Donderdag 30 October 1902 3 centiemen per nummer. 56sle Jaar 3722
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst
GODSDIENST HUISGEZIN. EIGENDOM
VADERLAND, TAAL. VRIJHEID.
Om zeep,
de geuzenkliek!
HET PORTRET
Een programma.
De wet op de
werkongevallen.
Aflruggelaar in soetaan.
ur
DE DENDERBODE
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee-
kening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor
de Stad 5 frank met den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
fr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont-
tangen zyn ten laste van den schuldenaar,
len schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, Nr 31,
in alle Postkantoren des Lands.
CUIQL'E 8LTJM.
Per drukregel. Gewone 15 centiemenReklamen fr. 1-00Vonnissen
3de bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bü accoori
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Nota
rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dijnsdag en vrijdag
in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele van
dit blad.
Aalst, 29 October 1902.
Een der rcode chefs, heerschap Van-
dervelde, laat in Le Peuple eene
reeks artikels verschijnen die de houding
behandelen die het socialisme tegenover
den R. C. Godsdienst aannemen moet.
De uittreksels die wij onder oogen kre
gen zijn schijnheilig van aard en strekken
om den argwaan bij zekere catholieken te
verdrijven en ze zoo in de roode gelede
ren te lokken.
Slechts menschen bekrompen van geest
zal de roode chef in zijne netten kunnen
vangen nu wij willen er heden niet lan
ger bij stil blijven.
Ons doel is slechts er nu een gedeelte
van uit te knippen om te bewijzen dat,
vrij, catholiekenhet alleen niet zijn om
te bestatigen dat de liberale of geuzen-
kliek allengs om zeep gaat.
In een der hoogere bedoelde artikels
schreef de roode chef als volgt
Een algemeen verschijnsel is de ge-
heele of gedeeltelijke verdwijning van
het liberalisme
1 Overwonnen in Holland, verpletterd
in België, tot den slaat van onbedui-
dende hoeveelheid vervallen inDuitsch-
land of in Oostenrijk wij spreken
niet van Engeland, waar het vraagstuk
geheel anders voorkomt lukken de
liberalen er slechts in zich in latijnsch
Europa staande te houden, met over-
groote toegevingen te doen aan de
Kerk, zooals in Spanje, of met zich
den steun der socialisten te verzekeren,
zooals in Frankrijk of in Italië.
Besprongen tegelijkertijd door de
twee groote partijen, die zich den voor-
rang betwisten zedelijk verzwakt meer
nog dan stoffelijk, door eene politiek,
die noodlottigerwijs onbepaald is ver-
oordeeld door den staat van zaken om
een onmogelijk evenwicht te zoeken
tusschen tegenstrijdige strekkingen en
belangen, is op de behoudsgezinde libe-
rale partij steed3 meer en meer het
streng en profetisch oordeel toepasse-
1 lijk, dat in i85i de groote catholieke
schrijver, Donoso Cortès, tegen haar
uitsprak
De liberale school heeft tegelijkertijd
eenen afschrik van de duisternissen en
van het licht, en zij heeft als haar aan-
deel gekozen, men weet niet wat voor
een gewast, waar eene onzekere sche-
DOOR
»T1Ia»1EB(>
22® vervolg.
Wel met niets te doen, zooals ge
woonlijk, 11 was het antwoord der vrouw.
Ztjzit daar in een hoek van den haard,
®etde armen over elkaar en de voeten in
ueassche. Als hare rokken vuur zouden
T^"eni geloof ik niet, God betere 't, dat
®J eene hand zou uitsteken om het uit te
öooven. O
Ik placht de verschillende huisgezinnen
HUJner parochie eens of tweemaal per
®aand te bezoeken, naar gelang ik dacht.
atjr n"inen geestelijken raad of tioost
«'g hadden en niet dan om bijzon-
ere redenen week ik van dien regel af.
r verliepen derhalve veertien dagen,
voren ik weer naar de familie Pinatel
alleen ^Itmaa' JonSe vrouw
vr,HetjWeder was toevallig wonder zacht
or den tijd van het jaar. De vogelen
prongen lustig tusschen de struiken en
e sneeuwklokjes begonnen op de be-
Ulte plekjes onder de heggen uit den
Pond te kijken.
