treffen. Zij zijn een
grootmoedig edelman waardig. Ik keur
ten zeerste uwen wensch goed om op de
eerste plaats de genegenheid mijner doch
ter te winnen.
Ik zal mijn uiterste best doen om
het te beproeven, gaf ik zuchtend ten
antwoord.
Gij behoeft niet naar gelegen
heden uit te zien om haar voor u in te
nemen, voegde mevrouw de Malpeire
er bij. Ik zou 11, bijvoorbeeld, kunnen
faden.nu mijne dochter te gaan opzoeken
jnden tuin, waar zij is gaan wandelen. Ik
heb er voor gezorgd, dat gij ongestoord
u met haar kunt onderhouden.
Combes, die de ziel is van de godsdienst
vervolging
De Indépendance Belge zingt meê in
het koor van lofliederen ter eere van de
Fransche papenvreters en wenscht apos
taat Combes geluk omdat hij i5o duizend
kinderen gered heeft uit de klauwen der
catholieken, in andere woorden, omdat
hij i5o duizend zielen aan de Kerk poogt
te ontrukken.
De gematigde Belgische liberale druk
pers, als de Etoile, de Gazette, de
Meuse, het Journal de Liège hebben
integendeel geen meening of durven haar
niet bekend maken.
Alleen de Chronique wie had het
durven denken keurt den oorlog tegen
de vrije scholen af. Zij walgt geweldig
van wat er omgaat te Parijs. Ik beken,
schrijft een opsteller van dit blad, ik
beken, al moesten de onverzoenlijken
mij den steen toewerpen, dat het hart
i) mij krimpt, als ik lees dat eene school
gesloten wordt op bevel der politie. Ik
kan mij maar niet vereenzelvigen met
het gedacht, dat men kinderen op
straat smijt, omdat hunne ouders het
ongeluk hebben, catholiek te zijn.
Groote liberale bladen in het buiten
land, als de Morning Post te Londen,
als talrijke Duitsche bladen, keuren ook
den oorlog tegen de onderwijsvrijheid af.
Ziehier hoe een Duitsch protestantsch
blad, de Kreuzzeitung, de jacht op de
religieuzen in Frankrijk beoordeelt
Wanneer men bij ons eene poging
waagt om den noodlottigen, elk gods
dienstig en burgerlijk gezag ondermijnen
den invloed der sociaal-democratie van
staatswege te bestrijden wanneer het
onderwijs, dat deze sociaal democra
tische roervinken aan het opkomend ge
slacht willen geven op eenigerlei wijze
gehinderd wordt, dan gaat uit heel het
liberale en democratische koor een ge
schreeuw op over verkrachting van
godsdienst en gewetensvrijheid.
Tegenover de gewetens van gods-
dienstlooze en staatsvijandige sociaal-de
mocraten moet door den Staat met de
grootste behoedzaamheid worden te werk
gegaan doch de gewetens van geloovige
catholieken in Frankrijk worden onder
de toejuichingen van diezelfde vertegen
woordigers van godsdienst en gewetens
vrijheid meêdoogenloos beleedigd.
Wij zijn er trouwens reeds lang aan
gewoon, dat voor het recht om Kerk en
Staat ongestraft aan te vallen, volle vrij
heid van denken wordt gevorderd door
dezelfde lieden, die hemel en aarde in
beweging zetten wanneer paal en perk
gesteld wordt aan hun eigen gewetenloos
bedrijf.
Vierde Hoofdstuk.
NADERE KENNISMAKING.
Freule de Malpeire wandelde langzaam
onder de schaduw van de zoogenaamde
gevlochten laan, een soort van gmet groen
overdekte gang aan de eene zijde van den
tuin, uitloopend in een prieel; als ten
minste het lichtgroen geverfd latwerk,
waarboven enkele slingerplanten hare
waterige scheuten dooreenslingerden,
dier. naam mag dragen. Ik spoedde mij
voort met een paadje, hetwelk evenwijdig
liep met de laan doch de jonkvrouw was
zoo in gedachten verdiept, dat zij mijne
nadering niet bemerkte. Ik zag haar in
het prieel gaan en zich nederzetten op de
bank, waar zij haar werkmandje had
achtergelaten. Enkele minuten bleef zij
in peinzende houding met het voorhoofd
leunen op hare hand en haar elleboog op
een tuintafeltje. Ik waagde het niet haar
in hare overdenking te storen doch toen
zij haar borduurwerk opnam en ijverig
met de naald begon te werken, voegde
ik mij bij haar.