^at een heerlijke dag sprak ik
M iet bleek. slijvcJ schepseltje, Ik
«phr maar, dat deze heldere zonne-
hanÜt, e^n ''efdevolle blik is van den
artigen God, die neerschouwt op
mering heerscht, tusschen de helver-
i) lichte en de akelig donkere gewesten,
tusschen de eeuwige schaduwen en de
hemelsche dageraadglanscn. In deze
onnoemlijke streek gevestigd, heeft zij
zich tot taak gesteld, eene uitzinnige
en onmogelijke onderneming zonder
volk en zonder God te heerschen. Hare
dagen zijn geteld reeds ziet men, aan
d twee tegenovergestelde punten van
(1 n gezichteinder, de wolk dagen, die
de volkswoede aankondigt. In den
b vreeselijken dag der worsteling, wan-
j> neer gansch het strijdperk zal mgeno-
men zijn door de catholieke gelederen
en de socialistschescharen, zal niemand
meer weten waar het liberalism zich
bevindt.
Wij begrijpen dat het voor de liberale
schrijvelaars van den armtierigen Den-
dergalm droevig is en pijnelijk vallen
moet om aldus den ondergang van het
liberalendom door een bondgenoot te
hooren verkonden, wetende dat die bond
genoot klaar ziet in den toestand der geu
zenkliek en zijn oordeel onmeêdoogend
uitbazuint....
Arme liberale kliek, eens zoo machtig
en nu bijna om zeep
De Chronique zegt dat het programma,
door de groote meerderheid der proges-
sisten aangenomen, bestaat uit de vijf
volgende punten
i° Wereldlijk en verplichtend onder
wijs
2° Persoonlijken dienstplicht in het
leger
3° Eerbiediging der Grondwet be
treffende de vrijheid van vereeniging voor
de vreemden in België
4° De scheiding van Kerk en Staat,
waarin begrepen is de afschaffing van
DE BEGROOTING DER EEREDIENSTEN.
5° Herziening der kieswetten, ten einde
te zuiveren van de ongerijmdheden
welke zij bevatten,
Het grootste deel van het programma is
klaar en duidelijk tegen de catholieken en
hunnen godsdienst gericht. Iedereen
weet immers wat liberalen, progressisten
en socialisten verstaan door wereldlijk
onderwijs.
Uit de bepaling der Grondwet, die het
recht van vereeniging aan de Belgen
waarborgt, zonder het aan de vreemde
lingen die zich waardig en rustig gedragen
te ontzeggen, willen de progressisten eene
reden trekken om de verjaagde Fransche
kloosterlingen, die naar België komen,
terug over de grens te drijven.
het werk zijner handen. De zwaarst be
proefde ziel zou zich opgebeurd gevoelen
door deze vriendelijke stralen, die een
nieuw leven schijnen te schenken aan de
geheele schepping. Wij gevoelen dan, dat
God onze Vader is en over ons waakt.
Zij gaf geen antwoord, maar zag mij
aan met dien spotlenden, uittartendin
blik, dis personen zonder godsdienst al
tijd aannemen tegenover Priesters, als
deze beproeven hun gedachten van geloof,
dankbaarheid en liefde jegens God voor
te houden. Dikwijls had ik eene dusda
nige smadelijke bejegening ondervonden
van mannen doordrongen van vooroor-
deelen, cn somtijds was ik beleedigd ge
worden door goddelooze pochers, die er
groot op gaan het kleed, dat ik draag, te
beschimpen doch de onvriendelijke,
vijmdige handelwijze deztr jonge vrouw
venastc mij pijnlijk. Ik ging voort met te
spreken over de groote vertroosting,
welke het getrouw vervullen der christe
lijke plichten schenktmaar mijne woor
den werkten juist het tegenovergestelde
uit van wat zij beoogden. Zij hadden
eenen uitval tengevolge, welke in niet
verwachtte en die gevoelens openbaarde,
wier bestaan ik nimmer zou vermoed
hebben in een persoon van haren leeftijd
en kunne. Zij begon aanstonds te rede-
neeien, of liever, mij haredenkwijze als op
dringen, teiwijl zij hare gedachten uit
eenzette en de leerstukken in twijfel trok
niet slechts der Kerk, maar zelfs van de
H. Schrift.
De afschaffing van de begrooting der
eerediensten zonder aan de kerkelijke
instellingen het recht van bezitten toe te
kennen, is het middel om de openbare
uitoefening van den catholieken gods
dienst door de overgroote meerderheid
der Belgen beleden, onmogelijk te maken.
Bij dat anti-godsdienstig gedeelte komt
nog de persoonlijke dienstplicht, die
voorzeker weinig geschikt is om hel pro
gram der progressisten volksgeliefd te
maken. Wat de herziening der kieswet
ten betreft, om ze van ongerijmdheden te
zuiveren, dat is, dunkt ons, een ferme
stap achteruit voor de bondgenooten der
socialisten die, eenige maanden geleden,
nog deel namen aan de betoogingen,
waarin men huilde
En geeft men ons het stemrecht niet
Wij zullen smijten met dynamiet.
Niemand zal aan dat bewimpelde vijfde
punt nog de vurige voorstaanders van het
zuiver algemeen stemrecht herkennen 1
Het ligt zeker in de inzichten der re
geering van gedurende den aanstaanden
zittijd eene wet te doen stemmen op de
werkongevallen.
De nieuwe minister van arbeid, die het
ontwerp van zijnen voorganger op som
mige punten gewijzigd heeft, houdt er fel
aan deze vollediging onzer werkmanswet
geving tot stand te brengen.
De verschillige elementen van dit ernstig
vraagstuk grondig bestudeerd hebbende,
is de achtbare heer'Francotte gereed om
het debat te beginnen, en vertrouwt het
tot een goed einde te leiden.
't Valt niet te betwijfelen of de rechter
zijde deelt die gevoelens maar zoo zij
niet begint met de herziening van het re
glement der Kamer, kan men voor niets
verantwoorden de beste inzichten van
het gouvernement en de meerderheid loe
pen gevaar verlamd te worden, door de
obstructietactiek der uiterste linkerzijde.
Naar aanleiding van dit ontwerp heeft
men doen opmerken dat de hulpgelden,
vastgesteld ten voordeele der nijverheids
werklieden in geval van ongelukken, la
ger zijn dan degene door den Staat toege
kend aan de spoorwegwerklieden, bij
voorbeeld, wanneer deze ziek vallen of
gekwetst worden in de uitoefening van
hun ambt.
Ik stond verstomd in zoo'n jeugdige
vrouw zulke valsche en vermetele begrip
pen, zoodanige hardnekkigheid in dc
dwaling en een soort onbedwongen zucht
om aan alles te twijfelen, aan te treffen.
Zij had een tegelijk aanmatigenden en
spoedig ontvlambaren, twistzieken geest
en een hart, hetwelk niets scheen te kun
nen verzachten of te treffen.
De toestand dier ongelukkige ziel trof
mij zoodanig, dat ik in stilte uit den
grond des harten voor haar begon te bid
den en den lieven Heiland te smeeken
door een wonder zijner genade hare be-
klagenwaardige hoovaardij te verdrijven.
Onderwijl ik aldus heimelijke smeek
beden voor haar opzond tot de godde
lijke Barmhartigheid, sprak de jonge
vrouw, die zich verbeeldde mij vernederd
en tot zwijgen te hebben gebracht, mij
op luchtigen toon toe
Ik heb mijne bewijzen gegeven,
laat ons nu van wat anders spreken.