Zoodra Freule de Malpeire mij zag,
stond zij op al was zij van plan zich te
verwijderen. Ik haastte mij haar te zeg-
gen
Mevrouw de Barones heeft mij
toegestaan u te komen opzoeken, Freule.
Wilt gij mij vergunnen u de hand te
bieden en u naar het salon terug te
leiden
Het groote protestantsche liberale blad,
het Journal de Genève, bezweert de re
publiek, op dezen weg, die naar het ver
derf leidt, niet voort te gaan en te luiste
ren naar mannen als MM. Aynard, Jules
Roche en Jonnart, die niemand zal ver
denken van clericalism en welke deze
daden van willekeur en geweld afkeuren.
De liberale Nieuwe Rotterd. Cou
rant schreef dezer dagen
Wij, die er buiten staan, zien volko-
men duidelijk het onliberale in dezen
storm op de kloosters, a
Het Handedsblad doet zeer terecht
opmerken
Bij die bladen is er ten minste redenee
ring, is er rede, is er verstand waar te ne
men bij onze liberalen, die beweren de
vrijheidszin als richtsnoer te hebben, niets
dan dommen, lagen, ezelachtigen haat.
Meer nog, ware deugnieterij want ter
wijl zij de uitdrijving van duizenden on
schuldige zusters toejuichen en goedkeu
ren, protesteeren zij tegen het Belgisch
gouvernement, omdat het Casque d'Or,
eene Fransche TRorroiR-loopster, de min
nares van een moordenaar, over de grens
zette.
Nonnen mogen geplaagd, gejudast,
vervolgd, als misdadigsters behandeld
worden, alhoewel hare eenige misdaad
was dat zij kosteloos onderwijs verschaffen
aan de volkskinderen die weêrlooze
vrouwen verdienen niet anders dan smaad.
Maar raakt aan geen Fransche straat
loopster, of ge vindt een verontwaardigd
protest in de Réforme.
't Is dood eenvoudig canaille en an
ders niet.
Belgische Volksbond.
Het Congres van den Belgischen
Volksbond zal dit jaar plaats hebben te
Bergen, den Zondag 14 en Maandag
i5 September, in de lokalen van het
Werkmanshuis.
Binnen kort zullen het omstandig pro
gramma en de dagwijzer van 't Congres
verschijnen.
Het Congres zal vijf afdeelingen heb
ben
i* Afdeeling. Vakvereenigingen
Algemeen verslag van Eerw. Pater RUT
TEN, van de orde der Predikheeren.
Onderafdeelingen a) mijnwerkers
b) glasblazers c) houtbewerkers d) me
taalbewerkers.
2e Afdeeling. Onderlingen bijstand.
Herverzekering. Pensioen.
Zij boog op eene wijze, die noch toe
stemming noch weigering aanduidde en
hield hare oogen strak op haar werk ge
vestigd. Ik voelde mij te zeer verward om
het onderhoud te beginnen en bleef zwij
gen hetgeen haar zeer zonderling moet
hebben toegeschenen. Om mij uit de ver
legenheid te redden, nam ik het eene eind
op van de lange strook blauwe zijde,
welke zij met zilver en goudgalon ver
sierde en hield dit in de hand. Smaak en
en uitvoering van dit borduurwerk was
zeer twijfelachtig maar ik bleef er op
staren als ware het een hoogst bewonde
renswaardig kunstgewrocht. Na de ver
schillende deelen daarvan goed bekeken
te hebben, legde ik het weder met veel
eerbied op de tafel voor Freule de Mal
peire en vroeg haar, wien zij dat werk
harer handen bestemde.
u Hem die het zal verdienen, gaf
zij ten antwoord, terwijl zij het stuk zijde
over hare knieën uitspreidde om te oor-
deelen over de uitwerking van een randje,
dat zij aan het borduursel had gezet.
Zal er dan een tournooi plaats
hebben was al lachend mijne vraag,
a want in dat geval, Freule, zal ik zeker
boven aan de lijst staan en allen deelne
mers den prijs betwisten, welken gij
besloten hebt den overwinnaar te schen
ken.
Neen, mijnheer, antwoordde zij
met een half guitigen glimlach, ik ben
er zeker van dat gij het niet doen zoudt.»
3e Afdeeling. Staatswerklieden
Verslag van M. CARTON DE WIART
over de inrichting der staatswerklieden
in Beieren.
4e Afdeeling. Lager onderwijs en
belangen der hulponderwijzers.
5e Afdeeling. Werklieden die tijde
lijk naar Frankrijk uitwijken (Fransch-
mans).
De Congresleden zullen den Maandag
de koolmijnen en de glasblazerijen mogen
bezoeken.
Kenmerken van de
gezondheic der dieren.
Als men de dieren opmerkzaam nagaat,
kan men de gezonde gemakkelijk van de
zieke onderscheiden. Alle gezonde dieren
toonen zich opgewekt, opmerkzaam op
alles wat in hunne omgeving plaats heeft,
hebben eetlust, herkauwen geregeld en
de uitwerpselen worden in behoorlijke
kleur en substantie zonder pijn of moeite
gelost.
De haren zijn bij gezonde runderen
meer of min glanzend en glad, de haar-
wisseling heeft op tijd plaats, bij schapen
zit de wol vast in de huid, evenals de
borstels bij het varken de huid is week,
bleekrood, niet vast op de ribben de
mond en de slijmhuid van den neus zijn
vochtig bij het rund eveneens de boven
lip, ook likken gezonde dieren zich graag
den neusspiegel en de borst.
De lichaamswarmte is bij gezonde die
ren zoo verdeeld, dat de ooren, horens,
neusspiegel en het onderste der pooten
iets kouder zijn dan de overige lichaams-
deelen voorts toonen gezonde dieren
eene zekere gevuldheid van het lijf, die
bij zieke dieren min of meer afneemt.
De gezonde dieren hebben eenen zeer
normalen, niet slependen of hinkenden
gang, bij melkkoeien is de gelijkblijvende
melkopbrengst eene maatstaf voor de ge
zondheid, en alle gezonde dieren ademen
regelmatig in toestand van rust.
Bij verder opmerken vindt men, dat de
gezonde dieren hunne gewoonten en on
deugden behouden, aan afzonderlijke
lichaamsdeelen gevoelig zijn (zoo laten
b. v. gezonde paarden zich niet graag bij
de ooren pakken of op de kroon van de
hoef trappen, terwijl kolderige dieren dit
altijd toelaten) en na het opstaan zich uit
strekken.
Gezonde dieren blijven met elkander,
alleen zieke of volkomen verzadigde die
ren blijven achter. Bij de schapen ziet
men uit de kleur der huid en slijmheid
den gezondheidstoestand kortom, er
zijn eene menigte gegevens voor de ge-
En waarom niet, Freule riep ik
uit. u Ik zou gaarne mijn leven wagen om
te verkrijgen, ik zeg niet deze sjerp,
maar iets van veel minder waarde een
lint, ja zelfs eene bloem, die gij hadt ge
dragen.
Zij wreekte zich over dat dwaze woord
door met een blik van verveling haar
hoofd af te wenden.
u Zeg mij, n drong ik aan, n hoe ik
het moet aanleggen om zulk een onschat-
baren prijs te winnen
Daartoe, n zeide zij, zoudt gij
een schaar van mededingers moeten over
treffen.
Dit werd gezegd onder een glimlach,
die veel weg had van een grijns.
Ik zal ze behalen, riep ik uit.
Gij zult het niet doen, sprak zij
weder lachend. Gij zult het zelfs nog
niet beproeven.
Wat kan mij dat beletten, op
perde ik.
Zij hernam
Aanstaanden Zondag viert men
in 't dorp feest. Alle jonge lieden zullen
aan het feest deelnemen, 's Namiddags
worstelen zij op het grasveld en de sterk
ste en vlugste van den troep zal deze sjerp
ontvangen. Gij ziet dus, dat ik gelijk had
met te zcggen.dat gij niet zoudt wenschen
meê te dingen.