Ik wist, dat ik haar eenen goeden raad
zou kunnen geven betreffende haren man;
maar zij wachtte niet, tot ik geëindigd
had.
a Ik weet zeer goed, onderbrak zij
mij, wat mij te wachten staat. Dit volk
veracht mij; nimmer zullen zij te mijnen
opzichte van gevoelen veranderen en ik
moet bekennen, dat, zoo zij mij haten, ik
hen evenzeer haat. Wij moeten evenwel
van beide kanten elkaar verdragen, totdat
de weduwe haren zoon de som kan uitbe
talen, die hem van vaders versterf toe-
Dat is juist. Maar er dient opgemerkt,
dat de spoorwegwerklieden in 't algemeen
veel minder verdienen dan de werklieden
in de nijverheid. Maar wanneer zij ziek
worden, blijft de Staat hun het volle loon
betalen.
En 't zou waarlijk onmenschlievend
zijn, anders te handelen want hun loon
is reeds zoo klein, dat het niet verminderd
kan worden, vooral niet met 5o
Met de helft van zijn loon zou de spoor
wegwerker niet kunnen leven, nog min
der zijne familie onderhouden.
Wat er van zij, indien men bij de wet
het beloop van het loon vaststelt, waarop
de weikman in geval van ziekte of onge
luk recht heeft, zal de wetgever tevens de
voorzorg moeten nemen te zeggen of de
voorgeschreven regels toepasselijk zijn op
al de werklieden zonder onderscheid,
ofwel of de werklieden in dienst van den
Staat er uitzondering op maken.
(Handelsblad).
Sommige liberale bladen maken mis
baar over eenen aftruggelaar in soetaan of
priesterkleed, dien het Fransch gerecht
op de hielen zit.
De gast, Rosenberg genaamd, werd als
professor uit het jezuitencollegie gejaagd.
Hij had zich als jongeling, priester laten
wijden, maar behoorde ten slotte tot geen
enkele Kerk, was in interdictie gesteld en
gaf zich zeiven den titel, eerst van kanun
nik, en vervolgens van aartsbisschop in
partibus
Voor eerlijke lieden hoeft het niet ge
zegd dat hij zoo min aartsbisschop als
kanunnik was, maar alleen een verloopen,
eer- en plichtvergeten priester, die zich
bij de lichtstgeloovigste bevolking deed
doorgaan voor een vervolgde van wege de
geestelijkheid.
Zoo is hij er in gelukt, van eene dame
meer dan een half millioen af te truggelen
en van vele katholieken heeft hij de beurs
gedund.
Hij had een medeplichtige van het
zelfde allooi als hij, zekeren Guïllaumain,
en woonde op een kasteel te Chevreville,
dat hij gekocht maar niet betaald had.
Toen een aanhoudingsmandaat tegen
hem werd afgeleverd, moest hij te Belgie
verblijven, maar wanneer het gerecht er
kwam, was de vogel gaan vliegen.
Voornoemde bladen maken van die
historie een heel misbaar tegen de Kerk,
terwijl zij integendeel bewijst hoe laag
komt. Het bedraagt slechts dertig Louis
doch daarmede zullen wij in staat zijn
eene kleine pachthoeve te huren en in tc
richten, die wij zeiven zullen bestieren.
Mijn man heeft reeds naar zoo iets uitge
zien en heeft vernomen, dat er eene te
krijgen is op eene plaats, die ons goed
aanstaat. Het is een eigendom, die aan
een uitgewekene toebehoort en het zal
lang duren eer de eigenaar terugkeert.
Het ergste is, dat wij zullen moeten
wachten tot den eerstvolgenden Sinte
Michiel, dus bijna een geheel jaar. Doch
dat is minder ik moet wat geduld heb
ben. >1
Dit ontwerp kwam mij meer dan be
denkelijk voor en ik waagde het op te
merken, dat het moeilijk zou zijn om het
ten uitvoer te brengen.
b Gij zijt niet aan zulk] werk ge
woon, zeide ik, en daarenboven uw
echtgenoot zal u wellicht niet zoozeer
helpen als gij wel meent. Hij heeft nooit
achter den ploeg geloopen noch ooit de
spade gehanteerd gelijk zijne broeders, n
Gij kunt het gerust duidelijker
zeggen, gaf zij kalm ten antwoord. Hij
is een leeglooper en niet alleen dat, maar
daarbij is hij verslaafd aan den drank en
het spel. Ik ken zijn karakter heel goed.