Ik verkoos niet op dit woord in te gaan,
wat aanleiding had kunnen geven tot een
twistpunt.
zondheid der huisdieren, die, al zullen
sommigen er van niet duidelijk in 't oog
springen, allen te samen wel een goed
oordeel over den gezondheidstoestand der
dieren kunnen geven.
Dan mag men wel jubilieeren
Burgemeester Boxtael vierde Zondag zijn
5o jarig ambtsjubilée. Een catholiek blad
van Brussel wijst er op, dat de gemeente
wel reden heeft, om jubilée te vieren de
schuld der gemeente Laken, die bij zijne
indiensttreding een groote 3o,ooo fr. be
droeg, beloopt nu 5 millioen
Gelukkig Laken
XXVII' Nederlandsch Taal-
Letterkundig Congres
te Kortrijk. 20-24 Augusti 190a.
De oproep tot toetreding tot het Con
gres trekt, onder meer, de aandacht der
belangstellenden op zekere punten van
het program, zooals bij voorbeeld een
ontworpen uitstapje naar het in de nabij
heid liggend Harelbeke, waar hulde zou
gebracht worden aan den wereld beroem
den Peter Benoit, die daar de wereld
in trad'
Dit laatste ontwerp wordt goed ver
zorgd.
Reeds heeft het gemeentebestuur van
Harelbeke bericht gezonden aan de rege
lingscommissie, dat het de congresleden
officieel zal ontvangen op het stadhuis
op Zondag 24 Augusti.
De hulde aan Peter Benoit zal overi
gens indrukwekkend en den grooten
meester waardig zijn.
Een gedenksteen zal geplaatst worden
in den gevel van het nederig geboorte
huisje van den beroemden Vlaming. Een
muziekale plechtigheid van hooge waarde
wordt voorbereid en wat de innige ge
voelens der vereerders nog meer kracht
moet bijzetten de aloude Rederijkers
kamer De Zonen der Arendsbeek, waar
de zoo aanbeden moeder van Peter Be
noit deel van maakte en de vrouwen
rollen vervulde, bereidt den congresleden
ccnc gezellige ontvangst in de schouw
burgzaal, waar Benoit, haar eerelid, op
hare vertooningen, zich den geest zijner
moeder terug voorstelde, toen zij, met
haar talent, het kunstgevoel van hare toe
hoorders opwekte.
Het uitstapje naar Harelbeke, in den
oproep zoo nederig aangekondig, belooft
dus eene levendige en hartroerende herin
nering bij de deelnemers na te laten.
Vervolgens, zonder verder mij eenige
aandacht waardig te keuren, leunde zij
op hare ellebogen tegen het latwerk en
zat door dat soort van tralieën heen op het
landschap te staren.
Er volgde een vrij lang stilzwijgen. Ik
bespiedde haar met angst en bewonde
ring, het niet wagende het eerst te spre
ken, maar vol ongeduld het oogenblik
verbeidend, dat zij weder het hoofd naar
mij zou keeren. Zij veranderde niet van
houding en scheen in een zwaarmoedig
gepeins verzonken. Doch plotseling zag
ik haar opstaan en blozen tot achter de
ooren. Sidderend leunde zij tegen het
latwerk als op het punt in zwijm te vallen
door overmatige opgewondenheid. Door
eene onweerstaanbare nieuwsgierigheid
gedreven, sprong ik op, ging ik achter
haar staan,en beproefde, over haar schou
der heenziende.ae oorzaak te kennen dier
buitengewone aandoening. Doch te ver
geefs wierp ik mijne blikken in alle rich
tingen. Er liep niemand onder de muren
van het kasteel. Alles was rustig en stil in
't rond en daarbuiten kon ik niets zien
dan eenige vrouwen, die haar linnengoed
waschten aan eene fontein,waar mijn ezel
drijver zijne dieren te drinken gaf, en aan
gene zijde van het dorp slechts enkele
boeren hier en daar aan 't werk en één of
twee geitenhoeders, die onmiddellijk
volgden achter hunne kudden,die zij voor
*ich uitdreven.
(Wordt voortgezet).