Zijne moeder is van alles de schuld. Zij
heeft hem van jongsaf toegestaan de ker
missen cn jaarmarkten te bezoeken waar
hij in gezelschap verkeert van allerlei ver
keerde, ongebonden lieden. Wanneer wij
eene eigen boerderij hebben, zal hij niet
iemand kan afdalen, die zich buiten de
leiding en wetten der Kerk stelt.
Rosenberg en Guillaumain behooren
tot de eenige soort priesters, die de libe
rale bladen gewoonlijk goed vinden. He-
wel, ze mogen ze houden, die soort I Want
als deze bij de catholieken komt, is 't toch
maar om hen te bedriegen.
(Volk.)
In onbepaald verlof. De man
nen van 't contingent van 1900 der regi
menten linie en jagers te voet zullen op 17
December in onbepaald verlof naar huis
gezonden worden, tot den datum bepaald
voor de manceuvers van 1903.
Wij roepen nogmaals de aandacht in
op de storting van 18 fr. die moet gedaan
worden, wil men later een pensioen van
65 fr. genieten.
Wie moet er dan die 18 fr. storten
Het zijn die menschen, die geboren zijn
in de jaren 1843 1844 1845 te rekenen
van op den eersten Januari 1843 tot
aan 31 December inbegrepen van het jaar
1845.
Wat moeten zij storten
Zij moeten een totaal van 18 fr. stor
ten, in de volgende conditiën
i° Zij moeten storten gedurende drij
jaren.
2° Iedere storting moet te minste 3 frank
bedragen.
Bijgevolg de 18 fr. mogen gestort wor
den op 3 jaren en de 18 fr. mogen met
afgestian of met voorbehouden kapitaal
gestort worden.
Het is bijgevolg geen verloren geld,
zooals sommige menschen het meenen.
Om later een jaarlijks pensioen te ont
vangen van 65 fr. moeten de personen in
de jaren 1843, 1844 en 1845 geboren,
enkel en alleen ééns 18 fr. leenen, om dan
zeker te zijn van tot aan hunne dood
ieder jaar 65 fr. te trekken.
De personen die deel maken van eene
pensioenmaatschappij zullen meer als
65 fr. trekken, omdat aan de leden dier
sociëteiten premiën worden gegeven van
60 centiemen en toelagen van 2 fr.
Dat die menschen in 1843, 1844 en
1845 geboren, toch naar goeden raad
luisteren, in een pensioengilde treden, en
18 fr. storten. Anders zullen zij hun pen
sioen van 65 fr. nooit hebben, en hun
spijt zal te iaat komen.
meer kunnen rondzwerven. Ik zal mijn
best doen hem thuis te houden. Hij zal
dan het herbergloopen laten varen hij
gaat dan het rustig arbeidzaam leven
leiden, waartoe de mensch zich op aarde
bevindt en al de plichten vervullen van
een goed burger en hoofd des huisgezins.
Weinige dagen nadien verliet ik St. C.,
daar de Bisschop van Aix mij tot andere
bedieningen had bestemd. Toen braken
de rampzalige dagen der Omwenteling
aan; de Kerk hing eene dreigende scheu
ring boven het hoofd en de Priesters, die
weigerden den burgerlijken eed af te leg
gen, werden met vervolging bedreigd.
Gedurende verscheidene maanden ging
ik van de eene plaats in het diocees naar
de andere om de twijfelzuchtigen voor te
lichten en den moed der zwakken te
schragen. Tegen het einde mijner rond
reis kwam ik te S... aan, een stadje onge
veer op vijf mijlen van St. C... gelegen.
Het was in het begin van October en
bijna een geheel jaar was er verloopen,
sedert ik mijne parochie had verlaten. Ik
kwam daar aan op den vooravond der
jaarmarkt, die eene der voornaamste is
van die streek en eene groote menigte
volks naar die plaats doet stroomen. Ner-
gers is de verleiding zoo sterk en het be
derf zoo menigvuldig als daar bij deze
gelegenheden. Er wordt verschrikkelijk
gedobbeld; en in menigte komen daar
lieden bijeen, die van bedrog leven.
Wordt voortgezet.
